Автоматика туралы негізгі ұғым
Автоматика - техникалық құрылғылар мен өндірістік процестерді
басқаруға тікелей қатысудан адамды босататын техникалық құралдар мен əдістердің жиынтығы.Ғылым ретінде Автоматиканың міндеті адамның қатысуынсыз техникалық объектілерді басқару үшін қажетті құралдар мен қағидаттарды əзірлеу болып табылады.
Техникалық объект (жылу алмастырғыш, сорғы, компрессор, ректификация колоннасы жəне т. б.) технологиялық параметрлерді қолдаумақсатында басқарушы əсерге ұшырайтын басқару объектісі деп аталады.
Басқару объектісіне мақсатты əсер ету, егер əр түрлі жағдайларда қойылған басқару мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік беретін ережелер жиынтығы болса жəне егер объектіге мақсатты əсер етуге қабілетті басқарушы құрылғы көзделсе, мүмкін болады.
Автоматты басқару жүйесі-бұл басқару объектісінің жəне автоматты басқару құрылғысының жиынтығы, олардың өзара əрекеттесуі қойылған міндеттерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Қазіргі заманғы техникада Автоматтандырудың негізгі міндеттерін шешуге арналған автоматты жүйелер мен құрылғылардың көп санын пайдаланады: басқару, бақылау, бұғаттау, сигнал беру, іске қосу жəне тоқтату. Осыдан автоматтандыру жүйесі төмендегідей бөлінеді
Автоматты басқару теориясы. Техникалық объектілерді автоматты басқаруды жүзеге асыру үшін басқару объектісі мен басқару құрылғысын қамтитын жүйе жобаланады. Жүйе бөгеуіл мен инерциондылыққа қарамастан,берілген функцияларды жоғары дəлдікпен орындауы тиіс. Егер объект жеткілікті конструктивтік қаттылық пен динамикалық беріктікке ие болса,автоматты басқару (реттеу) қажеттілігі жоқ. Автоматты басқару теориясы (АБТ)интегралдық, дифференциалдық, алгебралық теңдеулер негізінде техникалық объектілерді басқару жүйесін сипаттайды жəне есептейді.
Басқару деп объектіге əсер ету процесін түсінеді, ол талап етілетін жағдайға немесе жай-күйге ауысады.Басқару құралдары мен əдістерін сипаттайтын техникалық кибернетика саласы автоматика деп аталады.
Достарыңызбен бөлісу: |