Үш ғасыр тізгіні өзгенің қолында болып келген Қазақ елі осыдан жиырма жыл бұрын Тәуелсіз ел атанды. Елдігіміздің еңсесін әйгілеген осы жиырма жылда Қазақ елін әлем таныды. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың салиқалы саясатының арқасында ұлттық рухы берік, саяси жүйесі тұрақты, экономикалық әлеуеті мықты, бәсекеге қабілетті, халықаралық беделі зор алпауыт мемлекет құрылды. Ең бастысы, тұғырлы Тәуелсіздіктің, Мемлекет Басшысының табанды ұстанымының арқасында сонау тоқсаныншы жылдардың өзінде-ақ Қазақстан әлемдік қауымдастық мойындаған шекарасын бекітті, алпауыт елдердің кепілдігін ала отырып, әлемде бірінші болып ядролық қарудан бас тартты, көпвекторлы саясатты ұстанған болашағы зор жас мемлекетке әлемнің барлық елдерінен инвестициялар құйыла бастады.
Қазыбай БОЗЫМОВ,
Тәуелсіздік алған тұста республикадағы қазақтың саны небәрі қырық пайыз ғана болатын. Сондықтан да өзге ұлттың даусы басымдау шығып жататын. Елбасы қиын кездің өзінде-ақ шетелдердегі қазақтарды көшіріп алу мәселесіне ден қойды. Соның арқасында, өткен жиырма жыл ішінде үш жүз мыңға жуық отбасы Атажұртқа оралып, бұрыннан керегесі кең, бүгінде өзгелермен терезесі тең тәуелсіз еліміздің халқы бір миллионнан астам қандастарымызбен толықты. «Елге ел қосылса – құт» дейтін қазақ даналығын бір сәтке де естен шығармайтын Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың Жарлығымен 2008 жылдан бастап, алыс-жақын шетелдердегі қандастарымыздың көшіп келу квотасы жиырма мың отбасыға дейін көтерілді. Бұл – жыл сайын шетелдерде тұратын 90-100 мың қазақ мемлекет көмегімен атамекенге оралып, емін-еркін қоныстануына мүмкіндік алып отыр деген сөз.
Ал Қазақстанның ТМД елдерінің ішінде бірінші болып ЕҚЫҰ-ға төрағалық етуі – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың әлемдік қауымдастық алдындағы зор беделі мен саясаткерлік тұлғасының арқасы. Бұл ешкім шек келтірмейтін бұлтартпас шындық. Әлемдегі Тәуелсіздігін жаңадан алған елдердің еш біреуінің осындай жаһандық ауқымдағы басқосуды өткізуге мүмкіндігі болмағандығын мәлім еткен Мемлекет Басшысының ЕҚЫҰ-ға төрағалық ету – маңызды, әрі біз үшін мәртебе дегені жадымызда. Еуроатлантика және Еуразия аумағындағы баршаға ортақ ұжымдық қауіпсіздікке арналған маңызды мәселелерді талқылау үшін ЕҚЫҰ-ға мүше 55 мемлекет пен 12 серіктес елдің басшылары мен үкімет жетекшілері, 70 халықаралық ұйымның, 1500-ге тарта БАҚ өкілдерінің келуі Қазақстанның халықаралық беделі мен Мемлекет Басшысының бейбітшілікті нығайту жолындағы орасан зор еңбегін мойындау деп бағалаймын. Жаһандық деңгейдегі аталмыш Саммит Қазақстанның әлемдегі беделін арттырып, еліміздің дамуына қарқын берді. Қазақстандықтардың бірлігі мен патриотизмін одан әрі нығайта түсіп, жер-жаһанға қазақ халқының қонақжайлығы мен ашықтығын танытты. Сонымен қатар, Қазақ елі дүниежүзіне сан-алуан ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен туысқандықтың, ынтымақ пен ырыстың ордасы ретінде де кеңінен танымал.
Осы орайда Президентіміз Н. Ә. Назарбаевтың бастамасымен құрылып, ұлттық-мемлекеттік саясаттың орталық институты ретінде қалыптасқан Қазақстан халқы Ассамблеясына әлемде балама жоқ. Тіпті, Қазақ Мемлекеті Басшысының бұл саяси «ноу-хауы» бүгінде жаһан саясаткерлерінің үлкен қызығушылығын тудырып отыр.
Елбасымыз Елорданы Астанаға көшіру бастамасымен миллиондардың тарихи миссиясына арна ашты, жаңа Астана ұлттық идеяның ұйытқысына айналды. Оның негізгі мақсат-міндеттері – бірлігі жарасқан қазақ елінің азаттығын қамтамасыз ету және осы мұрат-мүддеге қызмет ету болып табылады. Бүгінде Есілдің жағасында, Сарыарқаның төсінде, інжу-маржан іспетті Ақ Орда мен Бәйтеректі ұлықтаған Астана «Әлем қаласы» атанып, көркімен де, көлемімен де, келбетімен де төрткүл дүниені мойындатты.
Осы бір маңызды оқиғалар аясындағы мемлекеттің жетістігін немен байланыстырамыз? Әрине, бұл ең алдымен – Елбасының еңбегі. «Ханда қырық кісінің ақылы бар» дейді қазақ. Нұрсұлтан Әбішұлы өзінің кемел тәжірибесі мен мызғымас абырой-беделінің арқасында Қазақстанды әлемдік саясаттың жоғары легіне алып шықты, Астананы жаһандық проблемаларды талқылау мен шешудің орталығына айналдыра білді.
Ал, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына арнайтын дәстүрлі Жолдаулары болса, нақты атқарылар бағдарламалардың темірқазығы іспетті. Қай халық болмасын алдағы өміріне жақсылық тілейді. Сондықтан да қазақстандықтар Елбасының жыл сайынғы халыққа Жолдауларын асыға күтеді. Өркениеттің жаңа баспалдақтарына көтерілу үшін жаңа биіктерді бағындыруды тілейтін, әлі де күрмеулі болып отырған мәселелердің түйіні тарқатылғанын қалайтын қалың ел биылғы Жолдауды да әдеттегідей көтеріңкі көңіл-күймен қабыл алды. Өйткені, жаһандық экономикалық кеңістікте күннен-күнге қанатын жайып келе жатқан қаржы дағдарысының кезекті толқыны жағдайында «еліміз қандай бағыт ұстанады?», «әлеуметтің әлеуеті әлсіреп кетпей ме?» деген сұрақ талайдың көңілін күпті етіп келген болатын. Ал Нұрсұлтан Әбішұлы бұл күдікті бірден сейілтіп, кейінгіні көрегендікпен болжай білетін сұңғыла саясаткер екендігін тағы бір мәрте дәлелдеп берді. «Әлеуметтік-экономикалық жаңғырту – Қазақстан дамуының басты бағыты» атты Жолдауында әлемдік қаржы дағдарысын еңсерудің Қазақстандық жолын айқындаған Мемлекет Басшысы он басым бағытты тарата келе, ел экономикасын және әлеуметтік саланы дамыту арқылы халықтың бақуатты тұрмысын қамтамасыз етуді басты назарға алды. Осыған орай Қазақстан халқы Жолдаудың басым бағыттарын жылы қабылдап, Елбасының бастамаларына іс жүзінде қолдау көрсетіп келеді.
Жолдауда адам жанын сүйсінтетін, екпінді еңбек етуге жігерлендіретін жайттар көп-ақ
Әсіресе, қамтылған мәселелер ішінен мені алабөтен толғандырғаны, ерекше ой салғаны – дағдарысқа байланысты Еуропаның дамыған елдерінің өзі қаржылық шығындарын, әлеуметтік жобаларын қысқартып жатқанда, Қазақстанның батыл түрде әлеуметтік-экономикалық жаңғырту шараларын қолға алып отырғандығы. Бұл туған еліміздің экономикалық тұрғыдан қуаттылығының зор екендігін көрсетеді. Балқаш жылу электр стансасын іске қосу, «Батыс Еуропа – Батыс Қытай» халықаралық автомобиль жолын аяқтау, Атырау мұнай өңдеу зауытын жаңғырту, Қарашығанақ кен орнында газ өңдеу зауытының құрылысына кірісу, Жезқазған-Бейнеу және Арқалық-Шұбаркөл темір жолдарын салу, Жамбыл облысында минералды тыңайтқыштар өндірісі кешенін құру сияқты ірі жобаларды жүзеге асыру көзделген. Бұл жобалардың бәрі біздің экономикамыздың, бүкіл еліміздің бет-бейнесін тұтастай өзгертетініне сенімім мол.
