Д. серікбаев атындағы шығыс-қазақстан

Силлабус

ЕДИНАЯ ТРАНСПОРТНАЯ СИСТЕМА

Силлабус

Мамандық: 5В090100 «Тасымалдауды, жүрісті ұйымдастыру және көлікті

пайдалану»
Оқыту формасы: сырттай

Курс: 1

Кредиттер саны: 3

Сағат саны:135

Дәріс 10

Тәжірибелік сабақтар:5

ОСӨЖ: 15

СӨЖ: 105

Емтихан: 1 семестр

Усть-Каменогорск

2014

Силлабус 5В090100 - «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығы үшін ҚР ЖМБС 3.08.367-2006 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының негізінде «Көлік және логистика» кафедрасында жасалды.

Кафедра меңгерушісі В.Н.Вдовин

№ ___ хаттама _________ 2014 ж.

Машина жасау және көлік факультетінің әдістемелік Кеңесінде мақұлданды.
Төрайым А.В. Вавилов

№ 2014 ж.

Дайындағандар:

т.ғ.к., доцент Ә.М. Жандарбекова

аға оқытушы Т.П. Чернова
Нормабақылау Т.В.Тютюнькова

1 ОҚЫТУШЫ ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТТЕР ЖӘНЕ БАЙЛАНЫСТЫҚ АҚПАРАТ

Сабақ өткізетін оқытушылар:

Чернова Т.П. аға оқытушы

Жандарбекова Ә.М. т.ғ.к., доцент

Жұмыс телефоны : 8(7232) 540-200

Дәрісханалық сабақтар сағаты және консультациялар уақыты: оқытушының сабақ кестесі және жұмыс графигі бойынша

1.2 Пәннің мақсаты

«Біріңғай көлік жүйесі» пәні «Тасымалдауды, қозғалысты ұйымдастыру және көлікті пайдалану» мамандығы бойынша бакалаврларды дайындаудың бейіндік пәндер цикліндегі ең алғашқы арнайы пәндерінің бірі болып табылады.

Пәнді оқытудың мақсаты болашақ мамандарды мемлекеттің біріңғай көлік жүйесі түсінігімен, әртүрлі көлік түрлері жұмысының негізгі көрсеткіштерімен таныстыру; жалпы көліктік мәселені және жеке көлік түрлерінің ерекшеліктерін ескеріп студенттердің көлік кешенінің заңдылықтары туралы білімін қалыптастыру болып табылады.

Пәнді оқытудың негізгі тапсырмалары:

- мемлекетте көліктің ролі және шаруашылықтың бір саласы ретінде көліктің айрықша ерекшеліктерімен танысу;

-мемлекет инфроқұрылымында көліктің орны туралы ұғымды және оның нарықтық экономикалық қатынастар жағдайындағы ерекшеліктері туралы ұғымды қалыптастыру;

- әр түрлі көлік түрлері жұмысының негізгі технико-пайдаланымдық және технико- экономикалық көрсеткіштерін оқу;

- әр түрлі көлік түрлерімен жолаушылар мен жүктерді тасымалдауда тарифтерді қалыптастырудың негізгі принциптерін оқу;

- аралас қатынастарда жүктерді жіберудің тәсілдерімен таныстыру;

- көліктік рункт және түйіндер жұмысы және олардың мемлекеттік көлік жүйесіндегі ролі туралы жалпы ұғымдарды қалыптастыру;

- негізгі технико-экономикалық және технико-пайдаланымдық параметрлерді ескеріп әр түрлі көлік түрлерінің байлансын тиімді ұйымдастырудың формалары мен әдістерін қолдануды үйрету;

- нақты тасымал түрін орындау үшін көліктердің түрін және көліктік түйіндер жұмысын ұйымдастырудың аймақтық әдістерін таңдауды үйрету

1.4 Пререквизиттер:

Физика (1, 2 семестр)

Тасымалдауды ұйымдастыру және қозғалысты басқару;

Өндіріс экономикасы және кәсіпорын менеджменті;

Көлік логистикасы;

Жүктік және коммерциялық жұмыстардың негізі;

Әртүрлі көлік түрлерінің өзара байланысы.

2 ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
2.1 Тақырыптық жоспар

Тақырып атауы мен мазмұны.	Еңбек сыйым-дылығы сағ.	Ұсы- ныл -ған әдебиет
1	2	3
Дәріс сабақтары
1 тақырып. кіріспе дәріс. Көлік туралы негізгі түсініктер. Көліктің пайда болу тарихы бойынша шолу. «Көлік», «Көліктік желі» «біріңғай көлік жүйесі» түсініктері. Мемлекеттегі көліктің қызметі, нарықтық жағдайда көліктің дамуының тапсырмалары мен тенденциясы. Көлік өнімінің ерекшеліктері.	1	[1,2,3]
2 тақырып. Көліктегі өндірістік үрдіс, оның элементтері. Әр түрлі көлік түрлеріндегі көліктік үрдістің құраушылары. Көліктің үрдіс жеке элементтерінің сипаттамалары. Көліктік үрдістің сапасын сипаттайтын көрсеткіштер.	1	[1,3]
3 тақырып. Көлік құралдарын қолданудың көрсеткіштері. Сандық көрсеткіштер: тасымалдау көлемі, жүкайналымы, жолаушы айналым. Көлік жұмысының сапалық көрсеткіштері: технико-пайдаланымдық және технико-экономиалық, оларды әртүрлі көлік түрлерінде есептеудің ерекшеліктері; есептеу тәсілдері, олардың өзгеру себептерін анықтау.	1	[1,2,3,4,6]
4 тақырып. Тасымалдаудың өзіндік құны. Өзіндік құн және пайдалану шығындар туралы түсініктер. Тасымалдаудың өзіндік құнының және пайдалану шығындарының құраушылары. Ағымдағы шығындарды есептеудің әдістері. Пайда, табыс, тиіміділік (рентабельділік) туралы түсініктер.	1	[1,2,9]
5 тақырып. Көліктегі күрделі салымдар ( Капитальные вложения). Автомобиль және басқа да көлік түрлерінің негізгі өндірістік қорларының құрамы, анықтамасы, топталуы және құрылымы. Көліктегі күрделі салымдар туралы түсініктер. Күрделі салымдарды қалыптастырудың көздері және оларды орындаудың жолдары. Күрделі салымдар тиімділігінің көрстекіштері. Келтірілген шығындар туралы түсініктер.	1	[2,9]
1	2	3
6 тақырып. Көтерме бағалар жүйесі, тариф түрлері. Көтерме бағалардың түрлері, олардың айрықша ерекшеліктері және қалыптастырудың жолдары. Тарифті құраушы бөліктер. Жүктік тарифтер, оларды әр түрлі көлік түрлерінде қалыптастырудың принциптері. Жүк тасымалдауда тарифтердің дифференцияланатын факторлар. Ерекше және жүктік тарифтердің басқа да түрлері.	1	[1,2,9]
7 тақырып. Жолаушы тасымалдау бойынша тарифтер. Жолаушы тасымалдау тарифтерінің басқа тариф түрлерінен ерекшеліктері. Тариф шамасына әсер ететін тарифтер. Әр түрлі көлік түрлерінде жолаушы тасымалдау тарифтерін қалыптастырудың ерекшеліктері олардың басқа да факторларға тәуелділігі..	1	[1,2,3,9]
8 тақырып. Көлік түрлерін тиімді пайдаланудың аумағы. Көлік түрлерінің арасында тасмалдауды тиімді үлестірудің аумағына әсер ететін факторлар. Пайдаланудың нақты шартына, жүк түріне, тасымалдаудың сипаттамасына және басқа да факторларға байланысты көлік түрін таңдау..	1	[1,2,3]
9 тақырып. Көліктік пункт. Көліктік пункт туралы түсінік және әр түрлі көлік түрлеріндегі көліктік пункттердің түрлері. Жүк және жолаушы тасымалдаудағы көліктік пункттер. Пункттердің қажетті жабдықтары. Көліктік пункт орындайтын негізігі қызметтер. Көліктік пункттің Біріңғай көлік жүйесіндегі ролі.	0,5	[1,2,3,4]
