Биологияға кіріспе пәнін оқып, студенттер биологияның тарихи пайда болу сатысын, өзара байланысын қазіргі биологияның фундаментальдық мәселелерді және ғылымның методологиясын таныстырады
жүктеу/скачать 3.54 Mb.
|
| Глоссарий:
Биогенез (грек. bios - тіршілік, өмip, genesis - пайда болуы, шығу тегі) - тіршіліктің пайда болуын тікелей тipi организмдердің тіршілік әрекеті арқылы түсіндіретін ғылыми теория; Витализм (лат. vitalis - тipi, тіршілік күші) - тіршіліктің пайда болуын организмдердің өзінде болатын ерекше тіршілік күшімен байланыстырып түсіндіретін идеалистік көзқкарас; Полицентризм (грек. polys - көп) - қaзipгi адамдар бастапқы кезде Жер шарының бірнеше аймактарында тіршілік еткен ежелгі және ертедегі адамдардан пайда болып, кейін олардан жеке нәсілдер шыққан деген тұжырым; Tipшілік - тipi организмдердің қоршаған ортадан алған энергия арқылы өзінің арнайы құрылымын сақтай отырып, артына үнемі ұрпақ қалдырып, өзін-өзі реттейтін ашық жүйе. Блиц-тест: 1. Тіршілік үшін күрестің тікелей салдары не: A) қолдан сұрыптау; B) табиғи сұрыптау; C) өзгергіштік; D) тұқымқуалаушылық; E) бәсекелестік; 2. Тіршіліктің пайда болуы туралы дұрыс болжамды ұсынған ғалым? A) Ф.Реди; B) Аристотель; C) Л.Пастер; D) А.И.Опарин; E) С.Миллер. 3 Тіршіліктің жасушалық емес формалары? A) врустар; B) өсімдіктер; C) жануарлар; D) саңырауқұлақтар; E) балдырлар. 4. Тірі жүйелердің ұйымдасу деңгейі? A) морфологиялық; B) биологиялық; C) химиялық; D) биогеоценоздық; E) физиологиялық. 5. Жүйелердің жалпы теориясын ашқан ғалым кім? A) Людвиг фон Берталанфи; B) М.Мальпиги; C) Н.Грю; D) А.Левенгук; E) Ч.Дарвин. 6. Тіршіліктің жасушалар мен жасушааралық заттардан тұратын деңгейі. A) молекулалық – генетикалық деңгей; B) жасушалық деңгей; C) биогеоценоздық деңгей; D) организмдік және ұлпалық – мүшелік деңгей; E) популяциялық – түрлік деңгей. 7. Қайта өркендеу дәуірі қай ғасырда дамыды? A) XV ғасырдың екінші жартысында; B) XVIII ғасырдың басында; C) XIX ғасырдың аяғында; D) XX ғасырда; E) XXI ғасырда. 8. Қайта өркендеу дәуірінің дамуына себеп болған жағдайлар? A) ғалымдардың өсімдіктер мен жануарлардың жаңа түрлерін тауып, олардың пайдасы мен зиянды жақтарын сипаттауы, кейбір түрлердің Еуропаға әкелінуі; B) өсімдіктерді жүйелеу; C) жасушаның ашылуы; D) «Түр» туралы ұғымның қалыптасуы; E) тіршіліктің деңгейлерінің зерттелулері. 9. Жер ғаламшарының пайда болған уақыты: A) 3,5-4 млрд жыл бұрын; B) 4-4,5 млрд жыл бұрын; C) 2,0-3 млрд жыл бұрын; D) 4,5-5 млрд жыл бұрын; E) 5,0-6,0 млрд жыл бұрын. 10. Тіршіліктің пайда болуын креацинизмдік көзқарас қалай түсіндіреді? A) тіршілік басқа ғаламшарлардан таралған; B) бейорганикалық заттардан пайда болған; C) тіршілік мәңгілік, оны құдіретті жаратушы күш бар; D) тіршілік абиогенез жолымен пайда болған; E) тіршілік өздігінен өлі табиғаттан пайда болған. жүктеу/скачать 3.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|