6-сынып қазақ әдебиетіне арналған БЖБ тапсырмалары
Маратова Раушан Серікқызы, ҚТӘ-31
1-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар
Бөлім «Туған жерім - аялы алтын бесігім»
Оқылатын шығарма
|
«Аяз би» ертегісі, «Алып Ер Тұңға» жыры
|
Оқу мақсаты
|
6.1.1.1 - әдеби шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін
|
|
анықтау
|
|
6.1.2.1 - әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
|
|
мәселені идеясы арқылы түсіндіру
|
|
6.2.2.1 - эпикалық, поэзиялық шығармалардағы автор
|
|
бейнесін анықтау
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
• Идеясы арқылы әлеуметтік-қоғамдық мәселені
|
|
анықтайды
|
|
• Шығарманың жанрын, фабуласын, сюжетін
|
|
ажыратады
|
|
• Шығармадағы автор бейнесін анықтайды
|
Ойлау дағдыларының
|
Қолдану
|
деңгейі
|
|
Орындау уақыты
|
15-20 минут
|
Тапсырма
|
|
Берілген үзіндіден көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені анықтаңыз.
...Аяз би әділ болды. Тура билік етті, нашарларға қарасты. Баяғы өзінің жыртық тоны мен жаман тымағын ордасының маңдайшасына шегелеп қойды. Кейде хандықпен көңілі ауытқып, тура жолдан таяйын десе, шегелеулі тоны мен тымағына қарап: «Ай, Аяз, баймын деп аспа, ханмын деп таспа! Аяз әліңді біл, құмырсқа жолыңды біл!» - деп, көңілін басушы еді дейді.
Бос бағанды толтырыңыз.
Жырдың тақырыбы Әдеби жанры Негізгі идеясы Жыр сюжеті
Жырдағы автордың бейнесін, ойын анықтаңыз. Алып - Ер Тұңға өлді ме?
Опасыз дүние қалды ма? Заман өшін алды ма? Енді жүрек жыртылар...
Тербетер салты мұндай-ақ, Бұдан да басқа сөз көп-ақ. Заман атса кезеп-ақ, Таулардың басы күйрелер...
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
|
|
Білім алушы
|
|
|
Идеясы арқылы
|
1
|
шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық
|
1
|
|
әлеуметтік-қоғамдық
|
|
мәселені анықтайды;
|
|
|
мәселені анықтайды
|
|
|
|
|
Шығарманың жанрын,
|
|
тақырыбын анықтайды;
|
1
|
|
фабуласын, сюжетін
|
|
|
1
|
|
|
әдеби жанрын табады;
|
|
ажыратады
|
2
|
|
1
|
|
негізгі идеясын анықтайды;
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
жырдың сюжетін ашады;
|
|
Шығармадағы автор
|
3
|
автор бейнесін ажыратады;
|
1
|
|
бейнесін талдайды
|
|
|
|
|
|
ойын анықтайды.
|
1
|
|
Барлығы
|
|
|
7
|
|
1-тоқсан 2-бжб.
Оқылатын шығарма Әл Фараби «Қашықтасың туған жер», «Тіршілікте
құрыштай бол төзімді», Доспамбет жырау «Қоғалы көлдер, қом сулар», «Айналайын, Ақ Жайық»
Оқу мақсаты 6.2.1.1 - шығарма композициясындағы белгілі бір
эпизодтың алатын маңызына негіздеме жасау
6.2.3.1 - шығармадағы көркем ауыстыруларды
(троптарды: метафора, кейіптеу, метонимия, гипербола,
литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) анықтау
6.3.4.1 - шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі
туралы сыни хабарлама жасау
Бағалау критерийі
Ойлау дағдыларының деңгейі
Білім алушы
Эпизодтың маңыздылығына негіздеме жасайды
Көркем ауыстыруларды (троптарды: метафора,
кейіптеу, метонимия, гипербола, литота, аллегория, антитеза, градация, арнау) ажыратады
Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақыты 15-20 минут
Тапсырма
Өлеңді оқып, тақырыбы мен идеясын анықтаңыз, үзіндінің маңыздылығына тоқталыңыз.
Екі арыстан жау шапса,
Оқ қылқандай шаншылса,
Қан жусандай егілсе,
Аққан судай төгілсе,
Бетегелі Сарыарқаның бойында
Соғысып өлген өкінбес!
Қалаға қабылан жаулар тигей ме,
Қабырғадан дұспан жалдап жүргей ме,
Қатарланып, қарланып,
Қайран ер қарт күреңге мінгей ме!
Қабырғадан қараған
Достым менен дұспаным:
«Апырым, ер Доспамбет!» дегей ме! ...
Үзіндіден 2-3 көркемдегіш құралдарды (троп түрлерін) анықтаңыз.
Қашықтасың туған жер - қалың елім,
Не бір жүйрік болдырып жарау деген.