10 тақырып. Көліктік түйін. Көліктік түйін туралы түсінік. Көліктік түйін орындайтын негізгі қызметтер. Әр түрлі көлік түріндегі көліктік түйіндердің жабдығы. әр түрлі көліктердің қатысумен тасымалдау үрдісіндегі көліктік түйіндердің ролі. Көліктік түйінге қойылатын талаптар. Көліктік түйін жұмысының біріңғай технологиясы.	0,5	[1,2,3]
11 тақырып. Өзара байланыстың ұйымдастырушық ерекшеліктері. Жүктерді бір көлік түрінен екінші көлік түріне тапсырудың амалдары. Ауыстыру (перевалка) амалдарының артықшылықтары мен кемшіліктері. Жүктелуді үдетудің құралдары мен әдістері. Ауыстырудың жүктелусіз тәсілдері. Артық жүктелусіз тасымалдаудағы көлік түрлерінің өзара байланысының технологиясы. Көліктегі тиеп-түсіру жұмыстарың мехнизациясы мен автоматтандырылуы.	0,5	[1,2,3]
12 тақырып. Көліктік-экспедициондық қызмет көрсету (ТЭО). Көліктік-экспедициондық қызмет көрсету туралы түсінік. Көліктік-экспедициондық қызмет көрсету операцияларының түрлері. Көліктің қатысуымен халыққа қызмет көрсетудің түрлері. Көліктік-экспедициондық қызмет көрсетудің көліктік үрдісінің және халыққа қызмет көрсету түрінде ролі.	0,5	[1,2,3]
13 тақырып. Біріңғай көлік жүйесіндегі автомобиль, темір жол, әуе, су, және құбыр көліктерінің орны. Олардың айрықша ерекшеліктері. Артықшылықтары мен кемшіліктері. Дамуының тенденциясы және қазіргі заманғы жағдайы.	0,5	[1,2,3]
Барлығы	10
Семинарлық (тәжірибелік) сабақтар
1	2	3
1 тақырып. «Жүктерді тасымалдаудың тиімді нұсқасын таңдау» іскер ойыны. Тасымалдаудың 3 берілген бағдары үшін бірнеше көлік түрін таңдау. Бағдар сұлбасын құрастыру, автомобиль және темір жол карталарының картасы бойынша олардың қашықтығын анықтау.	1	[7,10,11]
2 тақырып. Жүк айналымын, көлік түріне байланысты орташа қашықтықты анықтау. Жүк ағымдарының кестелері мен эпюрасын салу. Берілген бағдар бойынша жүкті жеткізудің жылдамдығы мен уақытын есептеу. Тасымал қашықтығына байланысты жеткізудің жылдамдығының графигін салу. Максимальді жылдамдық және минимальді уақыт бойынша тасымалдау мүмкін нұсқаларын салыстыру.	1	[4]
3 тақырып. Негізгі технико-пайдаланымдық көрсеткіштерді есептеу: ездка саны, жүрісті пайдалану еселіктері, цикл уақыты.	1	[4,5,9]
4 тақырып. Технико-пайдаланымдық көрсеткіштерді есептеу: Пайдалану жылдамдығы, тәулік бойынша орташа жүріс, көлік құралының сағаттық өнімділігі. Көрсеткіштердің жақсы мәндеріне байлансыт көлік түрін таңдау.	0,5	[4,5,9]
5 тақырып. Тізімдегі және пайдаланудағы көлік құралдар санын есептеу, Берілген тасымал көлемін орындауға қажетті күрделі салымдардың шамасын анықтау.	0,5	[4,5,6,9]
6 тақырып. Технико-экономикалық көрсеткіштерді есептеу: пайдалану шығындары, келтірілген шығындарды есептеу. Тасымалдаудың өзіндік құны, табыс, пайда, тасыалдаудың тиімділігі (рентабельность перевозок).	0,5	[6,9]
7 тақырып. Көлік түрлерін қолдануға барлық көрсеткіштердің есептеу нәтижесінде салыстырмалы талдау жасау. Тасымалдаудан түскен пайданың ең үлкен мәніне байланыстытасымалдаудың ең тиімді нұсқасын таңдау. Іскер ойынды қорғау.	0,5	[1,2,3,9]
Барлығы	5
Студенттің оқытушымен өздік жұмысының тақырыптық жоспары
1 тақырып. Технико-пайдаланымдық көрсеткіштер бойынша есептер шығару.	1,5	[1,9,]
2 тақырып. Автокөлік кәсіпорын жұмысының тиімділігін анықтау Көлік кәсіпорны негізгі капиталын қолданудың сипаттамасы.	1,5	[1,9]
3 тақырып. Қайықтардың тасымалдау (өткізу провозной способности) қабілетін анықтау	1,5	[19,20]
4 тақырып. Артық жүктелудің мүмкін тәсілдерін экономикалық бағалаудың негізінде порт жұмысының режімін анықтау.	1,5	[1,3,4,19,20]
5 тақырып. Аэропортта тиеп-түсіру жұмыстарың уақыт нормасын есептеу.	1,5	[21,22]
6 тақырып. Ұшақтың жалпы және жылдық өнімділігін есептеу.	1,5	[21,22]
7 тақырып. Құбыр көлігінің көлік құралдарын статистикалық оқу		[15,16,17,18]
8 тақырып. Магистральді газқұбырларының өнімділігін тиімділеу.	1,5	[15,16,17,18]
9 тақырып. Локамативтердің орташа тәуліктік шамасын анықтау	1,5	[23,24]
10 тақырып. Темір жол станциясында жүкті апарып әкелуді орындайтын автомобильдердің қозғалыс бағдарының тиімді нұсқасын анықтау.	1,5	[4,5,6,23,24]
Барлығы	15
2.3 Студенттің өз бетімен орындайтын жұмысы
1 тақырып. Көліктік мемлекет инфроқұрылымындағы орны қандай?	7	[1,2,9]
2 тақырып. Көліктегі өндірістік үрдіс туралы түсінік. Көліктегі өндірістік үдіс басқа өндірістік үдістерден немен ерекшеленеді?	7	[1,2,3,9]
3 тақырып. Көліктік үдістің қандай көрсеткіштері бар?	7	[1,2,9]
4 тақырып. Әртүрлі көлік түрлерінде кейбір жұмыс көрсеткіштерін есепетеудің ерекшеліктері.	7	[1,2,3,9]
5 тақырып. Көлік құралдарының жүрісті қолдану көрсеткіші және жүк көтерімділік көрсеткіштерінің айырмашлығының мәні неде?	7	[1,2,9]
6 тақырып. Пайда, табыс, рентабельділік және қор қайтарымы дегеніміз не? Оларды анықтаудың тәсілдері.	7	[1,2,3,9]
7 тақырып. кәсіпорын қорына не кіреді? Өндірістік және өндірсітік емес қорлардың ерекше айырмашылықтары , олардың құрылымы, және анықтамасы	7	[1,2,9]
8 тақырып. Көліктегі күрделі салымдар дегеніміз не?	7	[1,2,3,9]
9 тақырып. Күрделі салымдар тиімділігінің көрсеткіштері. Келтірілген шығындар туралы түсініктер	7	[1,2,9]
10 тақырып. Жүк және жолаушы тарифтерінің шамасына әсер ететін факторлар	7	[1,2,3,9]
11 тақырып. Әртүрлі көлік түрлеріндегі көліктік пунктке не жатады? Жүк және жолаушы тасымалдауды қандай көліктік пункттер болады? Көліктік пункт қандай негізгі қызметтерді атқарады?	7	[1,2,9]
12 тақырып. Көліктік түйіннің анықтамасы? Кліктік түйін қандай негізгі қызметтерді атқарады? Әр түрлі көлік түрінде көліктік түйіндер немен жабдықталады?	7	[1,2,3,9]
13 тақырып. Артық жүк тиеу үрдісін үдетуге не көмектеседі? Артық жүк тиеуді үдетудің құралдары мен әдістері.	7	[1,2,9]
14 тақырып. Көліктік-экспедиционыдық қызмет көрсетудің мәні неде?	7	[1,2,3,9]
15 тақырып. Біріңғай көлік жүйесінде автомобиль, темір жол, әуе, теңіз, өзен, құбыр көліктерінң орны. Көліктік әрбір түрінің айрықша ерекшеліктері, олардың артықшылықтарымен кемшіліктері. Магистральді көлік түрінің қазіргі заманғы жағдайы қандай	7	[1,2,9]
Барлығы	105

2.2 Өз бетімен орындауға тапсырма

Тақырып	Тапсырманың мақсаты мен мазмұны	Ұсынылған әдебиет	Орындаудың ұзақтығы	Бақылаудың түрі	Тапсыру мерзімі
1	2	3	4	5	6
СОӨЖ №1	Берілген тақырып бойынша білімін тереңдету	[1,2,3,9]	5 сағат	Ауызша сауал	2 апта
1	2	3	4	5	6
СОӨЖ №2	-//-//-	[1,2,3,9]	5 сағат	Ауызша сауал	4 апта
СОӨЖ №3	//-//-	[1,2,3,9]	5 сағат	Ауызша сауал	6 апта
СОӨЖ №4	-//-//-	[1,2,3,9]	5 сағат	Ауызша сауал	8 апта
СОӨЖ №5	-//-//-	[1,2,3,9]	5 сағат	Ауызша сауал	10 апта
СОӨЖ №6	-//-//-	[1,2,3,9]	4 сағат	Ауызша сауал	11 апта
СОӨЖ №7	-//-//-	[1,2,3,9]	4 сағат	Ауызша сауал	12 апта
СОӨЖ №8	-//-//-	[1,2,3,9]	4 сағат	Ауызша сауал	13 апта
СОӨЖ №9	-//-//-	[1,2,3,9]	4 сағат	Ауызша сауал	14 апта
СОӨЖ №10	-//-//-	[1,2,3,9]	4 сағат	Ауызша сауал	15 апта

2.3 Ағымдағы және аралық бақылау кестесі*

Бақылау түрі	Оқытудың академиялық аралығы, апта															қосындысы, %
	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
Сабақта (Дәрістерде) болу	0,6	0,6	0,6	0,6	0,6	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	0,7	10
Дәріс конспектісі							5								5	10
Ауызша сауал (тәжірибе, СОӨЖ)	5	5	5	5	5	5		5	5	5	5	5		5		60
Тест сауалы
Аралық тестілеу							10								10	20
Барлығы	0,6	5,6	5,6	5,6	5,6	5,7	15,7	5,7	5,7	5,7	5,7	5,7	5,7	0,7	20,7	100

3 ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМі

2 Единая транспортная система/ под ред. д.э.н. профессора Галабурды В.Г., - М.: Транспорт, 1997

3 Громов Н.Н., Панченко Т.А. Единая транспортная система, - М.: Транспорт, 1987

4 Воркут А.И. Грузовые автомобильные перевозки – К.: ВШ, Головное издание, 1986

6 В.И.Савин. Перевозки грузов автомобильным транспортом. - М., «Дело и Сервис», 2003

7 НИИАТ. Краткий автомобильный справочник – М., Дрансконсалтинг, 1994
3.2 қосымша

8. 
   М.С. Бурков. Специализированный подвижной состав автомобильного транспорта – М., Транспорт, 1990.
   
9. 
   Голованенко Л.С., Справочник инженера - экономиста – М., Транспорт, 1986
   

11 АСМАП, Таблицы кратчайших расстояний по иностранной территории, М., 1993

12 Европа, Атлас автомобильных дорог, М., 2000

13 Справочное пособие для менеджеров автотранспортных фирм - Алматы, 1996

14 Транспорт и перевозки: Сборник нормативных правовых актов РК, Алматы, «Виват», 2002

15 Коршак А.А., Шаммазов A.M. Основы нефтегазового дела: Учебник для ВУЗов (3-е издание). - Уфа: ООО «ДизайнПолиграфСервис», 2005

16 Нечваль A.M. Проектирование и эксплуатация газонефтепроводов: Учебное пособие. -Уфа: ООО «ДизайнПолиграфСервис», 2001

17 Бородавкин П.П., Березин В.Л. Сооружение магистральных трубопроводов. -М.: Недра, 1987

18 Типовые расчёты при сооружении газонефтепроводов: Учеб. пособие для ВУЗов / Л.И. Быков, Ф.М. Мустафин, С.К. Рафиков и др. - Санкт-Петербург: Недра, 2006

19 Винников В.В. Экономика предприятия морского транспорта (экономика морских перевозок) – Одесса, Латстар, 2001

21 Лимарев В.Г., Экономика предприятий воздушного транспорта: Самара, Электронный ресурс, 2008

22 Гасленко Р.В. Экономика предприятий. Пособие по подготовке к практическим занятиям. – М. МГТУГА, 2005г.

23 Московский государственный университет путей сообщения, Методические указания для студентов специальности 080502 «Экономика и управление на предприятии (железнодорожный транспорт)» к курсовому проектированию по дисциплине «Экономика железнодорожного транспорта», М, 2011

24 Кузьмич В.Д., Руднев B.C., Френкель С.Я. Теория локомотивной тяги: Учебник для вузов ж.-д. транспорта / Под ред. В.Д. Кузьмича.- М.: Издательство «Маршрут», 2005.

4 БІЛІМДІ БАҒАЛАУ

• 
  кесте бойынша дәріс және тәжірибелік сабақтарға қатысу міндетті.
  
• 
  Студенттердің сабаққа қатысуы сабақ басында тексеріледі. Егер студент кешігетін болса шуламай дәрісханаға кіріп жұмысқа кірісуге тиісті, ал үзіліс кезінде оқытушыға кешігуінің себебін түсіндіруі керек.
  
• 
  Сабаққа екі рет кешігу бір сабақты босатуға теңеледі.
  
• 
  Студенттер ұпаймен бағаланатын жұмыстарын анықталған мерзімде тапсырған жөн. Уақытында тапсырылмаған жұмыс үшін ұпайлар саны төмендетіледі. Барлық тапсырмаларды орындамаған студентер емтиханға жіберілмейді.
  
• 
  Қанағаттанрлықсыз баға алған жағдайда аралық бақылауды қайта орныдауға тыйым салынады.
  
• 
  Орташа рейтинг р_ср = (р₁ + р₂)/2 бойынша 50% аз алған студенттер емтиханға жіберілмейді.
  
• 
  Сабақ барысында барлық мобильді телефондар сөндірілген болуы керек.
  
• 
  Студент сабаққа іскерлік киім киіп келуге тиісті.
  

Ағымдағы бақылау әрбір апта сайын өткізіліп, дәрістерге, тәжірибелік сабақтарға қатысуды және өз бетімен жұмысты орындауды бақылаудан тұрады.

Аралық бақылау семестірдің 7 және 15 апталарында тест түрінде өткізіледі. Рейтинг келесі бақылау түрлерінен тұрады.

Аттестациялық аралық	Бақылау түрі, үлестік салмағы, %
	Сабаққа қатысу	Дәріс конспектіс	Ауызша сауал	Коллоквиум	Тест сауалы	Реферат	Эссе	Аралық тест	Барлығы
1 Рейтинг	10	10	60				-	20	100
2 Рейтинг	10	10	60				-	20	100

*Ескерту: ағымдағы бақылаудың түрлері мен үлестік салмағы оқытылатын пәннің ерекшлігіне байланысты тьютермен құрастырылады.

- 40% емтиханда алынған нәтиже;

- 60% ағымдағы үлгерім нәтижесі.

Қорытынды бағаны есептеудің формуласы:

мұнда Р_к1 – бірінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;

Р_к2– екінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;

Э – емтиханда алған бағаның сандық эквиваленті.