Білім алушыларды тәрбиелеуде қҰндылықҚа бағытталған тәсілді жүзеге асыру бағдарламасы

372 
баса назар аударылатын халықаралық заңнамалық актілерде және ҚР 
заңнамасында ресми тұлғалар бала тәрбиешілеріне қолдау көрсетуге міндетті 
екендігі анықталды. 
Жоба бағытталған ең маңызды проблемалары: 
- құқықтық сауаттылықтың жеткіліксіз деңгейі; 
- құқықтық мәдениет пен құқықтық сананың төмен деңгейі; 
- құқықтың түрлі салалары бойынша педагогикалық, білім беру және 
практикаға бағытталған іс-шаралар кешенін қалыптастырудың болмауы; 
- ата-аналар мен педагог кадрлардың құқықтық мәдениетінің жеткіліксіз 
деңгейі; 
- құқықтық білім беру негіздерін танымал ету жөніндегі ақпараттық 
науқанның пысықталмауы; 
- құқықтық тәрбие қызметі саласындағы барлық стейкхолдерлердің өзара 
іс-қимылының қалыптаспауы. 
Тұжырымдамалық негіздер 
Жоба тұжырымдамасы құқықтық сауаттылықты, құқықтық сананы, 
құқықтық мәдениетті арттыруға негізделген. 
- білім беру процесінің жеке бағдарлануын қамтамасыз ету. Бұл заңның 
айтарлықтай тәрбиелік әлеуетіне, оның жеке тұлғаны дамытудағы рөліне, 
дүниетанымды, жағымды әлеуметтік көзқарастарды, мінез-құлық дағдыларын 
қалыптастыруға байланысты. Азаматтардың азаматтық-құқықтық келісімін 
қамтамасыз ететін қоғамдық қатынастардың реттеушісі, адамның құқықтары 
мен бостандықтарын, жеке заңды мүдделерін іске асыру және қорғау құралы, 
әлеуметтік жауапты мінез-құлық негіздері ретінде құқықтың рөлін жеке түсіну 
қабілетін дамыту ерекше маңызға ие болады. 
- құқықтық білім берудің жеке бағдарлануы білім алушылардың 
құқықтық санасын арттыру саласындағы педагогикалық қызметтің іс-әрекеттік 
сипатын анықтайды. 
Оқу материалын игерудің іс-әрекет формаларының басымдығы «Құқық 
негіздері» пәнінің әдістемелік және дидактикалық ерекшеліктерімен 
анықталады, жалпы оқу және білім беру қызметі процесінде оның мазмұны 
жалпы білім беру дағдылары мен дағдыларын, оқу, танымдық, коммуникативті, 
практикалық, 
шығармашылық 
іс-әрекеттің 
жалпыланған 
тәсілдерін 
қалыптастырумен тығыз байланысты.
Білім алушыларды осы қызмет түрлеріне қосу қажеттілігі оқу процесін 
ұйымдастырудың маңызды талабы болып табылады және мазмұнды іріктеу 
тәсілдерінде және білім алушылардың жас ерекшеліктері тұрғысынан 
қолданылатын әдістемелерде, түлектерді құқықтық даярлау нәтижелеріне 
қойылатын талаптарда көрініс табуы тиіс. 
- құқықтық білім берудің тәрбиелік әлеуеті қоғамдағы демократиялық 
құқықтық құндылықтарды бекітумен, тұлғаның қалыптасуы мен дамуының 
диалектикасы негізінде тәрбиелік әсердің тұтастығы мен дәйектілігін 
қамтамасыз етумен тікелей байланысты. Оқушылардың құқықтық дайындығы 

