Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 2014 жылдарға арналған бағдарлама туралы



бет1/5
Дата09.06.2016
өлшемі290 Kb.
#124855
  1   2   3   4   5
Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 4 тамыздағы № 791 Қаулысы


      «Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 14 сәуірдегі № 302 қаулысын іске асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
      1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасының фармацевтикалық өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
      2. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі мүдделі мемлекеттік органдармен, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдерімен бірлесіп, Бағдарламада көзделген іс-шаралардың тиісінше және уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін.
      3. Орталық атқарушы органдар, облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдері жарты жылда бір рет, есепті жарты жылдан кейінгі айдың 10-күнінен кешіктірмей, Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа, технологиялар министрлігіне Бағдарламада көзделген іс-шаралардың іске асырылу барысы туралы ақпарат берсін.
      4. Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар министрлігі жарты жылда бір рет, есепті жарты жылдан кейінгі айдың 25-күнінен кешіктірмей, Қазақстан Республикасының Үкіметіне Бағдарламада көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы жиынтық ақпарат берсін.
      5. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрі Ә.Ө. Исекешевке жүктелсін.
      6. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі және ресми жариялануға тиіс.
      Қазақстан Республикасының
      Премьер-Министрі                                 К. Мәсімов
Қазақстан Республикасы 
Үкіметінің      
2010 жылғы 4 тамыздағы
№ 791 қаулысымен   
бекітілген      
Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған бағдарлама
1. Бағдарлама паспорты
Бағдарламаның атауы         Қазақстан Республикасының фармацевтика
                            өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 - 2014
                            жылдарға арналған бағдарлама.
Әзірлеу үшін негіздеме      Қазақстан Республикасының Президенті
                            Н. Назарбаевтың «Нұр Отан» ХДП-ның 2009
                            жылғы 15 мамырдағы кезектен тыс XII
                            съезінде берген тапсырмаларын орындау
                            үшін Қазақстан Республикасын үдемелі
                            индустриялық-инновациялық дамыту
                            жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған
                            мемлекеттік бағдарлама.
                            Қазақстан Республикасы Президентінің 2009
                            жылғы 2 маусымдағы № 326 өкімімен
                            бекітілген Қазақстан Республикасы
                            Президентінің «Нұр Отан» ХДП-ның 2009
                            жылғы 15 мамырдағы кезектен тыс XII
                            съезінде берген тапсырмаларын іске асыру
                            жөніндегі іс-шаралар жоспары.
Жауапты мемлекеттік орган   Қазақстан Республикасы Индустрия және
                            жаңа технологиялар министрлігі.
Бағдарламаның мақсаты       2014 жылға қарай отандық өндіріс есебінен
                            елдің дәрілік препараттарға нақты мәндегі
                            қажеттілігін қанағаттандыру деңгейін
                            50%-ға жеткізу.
Бағдарламаның міндеттері    Инвестициялық жобаларды іске асыру
                            шеңберінде жұмыс істеп тұрған
                            өндірістерді жаңғырту және жаңа
                            фармацевтикалық кәсіпорындарды салу.
                            2014 жылдың аяғына дейін фармацевтика
                            өнеркәсібінің кәсіпорындарында (GMP)
                            «Тиісті өндірістік практика» халықаралық
                            сапа стандарттарын енгізу.
                            GMP халықаралық стандарттарына сәйкес
                            қазіргі заманғы технологиялар базасында
                            фармацевтикалық және медициналық өнімнің
                            импорт алмастыруы үшін жағдайлар жасау.
                            Саланы білікті кадрлармен қамтамасыз ету.
Бағдарламаны іске           2010 - 2014 жылдар (орта мерзімді)
асыру мерзімі
Нысаналы индикаторлар       2014 жылдың аяғына қарай ішкі нарықтағы
                            отандық дәрілік заттарды нақты мәнде 30
                            %-дан 50 %-ға дейін ұлғайту.
Қаржыландыру                Бағдарламаны іске асыруға 2010 - 2014
көздері мен көлемі          жылдары меншікті және қарыз қаражаты
                            бағытталатын болады.
2. Кіріспе
      Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсібін дамыту жөніндегі 2010 — 2014 жылдарға арналған бағдарлама (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Президентінің 2010 жылғы 19 наурызда № 958 Жарлығымен бекітілген Қазақстан Республикасы Үкіметінің Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту жөніндегі 2010 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаға сәйкес әзірленді.
      Бағдарламаны әзірлеу Қазақстан Республикасы Президентінің 2009 жылғы 18 маусымдағы № 829 Жарлығымен күші жойылған «Қазақстан Республикасының фармацевтика және медицина өнеркәсібін дамытудың мемлекеттік бағдарламасы туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 1997 жылғы 20 тамыздағы № 3621 Жарлығында негізгі қаланған, саланы реформалау жөнінде мемлекет қабылдап жатқан шаралардың дәйекті жалғасы болып табылады
3. Ағымдағы ахуалды талдау
3.1 Фармацевтика өнеркәсібінің ағымдағы жағдайын бағалау
      Қазақстандағы медикаменттердің жиынтық нарығы шамамен 6000 атауды қамтиды. Сарапшылардың бағалауы бойынша 2009 жылы ЖІӨ өсімінен орта есеппен 1,5-2 еседен асатын тұрақты жылдық өсім үрдісімен 1 млрд. долларды құрады.
      Қазақстан фармацевтика өнеркәсібі отандық денсаулық сақтау саласын заттай көрсеткіштердегі дәрілік заттармен 30%-ға қамтамасыз етеді, 2009 жылғы деректер бойынша госпиталь секторында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі (ТМККК) шеңберінде бұл көрсеткіш 45%-ды құрады.
      Бұл ретте отандық өндірушілердің өнім портфелінің негізгі бөлігін рентабелділігі төмен дженерикті препараттар (олардың жалпы нарық көлеміндегі үлесі 85%) құрайды, ал ерекше препараттар нарығы 15 %-ды құрайды, бұл фармацевтика өндірушілеріне өз пайдасын жаңа ерекше дәрілік препараттарды зерттеу мен әзірлеуге бөлуге мүмкіндік бермейді.
      Фармацевтика өнеркәсібі дамушы сала бола отырып, медициналық мақсаттағы бұйымдардың (ММБ) ұсақ өндірушілерін қоса алғанда, фармацевтика және медицина өнімі өндірушілерінің жалпы 79 кәсіпорнын қамтиды. Бұл ретте 6 барынша ірі зауыттар үлесіне Қазақстанда шығарылатын ақшалай көріністегі барлық дәрілердің 90 %-ынан астамы тиесілі. Отандық кәсіпорындардан: «Химфарм» АҚ, «Глобал Фарм БК» ЖШС, «Нобел АФФ» АҚ, «Ромат» фармацевтикалық компанияларды, «Нұр-Май Фарм» ЖШС, «Қарағанды фармацевтика кешенін» атап өтуге болады. Медициналық жабдық бойынша — «Ақтөберентген» АҚ толық циклді өндірісі бар кәсіпорын болып табылады.
      Дәрі-дәрмек өндірісі баяу дамуда, он бес жыл ішінде отандық өндірушілердің дәрілік нарық көлеміндегі ақшалай көріністегі үлесі 3%-дан 10%-ға (қаржылық есеппен) ұлғайды. Қазақстанның фармацевтика кәсіпорындары республикада тұтынылатын медикаменттер көлемінің құндық мәнінде 10 %-дан аспайтын көлемде өнім шығарады.
      Алайда, 2005 - 2008 жылдары ішкі фармацевтика нарығы өсімінің жоғары қарқыны байқалып отыр, ол елдің бүкіл экономикасының өсімімен, халықтың әл-ауқатының өсімімен байланысты болып отыр.
      2000 - 2009 жылдар кезеңінде халық сұранысының барынша қымбат инновациялық фармацевтика өніміне ауысу шамасына қарай отандық өнеркәсіптің ішкі нарықтағы позициясы төмендеді. Негізгі проблема - «арзан» және «ауқымсыз» отандық ассортиментте; бұл Қазақстанның фармацевтика нарығының негізгі бөлігін - құндық көріністе 90%-ға дейін және заттай көлемде 70%-ға дейін импортталған өнімнің құрауына әкелді; отандық дәрілік заттардың үлесі тиісінше 10%-ды және 30%-ды құрады. Бұдан өзге қазақстан фармацевтика өнеркәсібі шетел компанияларының жалпы кірістілігі бойынша артта қалып келеді.
3.2. Серпіндегі негізгі көрсеткіштер.
      Қазақстан Республикасының фармацевтика секторының берері нақты ЖІӨ-нің 1%-нан аз: оның үлесі 2004 жылы 0,97%-дан аз көлемді құраса, 2008 жылы оның көлемі небары 0,87% болды.
      Өнеркәсіп өндірісі көлеміндегі фармацевтика енеркәсібінің үлесі 2004 - 2007 жылдары 0,12 - 0,13%-ды құрады. 2008 жылы фармацевтика өнеркәсібінің үлесі 0,1%-ға дейін құлдырап кетті, өйткені өнеркәсіп тауарларының бағасы фармацевтикалық өндіріс көлемінен тез өсті.
      Экспортқа қатысты аздаған өсім байқалғанымен, фармацевтика саласының үлесі мардымсыз күйінде қалып отыр. Дәрілік препараттарды шетелге сату 2004 жылғы экспорт үлесінің 0,0159%-ынан 2008 жылға қарай 0,0248%-ын дейін өсті.
      Соңғы он жыл ішінде фармацевтика өнімінің қазақстандық нарығы 1999 жылдан бастап жыл сайын 10%-ға ұлғая отырып, көлемі жағынан айтарлықтай өсті; 2003 - 2008 жылдар кезеңінде өсімнің орташа қарқыны 14,48%-ды құрады. Алайда, 2008 жылы неғұрылым бір қалыпты дамудың жаңа кезеңі басталды, бұл нарықтың өз көлемінің өскенінде де, әлемдік экономикалық дағдарыстың халықтың сатып алу қабілетіне келеңсіз әсер еткенін де көрсетеді. Бүгінгі күні байқалып отырған өсім импорттық медикаменттердің өспелі бағаларының өсуімен түсіндіріледі.
2003 - 2008 жылдары Қазақстан Республикасының фармацевтика нарығы
(диаграмманы қағаз мәтіннен қараңыз)
      2005 - 2008 жылдар аралығында елдің бүкіл экономикасының өсімімен, халықтың әл-ауқатының артуымен негізделген ішкі фармацевтика нарығы өсімінің жоғары қарқыны байқалды. 2005 - 2008 жылдары ішкі нарықтағы фармацевтика препараттарын сату көлемінің орташа жылдық өсімі 19%-ды құрады.
      2009 жылғы қорытындылар бойынша Қазақстан Республикасында фармацевтика өнімінің өндірісі 84,7 млн. АҚШ долл. құрады. Бұл жалпы өнеркәсіптік өндіріс көлемінің 0,13 %-ын, өңдеуші өнеркәсіп көлемінің 0,4 %-ын құрайды.
      2009 жылы Қазақстандағы дәрілік құралдар импортының көлемі 816,9 млн. АҚШ долл., экспорт өнімі 17,8 млн. АҚШ долл. құрады.
      2009 жылдың аяғындағы жағдай бойынша Қазақстан Республикасында 6490 медициналық препараттар (шөптер негізіндегі 150 - 200 дәрілік заттар және балама заттарды қоса алғанда) тіркелген.
      Қазақстан Республикасының фармацевтика нарығы - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) ішінде Ресей мен Украина нарығынан кейін үшінші орында. IMS Health мәліметі бойынша ТМД фармацевтика нарығындағы Қазақстан Республикасының үлесі 2008 жылы 5%-ды құрады.
      Қазақстан Республикасында фармацевтика өнімін жан басына шаққанда тұтыну үлесі - 73 АҚШ долл. құрап, ТМД бойынша көлемі жағынан екінші болып табылды, бірақ бұл кез келген Еуропа елінен төмен.
2008 жылы ЕО-да, Шығыс Еуропада және ТМД-да жан басына шаққанда
дәрілік заттарды тұтыну, US $
(диаграмманы қағаз мәтіннен қараңыз)
      Қазақстан Республикасының фармацевтика өнеркәсібі фармацевтика шикізатының (субстанцияларының), жабдықтар мен орама материалдарының импортына қатты тәуелді. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің деректері бойынша 2008 жылы импорттық медикаменттер барлық нарық құнының 90%-ын құраған. Физикалық көлемдер тұрғысынан жағдай аса қолайлы: IMS Health импорт үлесін 70% деңгейінде бағалап отыр. Қазақстан Республикасы фармацевтика өнеркәсібі жалпы кірістілікте артта келе жатқанымен, бірақ отандық денсаулық сақтау саласын нақты көрсеткіште дәрілік заттармен 30%-ға қамтамасыз етеді.
      Осылайша, мемлекет құрылған Бірыңғай дистрибьютор (бүдан әрі - Бірыңғай дистрибьютор) арқылы әрекет ете отырып, медикаменттерді жеткізуде барынша маңызды рөл атқаруда. Дегенмен, бөлшек сектордағы ахуал мен тұтыну шығыстарының деңгейі әлі де өсімнің негізгі факторлары болып қалып отыр.
2008 жылғы Қазақстан Республикасының фармацевтика нарығының
құрылымы халықтың табысы
(диаграмманы қағаз мәтіннен қараңыз)
      Құндық көріністе Қазақстан Республикасының нарығына импорттық фармацевтика өнімінің басты жеткізушілері ЕО мен АҚШ компаниялары болып табылады, олар бөлшек және аурухана сегменттеріндегі 10 ірі өндіруші тізімінің алдыңғы қатарында.
      Рецептуралық препараттар 2008 жылы нарық құнының 64%-ын құрады. Рецептурасыз заттар нарықтың 36%-ын құрайды.
      Қазақстан Республикасындағы экономикалық өрлеу, жеке секторда да, мемлекеттік секторда да дәріге арналған шығыстарды көбейтті. 20 АҚШ долларынан астам құны бар өнімдер 2008 жылы 2005 жылмен салыстырғанда 18 %-дан 23% -ға дейін көтеріліп, нарықтың елеулі үлесін иеленді.
      Медикаменттерге арналған бөлшек баға 2007 жылмен салыстырғанда 4,8%-дан 2008 жылы 9,8%-ға өсіп, тауарлар мен қызметтерге арналған бағалардың жалпы өсімінде көрініс тапты.
       Кәсіпорындардың негізгі қорлары
      Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың негізгі қуаттарының тозуын бағалау кезінде 2014 жылға қарай міндетті енгізілуі заңнамамен бекітілген тиісті өндірістік тәжірибенің талаптарына (GMP) сәйкес келтіру үшін оларды жаңғырту мүмкіндігі негіз қалаушы факторға айналады. Басқаша айтқанда, GMP стандарттарына сәйкес келмейтін цехтарды пайдалануға беру 2014 жылдын аяғында тоқтатылатын болады.
      Тиісті өндірістік тәжірибе талаптарына сәйкестікті бағалау жөніндегі ұлттық инспекция (GMP) әлі құрылған жоқ, төмендегі бұл сәйкестік туралы болжамдар талқыланып отырған өндірістік қуаттарда GMP сертификаттарының болуын білдірмейді. Технологиялық жарақтанушылықтың, сондай-ақ орама цехы мен «толық цикл өндірісіне» инвестициялардың арасындағы түбегейлі айырмашылықтарды ескере отырып, бұл тарауда тек соңғысы ғана қаралады.
      Шымкент қаласындағы «Химфарм» АҚ - отандық фармацевтика өнеркәсібі жетекшісінің құрылғанына 125 жылдан асты. Негізгі өндірістік қуаттар жарты ғасырдан астам пайдаланылып келеді, алғашқы елеулі жаңғырту өткен ғасырдың 90 жылдардың ортасы - аяғында болды, 2007 жылы тиісті өндірістік тәжірибенің талаптарына сәйкес келетін «жұмсақ» дәрі нысандарының жаңа цехы пайдалануға берілді. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2014 жылға қарай отандық өндірушілер нарығының 50%-дың үлесіне қол жеткізу туралы тапсырмасына сәйкес компания басшылығы өндіріс ауқымын елеулі түрде ұлғайтуды болжай отырып, Астана қаласында қатты дәрілік нысандар мен ұнтақ антибиотиктер шығару жөніндегі фармацевтика фабрикасын және Шымкент қаласында екпе, әрі инфузиялық ерітінділер өндірісі бойынша, оның ішінде модульдік технология бойынша цехтар салатынын мәлімдеді.
      Бүгінгі күні өнім ассортименті қатты (таблеткалар, капсулалар) және зарарсыздандырылған (ампулалардағы екпе ерітінділер мен екпеге арналған сауыттағы антибиотиктер) дәрілік нысандарды, зарарсыздандырылмаған сұйық ерітінділерді, сироптарды, тұнбаларды, жұмсақ дәрілік нысандарды (жақпалар, гельдер, линименттер мен суппозиторийлер) қамтиды.
      «Глобал Фарм» БК ЖШС өндіріс көлемі бойынша республикада екінші болып табылады. 2000 жылы негізі қаланған, Оңтүстік Корея тарабымен бірлескен кәсіпорын қатты дәрілік нысандарын қомақты көлемде өндіреді және шетел өндірісінің ампуладағы препараттарын орайды. Негізгі қорлардың тозу уақыты келмегенімен, жұмыс істеп тұрған шектеулі алаңдарда кәсіпорындарды GMP стандартына дейін жаңғыртудың орынсыздығы салдарынан Алматы облысында «Глобал Нью-Лайф» зауытын салу жоспары айтылды. Оны пайдалануға беру 2013 - 2014 жылдары күтіліп отыр.
      Павлодар қаласындағы «Ромат» фармацевтикалық компаниясы» ЖШС өзін полипропиленнен, қатты дәрілік нысандардан (бұл цехтың GMP стандарттарына сәйкестігі айтылды), баға тобы төмен инфузиялық ерітінділерден жасалған ММБ, өндіру зауыттары мен биологиялық қоспалар дайындау цехын қамтиды, кеңес кезіндегі ғимараттардағы ауқымды алаңы бар, оларды қазіргі заманғы цехтарды орналастыру үшін жаңғырту қомақты инвестицияларды талап етеді. «Ромат» ФК өнім ассортименті мен көлемін ұлғайту жоспарын белсенді мәлімдеп отыр және үздіксіз стратегиялық әріптес немесе инвестор іздеу үстінде.
      «Нобел Алматы фармацевтика фабрикасы» АҚ бірінші кезекте Алматы фармацевтика фабрикасының ғимаратына күрделі жөндеу, тиісті өндірістік тәжірибе (GMP) талаптарына сәйкес қатты және сұйық дәрілік нысандарды өндірісінің толық циклін жүргізе отырып, өз өндірісінің бірінші кезегін аталған фабрика базасына орналастырды. «Нобель АФФ» АҚ қолда бар өндіріс қуаттарын жаңғырту бойынша бірінші инвестициялық жобаны жүзеге асыруда, сондай-ақ қолда бар аумақта дәрілік заттарды шығару бойынша қосымша цехтарды салуды және пайдалануға беруді жүргізуде. Бұл ғимаратта зарарсыздандырылған дәрілік нысандар өндірісін орналастыру мүмкін болмағандықтан, зауыт басшылығы 2012 - 2015 жылдары Алматы қаласында зарарсыздандырылған және зарарсыздандырылмаған дәрілік заттарды шығару жөніндегі жаңа өндірісті салудың екінші инвестициялық жобасын жүзеге асыратын болады.
      «Нұр-Май» компаниясы «Ayat Pharm» брендімен Алматы облысында қазіргі заманғы пластикалық пакеттерде оралған төменгі баға тобының инфузиялық ерітінділерін шығаруға мамандандырылады. Аталған компания цехы 2005 жылы пайдалануға берілді, алайда болжанған қуаттылыққа шығу кәсіпорын өнімінің жоғары өзіндік құны мен бұл өнімге Қытай және Ресей өндірушілерінің әсері арқылы ҚР нарығында қалыптасқан төменгі баға арасындағы сәйкессіздікпен қиындай түсуде, осылайша аталған ерітінділерді «орнында» дайындайтын ауруханаішілік дәріханалар тарапынан бағаның бәсекелестікке орай көліктік-логистикалық құрамын барынша азайтады.
      «Фитохимия» халықаралық ғылыми-өндірістік холдингі» АҚ химия, фармакология, ботаника және биотехнология бейіміндегі 12 ғылыми-зерттеу зертханасын, 42 га алаңы бар ботаникалық бақты, сондай-ақ Қарағанды фармацевтика зауыты (ҚФЗ) мен «Қарағанды фармацевтика кешені» ЖСШ-ті (ҚФК) қамтитын ірі ғылыми-өндірістік кешенді білдіреді. 190 қызметкер жұмыс жасайтын орталыққа ҚР Ұлттық ғылым академиясының академигі басшылық етеді.
      «Фитохимия» ХҒӨХ 43 отандық фитопрепаратқа клиникалық-фармакологиялық зерттеулердің толық кешенін жүргізді, оның ішінде ең танымалы — ісікке қарсы «Арглабин» препараты болып табылады. Қазіргі кезде екі: «Арглабин» және «Салсоколлин» дәрілік препараттарын шығару жолға қойылды.
      Бүгінгі күні өндірістік қуаты жылына 850 мың «Арглабин» сауытын және 250 мың «Салсоколлин» түйіршіктері мен капсулаларын құрайды. Қазіргі бағаларды ескере отырып, компанияның әлеуетті түсімі 628 млн. теңгеге (4,3 млн. АҚШ доллары) бағаланып отыр.
      2005 жылмен салыстырғанда зауыт «Арглабин» шығаруды құндық және заттық көріністе төрт есеге ұлғайтты.
      «Қарағанды фармацевтика кешені» ЖШС дәрілік өсімдік шикізатынан бірегей препараттар өндіруге маманданған және Қарағанды қаласының шегінде:
      а) 2008 жылы салынған субстанцияларын тұндыру және синтезі,
      б) сублимациялайтын және ампулалайтын (2005 жылы салынған) екі цехы бар, ол жалпы алғанда тиісті өндіріс тәжірибесінің (GMP) талаптарына сәйкес келетін зарарсыздандырылған екпе нысандарын шығару бойынша елдегі жалғыз цех болып табылады. Аудитті «Pharmaplan» компаниясының ресейлік өкілдігі жүргізген.
      Зауыттың жаңа менеджменті ассортиментті, ең бірінші дженериктер, оның ішінде ТМККК-ға енгізілген және Бірыңғай операторы, жүйесі бойынша сатып алынатын екпе препараттар есебінен елеулі түрде ұлғайтуға иек артып отыр.
      Ақтөбе қаласындағы «СВС-Фармация» ЖШС қатты дәрілік нысандар өндірісінің толық циклін жүзеге асырады. Ғимарат күрделі жөндеуден өтті, 2002 - 2004 жылдары әлі тоза қоймаған жабдықтармен жабдықталды. Коммерциялық сату үшін импорттық «балка» орамын жасау да болжанып отыр. Компания жоспарында тиісті өндіріс тәжірибесінің (GMP) талаптарына сәйкес келетін өндірістің екінші кезегін салу бар.
      «Екафарма» ЖШС Алматы облысында орналасқан, сашеттер бойынша ұнтақ, сондай-ақ сироптар мен импорттық «балка» орамын жасау мүмкіндігін қоса алғанда, қатты дәрілік нысандар өндірісіне арналған жабдығына ие. Ғимараты жеке орналасқан, 2002 - 2003 жылдары жаңғыртылған; жабдығы - тозу деңгейлері әртүрлі Еуропа және Қытай өндірушілерінен.
      Осылайша, қолдағы қуаттардың тозуын «Химфарм» АҚ және «Ромат» ФК негізгі цехтары үшін (айтылған ерекшеліктерді ескере отырып) елеулі (60%-дан астам), «Глобал Фарм» БК ЖШС үшін орташа (40 - 60%) және қалған кәсіпорындар үшін жоғары емес (40%-ға ) деп бағалауға болады.
      Ақтөбе қаласындағы «Ақтөберентген» АҚ 68 жыл бойы, жылжымалы және тұрақты рентген аппараттарын, флюорографиялық аппараттарды, рентген диагностикалық кешендерді қоса алғанда, рентген және өзге де диагностикалық жабдықтарды жобалайды, әзірлейді және шығарады.
      Компанияның өнімділік көрсеткіштері құндық мәнде еңбекті қажет ететін қатынасы бойынша 5208 теңгені (35,3 АҚШ долл.) және капиталды қажет ететін қатынасы бойынша 5935 теңгені (40,2 АҚШ долл.) құрайды. 2006 - 2008 жылдары инвестициялық жобаны іске асыру нәтижесінде «Ақтөберештен» АҚ рентген техникасы өндірісін жаңа өндірістік алаңда толық жаңғыртуды жүргізді, бұл шығарылатын өнімнің сапасы мен оның тұтынушылық сипаттамаларын елеулі түрде жақсартуда айқындаушы фактор болды.
3.3. Әлсіз және күшті жақтарын, мүмкіндіктер мен
қауіптерді талдау
      Қазақстан Республикасы фармацевтика өнеркәсібінің жағдайын талдау және шамамен 30 жергілікті өндірушідің пікірін сұрау құн есептеу тізбегіндегі бірнеше негізгі қиындықтарды анықтауға мүмкіндік берді.
      Әлсіз жақтары
      Шетелдік ойыншылармен бәсеке
      Жергілікті фармацевтикалық компаниялардың көпшілігі шетелдік ойыншылармен бәсекелестік жайында, әсіресе әлемдік қаржы дағдарысы жағдайында қауіп білдіреді. Өндірушілер ішкі нарыққа шығарылатын көптеген дәрілік заттар бойынша уақытша бағалық шектеулер енгізуге мәжбүр болды, бұл олардың рентабельділігі мен инвестициялау қабілетіне теріс әсер етті.
      Жаңа өндірістік қуаттарды қатарға қосумен байланысты фармацевтика өнімдерін өндірудің жалпы экспортында шапшаң өсу қарқынының болжамдарына қарамастан, Қазақстан Республикасының фармацевтика өнімдерінің сыртқы саудадағы теріс сальдосы табысы орташа нарықтар мен дамушы нарықтарға тән жалпы дүниежүзілік үрдісін қайталай отырып, 2014 жылдың соңына дейін өсуін жалғастыратын болады.
      Еуропалық Одақтың, Жапонияның және Солтүстік Американың трансұлттық фармацевтикалық компанияларының үстем жағдайы (саланың осы өңірлерде тіркелген 15 ірі компаниясы және оларға әлемдік дәрілік құралдарды сатудың 53,3% келеді) мен Орталық және Шығыс Еуропада, Үндістан мен Қытайда GMP сертификаты бар әлемдік дженерик өндірушілердің күшті ұстанымы, мүмкіндігінше, ҚР-на әлемдік фармацевтика нарығында екінші дәрежелі ұстанымды қалдырады.
      Ресей Федерациясының, Беларусь Республикасының және Қазақстан Республикасының Кеден одағын құруы Қазақстан Республикасының фармацевтика саласы үшін жаңа мүмкіндіктер мен қауіп-қатердің пайда болуына алып келеді.
      Күшті жақтары
      2014 жылдың соңына дейін қазақстандық фармацевтика өнімдері экспортының негізгі бағыты ТМД елдерінің нарықтары, сондай-ақ құрылымы жағынан ұқсас кейбір басқа нарықтар, мысалы, Монғолия нарығы болады. «ViOrtis» консалтингілік компаниясының 2008 жылғы деректері бойынша экспорттың 81%-ы құны бойынша және 91%-ты көлемі бойынша Қырғызстанға, Өзбекстанға және Тәжікстанға жөнелтілді.
      Алайда, соңғы уақытта Қырғызстан мен Өзбекстанда қазіргі заманғы жаңа қуаттар пайдалануға берілді (әзірше, шынын айтқанда GMP толық сәйкес келмейді) және екі ел де импортты алмастыру жөнінде белсенді шараларды жүзеге асыра бастады.
      Өңірде туберкулезбен ауырудың жоғары деңгейін ескере отырып және ТМД-ның шағын елдері нарықтарының әлжуаз құрылымына қатысты экспорттық өнімдердің негізгі түрлері, атап айтқанда, туберкулез дәрісі, инъекция антибиотиктері, бактерияға қарсы препараттар, анальгетиктер, вакциналар, қан сарысуы және басқа дәрілік заттар болып табылады.
      Шетел компанияларымен бірге келісімшарттық өндірістер ұйымдастыру, сондай-ақ технологиялар трансферті ҒЗТКЖ-ға қомақты қаржы жұмсамай жоғары-технологиялық препараттарға жергілікті қажеттілікті қамтамасыз етуге және қысқа мерзім ішінде артта қалуды жоюға мүмкіндік береді.
      Сонымен бірге, қаралып отырған кезеңде, отандық фармацевтикалық компаниялар үшін негізгі өткізу нарығы уәкілетті компания үйлестіретін Қазақстан Республикасының емдеу-профилактикалық мекемелері (ЕПМ) үшін мемлекеттік сатып алу болады, Бірыңғай дистрибьютор кепілдікті өндірістің жеткілікті көлемін қамтамасыз етеді, бұл экспортқа бағдарланған саланы түрлендіруге арналған алғашқы қадам болады.
      Бұл жағдайда, мемлекет тарапынан барынша қолдау саланы реформалауды ынталандырушы және әлеуетті әлденеше peт күшейтудің неғұрлым елеулі факторы болып көрінеді, бұл бәсекелестікте орасан зор артықшылық алуға мүмкіндік береді.
      Бұдан басқа, осы Бағдарламаны іске асыру нәтижесінде жаңа шағын және орта кәсіпорындар салу болжанады, бұл бәсекелі ортаны жақсартуға алып келеді және одан әрі экспортқа бағытталған өнім өндіру сапалы үшін жағдайлар жасайды.
      Күрделі медициналық техникаларды шығаруға келетін болсақ шағын, іс жүзінде елдегі жалғыз ұлттық өндіруші рентген аппараттарын шығаратын «Ақтөберентген» АҚ болып табылады. Меншікті өндіріс рентген жабдықтарына ішкі қажеттіліктің тек 20%-ын, және күрделі медициналық жабдықтарға қажеттіліктің тек 13%-ын жабады, оған ультрадыбыстық диагностикалық техника, операциялық жабдық, тіршілікті қамтамасыз ету және басқа да аса күрделі және қымбат бағалы аспаптар кіреді. Бұл ретте өндірістің қолда бар резервтері осы үлесті тек қана бір «Ақтөберентген» АҚ күшімен, тиісінше 60%-ға дейін және 40%-ға дейін жеткізуге мүмкіндік береді.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет