Қазақстан Республикасының азаматтық авиациясындағы

азаматтық авиациясындағы

медициналық куәландыру

қағидаларына 1-қосымша

Медицинское заключение класса

Medical certification class
Медициналық қорытындының иесі (толық аты мен туған күні, айы, жылы)

Владелец медицинского заключения (ФИО (полностью), день, месяц, год рождения) / The holder of this certificate (Full name and date of birth)

_________________________________________________________________________________________________________________________

Ұшу жұмысына жарамды деп табылды / признан годным к летной работе / admitted to perform the flying duties

__________________________________________________________

Шектеулер/Ограничения/Limitations

__________________________________________________________

Берілген күні/Дата выдачи/Date of examination ___________________________________________________________

Действителен с

Valid from ____________________________________ бастап

Действителен до

Valid upto ____________________________________ дейін жарамды

ДҰСК төрағасы. Мөр/Председатель ВЛЭК. Печать/Chairman of medical comission. Stamp.

_____________________________________________________________

қорытындының келесі беті

Кезекті медициналық тексерулер / Очередные медосмотры

Пункты Требований годности по состоянию здоровья_________________

Басқа белгілер/Другие отметки: __________________________________
Ескерту: бланк өлшемі А7 (11 х 8 см)

Қазақстан Республикасының

азаматтық авиациясындағы

медициналық куәландыру

қағидаларына 2-қосымша
Дәрігелік-ұшу сараптау комиссиясының хаттамалар журналы
20__ж «___»__________№____ ДҰСК (ОДҰСК) отырысының хаттамасы

Төрағасы _____________________ мүшелері____________________

______________________________________________________

№№	Тегі, аты, әкесінің аты	Туған жылы	Лауазымы жұмыс орны, жалпы ұшқан уақыты (сағат)	Куәлануға себеп	Шағымдар клиникалық диагноз	Сараптау қорытындысы, алдын ала емдеу және сауықтыру шаралары, диспансерліқ есеп тобы
1	2	3	4	5	6	7

ДҰСК (ОДҰСК) төрағасы__________________________ (қолы)

Мүшелері _______________________________________ (қолы)

______________________________________ (қолы)

ДҰСК (ОДҰСК) мөрі
Ескертпе:

1. 
   Жыл сайын хаттама нөмірі 1 қаңтардан бастап жүргізіледі, 1-бағандағы реттік нөмірі бөлшекпен көрсетіледі: ДҰСК(ОДҰСК)-дағы медициналық куәланудың алымда - әр күн сайынғы нөмір, бөлімде - жыл басынан нөмірі.
   
2. 
   7-бағанда медициналық куәланудырылудың нәтижесінде шығарылған ДҰСК-ның барлық ұсыныстары мен ұйғарымдары көрсетіледі.
   
3. 
   Журнал беттері нөмірленеді және бекітіледі.
   
4. 
   Журнал ДҰСК (ОДҰСК) төрағасында қызмет бабы үшін қолданылатын құжат ретінде 25 жыл сақталады.
   

Қазақстан Республикасының

азаматтық авиациясындағы

медициналық куәландыру

қағидаларына 3-қосымша

Авиация қызметкерлеріне денсаулық жағдайы бойынша

қойылатын медициналық талаптар

1. 
   Психикалық және нерв аурулары
   

1. Шизофрения, паранойя, аффектілік психоздар тек психиатриялық мекемелерде тексерілгеннен кейін ғана шығарылады. Мұндай аурулары бар тұлғалар ағымына, нысандарына, аурудың мерзіміне, оңалу ұзақтығына қарамастан жұмысқа қайта орналасуға және диспансерлік есептен шығаруға жатпайды (Талаптарға 1-кестеніңнің 1-тармағы).

2. Жіті психоздарды, невроздарды, суицидтік әрекеттерді бастан өткерген тұлғалар Талаптарға 1-кестенің 1) тармақшасы бойынша жұмысқа жарамсыз деп танылады. Жұмысқа қайта орналасу туралы мәселе психиатриялық мекемеде тексерілгеннен кейін кемінде екі жылдан кейін қаралатын болады. Нервтік-психикалық қызметті ұзақ компенсациялау психоз (невроз) кезеңіндегі психикалық жағдайының сипатын, оның ерекшелігін, құрылымын, қарқындылығы мен ағымын ескере отырып, мамандығы бойынша жұмысқа орналастыру туралы мәселені қарау үшін негіз болып табылады.

Суицидтік әрекеттерге себеп болған жағдайларды тексеру жүргізу және зерделеу кезінде дәрігер куәларды сұрауға, жеке және отбасы анамнезін және аутоагрессиялық іс-қимылдың дәйектемесін нақтылауға міндетті. Психиатрдың консультациясы міндетті түрде. Суицидтік әрекеті бар тұлғалар анамнезде жұмысқа қайта орналасуға жатпайды.

Қысқа мерзімді психикалық соматикалық түсіндірілетін бұзылуларды бастан өткерген тұлғалар негізгі аурулардан соң сауыққаннан кейін және қолдаушы терапияны қолданбай нервтік-психикалық функциялардың толық компенсациясы кезінде Талаптарға 1-кестенің 2) тармақшасы бойынша ұшу жұмысына жарамды деп танылады. Астениялық жағдайда немесе ахуалмен түсіндірілетін невроастениялық синдромда қолданылады. Қайта куәландыру бақылаудың, клиникалық тексерулердің оң нәтижелері және жүктемелік сынамалардың жақсы көндігуі кезінде 4-6 айдан кейін жүргізіледі (Талаптарға 1-кестенің 2-тармағының 2) тармақшасы).

3. Алкоголизмнен зардап шегуші, жіті (жітілеу) алкогольдік психозды (алкогольдік делирий, параноид, галлюциниоз, қызғанушылық сандырағы және басқалар) бастан өткерген тұлғалар наркологтың консультациясын алуы тиіс (Талаптарға 1-кестенің 3-тармағы). Тұрмыстық маскүнемдік кезінде тармақ қолданылмайды, ал жұмыста пайдалану мүмкіндігі туралы мәселені авиакомпанияның (авиакәсіпорындардың) әкімшіліктері шешеді.

Дәрілік тәуелділік немесе дәріні шектен тыс тұтыну оларды медициналық айғақтары бойынша тұтынбайтындығын білдіреді. Мұндай жағдай жұмысқа және оқуға үзілді-кесілді қарсы айғақ болып табылады.

Дәрілік тәуелділік (уытқұмарлық) пен нашақорлық анамнезде жұмыстан шеттету мерзіміне қарай жұмысқа қайта орналасуға жатпайды.

4. Жеке тұлғаның социопатиялық бұзылудың басты белгілері отбасылық және жеке анамнезінен анықталатын қоғам белгілеген мінез-құлық ережесін (тұрақты дау-жанжал, алкоголизация, құқық бұзу және басқалар) сақтамау болып табылады (Талаптарға 1-кестенің 4-тармағы).

Диагноз бен сараптамалық қорытынды психикалық мекемелерде тексеруден кейін шығарылады.

1) тармақшаға психопатия (нысаны мен айқындылығына қарамастан) және психопатиялық емес сипаттағы (паранойялық, аффекілік, шизоидтық, қоздырғыш және басқада типтер) жеке басының бұзылулары жатады.

2) тармақша жеке басының психикалық инфантилизмі, мінез-құлықының акцентуациясы, кәсіби жағымсыз психологиялық ауытқуы анықталған тұлғаларға қолданылады.

Нервтік-психикалық қызметтің жақсы әлеуметтік және кәсіби компенсациясы кезінде инфантилизмнің, акцентуацияның жекелеген, анықталмаған белгілері теріс сараптамалық қорытынды үшін негіз болып табылмайды.

Куәланушыда бұрын анықталмаған үйлесімсіз мінез-құлықтық реакциялардың пайда болуы психолог пен психиатрдың консультациясы үшін негіз болып табылады. Диагноз болмаған жағдайда тармақ қолданылмайды.

Психолог жеке басының ауытқулары мен жеке психологиялық ерекшеліктерін анықтаған жағдайда тексеру жүргізіледі. Айғақтары бойынша психиатрдың консультациясы тағайындалады.

Медициналық бақылаудың теріс деректері бар жеке басының тұрақты, айқын ауытқуларының байланысуы кезінде жарамсыздық туралы қорытынды шығарылады.

Елеусіз ауытқулары болған жағдайда жарамдылық туралы қорытынды жұмыс өтілі, жұмыс тәжірибесі, орындалған жұмыстарының сапасы және басқа да кәсіби сапалары ескеріле отырып, шығарылады.

5. Кез-келген түрдегі клиникалық көрінісі бар, сондай-ақ бір рет ұстамасы болған эпилепсия барысында медицина қызметкері растаған, куәлардың қолы қойылған ұстаманың ерекшелігі жазыла отырып, акті жасалады (Талаптарға 1-кестенің 5-тармағы).

Тармаққа анықталмаған этиологияның бір реттік эпилептиформалық ұстамасы жатады. Симптоматикалық эпилепсия кезінде сараптамалық баға беру оның негізгі ауруына байланысты. Тексерген кезде мидың көлемді үдерісі, қан тамырларының бұзылуы, экзогендік уыттанулар, ішек құрт инвазиясы және басқа аурулары емделуі тиіс.

ЭЭГ-дағы «шың-баяу толқын» түріндегі пароксизмалдық белсенділігі бар тұлғалар эпилепсияның басқа белгілері немесе орталық нерв жүйесінің органикалық ауруы (тексеру деректері бойынша) болмаған жағдайда, ОДҰСК-да кейіннен тексеріле отырып, үш ай мерзімге жарамсыз деп танылады. ЭЭГ-де көрсетілген өзгерістердің тұрақтылығы ұшу (авиадиспетчерлік) жұмысынан шеттетуге негіз бола алмайды. ЭЭГ-да алғаш рет айқындалған пароксизмалдық белсенділігі бар тұлғалар кеңейтілген неврологиялық тексеруден өтуі тиіс.

Азаматтық авиация оқу орындарында оқитын тұлғаларда пароксизмалдық, эпилептоидтық белсенділіктер анықталған және ЭЭГ-де біршама айқын өзгерістер болған жағдайда жарамсыздық туралы қорытынды шығарылады.

