№1 тақырыбы: Көмей, кеңірдек, бронхтардың анатомиясы. Қанмен қамтамасыздануы, нервтенуі. Жастық ерекшеліктері

Ө кпеқап. Өкпенің сірлі қабығы өкпеқап, pleura, деп аталады. Ол екі жапырақшадан тұрады: висцералды өкпеқап, және париеталды, қабырғалық өкпеқап. Висцералды өкпеқабы, өкпенің өзін жауып, ол өкпе саңылауларына еніп өкпе үлестерін бір-бірінен бөледі. Өкпені барлық жағынан қаусыра, висцералды өкпеқабы өқпенің түбірінде тікелей париеталды өкпеқапқа жалғасады. Қабырғалық өкпеқап өкпенің сірлі қабығының сыртқы жапырақшасы болып табылады. Қабырғалық өкпеқап сыртқы бетімен кеуде қуысы қабырғаларымен тұтасады, ал ішкі бетімен тікелей висцералды өкпеқапқа қарайды. Өкпеқаптың ішкі беті мезотелимен жабылған да, кішкене мөлшерде сірлі сұйықтығымен ылғалданғандықтан, жылтыр болады, соның салдарынан тынысалу қозғалыстары кезінде екі, висцералды және париеалды өкпеқап жапырақшалары арасындағы үйкеліс азаяды (уменьшается трение между двумя плевральными листками). Бір-біріне жанаса жатқан париеталды және висцералды жапырақшалар арасындағы саңылаутәрізді кеңістік өкпеқап қуысы, cavitas pleuralis, деп аталады. Тыныштық жағдайда өкпеқап қуысында 1-2 мл сұйықтық болады, ол капиллярлық қабатпен өкпеқап жапырақшаларының жанасатын беттерін бөледі. Осы сұйықтықтын арқасында қарама-қарсы күштердің, кеуде торының инспираторлық керілуі мен өкпе тінінің серпімді тартылуы әсеріндегі екі бет ілінісіп ұстасады (благодаря этой жидкости происходит сцепление двух поверхностей, находящихся под действием противоположных сил – инспираторного растяжения грудной клетки и эластической тяги легочной ткани). Осы екі қарама-қарсы күштің өкпеқап қуысында теріс қысым пайда болады (наличие этих двух противоположных сил создает отрицательное давление в полости плевры). Қабырғалық өкпеқап өкпені қоршайтын тұтас бір қап болып табылады, бірақ сипаттау мақсатында мынадай бөлімдерге бөлінеді: costalis, diaphragmatica және mediastinalis. Әрбір өкпеқап қабының жоғарғы бөлігін өкпеқап күмбезі деген атпен бөліп көрсетеді. Өкпеқап күмбезі сәйкес өкпенің ұшын жауып, мойын аймағында кеуде торынан I қабырғаның алдыңғы шетінен 3-4 см жоғары шығып тұрады. Қабырғалық өкпеқап- ішкі жағынан қабырғалар мен қабырғааралық кеңістікті жабады. Оның астында, онымен кеуде қабырғасының арасында жұқа фиброзды қабық, fascia endothoracica, жатады. Көкеттік өкпеқап –көкетке тікелей жүрекқап жанасып жататын ортаңғы бөлігін қоспағанда көкеттің жоғарғы бетін жауып жатады. Көкірекаралық өкпеқап алдыңғы-артқы бағытта орналасқан, төстің артқы беті мен омыртқа бағанасының бүйір бетінен өкпенің түбіріне келіп, көкірекаралық ағзалардан латералды шектейді. Өкпе жиектері өкпеқап шекараларымен сәйкес келмейтін жерлерде олардың арасында өкпеқап қойнаулары, recessus p leurales, деп аталатын, өкпеқаптың екі париеталды жапырақшаларымен шектелген қосалқы кеңістіктер қалады. Өкпе оларға тек терен тыныс алғанда ғана енеді. Ең үлкен қосалқы кеңістік, қабырға-көкет қойнауы, recessus costodiaphragmaticus, екі жағында өкпеқаптың төменгі шекарасының бойында көкет пен көкірек торы арасында жатады. Басқа қосалқы кеністіктер: қабырға-көкірекаралық қойнау (алдыңғы, артқы), recessus costo-mediastinalis және көкет-көкірекаралық қойнау, recessus phrenico-mediastinalis. Өкпеқап синустарының өкпеқап қуысының бөлігі болғанымен, одан айырмашылығы болады. Өкпеқап қуысы- бұл өкпеқаптың висцералды және париеталды қабықтары арасындағы кеңістік. Өкпеқап қойнаулары-бұл өкпеқаптың екі париеталды қабықтары арасында жататын өкпеқап қуысының қосымша кеңістігі.