Еліміздің батыс аймағына аса қажетті аграрлық және техникалық мамандар даярлайтын жарты ғасырлық тарихы бар іргелі білім ордасы – Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің студенттері, магистранттары және PhD докторанттары үшін бастау алатын жаңа ғаламат жобалардың мән-маңызы ерекше. Өңірдің қуаттылығын арттыруға бағытталған Қарашығанақтағы қуаты жылына 5 миллиард текше метр газ өңдеуге жететін зауыт пен Орал қаласында трансформаторлар өндіретін зауыт құрылысының қолға алынатыны студент-жастардың жігерін жанып, болашақ мамандықтарына деген қызығушылықтарын арттыруда. Қос жобаның іске асуы біздің түлектеріміз, яғни – болашақ құрылысшылар, инженерлер, энергетиктер, химиктер, технологтар үшін жүздеген жаңа жұмыс орны, сондай-ақ өндірістік тәжірибе алаңдары екені сөзсіз.
Президент Жолдауында қойылған барлық міндеттердің жас буынға тікелей қатысы бар. Әсіресе, сөз басын жұмыспен қамтудан өрбіткені көңілге қонымды болды. Жасыратыны жоқ, «Жұмыспен қамту – 2020» бағдарламасын жүзеге асыру барысында өңірлердегі кадрлық қажеттілік толық ескерілмей келеді. Оқу бітірген жас маман жұмыссыз қалмас үшін облыстағы, аймақтағы еңбек нарығы бүге-шігесіне дейін тыңғылықты зерттелуі керек. Бұл тұрғыда университет жанынан құрылған Кәсіптік практика және студенттік мансап департаменті жергілікті және көршілес облыстардағы жұмыс берушілермен жиі-жиі кездесулер өткізіп, сұранысқа ие мамандықтардың тізімін алып, өндіріс орындарындағы кафедра филиалдарының жұмысын жандандырып отырады. Соңғы жылдары жұмыс берушілердің оқу үрдісіне белсенді араласып, өздеріне қажетті мамандар даярлау ісіне ден қоя бастағаны қуантады.
Екіжақты ықпалдастықтың арқасында елуден астам жұмыс берушінің тапсырысымен оқу үрдісіне 28 қосымша пән енгізілді. Студенттеріміз отандық компанияларға қоса, 22 шетелдік компанияда тәжірибеден өтеді. Соның ішінде, аграрлық мамандықтарды меңгеріп жүрген студенттер жақын және алыс шетелдердегі (Ресей, Украина, Белоруссия, Латвия, Дания және Германия) фермерлік шаруашылықтарда ауылшаруашылық тәжірибеден өтуде. Өткен жылы білім ордасын тәмамдаған 1382 түлектің 80,4 пайызы жұмысқа орналасты.
Ірі ауылшаруашылық тауар өндірушілері Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақтан аграрлық-техникалық университетін қолдауға әркез ынталы. Өздеріне қажетті болашақ маманды мақсатты оқытып немесе студенттерді ең алғашқы курстардан бастап өндірістік тәжірибеден өткізіп, кейін жұмысқа шақырады. Біздің облысты айтпағанда Ақтөбе, Маңғыстау және Атырау облысындағы жұмыс берушілердің сұранысымен жыл сайын біз мал дәрігерлерін, агрономдарды, зоотехниктер мен инженерлерді көршілес облыстарға жұмысқа бағыттаймыз
Мәселен, күндізгі бөлімде кәсіпорын қаражаты есебінен оқитын студенттер саны – 41 болса, сырттай бөлімде – 9 студент. Олардың қатарында «ҚазМұнайГаз», «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.», «Маерск Ойл Казахстан», «Таушык», «Жайықмұнай», «Интергаз Орталық Азия», «Конденсат», «Тобеарал-Ойл», «Арна-ойл», «Тенгизшевройл» сынды ірі компаниялар бар.
Биылғы оқу жылында бес студент «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» компаниясының білім грантын жеңіп алса, алты студент «Аджип ККО» компаниясының білім грантына ие болды. Тағы екі студентіміз «Ветеринарлық медицина» мамандығы бойынша Маңғыстау облысы әкімінің гранты есебінен білім алуда.
Ендігі міндет – Жолдауда айтылған білімнің қолжетімділігін арттыру, жұмыс жасайтын жастардың өндірістен қол үзбей мамандық алуына жағдай туғызу және ең бастысы – жастардың заман талабына сай әлеуметтік бейімделуі болып отыр. Бүгінде білімсіз, ғылымсыз экономиканы да, өндірісті де өркендету мүмкін емес. Жаһандану дәуірінің талабы осындай. Өз ұлтының бақытты болашағын, кемел келешегін ойлаған, төрт құбыласы түгел, қуатты мемлекет құруды мақсат еткен Қазақстанның Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев ең алдымен елге терең білім керек екенін жұрттан бұрын аңғарып, ерте түсінген тұғырлы тұлға болды. Елбасының президенттік қызметінің алғашқы күнінен-ақ елдің назарын аударып, қолдауына ие болған маңызды мәселенің бірі – Қазақстандағы білімді білікті ету саясаты. Біле-білгенге бұл асқан болжампаздықтың көрінісі. Ел егемендігін баянды етуде оқу-білімнің маңыздылығын жете түсінген Елбасы экономикалық және қаржылық қиындықтарға қарамастан, осы салаға тиянақты түрде қолдау көрсетіп келеді. 1993 жылы мемлекеттік маңызы зор жоба «Болашақ» халықаралық бағдарламасы дүниеге келді. Бұл бағдарламаның әлі күнге жемісті түрде жүзеге асып келе жатқандығы көңілге ерекше қуаныш ұялатады. Бүгінде еліміз «Болашақ» бағдарламасы бойынша жылына үш мыңнан астам жас жеткіншекке әлемнің ең беделді оқу орындарында білім алуға мүмкіндік жасап отыр. Бұл – ел жастарының ертеңіне сенімін арттырады. Расында, білімнің негізінде болашаққа деген шынайы сенім мен үкілі үміт, өз халқына деген ізет-құрмет пен қадір-қасиет жатқанын Елбасы жақсы түсінді. Ол тәрбие мен оқу-білімді егіз дүние ретінде қарастырып, тәрбие арқылы берілетін білімнің болашағы әрқашан баянды болатынын назарынан ешқашан тыс қалдырмады. Бұл ретте «Қазақстан – 2030» Стратегиясында Елбасы: «Ел келешегі жас ұрпақ тәрбиесіне тікелей байланысты», – деп айрықша атап айтса, биылғы жылғы Қазақстан халқына Жолдауында: «Қазақстанда адами капиталдың сапалы өсуі – ең алдымен, білім беру мен денсаулық сақтау» – деп білім беру саласын дамытудың қаншалықты маңызды екендігіне жұртшылықтың назарын аударды. Қазір отандық білім беру жүйесінде «Назарбаев Университетінің» беделі де, шоқтығы да биік. Енді оның айналасында жаңа технологияларға бастайтын зияткерлік кластер ұйымдастыру міндеттері тұр. «Болашақ» жоғары оқу орнынан кейінгі білімге бет бұрғандықтан, біз де студенттеріміздің магистратураға дайындығын күшейтуге баса көңіл бөліп отырмыз.
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің 2008 жылы ең алдымен Тараз декларациясы атанып кеткен Қазақстан университеттерінің меморандумына, ал кейіннен, яғни 2010 жылы Болон Декларациясының негізі болып саналатын Университеттердің Ұлы хартиясына қол қоюы білім ордасы тарихындағы аса маңызды оқиғалардың бірі.
Университет 2010 жылдың 21 желтоқсанында институционалды аккредиттеу бағдарламасына сәйкес кешенді іс-шараларды жүзеге асырып, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігінің Ұлттық аккредиттеу орталығының аккредиттеуінен өтті және он төрт білім беру бағдарламасы бойынша білім беру саласын қоғамдық бақылау және мансапты дамыту жөніндегі халықаралық агенттіктің (АККОРК) сертификаттарын алды.
Біздің университет білім беруде мүлдем жаңа бағыт – қашықтықтан оқыту технологиясын елімізде ең алғашқы болып қолға алған жоғары оқу орындарының бірі. Университет дәуір талабына сай қарқынды даму үстінде. Тек соңғы жиырма жылдың ішінде ынтымақтастыққа ынталылық танытып, «Темпус» және «Эрасмус Мундус» сияқты халықаралық білім жобаларына белсенді қатысып жүр. Университет жанындағы аймақаралық техникалық және кәсіби білім беру жүйесіндегі педагог-кадрлардың біліктігін арттыру орталығында осымен үшінші жыл қатарынан колледждер мен кәсіптік лицейлердің инженерлік-педагогикалық кадрларының біліктілігін арттыру курстары табысты жүргізілуде.
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрімен бекітілген 2011 жылға арналған кредиттік оқу технологиясын жетілдіру жоспарында Болон үдерісін іске асыру аясында жоғары оқу орындарының оқытушылары мен студенттерінің академиялық ұтқырлығын дамытуға үлкен рөл жүктелген. Біз қазір республиканың он екі жоғары оқу орындарымен ішкі академиялық ұтқырлық туралы келісімшартқа қол қойдық. Академиялық әріптестікті жетілдіруге мүдделі отандық университеттердің қатары артып келеді. Сондай-ақ Ресей, Германия, Израиль, Украина, Латвия, Литва, Қырғызстан, Эстония, Чехия және т.б. мемлекеттермен жоғары, қосымша және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру шеңберінде әріптестік туралы қырықтан астам құжатқа қол қойылды.
Академиялық ұтқырлық туралы айтқанда, Елбасы Жолдауындағы жастарды әлеуметтік бейімдеу жайлы да айта кету керек. Өйткені академиялық ұтқырлық аясында ел аумағындағы немесе шетелдегі оқу орнында білімін жалғастыратын студент жаңа ортаға, жаңа бағдарламаға, жаңа талапқа бейімделеді. Мәселен, өзге ұлттың мәдениетімен, тұрмыс-тіршілігімен танысып, дүниетанымын кеңейтеді. Тіл үйреніп қана қоймай, өзге ұлт өкілдеріне тәуелсіз Қазақ елін танытады, қазақ халқының ұлттық салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын насихаттап, тілін, дінін, пайым-парасатын паш етеді. Жаңа достар тауып, қарым-қатынас аясы кеңейеді.
Қазіргі уақытта 24 студентіміз Астана, Алматы, Павлодар, Семей, Қостанай, Тараз, Шымкент қалаларындағы жетекші жоғары оқу орындарында білім алып жатса, біздің университетке Астана қаласының С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінен, Қарағанды мемлекеттік индустриялды университетінен, Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінен студенттер келіп оқып жүр. 6 студентіміз Еуропаның Латвия, Чехия, Словакия сияқты елдерінде білімдерін жалғастыруда.
Біздің академиялық ұтқырлық бағдарламасына студенттерді көбірек тартуға мүмкіндігіміз жетеді. Әйткенмен, көпшілігі шет тілдерін жақсы дәрежеде меңгермеуі салдарынан, шетелдік оқу орнына барып оқуын жалғастыра алмай жатады.
Төрт жылдан бері машина жасау факультетіндегі көптеген мамандықтар бойынша арнаулы пәндер ағылшын тілдерінде оқытылады. Былтырдан бері экономика факультетінде сабақтар ағылшын тілінде жүргізіле бастады. Оған қоса, базалық пәндер циклына кәсіптік-бағдар бойынша шетел тілі енгізіліп, IELTS и TOEFL емтихандарына дайындайтын лингвистикалық орталық ашылмақ.
2011 жылғы 1 желтоқсан күні Тәуелсіздіктің 20 жылдығына орай өткен ғалымдар форумында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың «әрбір ғылыми жаңалық еліміздің тұғырын бекіте түсуге арналуы керек» деген сөздері отандық ғылымның келешегін, еліміздің ғылыми-техникалық және инновациялық даму болашағын жаңаша ұғынуға ықпал етті. Мемлекет Басшысының бастамасымен қабылданған ғылым саласын басқарудың жаңа үлгісі мен «Ғылым туралы» жаңа заң, зерттеулерді бұрын-соңды болмаған қаржыландыру көлемі және олардың жаңа нысандарын енгізу – ғылымды экономикаға тиімді ендірудің және Қазақстанның инновациялық жаңаруының негізгі факторы болды. Егер биыл ғылымға 42 миллиард теңге бөлінсе, алдағы екі-үш жылда 118 миллиард теңгеге жетпек. Бұл бұрын-соңды болмаған көрсеткіш.
Президентіміздің ұсынысымен дайындалған ҚР «Ғылым туралы» жаңа заң ұлттық ғылым жүйесін дамыту, ғылым салалары алдындағы міндеттерді шешуге бағытталған ұстанымды айқындайды. Бүгінде жаңа заң ғалымдарға үлкен мүмкіндік беріп отыр. Нұрсұлтан Әбішұлының ғылым-білімге нақты қолдау көрсетуінің арқасында ауылшаруашылығы өндірісін қарқындату жұмысына біздің университет те өз үлесін қосуда.
Жаңа заңға сәйкес, аймақтық инновация ғылыми-зерттеу саясатын жүргізу үшін біздің университетке үлкен жүк артылып отыр. Бізде шоғырланған ғалымдардың интеллектуалдық әлеуеті жоғары, ғылыми-техникалық білім тарату, жоғары білікті кадр дайындау – университетіміздің мәртебелі миссиясы.
Елбасымыз өз Жолдауында агроөнеркәсіп кешенін дамыту – ел экономикасын диверсификациялаудың негізгі тұтқасы деген болатын. Ең басты мәселе еңбек өнімділігін көтеру болып табылады. Осыған орай, университеттегі ғылыми-зерттеу жұмыстары ғылым дамуының басты негіздеріне сай келеді. Кафедра ұжымдары мен ғылыми-зерттеу институты, инженерлік бағыттағы биотехнологиялық зертханамыз салалық ғылыми-зерттеу жобаларын жүзеге асыруда.
Біздің университет – біртұтас ғылыми және білім беру кешені саналады. Өте қиын болған тоқсаныншы жылдардың өзінде университетте ғылыми ізденістерге, зерттеулерге көңіл бөлінді. 1992 жылы институтта 12 мамандық бойынша аспирантура, ал 1997 жылы кандидаттық диссертацияларды қорғау бойынша диссертациялық кеңес ашылды. Қазақстанның батыс аймағында бұл бірінші кеңес.
1991-1993 жылдары институттың ғылыми бөлімінің мәртебесі едәуір жоғарылады. 1992 жылы қайта құрылған ғылыми-зерттеу бөліміне аспирантура, патентті-лицензиялық және факультетаралық ғылыми-зерттеу зертханасы кірді. Факультеттерде ғылыми-әдістемелік кеңестер құрылды. Оған қоса 1993 жылы «Зерде» ғылыми-өндірістік орталығы құрылды. Оның негізгі мақсаты – кеңшарлармен, шаруа қожалықтарымен, басқа да мекемелермен арада келісімшарт, ғылыми жұмыс жүргізу болатын. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын шаруашылыққа енгізу үшін 13 уақытша шығармашылық ұжым құрылды. Ал 2007 жылы Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті Қоршаған ортаны қорғау министрлігі бойынша, қоршаған ортаны қорғау шеңберінде жұмыстар жасау мен қызметтер көрсетуге арналған Мемлекеттік лицензияны дәлелдеді. Университетте өсімдік, топырақ, су, жұмыс аймағы ауасының химиялық құрамын, пестицидтердегі ауыр металдардың болуын, дән, ұн, ет және сүт өнімдерін зерттеу бойынша мамандандырылған зертханасы бар жеке Сынау орталығы жұмыс істейді. Сынау орталығы ИСО 9001:2000, 14001:2000 Халықаралық сертификатына қол жеткізді. Университет базасында ИСО 9001:2000, 14001-2000 Халықаралық стандарт талаптарына сәйкес сертификатталған физика-химиялық, агрохимиялық және ветеринариялық үш мамандандырылған зертхана бар.
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінде Елбасы Жолдауынан туындайтын міндеттер талқыланған кездесуде ҚР Білім және Ғылым министрі Бақытжан Жұмағұлов «Елбасы адам капиталын дамытуды басты назарда ұстап отыр. Ол ең алдымен, жастардың білім деңгейін көтеріп, бәсекелестікке төтеп беретін сапалы мамандар дайындауға кең жол ашады. Сондықтан, оқыту үдерісіне заманауи технология мен әдістемелерді енгізу қажет. Сонымен қатар, педагогтар құрамының сапасын арттырып, олардың біліктілігін анықтайтын тәуелсіз жүйе құрылады. Ол өз кезегінде отандық білім жүйесінің іс жүзінде дамуына ықпал етеді», – деп атап өтті. Біз білім саласында кадрларды даярлаудың жаңа сатысына көшу, ғылыми-зерттеулерді әлемдік деңгейге шығару және ғылымды инновациялық процеске тікелей қосу бағытындағы жұмыстарды да жалғастыра беретін боламыз. Оған ғылыми әлеует те, материал базалық мүмкіндік те жеткілікті. Асылтұқымды шаруашылық мәртебесін алған «Ізденіс» ЖШС жанынан құрылған университеттің оқу-ғылыми-өндірістік кешені ақжайық етті-жүнді қойларын өсіруде жоғары көрсеткіштерге ие. Қазіргі таңда 3500 бас биязы жүнді ақжайық етті-жүнді қойымыз, 5000 гектарға жуық жеріміз бар. Республика көлеміндегі ірі қара шаруашылығы бойынша ірі көлемді селекцияны енгізу негізінде жүргізіліп жатқан жұмыстарға біздің ғалымдарымыз белсенді түрде атсалысуда. Облыста етті ірі қараның дамуын, қой шаруашылығы, жылқы және түйе шаруашылығындағы селекциялық-асылдандыру жұмыстарын да ғылыми жағынан қамтамасыз етеміз. Жоғары оқу орны жанында Ғылыми зерттеу институты мен инженерлік бағыттағы биотехнологиялық зертхана жұмыс жасайды. Жуырда біздің университет ғалымдары ҚР Білім және ғылым министрлігінің Ғылым Комитеті жариялаған «2012-2014 жылдары ғылыми-техникалық бағдарламалар мен жобаларды грантты қаржыландыру» байқауына 45 ғылыми жоба жолдап, соның отызы жалпы сомасы 123 млн. 450 мың теңге көлеміндегі қаржыландыруға ие болды. Бұл біз үшін үлкен жетістік.
Ауылшаруашылығына қатысты мәселелер қай-қайсымызды да ойлантатыны анық. Облыста құс етін өндіретін соңғы үлгідегі фабриканы, ешкі сүтін өңдейтін ферманы, шошқа бордақылау кешенін іске қосу көзделіп отырған тұста біз ауылшаруашылығы мамандарын даярлауда аграрлық саланың заманауи даму тенденцияларын елеп-екшеп отырмыз. Диплом алған жас маманның мемлекеттің қолдауына сүйене отырып, кәсіпкерлікті бастап кетуі үшін қажетті білімді ұсынамыз. Болашақ агроинженерлерді ішкі және сыртқы академиялық ұтқырлық аясында келісімшарт арқылы Минск, Челябинск, Қостанай трактор зауыттарына өндірістік практикаға жолдап отырамыз.
Мемлекет Басшысы Нұрсұлтан Назарбаев «Болашақ» бағдарламасы шеңберінде аграрлық мамандықтарға бөлінетін квотаны көбейту мәселесін қозғады. Осы тұста Елбасы бастамасымен егемен еліміздің болашағы үшін қолға алынған «Дипломмен – ауылға!» жобасының қаймана қазақ ауылы мен жастарымыз үшін аса маңызды екеніне тоқталғым келеді. Тәуелсіз елдің білімді ұланының ауылға бет бұруы серпінділікті талап етіп отырған бір ғана ауыл үшін емес, ұлтымыздың болашағы үшін де ұтымды. Биылдан бастап мемлекет ұсынған әлеуметтік қолдауға ие болған ветеринарлық медицина және ветеринарлық санитария мамандығын бітіруші түлектердің 75 пайызы ауылға барып, еңбекке араласуды қалайды.
Ауылдан бiлiм қуып, арман арқалап, қалаға жеткен жастардың көбiнiң жанына бататын жалғыз мәселе бар. Ол – жатақхана. Жайлы жатар орны болмаса, студенттің бар назары сабаққа емес, жалдамалы пәтер іздеу, ол пәтердің ақысын төлеу деген мәселелерге ауады. Таң алакеуімнен тұрып, қоғамдық көлікпен сағаттап университетке келетін студенттің ұйқысы да шала, көңіл-күйі де бұзылады. Сөйтіп, сабаққа зауқы соқпайды. Оның үстіне біздің студенттеріміздің қатарында көршілес Атырау, Ақтөбе, Маңғыстау, Қызылорда облыстарының жастары өте көп. Сондықтан, оларға өз үйлеріндегідей жағдай туғызуымыз қажет.
Біз өз студенттерін жатақханамен жүз пайыз қамтып отырған республикадағы санаулы университеттің бірі екенімізді зор мақтанышпен айта аламын. Тоғыз қабатты және бес қабатты студенттер жатақханасының қатары 2011 жылы су жаңа, тоғыз қабатты, сән-салтанаты келіскен, заманауи Студенттер үйімен толықты. Аталмыш Студенттер үйінде оқуда озат, қоғамдық жұмыстарда белсенді, бетке ұстар қыз-жігіттеріміз тұрады. Екі адамдық бөлмелер жылы әрі жарық, ыстық, суық суы, жуынатын бөлмесі, ас үйі және жатын бөлмесі бар. Оған қоса әр қабатта бірнеше теледидар бөлмелері, кітапхана, компьютер залдары, кір жуатын орындары бар. Бірінші қабаттағы асхана таңертеңнен кешке дейін жұмыс істеп, ыстық тамақ түрлерін ұсынады. Бағасы студенттер үшін қолжетімді.
Қысқаша айтқанда, біздің студенттеріміз бен магистранттарымыз қазір кәдімгі кішігірім пәтерде тұрып жатыр. Жатақханада тұру ақысы да ауыл балаларының қалтасына салмақ салмайды. Жылына 21 мың теңге. Оған қоса, білім ордасында оқитын жетім, мүгедек және әлеуметтік аз қамтылған жанұядан шыққан студент-жастарға жан-жақты қолдау жасалады. Олар жатақханаларда тегін тұрады, тамақтануына жәрдемақы тағайындалады, ақылы негізде оқитындарға 50 пайыз жеңілдік беріледі. Биыл тоғыз қабатты №3 жатақханаға күрделі жөндеу жүргізбекпіз.
Ал енді оқытушы-ғалымдарды баспанамен қамту мәселесіне тоқталар болсам, соңғы бес жылдың ішінде 116 пәтерлік екі тұрғын үй пайдалануға берілді. Елбасы Жолдауынан туындайтын міндеттерге сәйкес, биылдан бастап «Қолжетімді баспана» бағдарламасы аясында елімізде жарты миллионнан астам жас отбасыны тұрғын үймен қамтамасыз ету көзделіп отырса, биыл университет жанынан жас отбасыларға арналған елу пәтерлік тұрғын үй құрылысына кірісуді жоспарлап отырмыз.
Болашақта ел боламыз ба, әлде бордай тозамыз ба?!» деген сауал таразыға түскенде қармайтын негізгі тал – білім мен ғылым болмақ. Республиканың батыс өңірінде бүгінгі заманғы өндіріске қажетті кадрлар әзірлеудің жетекші жоғарғы оқу орнына айналып отырған университетте студенттердің болашақ мамандығының қыр-сырын жетік меңгеріп, бәсекеге қабілетті маман болып қалыптасуы үшін барлық жағдай туғызылған. «Келешекте біздің басымызға түспек бар оқиға осы күнде қылып жүрген ісіміздің нәтижесі болмақшы», – деп Алаш ардақтысы Міржақып Дулатов айтпақшы, тәуелсіз Қазақстанның болашақ тарихын қалыптастырушылар ретінде Жәңгір хан атындағы БҚАТУ-дың профессор-оқытушылар ұжымы мен студенттеріне жүктелер міндет ұшан-теңіз.
Елбасы, Ұлт Көшбасшысы Нұрсұлтан Әбішұлы: – «…Мен өз халқымның жолында басымды бәйгеге тіккен адаммын. Маған ары үшін жанын садаға ететін осындай текті халыққа, мені ұлым деп, перзентім деп төбесіне көтерген халыққа, арғы-бергідегі қазақ баласының бірде-бірінің пешенесіне бұйырмаған бақыты – толыққанды, тәуелсіз мемлекет құрудың басында болу бақытын бұйыртқан халыққа қызмет етуден артық ештеңенің керегі жоқ, осы жолда мен бойымдағы бар қайрат-қабілетімді, білім-білігімді аямай жұмсаймын, қандай да тәуекелге барамын…», – деп үнемі халқына сеніп, халқына арқа сүйеп отырғанда, дәуір талабымен үндесіп, жас ұрпаққа сапалы білім мен саналы тәрбие беріп келе жатқан жоғары мектептің аянып қалуы мүмкін емес.
«Дала мен Қаланың» анықтамасы
Қазыбай Бозымов,
«Құрмет» орденінің иегері,
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университетінің ректоры, ауылшаруашылығы ғылымдарының докторы, профессор, Жаратылыстану ғылымдары академиясының академигі, Халықаралық ақпараттандыру академиясының академигі, Батыс Қазақстан облысы мәслихатының депутаты, «Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігіне 10 жыл» мерейтойлық медалімен, «Қазақстан Республикасының білім беру ісінің үздігі» кеуде белгісімен марапатталған.
Авторы: admin, 21.04.2012
Достарыңызбен бөлісу: |