Ми қан айналымының жіті бұзылуы немесе күрт асқыну ағымымен ми қан айналымының созылмалы жеткіліксіздігі орталық және шеткі нерв жүйесі қызметінің бұзылуы, психикасының өзгеруімен кәсіби міндеттеме орындау мүмкіндігінің қиындауы немесе жоққа шығарылуы көрсетілген дерттің клиникалық байқалуы болып табылады.

Ұшу құрамын қызметінен шеттетуге әкеп соғатын тамыр дертінің кең тараған түрі - ми қан тамырының атеросклерозы болып табылады. Неврологиялық мәртебеде жеңіл шашыранқы микросимптоматикалық немесе қосымша әдістемелік зерттеу мәліметі бойынша ауытқулар айрықшаланған жағдайда церебралдық атеросклероз гипердиагностикасын жоққа шығару мақсатында бұрын болған және қосалқы аурулары бойынша өміріндегі ауру ағымын мұқият талдау қажет.

Сараптау бас пен жұлын тамырлары дертінің барлық түріне, оның этиологиясын, ауру ағымын, жүктеме сынаққа төзімділігін, сонымен қатар ұшу қауіпсіздігіне әсері бар жіті жағдайдың пайда болуы болжамы ескеріле отырып, жүргізіледі.

Ми қан айналымының ишемиялық және қанды генезінің жіті бұзылуын бастан өткерген ми ишемиясына ауысатын, субарахноидалдық қан құйылу немесе церебралдық тамырлық күрт асқыну ауруымен ауырғандар, сонымен қатар ми қанайналымының созылмалы жеткіліксіздігі бар тұлғалар куәландырылады (Талаптарға 1-кестенің 6-тармағының 1) тармақшасы).

2) тармақша бойынша бас немесе жұлын тамырларында атеросклероздық зақымданудың жеңіл немесе бір қалыпты айрықшаланып шығуы клиникалық және құралдық әдістеме зерттеуімен расталған тұлғалар куәланады.

Нерв жүйелерінің бұзылу мүмкіндігінің, негізгі қан тамырының тарылу дәрежесінің, кәсіптік маңызды психологиялық функция жағдайының, ауру ағымының, қауіпті себептерінің, жүктеме сынаққа болжам және төзімділік бағасының негізінде қорытынды шығарылады.

Осы тармақша бойынша жұқпалы аурумен немесе бас пен жұлын тамырлары уыттанған-аллергиялық зақымдануымен ауырған науқастар емделуін аяқталғаннан кейін екі жылдан кешіктірмей куәландырылады.

7. Нерв жүйесінің органикалық зақымдануы алғаш рет айрықшаланған тұлға нерв ауруларын емдеу бөлімінде тексерілушілер қатарына жатқызылады.

Нерв жүйесінің органикалық аурулары жатады: ісіктер, жұлын арнасының кеңуі, шашыранды беріш және тағы басқа үдемелі аурулар, ОНЖ жұқпалы ауруларының асқынған және созылмалы түрлері (мидың қабынуы, мидың торлы қабығының қабынуы, нервтік мерез, нерв жүйесі қызметінің бұзылуымен, ликворлық динамикалық бұзылушылық, тырысқақтық ұстамамен нерв жүйесінде жұқпаның және уыттанудың қалдық құбылыстары), нерв-бұлшық ет аппаратының аурулары (бұлшық ет әлсіздігі, бұлшық ет дерттері, бұлшық ет тонусы, бұлшық ет күші) (Талаптарға 1-кестенің 7-тармағының 1) тармақшасы).

2) тармақша бойынша бұрын ОНЖ жұқпалы немесе уыттанушылық ауруын бастан өткерген нерв-психикалық әрекеті толық қалыпқа келген немесе жеңіл қалдықты құбылыстарымен функциясы бұзылмаған органикалық микросимптом түріндегі, нерв-бұлшық ет аппараты аурулары және баяу прогредиентті ағынмен, кәсіби маңызды функцияның жеткілікті сақталуымен тұқым қуалаушылық-дегенеративтік аурулардың бастапқы сатысындағы тұлғалар куәландырылады.

Ұшу жұмысына қайта тұру туралы мәселелер тұмаулық ми қабынуынан кейін 1 жылдан соң, асқынған ми мен жұлынның қабынуынан кейін - 2 жылдан соң, кене энцефалитінен кейін - 3 жылдан соң шешімін табады.

Эпидемиялық, туберкулездік ми қабынуымен ауырғандар жарамсыз деп табылады. Жұмысқа жіберілу туралы мәселе ауруды басынан өткерген соң бір жылдан кейін қаралады.

Жасырын менингококк жұқпасымен, менингококк ринитімен, фарингитпен ауырғандар Талаптарға 1-кестенің 12-тармағы бойынша куәландырылады.

8. Бас жарақатын алудан ОНЖ зақымданған тұлғаларға куәландыру клиникалық тексеру мен емдеуден кейін өткізіледі (Талаптарға 1-кестенің 8-тармақшасы). Жарақаттану жағдайы мен тетігін бағалау кезінде түйіспеушілік бас-ми жарақаты (мидың қозғалуы, тамыр үзілуі) мүмкіндігін және атланттық-окципиталдық тарамдалу құрылысының зақымдануы салдарынан жарақат ескерілу қажет.

Сараптау қорытындысын шығарарда есінің өзгеруі мен амнезия мерзімі ұзақтығын ескеру қажет.

Жарақаттан кейін эпилепсияның даму мүмкіндігін болжамдаумен, зақымданудың ауыртпашылық дәрежесі мен сипатынан басқа, және өзге де қауіпті себептер ескерілуі қажет.

Сараптау бағалау сыртартқыларды, ЭЭГ өсу бағытын, жоғалтқан функциясының теңгерілуі мен жүктеме сынақтарға төзімділігін ескере отырып өткізіледі.

1) тармақшаға қатыстылар:

ашыба-ми жарақаты (бұдан әрі - БМЖ), ауыр дәрежеде мидың соғылуы;

ОНЖ органикалық өзгерістерімен айрықшаланған, психикасының бұзылуымен, гипертензиялық немесе тырыспалық белгісімен ашық және жабық бас-ми жарақатының зардабы;

қимылдық, сезінушілік бұзылуымен немесе жамбас астауының бұзылуымен жұлын жарақатының зардабы жұмысқа (оқуға) жарамсыз деп танылады ) (Талаптарға 1-кестенің 8-тармағының 1) тармақшасы);

қатты ми қабығының зақымдануымен, ми күмбезі сүйегінің езіліп немесе жарықшақтанып сынуы, бас сүйегінің кемістігімен (диагностикалық фрездік саңылауынан басқа), асқыну кезеңіндегі бассүйекішілік қанталаулар және ликворейімен БМЖ алған тұлғалар жұмысқа қайтарылуға жатпайды.

Сүйек күмбезінің сызықтанып сынуымен мидың соғылуының орташа дәрежесі, бас сүйек негізі (ликворсыз) немесе субарахноидалды қан құйылуымен ауруды бастан өткерген тұлғаны ұшу жұмысына қайтару мақсатында, жарақаттанудан кейін, бақылау нәтижесі оң болған жағдайда, 2 жылдан соң тексеру өткізуге болады.

мидың соғылуының жеңіл дәрежесі немесе миы шайқалғандарға қолданылады. Жұмысқа қайтарылу туралы мәселе жарақаттанғанннан кейін 6 ай өткен соң ЭЭГ-де өзгерістер болмауы немесе жеңіл айрықшаланып белгіленуі, неврологиялық немесе вегетативтік мәртебесі және жүктеме сынамаға тексеруден кейін жақсы төзімділік жағдайында қаралады) (Талаптарға 1-кестенің 8-тармағының 2) тармақшасы).

9. Вегетативтік нерв жүйесі дерттерінің клиникалық айқындалуы ВЖЖ-нің әртүрлі құрылымы деңгейінің алғашқы зақымдануының салдары болуы мүмкін немесе неврологиялық, соматикалық, эндокриндік психикалық, аллергиялық аурулардың және уыттанудың екіншіреттік синдромдары бола алады (Талаптарға 1-кестенің 9-тармағы). Бұлардың барлығы ерекше мұқият ауру ағымын жинақтауды және жан-жақты клиникалық тексеруді қажет етеді.

1) тармақша бойынша пароксизмальдық айқындалуы бар ВЖЖ созылмалы ауруларының өршуі мен күрт асқынуы әсерін жиі қайталаушы (кезеген тамыр, ағзаішілік, аралас сипатты, симпатикалық, симпаталгиялық, диэнцефальдық үлгідегі) вегетативтік тамыр бұзылуына сараптама жасалады. Бұл топқа мына аурулар енгізіледі: бас сақинасы, солярит, синдромдар: Меньер, жұлын артериясы, диэнцефальді синдром, ангиотрофоневроздар (Рейно ауруы, эритромелалгия тағы басқа), Квинке ісігі және ортостатикалық эссенциальдық қысым төмендеуі қарастырылады.

Жұмысқа қайтарылу туралы мәселе сауықтырылған кезден бастап 2 жылдан кейін қарастырылады.

Аймақтық нейроваскулярлық синдром және ганглионит кезінде сараптамалық шешім Талаптарға 1-кестенің 10-тармағы бойынша шығарылады.

Талаптарға 1-кестенің 2) тармақшасы бойынша дене бітімдік-тұқымқуалаушылық генезі қызметінің бұзылуымен, сондай-ақ гормондық қайта құрушылық пайда болған немесе сараптау кезінде тыныштық күйдегі тәндік дертін кешкен адамдар (негізгі аурудан сауықтырылғаннан кейін 2-3 айдан соң) куәландырылады. Сараптамалық бағалау вегетативтік-тамырлық бұзылудың айқындалу дәрежесіне, клиникалық зерттеулердің нәтижесі мен жүктеме сынақ төзімділігіне (ортостатистикалық сынақ, вестибулярлық сынақ және басқа) байланысты.

жіті және созылмалы аурулар, жұлын қабығының зақымдануы, өрімдер, нерв бағаналары, ганглиялар, шеткері нерв тамырлануы синдромдары;

омыртқа ауырған кезде қабықтық жаншылулар;

жұлынға, жұлын қабығына, өрімдерге, нерв бағаналарына операциялық араласудың зардабы.

Көрсетілген аурумен ауыратын адамдар асқынған кезеңде емделуге жатады.

Омыртқааралық дискідегі жарықты алып тастаған соң куәландыру операциясының сипаты мен операциядан кейінгі кезеңді ескерумен стационардан шығарудан кейін алты айдан соң өткізіледі.

Қабыршақтық құбылыссыз қозғалыстың бұзылуы кезінде куәландыру Талаптарға 1-кестенің 29-тармағы бойынша жүргізіледі.

11. Синкопальдық жағдайларды бастан өткерген (талып қалу) тұлға оқудан және жұмыстан шеттетіледі және терапевт пен невропатологтың қарауынан кейін тексерілуге жіберіледі (Талаптарға 1-кестенің 11-тармағы). Авиация дәрігері жағдайды және есінен танып қалуын толық сипаттап куәгерлердің қолымен және дінің қолымен акт жазады.

Талманы сараптау мақсатында 3 топқа бөледі:

дені сау адамдардың талмасы;

орталық нерв жүйесі қызметі бұзылуынан (рефлекторлық талма) болатын талмалар;

нерв жүйесінің органикалық аурулары мен ішкі ағзаның (симптоматикалық) ауруына шалдыққандар талмасы.

Дені сау адамдар талмасы негізі шамадан тыс тітіркендіру факторлары (тіс жұлу немесе өңдеу, амбулаториялық операция, қан жоғалту, жарақаттану және тағы басқа) әсер етеді. Жарамдылығы туралы шешім жүктеме сынаққа төзімділік нәтижесі және тексеруден кейін шешіледі. Тармақ диспансерлік байқаудан кейін 2 жылдан соң және қайталап кеңейтілген тексеруден кейін алынады. Рефлекторлық талмалар орталық нерв жүйесі қызметі (вегетативтік қызметтің бұзылуы, нерв айналымдық тонус құбылмалылығы, нерв тозу, әлсіздік күйі) бұзылған адамдарды болуы мүмкін. Жұмысқа жарамдылығы туралы мәселе тек қана кеңейтілген тексеруден кейін (емделу - айғақпен, соның ішінде санаторийлік-курорттық) және жүктеме сынаққа жақсы төзімділігімен қарастырылады. Жұмысқа жіберілгендер невропатологтың байқауында болып, кезекті куәландырудың алдында қайталап кеңейтілген тексеруден өткізіледі. Қанағаттандырарлықсыз клиникалық мәліметімен (айқындалған қан тамырлық-вегетативтік тұрақсыздық, артериялық қысымының төмендеуі), жүктеме сынаққа төзімділігі нашар нәтижеге ие болса жарамдылық туралы мәселе теріс шешімін табады.

Талмасы бар аурулар кезінде жарамдылық негізгі аурумен анықталады. Тексеру кезінде эпилепсияның, қанда қанттың азаюы күйін, жүрек-қан тамырлық жүйе ауруының, нерв жүйесі ауруының, қан ауруының, эндокриндік ауруының жоқтығына көз жеткізу қажет.

Жұмысқа жарамдылығы туралы мәселені психологиялық тексеру мәліметін ескере отырып психиатр, сарапшы-невропатолог шешеді.

Талма қайталанған жағдайда этиологиясына қарамастан жарамсыздық туралы шешім шығарылады.

2. 
   Ішкі аурулар
   

12. Авиация қызметкерлерінде анықталған созылмалы жұқпалы және парозиттік аурулар ағзалар мен организм жүйесі функцияларының бұзылу дәрежесі бойынша бағаланады (Талаптарға 1-кестенің 12-тармағының). Авиация қызметкерлері инвазия мен жұқпадан емделгеннен кейін бактериологиялық тексерін-қараудық теріс нәтижелері кезінде жұмысқа жіберіледі, бортсеріктер екі рет теріс нәтижеден кейін ғана жұмысқа жіберіледі.

Инфекциялық гепатит, геморрагиялық қызба, ауруларын бастан өткерген авиация қызметкерлері дерт ауыртпашылығы мен емделу нәтижесіне байланысты 3-6 айға жұмыстан шеттетіледі. АХЖ ұшу құрамы 12 айдан соң жіберіледі. Авиадиспетчерлер еңбекке жарамсыздық парағын жапқаннан соң жұмысқа жіберіледі.

Бактерия тасымалдаушы ішек жұқпасы бар бортсеріктер Талаптарға 1-кестенің 1) тармақша бойынша куәландырылады.

13. Талаптарға 1-кестенің 13-тармағы лейкоздарға, миелома ауруына, лимфогрануломатоз, қатерлі анемия, қанды диатездің ауыр түріне, қанда эритроциттің көбеюі кезінде қолданылады.

2) тармақшаға емделу тұрақты нәтиже берген (гемоглобин 120 г/л-тен аз емес) қатерсіз анемия, постгеморрагиялық, темір бейімсіз қанды диатез жағдайлары кіреді.

Эритроцитоз анықталғанда, гематологтан кеңес алады, әрі қарай кеңейтілген тексерілуге (айғақ бойынша) жатады.

14. Талаптарға 1-кестенің 14-тармағының 1) тармақша бойынша аллергені анықталмаған, жылына 2 реттен де көп өршуге бейімді аллергиясының ауыр көрінісі бар тұлғалар куәландырылады.

2) тармақша бойынша үш ай бойы аллергиялық көрінісі қайталанбаған, ал аллергені жойылған және жоюға болатын тұлғалар куәландырылады.

15. Талаптарға 1-кестенің 15-тармағына семіру жатады. Артық дене салмағы бар адамдарға семіру сипатын белгілеу үшін зерттеу жүргізіледі. Бұл тармақ бойынша экзогендік-конституциялық семіруге шалдыққан тұлғалар куәландырылады. Семіру дәрежесі Кетле бойынша дене салмағының өлшем индексі (бұдан әрі – ДСИ) бойынша Талаптарға 2-кестеніңне сәйкес белгіленеді.

Эндокринді, церебральді генездің симптоматикалық (екінші қайтара) семіру кезінде куәландыру негізгі ауру бойынша жүргізіледі.

16. Талаптарға 1-кестенің 16-тармағына қант диабеті, қалқанша без аурулары, гиперинсулинизмнің әртүрлі нысандары (инсулинома, функциялық гиперинсулинизм), бүйрекүсті аурулары, жыныс бездері, эндокриндік дерті бар гипоталамо-гипофизарлық аурулар және тағы басқа аурулар кіреді.

1) тармақша бойынша куәланатын адамдар:

1 типті қант диабетімен (инсулинге тәуелді) және 2 типті орташа ауыртпалықтағы қант диабетімен, үнемі емделуге инсулинді немесе басқа гипогликемикалық дәрі-дәрмекті қажет ететін ауыр түрімен;

уытты зобтың (тиреотоксикоз) кез келген түрі.

2 типті қант диабетінің нысаны алғаш айрықшаланған кезде авиация қызметкерлері бақылауға алынады және 3 айға дейін емделеді, жұмыска жіберілуі қайта тексерістен кейін шешіледі.

2) тармақша бойынша жұмыска жіберілу көмірсу ауысуы дәрі-дәрмексіз толық теңгерілген кезде жүзеге асырылады. Қант диабетінің жеңіл түрі кезінде авиадиспетчерлер жұмыстан шеттетілмейді. Бүйрек глюкозуриясы бар тұлға кеңейтілген тексерілуге жатқызылады.

Жұмыска жіберу туралы шешім, уытты зобтан (тиреотоксикоз) сауықтырылған соң, оңалту (дәрі-дәрмектерін пайдаланбай) емдеу өткізілгеннен кейін 6-9 айдан соң шығарылады. Қалқанша безінің 1 және 2-дәрежесінде эутироидты диффузиялық үлкеюі және көмірсуға шыдамдылығының бұзылуы тармақты белгілеу үшін негіз бола алмайды.

17. Талаптарға 1-кестенің 17-тармағы 2) тармақша бойынша туберкулезбен немесе көкірек ағзасын ығыстырусыз және сыртқы тыныс алу функциясы бұзылмаған қалдық құбылысымен (шектеулі фиброз, қабыршақтанбау ошағы, бөлікаралық немесе өкпеқап жабысқағы) ауырған, клиникалық сауықтырылған тұлғалар қарастырылады.

Жұмысына қайтарылу кезінде туберкулез диспансердің есепке алу топтары көрсетілген шешімі қажет.

18. Талаптарға 1-кестенің 18-тармағына 1) тармақшаға қатыстылар: бронх демікпесі, бронхоэктаздық ауру, белсенді саркоидоз, созылмалы өкпе пневмониясы, диффузияланған пневмосклероз және сыртқы тыныс алу қызметінің бұзылуымен өкпе эмфиземасы.

2) тармақша бойынша оңалу кезіндегі созылмалы бронхит, шектеулі пневмосклероз, тыныс алу функциясы сақталған операция, жаралану, жарақаттану салдарымен тұлғалар куәландырылады.

Асқыну ағымымен созылмалы бронхит кезінде авиация қызметкерлері тыныс алу қызметі қалпына келтірілгенше барлық емделу мерзімінде жұмыстан шеттетіледі, обструктивтік, өкпе қабынуымен тұлғаны емделуге және 3 айдан кем емес уақыт бойы бақылауға жатқызылады, жұмысқа алдын ала кеңейтілген тексеруден кейін жіберіледі.

Пневмотораксты бастан өткерген тұлға, сауықтырылғаннан кейін 3 ай мерзімінде (бұрын емес), жұмысқа қайтарылуы мүмкін, келесідей шартта, егер зерттеу оның қайталап пайда болу себебі айқындалмаса; пневмоторакс қайталанса жұмысқа қайтарылмайды.

19. Талаптарға 1-кестенің 19-тармағына реттеуінің бұзылуына байланысты жүрек аурулары жатады. Функциялық сынаманы пайдаланып, мұқият клиникалық, зертханалық және құралдармен тексергеннен кейін «нервайналымдық тонусқұбылмалылығының кардиалық түрі бойынша» диагноз алғаш рет белгіленеді. Қабынушылық процесін, жүректің органикалық өзгерістері және экстракардиалық дерттерді жоққа шығару керек. Жүректің ишемиялық ауруымен сараланған диагностика үшін ортостатикалық және фармакологиялық ЭКГ сынағы, велоэргометрия, жүрек етін жүктемелік салмақпен сцинтиграфия, күмәнданушылық жағдайда - коронароангиография қолданылады.

1) тармақша бойынша жүрек ырғағы бұзылған, синустық түйіннің нашарлау белгісі, өткізгіштігі бұзылуымен, жүрек қысылуының 2 секундқа және одан да көп қайталауы, жыпылық аритмиясы ұстамасы, жүрекше үлпілдеуі, суправентикулярлы тахикардия (4 және одан да көп кешен минутына 120 одан да көп жиілігімен), жүрек қарыншаларының кезектен тыс жиырылуы қайталанған би- және тригеминия кезеңімен, қосарланған жүрек қарыншаларының кезектен тыс жиырылуы, эпизодты жүрек қарыншасы тахиакардиасы 3 және одан да көп минутына 120 жиілікпен, кенеттік суправентрикулярлық тахиакардиясы бар болғанда Вольф-Паркинсон-Уайт синдромымен куәландырылады. Суправентрикулярлық ырғақ бұзылған кезде электрофизиологиялық зерттеулер өткізіледі. Егер ырғақ бұзылуының айқындылығы күшейсе, оның қорытындысы сәтсіз болады. Ырғақ бұзылуының айқындылығын бағалау үшін тәуліктік ЭКГ мониторингтеу өткізіледі.

Жүрек ырғағының бұзылуы жеткілікті емделгенде қайталап куәландыру өткізіледі.

2) тармақша бойынша, жүрек ырғағының бұзылуы мен өткізгіштігіне шағымданбаған, 1) тармақшада аталмаған, қарыншалық ЭКГ (-ST және -T) кешеннің төменгі бөлігінде құбылмалы өзгерістерімен, бета-адреноблокаторларды қабылдау кезінде қалыпқа келтірілетін тұлғалар куәландырылады.

Қарыншалық жүйенің төменгі бөлігінде ЭКГ (-ST және -T) тұрақты айқын өзгерістер мен ЭКГ қалыпты болған жағдайда бета-адреноблокаторлардың тиімсіздігі кезінде жұмысқа жарамсыздығы туралы сараптамалық қорытынды қабылданады.

Гипотония тереңдетілген тексеру мен негізгі ауруды емдеуді талап етеді. Емдеудің оң нәтижесі мен функциялық жүктеме сынаққа жақсы төзімділік кезінде қорытынды жекелеген баға бойынша шығарылады. Артериялық қысым бірнеше рет 90/60 миллиметр (бұдан әрі - мм) сынап бағанасынан төмен тіркелген тұлғалар диспансерлік бақылауға жатпайды.

20. Талаптарға 1-кестенің 20-тармағына 1) тармақша сынап бағанасы 160/95 мм және тұрақты сипаты бар одан да жоғары немесе жүректің сол жақ қарыншасы біраз үлкейуімен, тыныш күйдегі немесе физикалық жүктеме кезінде ЭКГ өзгеруімен ілесе жүретін АҚ-ның аз мөлшері кезіндегі артериялық гипертензияны қамтиды. Сонымен қатар мұнда ми қанайналымының уақытша бұзылуларымен өтетін өткінші гипертониялық күрт асқыну жатады.

2) тармақша бойынша сынап бағанынан АҚ 160/95 мм және жоғары (АҚ тәуліктік мониторинг нәтижесі бойынша) санында тіркелген дәрі-дәрмек көмегінсіз немесе жұмыстан тысқарылмай қолдану үшін рұқсат етілген дәрі-дәрмек терапиясы көмегімен бірқалыпта ұстауға бейімделген тұлға куәландырылады.

2) тармақшасына тәжартериялық және жалпы қанайналым бұзылуымен сүйемелденмейтін тамырлардың және жүрек бұлшық еті атероскероздық зақымдануы, тәжартериялық және жалпы қанайналым бұзылуымен айрықшаланған, жүрек ырғағы мен өткізгіштігі бұзылуымен айрықшаланған жағдайлар жатады. Ұшу жұмысына жүрек-тамыр жүйесін терең зерттеуден өткізгеннен кейін жүктеме сынамаға жақсы төзімділік жағдайда жіберілуі мүмкін. ӘҚҚ бойынша авидиспетчері мамандығы бойынша жүрек еті тіні өлі еттенуі ауруын кешкен тұлғалар 2 жылдық бақылаудан кейін жүрек-тамыр жүйесінің қызметінің жақсаруы (ЭКГ тәуліктік мониторлау, эхокардиография, коронароангиография, миокард сцинтиграфиясы, велоэргометрия жөне т.б.) және антиангиналды қолданымсыз ЭКГ қалыптандырылуы жағдайында жіберілуі мүмкін.

Бұл аурулардың клиникалық белгісі болған жағдайда қорытынды ауру сыртартқысымен танысу, жан-жақты клиникалық және кардиологиялық зерттеу, функциялық-диагностикалық зерттеулер өткізу, ауру ағымы мен оның болжамы негізінде шығарылады.

1) тармақшасына кіретіндер: жіті баяу өтуші ауру немесе ырғақ пен өткізгіштігі бұзылуы айрықшаланған ауруын кешкен. Сәл және айқын айрықшаланған жүрек құрамалы кемістігі мен митралдық қақпақша құбылмалылығы 5 мм-ден аса созылған, ағза көлемі ұлғайған, және шектелген жүрек етінің белгісіз дерті.

2) тармақшасына жататындар: жүрек бұлшық еті беріштенуі, сәл айрықшаланған, оқшауланған және тұрақты теңгерілген жүрек кемістігі митралдық қақпақшасының 5 мм аз түсіп кетуі, жүрек қарынша аралық қуыстағы ассиметриялық бездер үлкеюі, апикалдық түрлі без үлкейген жүрек етінің белгісіз дерті. Бұл аурулар 1) тармақшада көрсетілген ауру әйгіленісіндей ілесушілік болмауы тиіс.

Жүректің қабыну аурулары бойынша емделуден өткендер, 3 айдан соң (бұрын емес) қайталап куәландырылуы мүмкін.

23. Талаптарға 1-кестенің 23-тармағы бойынша ойық жара, асқазан қабынуымен, тоқ ішек қабынуымен ауырған тұлғалар куәландырылады. Жіті жағдайда емдеу нәтижесі және аурулардың асқынуы эндоскопиялық бақылануы қажет. Асқазан қабынуын (соның ішінде жалақ жарасымен) және тоқ ішек қабынуын емдеу нәтижесі жақсы болған жағдайда куәланушы мамандығы бойынша жұмысқа жіберіледі.

Ұшу құрамы мен бортсеріктер асқынбаған ойық жарамен ауырған кезде 2 айға дейін емделушілер қатарына жатқызылады.

Ойық жараны операциямен емдеуден кейін, қайталап куәландыру операция түріне, бақылау нәтижесіне қарай 6-12 айдан кейін болуы мүмкін. ӘҚҚ диспетчерлері еңбекке жарамсыз парағы жабылуымен жұмысқа жіберіледі.

Ұлтабарда клиникалық білінбейтін тыртық пішін өзгеруі алғаш рет айқындалса, тұлға жұмыстан шеттетілмейді.

Бауырдың созылмалы белгісіз ауруларында медициналық қорытынды үдерістің клиникалық түріне, сатысы мен белсенділігіне байланысты. Ұшу жұмыстарына жіберу белгісі үш ай ішінде биохимиялық айғақтардің қалыптылығы болып табылатын В және С созылмалы гепатиттің төмендеуі кезінде қарастырылады. Аурудың белгісі жоқ (цитолиз синдромы болмауы) В және С гепатиті қоздырғышын таратушы анықталған кезде ұшуға рұқсат (ӘҚҚ бойынша жұмыстарға) мүмкін болады.

Ұшу жұмысына қайтып оралу 2) тармақша бойынша кеңейтілген тексеруден кейін ағза қызметінің тыныштық күйі мен сақталу жағдайында өткізіледі. Авиадиспетчерлер сауықтырылғаннан кейін еңбекке жарамсыздылығы парағы жабылғаннан кейін жұмысқа жіберіледі.

Тас үккілеу мен өт қабын алып тастаудан кейін ұшу жұмысына қайтарылу мәселесі 2 айдан кейін (бұрын емес) қарастырылады.

Қатерсіз функциялық билирубинемиясі бар тұлға тексеруден кейін ұшу жұмысына жарамды деп танылады, бірақ АХЖ-ға жіберілмейді.

25. Талаптарға 1-кестенің 25-тармағына жедел (шумақты бүйрек қабыну) гломерулонефрит кешкендер, жарамсыз деп танылып, 1 жыл бойы бақылауға жатқызылады. Жұмысқа жіберілу мәселесі кеңейтілген тексерілуден кейін қарастырылады. Созылмалы бүйрек қабыну (пиелонефрит) белгілері болған жағдайда жарамдылығы туралы шешім аурудың жүру үрдісіне және бүйректің қызметіне байланысты шығарылады. Пиелонефриттің екінші белгісі байқалған кезде, куәландыру негізгі ауруды ескерілуімен өткізіледі.

26. Талаптарға 1-кестенің 26-тармағына 1) тармақша бойынша қабынумен, аллергиямен, ауысымдық буын ауруларымен, ұлпалар жүйесінің зақымдануымен ауырғандар куәландырылады. Жедел жұқпа ауруымен, жұқпалы-аллергиялық буын қабынуымен, көпбуындардың қабынуымен ауырғандар 3-6 айға дейін емделуге жатқызылады. Созылмалы буын қабынуы, көпбуындардың қабынуы кезінде қорытынды буындардың қызметі жағдайына байланысты шығарылады.

3. 
   
   жүктеу/скачать 489.45 Kb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: