Емдік тағам белгілеудің негізгі принциптері

Емдік тамақтану емдік шаралар кешенімен бірге бірқатар аурулардың алдын алу және асқындырмай емдеу үшін пайдаланылады. Емдік тағам - науқасқа басқа да емдік шаралар кешенімен бірге белгіленетін тағам. Гастрит, ішкі жара аурулары, тоқ ішектің қабынуы, бауыр аурулары үшін емдеудің негізгі әдісі болып табылады. Станционарлық немесе емхана жағдайында қолданылады. Емдік тамақтануды дәрігер кеңесі бойынша және оның бақылауымен жүргізіледі, өз бетімен белгіленген тұрақты диета денсаулық үшін қолайсыз жағдайларға ұшыратуы мүмкін. Тамақтану- ағзаның қуат шығынының орнын толтыруға, тіндер құрылуына және жаңартылуына және қызметтерін реттеп отыруға кажетті, ағзаға түсетін заттардың қорытылу, сіңу және сіңірілу үрдістері. Ағзаның өмір сүруге, денсаулықты және жұмысқа қабілеттілікті сақтауға қажет нәрлі заттарды (ақуыз, май, көміртегі, дәрумендер, минералды тұздар) бойға сіңіру процесі.

• 
  Тағам үлесін (рацион), тамақ ішу режимін және оны кулинариялық өңдеуді әр адамға жеке белгілеу;
  
• 
  Тағамдық рационның патологиялық процесс сипатына және сырқаттың жағдайы мен оның организімінің ерекшелігіне сандық (рационды азайту және көбейту) және сапалық (организмнің жекелеген азық-түлік пен тағамдық заттарды қабылдауын тоқтату немесе шектету) жағынан сәйкес келуін қадағалау;
  
• 
  Теңестірілген (негізгі тағамдық заттардың неғұрлым үйлесімді арақатынасы) және физиологиялық жағынан құнды рациондар жасау болып табылады. 
  

• 
  жүрек, бауыр, бүйрек ауруларына тұзсыз диета белгілеу. Тұзсыз тамақ науқас адамның тәбетін жоймас үшін тамаққа қант, бал, лимон қышқылын, әр түрлі жеміс-жидек қосып, оған қышқыл не тәтті беру;
  
• 
  кейбір тағамдарға әуелі қайнатылған, сонан соң қуырылған пияз қосу. үгілген тағамдарды пайдалану (пісірлген көкеністерді үккіштен немесе елеуіштен өткізу, жармаларды ұнтақтап алу);
  
• 
  тамақты буға пісру (асқазан және ішек аурулары, жұқпалы аурулар және т. б. ).
  
• 
  тағам температурасы: ыстық тағамдар үшін ең қолайлы температура 60°С, салқын тағамдар үшін - 10°С. Аса ыстық және өте суық тағамдар өңештің сілекейлі қабатын және асқазанды тітіркендіреді.
  

• 
  №1 диета - асқазанның, ұлтабарбезінің жарасы кезінде, асқазансөлініңжоғарыжәнеқалыптықышқылдыгастритімен ауырғанда белгіленеді:
  
  • 
    тамақ су не буда пісіріледі де, көбінесе үгітілген күйінде беріледі;
    
  • 
    дайын тамақ температурасы - 60°С;
    
  • 
    тамақ ішу жиілігі күніне 5-6 рет;
    
  • 
    күндізгі ас үлесі: белок - 100 г., май - 100 г., углевод - 400-450 г., ас тұзы - 10-12 г.
    
  • 
    рұқсат етілмейтіндер: қуырылған, тұздалған, сүрленген, маринадталған, ащы және қышқыл тамақтар, шикі көкөністермен жемістер, ірі тартылған ұннан пісірілген нан, ашыған қамыр, құймақ, татымдылықтар, ет, балық және саңырауқұлақ сорпалары мен тұздықтар (соус), ақ қауданды мыңжапырақ, табиғи жидек пен жемісшырындары, консервілер, оның ішінде үй жағдайында дайындалып консервіленген компоттар.
    

• 
  амақты күніне төрт реттен аз ішпеу ұсынылады;
  
• 
  күндік ас үлесі құрамы: белок - 100 г., май - 100 г., улевод - 400-450 г., ас тұзы - 12-15 г.
  
• 
  рұқсатетілмейтіндер: пияз (шикі), сарымсақ, қымыздық, саумалдық, шалқан, тұрып, сіркесуы, қыша, ұнтақталған бұрыш, ақжелкен, ысталған, тұздалған, маринадталған тағамдар.
  

• 
  құрғақтау ботқа ұсынылады;
  
• 
  тамақ қабылдау жиілігі - күніне 4-5 рет;
  
• 
  күндік ас үлесінің құрамы: белок - 85-100 г., май - 100-120 г., углевод - 400-500 г.
  
• 
  рұқсат етілмейтіндер: кисель, ащы шай, какао, көкжидек, екі-үш күн тұрып ашыған сүттағамдары, кептірілген нан, сұйық ботқа, картоппюресі, жұмыртқа (шикі және шала пісірілген), ақ нан, самса және майда тартылған ұннан пісірілген кондитер өнімдері.
  

• 
  дайын тамақ устелге майдаланабаған күйінде қойылады;
  
• 
  тамақты аз мөлшерде күніне 4-5 рет ішу ұсынылады;
  
• 
  күндік ас үлесі құрамы: белок - 100 г., май - 70 г-ға дейін, углевод - 250 г., ас тұзы - 8-10 г.
  
• 
  рұқсат етілмейтіндер: таза табиғи жеміс-жидек шырындары, қаймағы алынбаған сүт, бұрыш, қыша, сірке суы, ақжелкен, қуырылған, ащы және қышқыл, тұздалған, маринадталған тамақтар.