373 
оқушылардың жағымды уәждемесі мен танымдық белсенділігін ынталандыру 
негізінде оқушының жеке басын әлеуметтендіруді қамтамасыз ететін арнайы 
ұйымдастырылған білім беру жүйесі ретінде қабылданады. «Құқықтық сана – 
қауымға пана» жобасының дамытушы және тәрбиелік әлеуеті оның негізінде 
элективті курстардың білім беру бағдарламаларын әзірлеу және оқу-әдістемелік 
қамтамасыз ету, сондай-ақ мектептің демократиялық құқықтық кеңістігі 
шеңберінде сабақтан тыс қызметтің тиісті жүйесін қалыптастыру кезінде толық 
көлемде ашылуы тиіс. 
- жобаның практикалық бағыттылығы құқықтық сауаттылық пен 
құқықтық сана деңгейін арттыруға, құқықтық мәдениет дағдыларын 
қалыптастыруға бағытталған оны іске асыру тетігінің және оның базасында 
әзірленген іс-шаралардың негізгі мазмұндық бағыттарын айқындайды. Οлар заң 
ғылымы мен практикасының жетекші және әлеуметтік маңызды мәселелерін, 
оқушылардың жас ерекшеліктері мен практикалық мүдделерін ескере отырып 
таңдалған моральдық-құқықтық тәрбие мәселелерін қамтиды. Олардың ішінде 
– азаматтың, құқық пен мемлекеттің өзара қарым-қатынасының проблемалары, 
құқық бұзушылықтар және заңдық жауапкершілік; конституциялық, азаматтық, 
отбасылық, еңбек, әкімшілік және қылмыстық құқық нормаларымен реттелген 
қатынастарда азамат пен адамның құқықтары мен бостандықтарын іске асыру 
мен қорғаудың құқықтық тетіктері. Мектеп оқушылары үшін жасөспірім 
кезінен бастап өз құқықтары мен жауапкершілігінің шекарасын, проблемалық 
жағдайлардағы 
әрекеттер 
алгоритмін 
анықтауға, 
өз 
ұстанымын 
қалыптастыруға, заңды талаптардың адресатын табуға, құқықтық мазмұнның 
мәтінін түсінуге үйрену өте маңызды. Бұл мектеп оқушыларының құқықтық 
дайындығының қолданбалы сипатын өте маңызды етеді. 
- жоба мазмұнының жас ерекшеліктеріне сәйкестігі. Заңның білім беру 
мазмұны ретіндегі ортақ ерекшелігі – жеке тақырыптарды таңдау мен 
дәйектілік жасына байланысты қатаң сыртқы байланысы бар. Бұл, ең алдымен, 
баланың өсіп келе жатқан құқықтық мәртебесін анықтайтын нормаларға 
қатысты. Бұл әсіресе 12 жастан 16 жасқа дейінгі кезеңде, отбасылық, 
азаматтық, еңбек, әкімшілік және қылмыстық заңмен реттелетін қатынастарда 
кәмелетке 
толмағандардың 
құқықтары, 
міндеттері 
және, 
тиісінше, 
жауапкершілігі кеңейген кезде айқын көрінеді. 
Білім алушылардың жас ерекшеліктерін есепке алу, жобаның білім беру 
компоненттерінің практикалық бағыттылығы және білім берудің әртүрлі 
сатыларындағы сабақтастық білім берудің әртүрлі деңгейлері үшін дербес білім 
беру міндеттері мен оқыту нәтижелерін тұжырымдау, тиісті жастағы 
жасөспірімдер үшін өзекті құқықтық тақырыптар мен бөлімдерді іріктеу; негізгі 
және жоғары мектепте толассыз немесе иерархиялық байланысты 
тақырыптардың болуы; пәнаралық сипаты бар, сондай-ақ әрбір деңгейде тиісті 
жалпы оқу және пәндік тақырыптардың болуы. 
Жобаны іске асыру кезеңдері  
- дайындық; 
- мазмұнды; 
- жалпылама 

374 
Жобаны іске асыру нысандары 
- Интерактивті: сауалнама, диагностика, интерактивті сабақтар, Ашық 
есік күні; 
- Дәстүрлі емес: құқықтық қорғау мәселелері бойынша пікірталастар, 
дөңгелек үстелдер, конференциялар, сұрақтар мен жауаптар кештері, 
мамандардың консультациялары және т.б.; 
- Дәстүрлі: ата-аналар жиналысы (сыныптық, жалпы мектептік), ата-
аналар клубы, отбасылық спорттық және зияткерлік жарыстар, шығармашылық 
конкурстар және т.б.; 
- Ағартушылық: балаларды тәрбиелеу және оқыту мәселелерін жариялау 
үшін БАҚ-ты пайдалану, ата-аналардың жалпы оқуын ұйымдастыру, 
ақпараттық материалдар шығару, ата-аналар үшін стендтер мен бұрыштарды 
безендіру, білім беру порталы; 
- Мемлекеттік-қоғамдық: ҮЕҰ өкілдерін құқықтық сананы арттыруға 
бағытталған жобаларды іске асыруға тарту. 
Жобаның әлеуметтік серіктестері мен персоналы 

жүктеу/скачать 5.22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: