Дайындық тест. 10-сынып 1-3 тақырып. Рессей империясы кезінде «Орта Азия»

Дайындық тест. 10-сынып
1-3 тақырып.

1. Рессей империясы кезінде «Орта Азия» ұғымы қамтыған жерлер:

A) Сібір мен Өзбекстан арасындағы жерлер B) Монғолия мен Қазақстан арасындағы жерлер C) Ресей мен Иран арасындағы жерлер D) Қазақстан мен Ауғаныстан арасындағы жерлер E) Қазақстан мен Түркия арасындағы жерлер
2. Қазақстанда ішкі ағынды өзендерге жатпайды:
A) Жайық B) Сырдария C) Ертіс D) Іле E) ШУ
3. Қазақстан көршілес елдер арасында саяси-географиялық қатынаста «Орталық Азия» ұғымы қолданыла бастады:
A) Патша үкіметінің отарлауынан кейін B) Ақпан рефолюциясынан кейін. C) Ұлы отан соғысынан кейін D) КСРО ыдырағаннан кейін E) ШЫҰ жиналысынан кейін
4. "Орталық Азия" ұғымы алғаш рет қай ғасырда қолданды:
A) XV ғасырдың аяғында B) XX ғасырдың басында C) XIX ғасырдың ортасында D) XVIII ғасырдың аяғында E) XIII ғасырдың І ширегінде
5. Орталық Азияны ішкі ағынды және ағынсыз өзен-көл алаптарын біріктірген Еуразияның орталығындағы көлемді аймақ ретінде тануына не негіз болды:
A) математикалық есептеулер B) физикалық-географиялық анықтамасы C) ағынды сулар көрсеткіші D) ғалымдар болжамы E) археологиялық зерттеулер
6. Орталық Азияны Еуразияның "ішкі биік аудандары" деп атаған кім:
A) Александр фон Гумбольдт B) Карл Риттер C) Владимир Меньшов D) Кирил Татищев E) Алексей Чернышев
7. Ішкі ағынды өзендер деп нені атайды:
A) Әлемдік мұхитқа құйатын өзендерді атайды B) Әлемдік мұхиттан бастау алатын өзендерді атайды C) жалпы көлдердің барлығын атайды D) Көлдерге құйылатын немесе құмға сіңіп кететін өзендерді атайды E) Физикалық анықтамасы жоқ
8. Орталық Азияның таулы массифтеріне көбінесе тиесілі:
A) далалы ландшафт B) көшпелі өркениет C) өзендер ағыны D) құрғақ климат E) шығыс ойпаты
9. Ресей империясы кезінде «Түркістан өлкесіне» енгізілмеген Физикалық-географиялық әкімшілік бөлініс:
A) Дала өлкесі B) Ферғана өлкесі C) Жетісу өлкесі D) Шаш өлкесі E) Самарқант өлкесі
10. б.з.б І мың жылдықта көшпелі мал шаруашылығының қалыптасуына әсер еткен жағдай:
A) Аңшылық B) Терімшілік C) Егіншілік D) Қуаңшылық E) Жұтшіліқ
11. Қазақстан географиясының басым бөлігін құрайды:
A) орманды алқап B) таулы өлке C) жазық дала D) шөл жазира E) үстіртті
12. Орталық Азияның климаты жатады:
A) жаңбырлы B) ылғалды C) мұхиттық D) құрғақ (қуаң) E) құбылмалы
13. ХІХ ғасырда «Орталық Азия» ұғымын алғаш рет қолданған неміс ғалымдары:
A) Ф.Ратцель және Э.Реклю B) К.Риттер және А.ф.Гумбольдт C) А.Геттнер және К.Хаусхофер D) Х.Д.Маккиндер және П.С.Паллас E) Л.ф.Ранке және И.Ф.Тюнен
14. «Орталық Азия» ұғымын ішкі ағынды өзендер алабымен анықтауды енгізген неміс ғалымы:
A) П.С.Паллас B) Г.Ф.Миллер C) Ф.Ф.Рихтгофент D) К.Хаусхофер E) Л.ф.Ранке
15. Ресей империясы кезінде «Орта Азиядағы» иеліктерін қалай атады:
A) «Шығыс Түркістан» B) «Түркістан» C) «Еуразия» D) «Ферғана» E) «Ішкі аймақ»
16. Бүгінде Орталық Азия аталып отырған аймаққа қатысты КСРО кезеңінде колданылған ұғым:
A) «Қазақстан және Орта Азия» B) «Қазақстан және Еуразия» C) «Қазақстан және Сібір» D) «Сібір және Орта Азия» E) «Қазақстан және Монғолия»
17. Орталық Азияның оңтүстік-батысындағы аймақ қалай аталады:
A) Орта Азия B) Орталық Еуразия C) Азия батысы D) Оңтүстік батысы E) Далалы өлке
18. Физикалық-географияда "Орталық Азия" түсінігі:
A) Еуразияның мұхиттық бөлігі B) Еуразияның сыртқы ағынды алабына жататын қиыр шығыс ауданы C) Экономикасының даму деңгейі жоғары ел ретінде батыстың күшті дамыған он елінің қатарына енеді. D) Еуразияның ішкі ағынды алабына жататын түкпірдегі орталық ауданы E) Елдерінің экономикалық құрылымының қалыптасуы Еуропаның басқа аудандарына ұқсамайтын бөлігі
19. Қазақстан мен Қырғызстан аумағымен ағатын тарихи өзен:
A) Амудария B) Сырдария C) Іле D) Шу E) Ертіс
20. 1826 жылы Алтайдағы мұздықтарға айналған қорғандарға қазба жұмыс жүргізген археолог:
A) Н.М.Ядренцев B) В.В.Бартолдь C) В.В.Радлов D) Н.Н.Пантусов E) А.Н.Бернштам
21. Қазақстанда бірінші болып тастарға қашалған ежелгі кескіндер (Петрогливтер) туралы жазып, оларды суретке түсірді, 1889 жылы жетісудағы үш қорғанға қазба жұмыстарын жүргізді:
A) Н.М.Ядренцев B) В.В.Бартолдь C) В.В.Радлов D) Н.Н.Пантусов E) А.Н.Бернштам
22. 1893-1894 жылдары ШУ, Талас және Іле алқаптарындағы ескерткіштерді зерттеді:
A) Н.М.Ядренцев B) В.В.Бартолдь C) В.В.Радлов D) Н.Н.Пантусов E) А.Н.Бернштам
23. ХХ ғасырдың басында Қазақстандағы ескерткіштерді зерттеуге атсалысқан комиссиясы:
A) Орынбор мұрағат B) Омбы мұрағат C) Семей мұрағат D) Жетісу мұрағат E) Уфа мұрағат
24. 1920-1930 жылдардағы археологиялық зерттеулер қола дәуіріне жататын 500-ден астам қоныс пен қорған зерттелген аумақ:
A) Алматы B) Ақмола C) Орынбор D) Маңғыстау E) Ақтөбе
25. 1946 жыл Ә.Марғұлан жетекшілігімен археологиялық зерттеулер жүргізді:
A) Іле археологиялық экспидициясы B) Ш.Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнографиялық институты C) Жетісу археологиялық экспидициясы D) Орынбор этнографиялық институты E) Орал археология және этнографиялық экспидициясы
26. 1954 жылы К.Ақышев жетекшілігімен жұмысын бастаған ғылыми-зерттеу орталығы:
A) Іле археологиялық экспидициясы B) Ш.Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнографиялық институты C) Жетісу археологиялық экспидициясы D) Орынбор этнографиялық институты E) Орал археология және этнографиялық экспидициясы
27. 1970 жылдары Қазақстанда пертоглифтерді зерттеу жұмыстарымен айналысты:
A) М.Қадырбаев B) К.Ақышев C) В.Ф.Зайберт D) Ә.Төлеубаев E) З.Самашев
28. 1980 жылдары энеолиттік Ботай тұрағын ашып зерттеген археолог
A) М.Қадырбаев B) К.Ақышев C) В.Ф.Зайберт D) Ә.Төлеубаев
E) З.Самашев
29. 2004 жылы ЮНЕСКО тізіміне енгізілген Жетісу пертоглифтері:
A) Қаратау B) Құлжабасы C) Ешкіөлмес D) Тамғалы E) Арпаөзен
30. б.з.б. IV-III мың жылдықта дала өркениетіне жататын мәдениеті:
А) Ботай В) Шебір С) Қараүңгір Д) Берел Е) Беғазы
31. ежелгі өркениет адамдарының қандай тілде сөйлегенін анықтаудың қиындығы:
A) жазба деректерді қалдырмауы B) адам сүйектерінің табылмауы C) еңбек құралдарының табылмауы D) петроглифтердің қалдырылмауы E) діни сенімдерінің болмауы
32. ежелгі скифтер мен сақтар туралы этнографиялық маңызды хабар беретін антикалық тарихшы:
A) Арриан B) Помпей Трог C) Үлкен Плини D) Геродот E) Марцеллин
33. Скифтер мен сақтар жөнінде дерек қалдырған Антикалық тарихшылардың шығармаларын сәйкестендіріңіз:
1. Птоломей (А.Македонский жорықтары туралы жазған).
2. Геродот. 3. Үлкен Плини. 4. Страбон.
a. «тарих». b. «география (XI кітабы)». c. «география». d. «жаратылыстану тарихы».
A) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c. B) 1-c, 2-d, 3-a, 4-b. C) 1-a, 2-b, 3-b, 4-d.
D) 1-c, 2-a, 3-d, 4-b. E) 1-b, 2-a, 3-d, 4-c.
34. Ғұндардың еуропаға жорығы туралы жазған рим тарихшысы:
A) Аммиан Марцелин B) Геродот C) Үлкен Плини D) Страбон E) Птоломей
35. Орталық Азияның ежелгі тарихы туралы маңызды да нақты мәлмет беретін шетелдік дереккөз:
A) Қытайлық деректер B) Антикалық деректер C) Ирандық деректер D) Түркілік деректер E) славяндық деректер
36. Контекс:
«Дәстүрлі өркениет» ұғымы
Ертедегі ежелгі дәуірлік, ежелгі шығыстық, ортағасырлық өркениеттер дәстүрлі деп аталды. Олар индустриалдық дәуірге дейін ежелгі және орта ғасырларда болды, олардың мынаай белгілері бар:
- бірсарындылық: мәдени тәжірибенің (дәстүрдің) тұрақты түрде қайталануы және ата-бабалар өмір салтының ұрпақтан-ұрпаққа беріліп отыруы;
- дәстүрдің дәріптелуі (дәстүр қасиетті саналады, оны ешқандай жағдайда бұзуға болмайды);
- адам мен табиғаттың тығыз байланысты және табиғат жағдайларына тәуелдік;
- адамның өз әлеуметтік тобымне тығыз байланысы (қауым мен, этноспен, қоғамдық ортасымен), қоғамдық және жеке өміріндегі бөлінбеушілік;
- діни немесе діни-мифологиялық сана.
Дәстүрлі өркениет (аграрлы, индустриалдығы дейінгі) қоғамға сай болады. Оларға дәстүрлі мәдениет тән.
Жоғарыда айтылған белгілердің барлығы кездесетін көшпелілер өркениеті де дәстүрлі болып табылады.
1. ежелгі дәстүрлі өркениеттерді зерттеуде қиындық туғызатын, олардың рухани мәдениетін айқындауда тек болжамдар жасап, гипотеза құруға себеп болатын жағдай:
A) антропологиялық қалдықтардың табылмауы
B) отырықшылықтың қалыптаспауы
C) жазуының болмауы
D) материялдық мәдениеттің төмен болуы
E) дәстүрлердің сақталмауы
2. Орталық Азияның ежелгі «дәстүрлі өркениеті» туралы нақты емес ауызша хабарлар арқылы дәлелсіз келтірілетін дереккөздері:
A) Қытайлық деректер
B) Антикалық деректер
C) Ирандық деректер
D) Түркілік деректер
E) славяндық деректер
3. Авеста, Бехистундық жазбалар мен эпиграфикалық мәлметтер беретін дереккөз:
A) Қытайлық деректер
B) Антикалық деректер
C) Ирандық деректер
D) Түркілік деректер
E) славяндық деректер
4. б.з.б. ІІ ғасырда Ферғана, Жетісу, Қаңлы және Бактрияға сапар жасаған қытайлық зерттеуші:
A) Чжан Цян
B) Сыма Цян
C) Бан Гу
D) Суй Сун
E) Сюань Цзянь
5. ежелгі түркілік деректерге жататын Орхон-Енесей құлпытастарын зерттеуге үлес қосқан ғалымдар:
I, В.Рубрук. II, В.Томсен. III, В.В.Радлов. IV, П.Карпини. V, Н.М.Ядренцев. VI. Г.Ф.Миллер
A) I, III, VI.
B) II, III, V.
C) II, IV, V,
D) III, V, VI.
E) IV, V, VI.