Бағдарламасы Нысан пму ұс н 18. 2/06 Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі

«Дүниежүзілік әдебиет тарихы» пәні бойынша

ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Жұмыс бағдарламасы -«Мәдениеттану» мамандығының студенттеріне арналған

Жұмыс бағдарламасы оқу жұмыс жоспары және мамандықтың элективті пәндер каталогы негізінде жасалды, С. Торайғыров атындағы ПМУ Ғылыми кеңесі мәжілісінде бекітілді.

«___»_________________2010ж. №_____хаттама.

№_____хаттама.

Кафедра меңгерушісі_______________________Н.Қ.Жүсіпов

Филология, журналистика және өнер факультетінің әдістемелік кеңесінде мақұлданды.

«_____»______________2010 ж. №____хаттама.

ӘК төрайымы____________________ Е.Н.Жұманқұлова

КЕЛІСІЛДІ

Факультет деканы __________Ж.Т.Сарбалаев. «____»_____________2010 ж.

ЖәқБ бастығы______________ А.А. Варакута «____»____________2010 ж

Шетел әдебиетінің процестерінің заңдылығын түсініп, шығармалардың көркемдік маңызын қоғамдық жағдайлармен, замандардың мәдениеті мен байланыстыра білуі керек.

Әдебиеттегі басты әдіс пен жанамалардың, ағымдардың өнертану мен әдебиеттану үшін әдістемелік бағыт екенін ескере отырып, оның әрбір шығармадағы өзіндік сипаттамаларымен жеке таныстыру керек. Студенттерді жеке шығармаларды талдап жіктеуге, жанрлардың типологиялық ерекшеліктерін ажырата білуге, маңызды қорытынды түюге үйрету.

Шетел әдебиетіндегі шығармалардың көркемдік ерекшеліктерін айқындай отырып, студент жазушының жалпы творчествосын, өзекті мәселелерін тарихи тұрғыдан жан-жақты қарастырып, бай әрі бағалы деректер негізінде нұсқалы, нәзік әрі терең талдау жасауға баулу қажет.

Шетел әдебиетінің ролі мен мағынасы студенттерді тарихи әдеби процестердің негізгі ерекшеліктерін, оның әдебиет пен мәдениеттің келешектегі дамуына дүние танымдық, көркемдік, ұлттық ерекшеліктерінің құрылуына әсер етуімен қорытындыланады.

- Шетел әдебиетінің ролі мен мағынасын;

-әдеби процестердің негізгі ерекшеліктерін;

-дүниетанымдық, көркемдік, ұлттық ерекшеліктерді ескеру,

- әдеби текстерді тереңірек ұғыну;

- автордың көркемдік шеберлігінің байлығын тани білу.

- Әдебиеттануға кіріспе.

- Қазақ әдебиетінің тарихы

Тематический план Форма

дисциплины СО ПГУ 7.18.2/07

Әлем әдебиетінің тарихы – ерекше әлем әдебиетінің, теориялық және адамзаттың көркем эволюциясын салыстырмалы талқылаудағы жете зерттеу қағидаларының тарихын зерттеу облысының әдебиеттану ғылымындағы орасан зор тәжірибе.

Ежелгі Грекия мен Рим әдебиеті. Көне әдебиеттің жарқын беттері – Гомер, Эсхил, Софокл, Еврипид, Вергилий, Апулей, т.б. Олар шығармаларында өмір шындығын нақты бейнелеп, көркемдік пен қарапайымдылық, шыншылдық пен шеберлік қасиеттерімен белгілі болды.

Ортағасырлық әдебиеттің басты элементі - әдебиет болды: ағылшын-саксондық қаһармандық эпостарының бірі «Беовуль» поэмасы: рыцарьлық әдебиет жанрдағы халық ерлік эпосы «Роланд туралы жыр», «Сид», «Нибелунгтар жайындағы жыр», «Тристан мен Изольда» романы. ХІІІ ғасыр ағылшын әдебиетінің мәңгілік өшпес мұраларының бірі – Робин Гуд жайындағы балладалар. Француз поэзиясының тамаша көрінісі – ваганттар поэзиясы.

Қайта өрлеу мәдениетінің бастауында болған ұлы Данте Алигьери «Құдіретті комедия», «Декамеронның» авторы атақты Бокаччоның гуманистік идеяларға толы реалистік новеллалары дүниежүзілік әдебиет саласындағы құбылыс болып саналады. Испанияның ұлы жазушысы Мигель де Сервантес («Дон Кихот»), француз гуманизмінің өкілі Франсуа Рабле («Гергантюа мен Пантагрюэль») шығармаларында өмір сүрген қоғамды сынға алды. Ағылшын халқының ұлы драматургі Вильям Шекспир. «Гамлет», «Король Лир», «Отелло» сияқты трагедияларымен дүниежүзілік даңқ пен құрметке ие болды.

ХҮІІ ғасыр. Классицизм әдебиетіндегі жанр түрлері. Атақты өкілдері – Корнель, Расин, Мольер.

ХҮІІІ ғасыр ағартушылық ғасырдың әдебиеті. Свифт, Дефо, Вольтер, Дидро, Гете дарын иелері, сол заманда туындаған творчестволық шабыт иелері болды.

6-тақырып. ХҮІІІ ғасыр ағарту дәуірінің әдебиеті.

Ағылшын ағартушыларының ерекшелігі. Д.Дефо, Дж.Свифт, Филдинг. Сентиментализм. Стерн.

Француз ағартушылығы Вольтердің шығармашылығы «Кандид» философиялық повестерінің жанрлық ерекшеліктері. Энциклопедист Дидроның шығармашылығы. Жан Жак Руссоның сентиментальдық хат түрінде жазылған «Жаңа элоиза» романы. Бомаршенің Фигоро туралы трилогиясы.

Неміс ағартушылары. «Дауылмен тықсыру» әдебиеті. Лессинг шығармашылығы. Шиллердің шығармашылығындағы бүлікшіл рухы мен бірінші саяси тенденциялық тәжірибесі. Гетенің творчествосы. Лирикасы.

Ағылшын романтизмі. Романтизм және творчестволық әдіс проблемасы. Байрон - әлем әдебиетіндегі романтизм бағытының белгілі өкілі. Творчествосын шолу. Байронның «Чайльд Гарольдтің саяхаты» - лиро-эпикалық поэмасы. Шелли творчествосына шолу. В.Скотт – тарихи романның негізін салушы.

Француз романтизмі және оның ерекшеліктері. Гюго – романтизмнің теоретигі. «Кромвель» драмасына алғы сөз. «Собор Парижской богоматери» романындағы символдар, қарама-қарсылық ерекшеліктері.

Неміс романтизмі, ерекшелігі. Гофманның жаңашылдығы. «Екілемдік» түсінік, оның философиясы. Романтикалық мысқыл және гротеск.

Француз реализмі. Стендаль шығармашылығы. Стендальдың эстетикасы. «Қызыл мен қара» романындағы кейіпкердің эволюциясы. Композициясы мен стилі. Бальзак. Шығармашылық әдісінің ерекшелігі. Бальзактің «Адам әжуәсінің» түпкі ойы және шығу тарихы. «Гобсек», «Горио атай» шығармаларындағы буржуазиялық әшкереленуі. Мерименнің новеллалары.

Ағылшын реализмі. Диккенс – ағылшын реализмінің ірі жазушысы. «Оливер Твист», «Домби и сын» шығармаларына дейінгі эволюциясы.

Теккери шығармашылығы. «Күйкі тірліктің жәрмеңкесі» романындағы кейіпкерлердің жүйесі, реалистік сатирадағы шеберлігі.

ХХ ғасыр әдебиет процесінің ерекшелігі. Негізгі бағыты. Саяси оқиғалардың жазушы демократтарға ықпалы. Капитализмнің жалпы қиыншылығы мен модернистік әдебиет. Фрейдизм және модернистік әдебиет. Б.Шоудың творчествосы.

Олдингтонның романы «Смерть героя» және оның әлем әдебиетіндегі орны.Э.Хемингуэйдің творчествосы, кезеңі.

8-тақырып. Шығыс әдебиеті.

Көне үнді әдебиетінің асыл мұралары – «Махабхарата», «Рамаяна» поэмалары.

Шығыс поэзиясының жарқын беттері – Фазулли, Навои, Сағди, Фирдауси.

Орыс әдебиетінің тарихы. А.С.Пушкин, М.Лермонтов, Л.Н.Толстой, Ф.М.Достоевский творчестволарына шолу. Орыс әдебиетіндегі «Күміс ғасыр» поэзиясының өкілдері: А.Ахматова, М.Цветаева және т.б. В.Набоков және постмодернизм.

¦сынылатын єдебиет: [2],3-30 бет, [3], 3-50 беттер.

2. Горацийдің «Одаларының» саяси-әлеуметтік, философиялық, моральдық, махаббат туралы тақырыптары.

Ұсынылатын єдебиет: [2], 3-20 бет, [3], 3-20 беттер.

3. Куртуаздық әдебиет: лирика және роман.

Ұсынылатын єдебиет: [3], 3-40 бет, [5], 5-90 беттер, [15], 53-101беттер.

4. Корнель - әйгілі драматург және классицист.

Ұсынылатын єдебиет: [4],5-63 бет, [7], 12-34 беттер.

5.Шиллердің шығармашылығындағы бүлікшіл рухы мен бірінші саяси тенденциялық тәжірибесі.

Ұсынылатын єдебиет: [11], 5-23 бет, [12],10-30 беттер.

6. Флобердің шығармашылығы. Жазушының философиялық, эстетикалық позициясы. «Мадам Бовари» романындағы бықсыған дүние. Флобердің ХХ ғасыр әдебиетіне салған жолы.

Ұсынылатын єдебиет: [1], 5-30 бет, [4], 5-20 беттер.

7. Э.М.Ремарктың соғысқа қарсы шығармасы «На западном фронте без перемен».

Ұсынылатын єдебиет: [1], 5-60 бет, [6],10-37бет, [14], 100-120 беттер, [15], 173-187 беттер, [17], 92-101бет, [18], 15-37 беттер, [19], 10-33 беттер.

Мамандықтың(тардың) Нысан

жұмыс бабындағы оқу ПМУ ҰС Н 7.18.1/10

жоспарынан үзінді көшірме

1. 
   Артамонов С. История зарубежной литературы ХҮІІ-ХҮІІІ в.в. –М., 1978.
   
2. 
   Анихин Т.В. , Михальская Н.П. История английской литературы. –М., 1985.
   
3. 
   Андреев Л.Т. История французской литературы. –М., 1987.
   
4. 
   Зарубежная литература второго тысячалетия. –М., 2001.
   
5. 
   Елизарова М.Е. и др. История зарубежной литературы ХІХв. –М., 1989.
   
6. 
   Ивашева В.В. История зарубежной литературы. ХіХ –М., 2004.
   
7. 
   История всемирной литературы. – М., 1984.
   
8. 
   История зарубежной литературы Средние века эп. Возрождения. –М., 1982.
   
9. 
   История всемирной литературы. –М., 1984.
   
10. 
    История зарубежной литературы ХҮІІв. Под ред. З.С.Плавесина.
    
11. 
    История зарубежной литературы ХҮІІІв. Под ред. В.Неустроева. –М., 1984.
    
12. 
    Тронский И.М. История античной литературы. – М., 1987.
    

13.Бахтин М.М. Франсуа Рабле и народная культура средневековья и Ренесанса. М., 1990.

15. 
    Мифы народов мира. В 2-х т. –М., 1990.
    
16. 
    Поэтика древнегреческой литературы. –М., 1981.
    
17. 
    Поэтика древнеримской литературы. –М., 1989.