Бөйөк төрки, туған телем, Ни бар һинән бөйөгөрәк?!

ашуҡ – ашыҡ (шайтан) һөйәге

ушуҡ – ышыҡ

улуҡ, улаҡ – улаҡ

улуҡ – ҡул башы

Ҡул башы яраһы уғылға ҡалыр (йәғни тиҙ уңалмаҫ).

абаҡ -- әпәк (сабый телендә “икмәк”)

атак – итәк

атук – итек

утук – үтек, үтеү, эс үтеү

үҙик – саманан уҙыу, ашҡыныу

саҡинч маңа йумитти

күңлүм аңар амитти

йузум маник сарғарур

Өҙөк (өҙөлөп һөйөү) мине кәметте (ябыҡтырҙы),

Һағыныс мине йонсотто.

Күңелем уға өмөтләнде --

Йөҙөм минең һарғайҙы.

ирик – эрек, серек

ирук – йырыҡ, ярыҡ
кунда ирук йуҡ

баҡда кийик йуҡ

Көндә (Ҡояш битендә) ярыҡ юҡ,

Бәктә (бейҙә) ҡыйыҡ (ҡыйышлыҡ) юҡ.

армаку баши ҡанлиғ

Шәптең ирене майлы,

Һармаҡтың башы ҡанлы.

ужук – ижек

асик – асыҡ

исик – эҫе

алик – алыҡ, алғыс (ҡул)

йилик – елек

амик – эмей

атил – Иҙел

ҡайа туби ҡаҡа турур

балиҡ тилим баҡа турур

күлүң таки кушпарур

Иҙел һыуы аға торор,

Ҡая төбөн ҡаға торор,

Балыҡ, тәлмәрйен баға торор –

Күлен тағы ҡаушарыр (ҡушылдырыр).

уғул – ул

амул – йыуаш
ҡанча бардиң ай уғул

ардиң мунда инч амул

аттин амди сан туңул

ҡилдиң арса ҡилмағу

Күпме барҙың, ай, уғыл,

Арттың (күтәрҙең) мында инсе (исем) “Йыуаш” тип.

Аттан (ул исемдән) инде һин төңөл –

Ҡылдың ирҙәрсә ҡылмағанды!

урум – урым (бесән урымы)

узум – йөҙөм (виноград)

ағим – аҙым

аҡим – ағым (һыу)

алим – алым, алынасаҡ бурыс

биримчи сичған

Алымсы – арыҫлан,

Биремсе – сысҡан.

Атан йөгөндәй аш булһа ла, асҡа аҙ күренер.

аран – ирҙәр

аран – аран (мал торлағы)

ирин – ирен

узун – оҙон

ажун – ужым (“теге донъя” Сикил һөйләшендә)

ажун – уҙын (уҙынсы-ваҡыт) йәғни быны ғәрәпсәнән ингән “заман” алмаштыра

асан – иҫән

авин -- әүен

аҡин – уҡ-иң (яурын)

укун -- өйөм (әйбер өйөмө)

улун – олон

убуб – һөҙһөт-ҡош

ат – ат (исем)

ач – ас
ач на йимас

туҡ на тимас

Ас ни еймәҫ (ашамаҫ),

Туҡ ни тимәҫ.

йамар сувын кәчмәдиң

тавариңни сачмадиң

йису сани ар бури

Күреп нисек ҡасманың,

Һамар һыуын кисмәнең?

Табарыңды сәсмәнең –

Ейһен (ашаһын) һине ир бүре!

әс -- әсә-ҡол

аш – аш

аш айаҡ – аш аяҡ

ав – ау

аҡ – аҡ

ал – алдау, хәйлә

Алғыр арыҫлан тотар, көслө айыу ҙа тотмаҫ.

ай – Ай

тун кун ҡача алҡинур уҙлак била ай

Ҡышҡа етеп килһә ҡалған ҡотло йәй,

Төн-көн ҡаса алҡыныр уҙалаҡ (тиҙлек) менән ай.

айаҡ – аяҡ (туҫтаҡ)

уйуҡ – ыйыҡ
барди аран кунук куруб ҡутҡа саҡар

ҡалди йавуз уйуҡ куруб авни йиҡар

Барҙы (китте) ирҙәр – ҡунаҡ күреп ҡотҡа сығар,

Ҡалды яуыз – ыйыҡ күреп өйҙө йығар.

айа – ая (ус аяһы)

уйа – оя

аба – аба (Оғуз һөйләшендә “әсә”)

аба – аба (Тубут һөйләшендә “ата”)

апа – апа

ата – ата

ача -- әсә, то же, что ака “старшая сестра”

ара – ара

ари – бал ҡорто

ур – ур (ҡаҙылған соҡор)

ури – “ур-ра!” (оран)

уза – уҙа (уҙған ғүмер, ваҡыт)
арди уза аран лар

ардам баки билик тағ

айди уҡуш уҡутлар

куңлум булур аңар сағ

Бар ине элек ирҙәр –

Артым бәге, белем тауы.

Әйҙәп уҡыу(ға), уҡыттылар,

Күңелем булды шунан һау.

ава – авау! абба!

акә -- өлкән апай

акә -- аға, ил ағаһы

ала – ала төҫ, ала тән
киши аласи ичтин йилҡи аласи таштин

Кеше алаһы – эстән, йылҡы алаһы – тыштан.

билик булса сүз йазмас

Билдә булһа, юл аҙмаҫ,

Белем булһа, һүҙ яҙлыҡмаҫ.

Өмә килһә, ҡот килер.

калдур анук булмиш ашиғ тутма ума

Килә-ҡалһа, ярлы булып, йонсоу өмә,

Килтер уға булмыш ашыңды, тотма (көттөртмә) өмәне.

ини – эне

аңар – уға

уңур -- өңөр, өңөрәйгән (мәмерйә)

иңир – эңер

аңас – аңыш

армут – армыт (груша)

артуч – артыш

аркач – иркәс (кәзә тәкәһе)
аркач ати ам булур

ачку ати йил булур

Иркәс ите им булыр,

Әсә-кәзә ите ел булыр (эс күптерер).

аҙғир – айғыр

улкар -- Өлкәр йондоҙлоғо

аркуз сув – эркеш һыу

йаруҡ – ярыҡ (яркий), яҡтылыҡ
йай барубан аркузи

аҡти аҡин мундузи

туғди йаруҡ йулдузи

тиңла сузум кулкусуз

Йәй барышы эркелде,

Аҡты ағын эркете,

Тыуҙы ярыҡ йондоҙо, --

Тыңла һүҙем(де) көлкөһөҙ.

артиш – Иртыш һыуы

арҡиш – арҡыш (йөк арҡалаған карауан)
йираҡ йир савин арҡиш калдурур

Йыраҡ ер һүҙен арҡыш килтерер.

утруғ – утрау

атлиғ – атлы

утлуғ – утлыҡ (үләнлек)

итлиғ – этлек, этле

ағриғ – ауырыу

артуҡ – артыҡ

уртаҡ – уртаҡ (әшнә, товарищ)

Уртаҡ ирҙән артыҡ алмаш.

ағдуҡ – аҡтыҡ

ағруҡ – ауырлыҡ

ивриҡ (ғәрәп һүҙе) – ҡыуышан (кувшин)

сағраҡ тулу кузлайи

сакинч ҡуҙи кизлайу

тун кун била савналим

Ҡыуышан башы ҡаҙмуйын,

Тағараҡ тулы күҙенән (хәмер менән).

Һағыныс ҡуҙын ҡыҙыулатып,

Төн-көн буйы һөйөнәйек.

таңизни ҡайғикин букмаш

Тауҙы ҡороҡлап эймәҫһең,

Диңгеҙҙе ҡайыҡлап бөкмәҫһең.

алчаҡ – алсаҡ

абмак – әпмәк (икмәк)

атмак -- әтмәк (икмәк)

ариғ – арыу (шәп, яҡшы)

уҙлак – уҙалаҡ (ваҡыт)

ардам ариғ савради

йунчиғ йавуз тавради

ардам баки чартилур

Ваҡыт кәмеп ҡаураны,

Артым арыу һауыҡты,

Йонсоу яуыз табышланды –

Артым бәге сиртелер.

Ҡаҙ ҡупһа (китһә), үрҙәк күлдә илләнер.

ивак авкә такмас

Ирсәк -- иргә туймаҫ,

Ебек -- өйгә туймаҫ.

арнак – бармаҡ

асрук – иҫерек

учкил -- өскөл

ахшам – ахшам

уҙрум – уҙырым, уҙаман

ардам – артым (доход, приплод)
ардам баши тил

Артым башы – тел.

арҡун – арғын (метис)

иркин – иркен

уркун – үрген (ҡасыу урыны)

устун -- өҫтөн

астин – аҫтын

ашкин – ашҡын

амкак – имгәк

Имгәк иңеңдән ҡалмаҫ.

иңак – инәк (инә-һыйыр)

айтиш -- әйтеш

айруҡ – айырым

өйлә -- өйлә (төш ваҡыты)

ачлиҡ – аслыҡ

ашлик – ашлыҡ

ашйак – ишәк

аҡру – аҡрын

андуз – андыҙ

Андыҙ булһа ат үлмәҫ.

айдиң – айҙың

арҡар – архар

ухшағ – оҡшаған

увруғ – умыртҡа

учмаҡ – ожмах

барчин йазим карилди

учмаҡ йари курилди

тумлиғ йана калкусуз

Төрлө сәсәк яҙылды (асылды),

Барса яҙым кирелде,

Ожмах йорто ҡоролдо –

Дымлыҡ (һыуыҡ) йәнә килгеһеҙ.

урғаҡ – ураҡ

ағлаҡ – аулаҡ

уғлаҡ – кәзә тәкәбәрәсе

Уғлаҡ (тәкәбәрәс) – елекһеҙ, уғлан-бала – белекһеҙ.

истак – эстәү, эҙләү

устак -- өҫтәк, өҫтәү

алтун – алтын

инкән – инә дөйә

буту – бута (дөйә балаһы)

инкән иңраса буту бузлар

Инкән (инәһе) иңрәһә, бута буҙлар.
уйнаш – уйнаш

уйнаҡ – уйнаҡ

айран – айран

арңаҡ – бармаҡ

Биш бармаҡ тигеҙ булмаҫ.

исиз – иҫһеҙ

икиш – ығыш

ушаҡ – ошаҡ

усал – уҫал

айас – аяҙ

үкәй – үгәй

умай -- әсә ҡарынындағы бала күлдәге

умай – Һомай
умайҡа табинса уғул булур

Һомайға табынһа, уғыл (ул) булыр.

арҡасиз алб чариҡ сийумас

Арпаһыҙ ат (тау) ашмаҫ,

Арҡадашһыҙ алп сиреү һуймаҫ.

иртә -- иртә

арчи -- әрйә

амди – инде (хәҙер)

арслан лайу кукрадим

алб ләр башин туғрадим

амди мани ким тутар

Үпкәм килеп үкерәнем (үкерҙем),

Арыҫландай күкрәнем,

Алплар башын тураным –

Инде мине кем тотар?!

анда – анда, унда

убри -- әбрә(кәй)

урту – урта

уғри – уғры

акри – кәкре

тавә бувинин акри тир

Йылан үҙенең кәкреһен белмәҫ:

Дөйә муйынын “кәкре” тир.

арҡа – арҡа

убкә -- үпкә

ичкү – эске

аҙкү – изге
калса киши атма аңар уртар кулә

баҡҡил аңар аҙкүлукун ағзин кулә

Килһә кеше, атма уға үрттәр көлө,

Баҡҡыл (ҡара) уға изгелекле, ауыҙың көлөп.

аркү – табут

аскү – аҫҡы (аҫма иләк)

аски – иҫке

иҙмә -- гиҙмә (үҙаллы гиҙергә ебәрелгән йылҡы)

үрмә -- үрмә (сәс)

укмә -- уҡмаш

алма -- алма

утнү – үтенеү

анда – анда, унда

ики – ике

утунч – үтенес

учунч -- өсөнсө

икинч – икенсе

унунч – унынсы

йикирминч – егерменсе

иринч – иренес

укунч – үкенес

умунч -- өмөтлөнеш

инанч – инаныс

утуң – утун

ириң – эрен

аңаҡ – яңаҡ

алачу – аласыҡ

улиғу – олоуы

атаҡи – атаҡай

ичакү – эсәге, эсе

айаку – аялай (ус аяһындай)

армакү – һармаҡ
армакүкә булут йук булур

Һармаҡҡа болот (та) йөк булыр.

иҡилач – ихлас (юртаҡ ат)

иҡилач арҡасин йағритма

Алп иргә йәбер итмә,

Ихлас (юртаҡ) арҡаһын яралы итмә.

арик булгу йари курди

булит уруб күк уртулди

туман туруб тули йағди

Ихласым (юртағым) арыу булды,

Арыу булыуҙы ярай (тип) күрҙе.

Болот урап, күк үре тулды,

Томан тороп, түле (боҙборсаҡ) яуҙы.

итинди – этенде

акинди – икенде (намаҙы)

арғағ – ырғаҡ

уттуз – утыҙ
уттуз ичиб кикралим

йуҡар ҡубуб сакрилим

арслан лайу кукралим

ҡачти саҡинч савналим

Утыҙ эсеп кикерҙем,

Юғары ҡубып һикерҙем,

Арыҫланланып күкрәнем –

Ҡасты һағыныс (һағыш), һауыҡтым.

арриғ – арыу

аллик – илле

авичға – абышҡа

азуҡлиғ – аҙыҡлы
азуҡлиғ аруҡ армас

Аҙыҡлы ырыу арымаҫ.

алимлиғ куру армади

адашлиҡ уза турмади

ҡалин аран тиркашур

Аманат-алп ярманы (яҡламаны),

Алымлыҡ ҡоро арыманы,

Аҙашлыҡ уҙҙы, торманы –

Ҡалын ирҙәр тиргәшер.

учуслуҡ – осһоҙлоҡ

уруғлуҡ – орлоҡлоҡ (орлоҡ бойҙайы)

ачиғлик -- әселек

ачуҡлуҡ – асыҡлыҡ

учаҡлиҡ – усаҡлыҡ

аруҡлуҡ – арыулыҡ

урумчак – үрмәксе

уҙитғән – үҙиткән
устиған ҡуйаш ҡабсади

умунчлуғ аҙаш йайсади

артиш сувин качсади

будун анин уркушур

“Эс!” – тигән (һыуһатҡыс эҫе) Ҡояш ҡабынды,

Өмөтлөк аҙаш йыйынды,

Иртыш һыуын кисенде –

Бөтөнөһө унан өркөшөр!

мунда аҙин тилдағ уҡ

атса ажун уғраб уҡ

тағлар баши картилур

Үкереүсе – мындағы уҡ;

Мында – оҙон телле уҡ;

Атһа заман табуты уҡ, --

Тауҙар башы киртелер.

өке -- өкө

уткунч – үткән эш (хикәйәт)

утуңлуҡ – утынлыҡ

ур -- өр

ип – ип; ипләп – яйлап, йәйәүләп

талим йуриб кучи капдим

атим бирлә таку апдим

мини куруб йаси ағди

Үҙем барып уҡыу ипләнем,

Талым (берталай) йөрөп көсөн ҡаптым (еңдем),

Атым менән тағы ауҙым (ябырылдым) –

Мине күреп йәше аҡты.

укмак – уҡмаш

бишиб – бешеп

тиканак – тегәнәк

илди – элде

илар – эләр

илмак – элмәк

ам – им,

амар – имәр

ин – ин

таң атти – таң атты

ҡиңир кузун баҡишти

тутушҡали йаҡишти

утғәлимат уғрашур

Ҡыш Йәй менән төкөштө,

Ҡыңғыр күҙен бағышты.

Тоташлай яҡынлашты –

Ут-ғәләмәт урлашыр.

әч – ас

азди – аҙҙы

узди – уҙҙы

ас – аҫ

айди -- әйтте

уйди – уйҙы

уңди – уңды

утур – утар (сүп үләнде утар)

учур – осор

исир – иҫер
ит исирмас ат табмас тимә

Эт иҫермәҫ (тешләмәҫ), ат типмәҫ, тимә.

тағлар баши аларди

ажун тини йилирди

ту ту чачак чаркашур

Ҡаҡтар (ҡаҡ ерҙәр) ҡамалып күләрҙе (күләүекләнде),

Тауҙар башы аларҙы,

Заман тыны йылынды –

Тыу-тыу сәсәк сәкәшер (теҙелер).

убуш – үбеш

ачиш – асыш

әчиш -- әсеш, әсеү

учаш – үсәш, үсләшеү

аруш – иреш, иреү

уруш – орош, орошоу
алблар бирлә урушмә

бакләр бирлә турушмә

Алптар менән орошма,

Бәктәр менән (ҡаршы) торошма.

ҡиңир кузун баҡиштиләр

ҡамуғ тулмун туҡиштилар

ҡилич ҡинкә кучун сиғди

Ирҙәр албы айҡаштылар,

Ҡыңғыр күҙен бағыштылар,

Ҡамау толомон туҡыштылар –

Ҡылыс ҡынға көскә һыйҙы (ҡан уҡмашҡанлыҡтан).

аңир – уға

аник – уның, уныҡын

ағиш – ауыш

аҡиш – ағыш, ағылыу
ҡар буз ҡамуғ арушди

тағлар суви аҡишди

кукшин булут урушди

ҡайғуҡ булуб укришүр

Ҡар, боҙ ҡамалып ирене,

Тауҙар һыуы ағылды,

Күкшел болот орошто –

Ҡайғылы булып үкерешер.

икашур – игәшер

утра кукәкүн йанчилур

Ике бүре игәшер,

Уртала күгәүен йәнселер.

улиш – олош, олошоу

йиртин йаҡа урлайу

сиҡриб уни йурлайу

сиғтаб кузи уртулур

Олошоп, ирҙәр бүлешәлер,

Йортон дошман урлайҙыр.

Һыҡрап өнө, йырлайҙыр –

Һыҡтап, күҙе үртәлер.

Һыуһамышҡа сағыу ҡамаҡ (мираж) һыу (булып) күренер.

ҡани йузуб туруҡти

балиғ булуб тағиҡти

амди ани ким йатәр

Башы уның олаҡты,

Ҡаны йөҙөп тороҡто (уҡмашты),

Балиғ булып тауланды –

Инде уға кем етәр?

атикти – утыҡты

урул – урыл (үлән урыл)
ҡурви чувач ҡурулди

туғум тикиб урулди

суси атин урулди

ҡанчуҡ ҡачар ул тутар

Ҡор-бей сатыры ҡоролдо,

Тыуым (байрағым) тегеп (дөмбөр) оролдо,

Һуғышсылар атына үрелде –

Ҡайһылай ҡасыр ул тотар (дошман ғәскәренең тотҡа-башлығы)?!

ул ағзи йазлуб алкинур

Ялҡын – үрелмеш ҡап,

Ул ауыҙы яҙылып (асылып) алҡыныр.

ҡурмиш кириш тукулмәс

Ҡоро ағас эйелмәҫ

Ҡоролмош (ҡоролған) кереш төйнәлмәҫ.

ишан – ышан

авин – ауан

алин – алын (әсир)

илин – элен
йабду маңа алинди

амкак куру илинди

килмишиңа иланди

тутғун булуб ул ҡатар

Яусы миңә алынды –

Имгәк күрә ул инде.

Килмешенә иланды –

Тотҡон булып ул ҡатыр.

куз курса удик калир

Ҡолаҡ ишетһә, күңел белер,

Күҙ күрһә, үҙе (һөйөү) килер.

арҡар сҡаҡ йумутди

йайлағ таба амитти

тизкин туруб сакришур

Ҡулан, туҡал ҡомарҙы,

архар, сайғаҡ йыйылды,

Йәйләү(гә) табан ынтылды –

Теҙелеп тороп һикерешер.

тулум унутса булун булур

Толом (аруах-ирем) әҙерләнһә, ҡолон булыр,

Толом онотһа, бөлөм булыр.

унут – онот

уйат – оят

уңул – уңал

убтур – үптер

ичур – эсер

Һыу эсермәҫкә һөт бир.

артур – артыр

бирди илин артуру

мунда ҡалиб ултуру

букри булуб ун бутар

Килде бире артылып,

Бирҙе илен артылып.

Мында ҡалып ултырып

Бөкрө булып өн бутар.

узтур -- өҙҙөр

астур – аҫтыр

устар – үстәр (үсләшеүгә һәләтле)

утун бирлә устарма

Түҙем(ле) менән орош,

Утын менән үсләшмә.

тушланур урдак йуғаҡ

Аҡтырыр күҙем юлаҡ (йәш) –

Ташланыр үрҙәк-йыуғаҡ (йыуыныусы).

умлук – үмнек (эйәр өҫтө, ыштан төбө)

Бөтөн ыштан ҡайһылай ҡулай – шулай ултырыр.

арғурди – арытты

ичтин аңар уйнайу

калди маңа буйнайу

уйнаб мини арғурур

Күңелем уға ҡайнаны,

Эстән уға уйнаны.

Ҡалды миңә буйһынырға –

Уйнап мине арытыр.

аңғарди – аңғарҙы

ушкур -- өшкөр, һөскөрт (этте)

ус – ос (бөркөт)

Ос (бөркөт) һөскөрһә (ябырылһа) – (кейек) үлер.

ирташ – текләш

учин какин ирташур

саҡал тутуб тартишур

кукси ара ут тутар

Ирҙәр арып ирешер,

Үсен ҡағып текләшер,

Һаҡал тотоп тартышыр,

Күкһәү ара(лаш) ут төтәр.

ушкур -- әшкәр (иҫенә төшөр)

ушкур – ажғыр

убраш – ыбрау, иҙрәү, иҙрәп туҙыу

каңәшсиз билик убрашур

Кәңәшле бейлек уҙыр,

Кәңәшһеҙ бейлек туҙыр.

ичруш – эсереш

аҙришти – айырышты, айырылышты
туман чичак тизилди

тукундан ул йазилди

укуш йатиб узалди

йирда ҡуба аҙришур

Мең-мең сәсәк теҙелде,

Төйөндән ул яҙылды.

Ығыш (һабан үгеҙе) етеп ыҙан алды –

Ерҙән ҡубып айырылышыр(ҙар).

кишнаш – кешнәш

туман туруб тушнади

аҙғир ҡисир кишнади

укур алиб украшур

Йәшен атып йәшнәне,

Томан төрөп төшнәне (түшәлде),

Айғыр, ҡыҫыр (бейә) кешнәне –

Өйөр алып (өйөрләнеп) үкерешер(ҙәр).

арҡаш – арҡалаш

алҡиш – алыш

алҡаш – алҡыш

куч бир ҡилиб арҡашур

бир бир уза алҡашур

аҙҡармаҙиб уҡ атар

Алптар арып алышыр,

Көс бер ҡылып (берләштереп) арҡалашыр,

Бер-береһен уҙа алҡышлар,

Уҙғарышып уҡ атар.

узлуш -- өҙөлөш

ишлаш – ишләш (берләш)

уклуш -- өйөлөш

аҡлиш – ағылыш

имлаш – ымлаш

утсуҡ – отош юҡ, отолоу
синәмасә арсиҡар

саҡинмаса утсуҡар

Һынамаһа – ғәр сығар,

Һаҡланмаһа отош юҡ сығар.

алсиҡар үкин аник сүзиңә

миң киши йулға булуб үзиңә

биркәләр узин аник күзиңә

Ҡуйышып ятһа (йөҙөн) уның йөҙөнә,

Алданыр, үкенес, уның һүҙенә.

Мең кеше юлығыу булып (юлығып) үҙенә,

Беркетер үҙен уның күҙенә.

Уңайлы бысылды эш.

иртал – күҙәтеү, һағалау

бутмиш башиғ ҡартади

ҡачмиш уҙуҡ иртади

тун кун качиб иртәлур

Күңелем эсен үртәне,

Бөтмөш башты ҡарланы,

Ҡасмыш оҙаҡ һағаланы –

Төн-көн ҡасып һағалар.

чиғәй йавуз йиғрилур

арңаҡлари уғрулур

адғуч билә әвришур

Балсыҡ, балыҡ өйөрөлөр,

Сиған, яуыз йығылышыр,

Бармаҡтары умырылыр,

Ут-ҡуҙ менән (көлгә) әүрелешер.

иркил – эркел

уркул – үркел

уртан – үртән

авлук ури калдурмишча булур

таңда булут уртанса

авкә йағи кирмишча булур

Төндә болот үртәнһә (ҡыҙарһа),

Өйлөк ырыу (ир бала) килтермешкә булыр.

Таңда болот үртәнһә (ҡыҙарһа),

Өйгә яу (дошман) кермешкә булыр.

укранди -- өйрәнде

ардамсизин укунса аңмакудә аңәр

Артым телә, өйрәнеүҙә булма ҡыуыш (буш),

Артымһыҙлыҡ – уҡыуыңда аңламағандан килә.

Яҡалағын ялағандың ҡулындағы ысҡыныр.

ҡабуғ – ҡапҡа

урлан -- өйөрлән
ай ҡабуб авлануб

аҡ булит урлануб

бир бир үзә уҡлануб

сачлуб суви аңрашур

Ай ҡубып ауланып (кәртәләнеп),

Аҡ болот өйөрләнеп,

бер-беренә ыҡланып,

Сәселеп һыуы иңрәшер.

ирғат – ырғыт

йиғач йамиш ирғату

ҡулан каик авлату

баҙрам ҡилиб авналим

Егеттәрҙе эшләтеп,

Ағас емеше ырғытып,

Ҡулан-кейек аулатып,

Байрам ҡылып өйләнәм.

уҙлат – эҙләт

ишлат – эшләт

ашлат – ашлат

ағлаҡ – аулаҡ

авлат – аулат

ағнат – аунат

уйуш – ойош

айил -- әйтел

ийин – эйен (эс ҡаталаҡлау)

айтур -- әйтер

йрил – йырыл

йсил – йышыл

уйнат – уйнат

айа – ая (ҡыҙған, ҡурсала)

иртәр – эҙләр

истар – эстәр (шул уҡ “иртәр”)
йиғлаб уҙү иртдим

бағрим башын ҡартадим

ҡачмиш ҡутуғ иртадим

йағмур куни ҡән сәчәр

Илап үҙен эҙләнем,

Бәғерем башын ҡарланым,

Ҡасмыш ҡотон (ҡотолоу) эҙләнем –

Йамғыр көнө ҡан сәсер...

алдар – алдар

ағри – ауырый
бир туйин баши ағрисә

ҡамуғ туйин баши ағримәс

Бер төйөн башы ауыртһа (ла),

Күмәк төйөн башы ауыртмаҫ.

биркил таҡи азуҡлуҡ