Шаршадым мен Қанатым талды менің,
Шаңқыт жолға сарылып қарауменен.
Кері оралмай жылдарым жатыр ағып,
Қасіреттің жасына көз жуынар.
О, жаратқан, көп неткен ақымағың,
Құм сықылды тез ысып, тез суынар.
Зиялы аз бір тұтам тіршілікте,
Әкімдікке күллісі жүгіреді,
Көкірекпен сезініп, күрсініп көп,
Жаным менің түршігіп, түнереді.
Қайтейін мен көкжиек кеңдігімді.
Келер күнге үмітпен жол ашамын.
Соны медет етеді болашағым.
Өлеңдегі көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы құрылымын сақтап, сыни хабарлама (шамамен 5-6 сөйлем) жасаңыз.
Тіршілікте құрыштай бол төзімді,
Сан мәртебе алдаса да өзіңді.
Тағдырыңды еш уақытта жазғырма
Тіпті кейді болса да әзәзіл азғырған.
Өрге жүзген өнегелі ісімен
Таңда ал да дос, өз теңіңнің ішінен.
Жүргендер көп достық атын малданып,
Алайда тек қалма оған алданып.
Бағалау критерийі
|
Тапсырма
|
Дескриптор
|
Балл
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Білім алушы
|
|
|
|
|
|
|
|
Эпизодтың
|
|
өлеңнің тақырыбы мен идеясын
|
1
|
|
маңыздылығына
|
1
|
ажыратады;
|
1
|
|
негіздеме жасайды
|
|
|
|
|
|
негізгі мәнін анықтайды;
|
1
|
|
|
|
|
|
|
Көркем ауыстыруларды
|
2
|
көркемдегіш құралдарды (түрін)
|
|
|
ажыратады
|
|
анықтайды;
|
|
|
|
|
1 көркемдегіш құрал
|
1
|
|
|
|
2 көркемдегіш құрал
|
1
|
|
|
|
3 көркемдегіш құрал
|
1
|
|
Сыни хабарлама жазады
|
3
|
көтерілген мәселені анықтайды;
|
1
|
|
|
|
әлеуметтік рөлін көрсетеді;
|
1
|
|
|
|
сыни хабарлама жазады
|
1
|
|
|
|
хабарлама құрылымын сақтайды
|
1
|
|
|
|
(шамамен 5-6 сөйлем).
|
1
|
|
Барлығы
|
|
|
11
|
|
2-тоқсан бойынша жиынтық бағалауға арналған тапсырмалар
Бөлім «Абайды оқы, таңырқа!»
Оқылатын шығарма Абай Құнанбайұлы «Жетінші сөз»
Оқу мақсаты
|
6.1.3.1 - әдеби туындыдағы кейіпкердің типтерін тек
|
|
тұрғысынан сипаттау
|
|
6.3.1.1 - шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстыра
|
|
отырып, тарихи және көркемдік құндылығына баға беру
|
|
6.3.3.1 - шығармадағы кейіпкерлер қарым-қатынасын
|
|
отбасылық құндылық тұрғысынан талдап, әдеби эссе жазу
|
Бағалау критерийі
|
Білім алушы
|
|
• Кейіпкерлердің типтерін жасалу тәсілдеріне қарай
|
|
анықтайды
|
|
• Шығармадағы кейіпкерлерді өзара салыстырып,
|
|
тарихи және көркемдік құндылығына баға береді
|
|
• Отбасылық құндылықты көрсетіп, әдеби эссе жазады
|
Ойлау дағдыларының
|
Жоғары деңгей дағдылары
|
деңгейі
|
|
Орындау уақыты
|
15-20 минут
|
Тапсырма
|
|
Кейіпкерлердің типтік образын анықтап, кестені толтырыңыз.
Мәтіндегі 1-бала
|
|
Мәтіндегі 2-бала
|
|
Типтік бейнесі
|
|
|
|
Автор адамзат баласының жас кезі мен ұлғайған шағындағы бойда болатын өзгерістерін салыстыру арқылы нені баса назарда ұстаған? Берілген үзіндінің тарихи және көркемдік, отбасылық құндылығына баға беріп, құрылымын сақтап, әдеби эссе жазыңыз.
«...Жан бізді жас күнімізде билеп жүр екен. Ержеткен соң, күш енген соң, оған билетпедік. Жанды тәнге бас ұрғыздық, ешнәрсеге көңілменен қарамадық, көзбен де жақсы қарамадық, көңіл айтып тұрса, сенбедік. Көзбен көрген нәрсенің де сыртын көргенге-ақ тойдық. Сырын қалай болады деп көңілге салмадық, оны білмеген кісінің несі кетіпті дейміз. Біреу кеткенін айтса да, ұқпаймыз . Біреу ақыл айтса: «Ой, тәңірі-ай, кімнен кім артық дейсің!» - дейміз, артығын білмейміз, айтып тұрса ұқпаймыз...»
Достарыңызбен бөлісу: |