Диссертации на соискание ученой степени доктора философии (PhD) по специальности 6D110200 – Общественное здравоохранение Шинболатовой Айгуль Сериковны

по специальности 6D110200 – Общественное здравоохранение

Актуальность темы исследования: Артериальная гипертензия (АГ) и болезни системы кровообращения (БСК) наравне с другими неинфекционными заболеваниями является одной из острейших медико-социальных проблем общества, вследствие их широкого распространения, значительными социальными и экономическими потерями. Государство выделяет значительные средства на раннее выявление и контроль факторов риска, однако до конца не просчитана медицинская и экономическая эффективность скрининга. В связи с этим, требует глубокого изучения эффективность скрининга, вопросы отношения пациентов и медицинских работников к программам скрининга, уровень информированности населения о программах скрининга, фактические затраты поликлиники на проведение скрининга АГ.

На основе комплексного изучения результатов скрининга артериальной гипертензии определить экономическую и организационную эффективность выполняемых мероприятий и предложить меры по совершенствованию.

1. Изучить опыт организации и проведения скрининга артериальной гипертензии в РК и за рубежом

2. Выявить факторы, определяющие организационное обеспечение выполнения скрининга АГ

3. Провести экономическую оценку скрининга АГ с использованием метода идентификации затрат, анализа затраты-эффективность и затраты-полезность

4. Разработать рекомендации по совершенствованию организации скрининга АГ. 
Объект исследования

- Пациенты – в возрасте 18 – 65 лет (800), состоящие на диспансерном учете с диагнозом Артериальная гипертония (АГ).

- Медицинские работники (100) – участковые врачи терапевты, заведующие отделений, заместители главных врачей, главные врачи организаций первичной медико-санитарной помощи города и сельской местности.

- Поликлиниках г.Алматы и Алматинской области. 

Дана научно-обоснованная оценка эффективности скрининга среди пациентов прошедших скрининг и скрининг не проходивших.

Определены основные факторы, влияющие на совершенствование проведения скрининга АГ, определена экономическая эффективность скрининга.
Практическая значимость

Проведена оценка эффективности скринингвой программы, сопоставлены затраты и проведен анализ «cost-identification», «cost-effectiveness», «cost-utility» (анализ определения затрат, затраты-эффективность, затраты-полезность) организаций первичной медико-санитарной помощи на проведение скрининга артериальной гипертензии.

На основании углубленного изучения мнения пациентов и медицинских работников, разработаны рекомендации по совершенствованию организации скрининга.
Положения, выносимые на защиту

1. Организационная результативность скрининга АГ зависит от уровня информированности и мотивированности населения к прохождению скрининга, возраста, приверженности к лечению, стадии выявления АГ.

2. Соответствующее финансирование скрининга является одним из факторов, определяющих повышение эффективности скрининга.

3. Экономическая эффективность скрининга АГ в долгосрочной перспективе (от 2-х лет и более) обусловлена его медицинскими показателями и организационным обеспечением.

По материалам диссертации опубликованы 12 научных работ, из них 4 статей в журналах, рекомендованных Комитетом по контролю в сфере образования и науки МОН РК, 5 публикации в сборниках международных конференций из них 2 тезиса на английском языке в материалах международных конференций Asian-Pacific Academic Consortium for Public Health, Малайзия с импакт-фактором 1,16 и 2^nd International Conference “Genetics of aging and longevity”, 1 статья на английском языке в зарубежном журнале Iranian Journal of Public Health с импакт-фактором 0,60.

6D110200-Қоғамдық денсаулық сақтау мамандығы бойынша философия докторы (PhD) ғылыми дәрежесін алу үшін диссертация

АННОТАЦИЯСЫ

«Қан айналым жүйесі ауруларының скринингі бойынша мемлекеттік бағдарлама аясында жүргізіліп жатқан артериалды гипертензия скринингін медициналық-экономикалық бағалау»

Тақырыптың өзектілігі: Артериалды гипертензия мен қан айналым жүйесінің аурулары, басқа да жұқпалы емес аурулармен қатар кең таралу салдарынан ауқымды әлеуметтік және экономикалық шығындарға әкелетін қоғамның медициналық-әлеметтік маңызды мәселелерінің біріне айналып отыр. Мемлекет қауіп факторларын ерте анықтауға және бақылау үшін қыруар қаражат бөледі, бірақта, скринингтің медициналық және экономикалық тиімділігі толық есептелінбеген. Осыған орай, айтылған мәселелер скринингтің тиімділігін терең зерттеуді қажет етеді, яғни: скрининг бағдарламасына деген медициналық қызметкерлер мен емделушілердің көзқарасы, тұрғындардың осы бағдарламалар жөніндегі ақпарат алу деңгейі мен алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін ұйымдардың осы скринингті жүргізуге жұмсалатын қаражаттырын зерттеуді қажет етеді.

Зерттеу жұмысының мақсаты:

Артериалды гипертензия скринингінің нәтижелерін кешенді зерттеу негізінде, жүргізіліп жатқан шаралардың экономикалық және ұйымдастырушылық тиімділігін анықтау және жетілдіру бойынша шаралар ұсыну.

1. 
   Қазақстан Республикасы мен шет мемлекеттердегі артериалды гипертензия скринингін ұйымдастыру және жүргізу тәжірибелерін зерттеу;
   
2. 
   Артериалды гипертензия скринингінің орындалуын ұйымдастырушылық қамтамасыз етілуін анықтайтын факторларды анықтау;
   
3. 
   Артериалды гипертензия скринингінің шығын идентификациясы, шығын-тиімділігі мен шығын-пайдалылығын жүргізу арқылы экономикалық баға беру;
   
4. 
   Артериалды гипертензия скринингін ұйымдастыруды жетілдіру бойынша ұсыныстар жасау.
   

• 
  Артериалды гипертензия диагнозымен диспансерлік тіркеуде тұраған 18-65 жас аралығындағы науқастар (800).
  
• 
  Медициналық қызметкерлер (100) – учаскелік терапевт дәрігерлер, бөлім меңгерушілері, қалалық және ауылдық жерлердегі алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету ұйымдарының бас дәрігерлері мен орынбасарлары.
  
• 
  Алматы қаласы мен Алматы облысының емханалары.
  

Скринигтен өткен және өтпеген науқастар арасындағы скриниг тиімділігіне ғылыми-негізделген баға берілді.

Скринигтің экономикалық тиімділігі мен артериалды гипертензия скринингін жүргізуді жетілдіруге әсер ететін негізгі факторлар анықталды.
Тәжірбиелік маңыздылығы:

Скрингтік бағдарламаның тиімділігі бағаланып, алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсету ұйымдарының скринингті жүргізуге жұмсалатын қаражаты салыстырылды және «cost-identification», «cost-effectiveness», «cost-utility» (шығын, шығын-тиімділігі мен шығын-пайдалылығын анықтауға талдау) талдау жүргізілді.

Медициналық қызметкерлер мен емделушілердің ой-пікірлерін терең зерттеу негізінде, скринингті ұйымдастыруды жетілдіру бойынша ұсыныстар жасалынды.
Қорғауға шығатын қағидалар:

1. 
   Артериалды гипертензия скринінгінің медициналық нәтижелігі халықтың ақпараттылық және ынталандыру деңгейіне, артериалды гипертонияның анықталу кезеңіне және дәрігер нұсқауының сақталуына байланысты.
   
2. 
   Скринингтің жеткілікті қаржыландыруы скрининг тиімділігінің арттырылуын анықтайтын факторлардың бірі болып табылады.
   
3. 
   Артериалды гипертензия скринингінің экономикалық тиімділігі медициналық көрсеткіштерімен шарттасады және ұзақ мерзімді келешекте (2 жылдан аса) көрініс табады
   

Диссертация материалдары бойынша 12 ғылыми жұмыс жарияланылды, оның ішінде 4 ҚР БҒМ білім және ғылым саласындағы қадағалау Комитетімен ұсынылған журналдарда, 5 халықаралық конференция жинақтарында, оның ішінде 2 ағылшын тіліндегі Asian-Pacific Academic Consortium for Public Health, Малайзия 1,16 импакт-факторымен және 2 International Conference “Genetics of aging and longevity” халықаралық конференция материалдарында, 1 мақала Iranian Journal of Public Health 0,60 импакт-факторлы шетелдік журналда шығарылды.

dissertation for the degree of Doctor of Philosophy (PhD)

on specialty 6D110200 - Public health

Shinbolatova Aigul Serikovna
"Medical and economic evaluation of the screening of arterial hypertension conducted within the frame of the State program for screening of cardiovascular diseases"
Background: Arterial hypertension (AH) along with other non-communicable diseases is one of the most important medical and social public health problems due to their wide distribution, social and economic significance. Government allocates considerable funds for early detection and control of risk factors, but medical and cost-effectiveness of screening were not fully evaluated. In this regard, it is necessary to deeply study the effectiveness of screening, evaluate patients and health professional attitude and opinion about screening, the level of awareness about screening programs, and real expenses of primary health care facilities for screening.
Aim of the research

To determine the cost-effectiveness and organizational enforcement of the screening of arterial hypertension and suggest measures for improvement.

1. To study the experience of hypertension screening organizing and conducting in Kazakhstan and abroad.

2. To define main factors influencing to the organizational enforcement of the AH screening.

3. To carry out an economic assessment of the costs and effectiveness of hypertension screening.

4. Develop recommendations for improving the organization of the hypertension screening.
The object of the study

Patients - aged 18 - 65 years (800) under the physician supervision at primary health care facilities of Almaty and Almaty region.

Health professional’s (100) - local doctors therapists, heads of the prevention departments, nurses, social workers at PHC
Scientific novelty

Evidence-based evaluation of the effectiveness of screening among screened and non-screened patients were given.

The main factors affecting the improvement of the hypertension screening were defined, cost-effectiveness, cost-utility of the screening was evaluated.
Practical significance

The effectiveness of the screening program was assessed, cost-effectiveness, cost-utility of the hypertension screening was evaluated.

1. 
   Organizational results of the AH screening depends on the information level and willingness to attend screening, age, following of physician recommendations and stage of hypertension.
   
2. 
   Adequate financing of screening programs is one for the main factor increasing of its effectiveness.
   
3. 
   Economic effectiveness of arterial hypertension screening in long-term perspectives (up to 2 years) depends on medical results and organizational enforcement.