Ќараѓанды мемлекеттік медицина академиясы


Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстанда фармацияның



Pdf көрінісі
бет39/45
Дата02.01.2022
өлшемі1.88 Mb.
#454097
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45
Фармация тарихы

Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстанда фармацияның  
дамуы 
1940  жылы  Қазақстанда    313  дәріхана  жұмыс  істеді,  оның  ішінде 
селодағы  дәріхана  саны  191-ге    жетті.    Ұлы  Отан  соғысы  жылдарында 
Қазақстанда  47  жаңа  дәріхана,  Ақмола  және  Өскемен  қалаларында  дәріхана 
қоймалары,  екі    галендік  бөлім  реттейтін  лаборатория,  бір  бақылау-
аналитикалық лабораториясы ашылды (Субханбердин С. М., 2004). 
1942  жылы  дәріхана  жүйесінде  276  эвакуацияланған  фармацевт  жұмыс 
істесе, оның көпшілігі провизор еді. 
Соғыстан  кейінгі  жылдары  (1946-1950жж.)  61  дәріхана,  752  дәріхана 
пункті,  100-ден  аса  киоскі,  екі  бақылау-аналитикалық  және  бір  галендік 
фармацевтикалық лаборатория ашылды. 
1943-1946 жылдары 250 фармацевт эвакуацияланды, оның 151-і  тек 1944 
жылдың  өзінде-ақ  қайтып  кеткен,  сөйтіп  1950  жылдың  соңында  республикада  
172  провизор  және  967  провизор  көмекшісі  жұмыс  істеді,  1940  жылы  бұл 
көрсеткіш мынандай болатын: 51провизор және 589 провизор көмекшісі болды. 
Бұл  фармацевтикалық  қызметтерде  арнайы  білім  жоқ  практиканттар 
пайдалануды қысқартуға мүмкіндік берді. 
Кеңес  Армиясына  көмек  беру  мақсатымен    қазақстандықтар    тылдағы 
жұмысқа  белсенді  қатысты:  дәрі-дәрмек  препараттарды  өндіру,    балдақтарды  
жасау  т.б.  1942  жылдан  бастап  Қазбас  дәріхана  басқармасы  және  оның 
бөлімшелері  дәрігерлік  бұйымдарды  жинақтады.  Алғашқы  жылы  27  тонна 
шиповник  дайындалды,  ал  жоспар  бойынша  25  тонна  әзірлеу  керек  еді,  ал 
келесі 1943 жылы 44 тонна шиповник дайындалды. 
        Облыстық 
дәріхана  басқармасының  өтініші  бойынша  жергілікті 
ұйымдардың  қолдауымен  Шымкент  химфармзауыты  дәрумендік  май  өнімін 
шығаруға  келісті.  Шымкент  еткомбинаты  гематоген дайындауға  кірісті.  Соғыс 
жылдарында  алғашқы  дәрігерлік  құрамының  көп  мөлшерде  болуы  назарға 
алынған.  Тапшы  препараттар,  сондай-ақ,  таңу  материалдары,  спирт  облыстық 
денсаулық сақтау бөлімі арқылы бөлінетін.  КСРО халық комиссарлары Кеңесі 
денсаулық сақтау органдары мен дәрігерлік басқарма жұмыстарын қатаң түрде 
бақылауға  алған.  Сонымен  қатар,  тәртіп бұзғандарды  жауапкершілікке  тартып 
отырған. 
Орталық  дәріхана  қоймасы  Кеңес  Армиясы  әскери  санитарлық 
басқармасының каталогы бойынша дәріханалар комплексін дайындады. Казбас 
дәріхана  басқармасы  Орел  қаласына    әр  түрлі  медицина  тауараларын  37  мың 
сомдық  жиынтығын,  ал  Украйнаға  құрал-  жабдықтарының  әлденеше 
комплектілерін жіберді.  


 
90 
Соғысқан  жауынгерлерге  Оңтүстік  Қазақстан  облыстық  дәріхана 
басқармасы  көп  көмегін  көрсетті.    1941  жылдан  1944  жылға  дейін  
эвакуациялық  госпитальдарға  655,4  мың  сомдық  медикаменттер  мен 
медициналық тауарлар жіберілді. 
Оңтүстік  Қазақстандық  дәріхана  қызметкерлері  Мырзашөлдегі  Киров 
суландыру    жүйесінде,  Келтемашат  руднигіндегі  теміржол  торабы 
құрылысында  жұмыс  істеді.  Облыстық    дәріхана  басқармасы  жаудан  азат 
етілген Воронеж қаласына көмек көрсетіп, оған 58,9 мың сомның  дәрілік және 
медициналық құрал-жабдықтарын жіберді.  
Ақтөбе,  Қызылорда,  Семей,  Қарағанды,  Шығыс  Қазақстан  облыстық 
дәріхана  басқармалары  да  денсаулық  сақтау  органдарына  қолдарынан  келген 
көмектерін көрсетті. 
  
Отан  соғысы  кезінде  дәріхана  жүйесі  өсімін  тоқтатқан  жоқ:    47  жаңа 
дәріхана, 3 дәріхана қоймасы және 58 дәріхана пункті ашылды. Дәріханалардың 
ең көп ашылғаны 1941жылы болса, ең азы 1944 жылы болды.   
    
Отан соғысы жылдарындағы дәріхана қызметкерлері өз республикасының 
қосымша шикізаттық және өнеркәсіптік ресурстарын анықтап, жұртшылық пен 
эвакуациялық  госпитальдарды  дәрілермен  қамтамасыз  ету  мақсатында  үлкен 
жұмыстар 
атқарды. 
Өздерінің 
мүмкіндіктеріне 
қарай 
Украйнаның, 
Беларуссияның және Ресей Федерациясының бірқатар азат етілген аудандарына 
медикаменттер,  дәріханалық  және  басқа  да  құрал-жабдықтар  жіберіп,  көмек 
көрсетті. 
1945  жылы  Қазақстанның  1945  –  50  жылдарға  арналған  халық 
шаруашылығын  қалпына  келтіру  және  онан  әрі  қарай  дамытудың    бесжылдық 
жоспарын  қабылдады.  Оның  негізіне  әрбір  шаруашылық  жүйесінің  жасаған 
жоспарлары алынды. 
      
Қазақ  ССР  Денсаулық  сақтау  министірлігінің  ұсынысы  бойынша,  Қазақ 
Бас  дәріхана  басқармасы  өзінің  бес  жылдық  жоспарларының  орындалуына 
дәріханалардағы  істі  дамыту  жоспарын  өндеп  қабылдады.  Осы  жоспарға 
сәйкес,  бес  жылдың  ішінде  47  дәріхана,  224  дәріханалық  пункттер  және  басқа 
да бір қатар дәріханалық кәсіпорындар ашу, ал тауар айналымының жоспарын 
63  миллионнан  562  миллион  сомға  дейін  жеткізу  міндеті  тұрды.  Іс  жүзінде  61 
дәріхана, 562 дәріханалық пункт, 3 бақылау  – аналитикалық және бір галендік 
бөлшектеп  өлшейтін  лаборатория,  екі  дәріханалық  дүкен  және  едәуір  көлемде 
киоскілер  мен  лотоктар  ашылған  болатын.  1950  жылы  бесжылдықтық  соңғы 
жылында – тауар айналымы 135,2 миллион сом болып орындалды. 
         Сөйтіп,  барлық  күш  пен  мүмкіндіктерді  жұмылдыруды  талап  еткен 
соғыстан  кейінгі  бесжылдықта  дәріхана  қызметкерлері  алдарына  қойылған 
міндеттерді ойдағыдай орындады. 1951 жылдың бірінші қаңтарына дейін Қазақ 


 
91 
Бас  дәріхана  басқармасы  жүйесіндегі  420  дәріхана,  олардың  ішінде  257-сі 
ауылдық жерлерде жұмыс істеді.   
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   45




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет