Ету жүйесiн қалыптастыру ерекшелiктерi

Электронды үкiметтi қалыптасыру дегенiмiз - оны әрi қарай дамыту, ауқымды және икемдi мәлiметтер негiзiнен, коммуникация жүйесiнен, талдау құралы мен қабылданған шешiмнен тұратын бiртұтас организмдi құру болып табылады.

Бүгiнде ақпараттық-телекоммуникациялық қордың мемлекеттiк тiркеуi, бағдарламалық кодтың депозитарийi, ақпараттық қордың құжатталуы, бағдарламаны сертификаттау мен сараптау жүйеiс, сондай-ақ арнайы электрондық мекен-жай мен сайттық анықтаманың берiлуi құрылуда.

Кез келген министрлiк пен ведомство аралық мемлекеттiк ақпараттық мәлiметтер негiзiн құру сала жағдайының мониторингiне деген шығындардың төмендеуiн бiлдiредi.

Бизнес өкiлдерi өз кезегiнде, мемлекеттiк сауда-саттыққа қатысуда, статистикалық органдарға ақпарат ұсынуда, кедендiк декларацияда, үйлесiмдi салықтық есеп беруде, ҚҚС бойынша есеп беруде, сертификат, рұқсат, лицензия беруде интернет көмегiмен тiркеу арқылы ақшасы мен уақытын аз шығындауға мүмкiндік алады.

Электронды құжат айналымы жеке тұлғалар үшiн де тиiмдi. Тұрғылықты жерi бойынша тiркелудi, жеке куәлiгiн, не жүргiзушi куәлiгiн даярлауда, салық декларациясынг толтыру мен беруде, туу туралы куәлiк алуда, неке құруда және т.б. анықтама түрлерiн алу үшiн бiр ведомстводан екiншiсiне апарудың, кезекке тұрудың қажетi жойылады. Арыз үлгiлерi, толтырылатын құжатар мен электронды адресаттар қажетт сайттарға орналастырылады.

Толық айтқанда, электронды үкiметтi қолдану-ақпараттық ашықтық пен мемлекеттi басқарудың айқындығын жоғарылата отырып, азаматтардың жеке және қоғамдық мәнi бар ашық мемлекеттiк ақпараттың барлық түрiне қол жеткiзулерiне көмектеседi.

Қазақстан Республикасы электронды үкiметiнiң тиiмдi жұмысының болашақтағы нұсқасы бiрнеше iрi байланысқан бөлiмдерден тұрады, олардың басты ерекшелiгi кез келген уақытта мемлекеттi кқызметтi көрсету болып табылады. Электронды үкiмет-бұл халыққа тәулiк бойы қызмет көрсететiн үкiмет.

Ақпараттық үкiметтiк желiнi құрғаннан кейiнгi келесi қадам осы желi төңiрегiнде бiрыңғай үкiметтiк мәлiметтер негiзiн құру болып табылады, бұл ел аймағында қызмет ететiн ұйымдар мен азаматтардың мәлiметтер негiзiн қосқанда, барлық үкiметтiк ақпараттың шоғырлануына әкеледi.

Осылайша, бiрыңғай ақпараттық желi келесi қызметтердi қолдауы тиiс:

-әр түрлi үкiметтiк ведомстовлар арасындағы ақпараттар ағымын қолдау;

-әр түрлi ведомстволар арасындағы ақпараттардың қарама-қайшылығы мен қайталануын шектеу;

-алаяқтық пен сыбайлас жемқорлыты анықтап, кез келген сұрақты шешудiң барлық кезеңiн атқаруды бақылау мүмкiндiгi.

Қазақстан Республикасы электронды үкiметiнiң тұжырымдамасындағы басты ерекшелiк-барлық мемлекеттiк шенеунiктермен Интернет арқылы тiкелей байланысқа шығу. Бұл мәселенi жүзеге асыру үшiн келесі әдiс ұсынылды-ақпараттың ақиқаттығын анықтайтын арнайы бағдарламалық жабдықтар арқылы электронды поштаны жариялауды ұсыну, я болмаса, мемлекеттiк мекеменiң хабарламасын жiберу үшiн ақпарат көзiн нақтылайтын ведомствоның арнайы сайтын құру. Бұл әдiстiң көмегiмен немесе электронды пошта арқылы кез келген азамат тiлектер мен нақты ведомстволардың қызметi бойынша ескертулердi, болмаса оны қызықтыратын сұрақтарды жолдай алады. Осыған орай, жауап электронды пошта арқылы берiледi немес ведомстволы сайттың "жауап" деп аталатын арнайы бөлiмiне енгiзiледi.

Бұл тұста Интернетке облыс әкiмдерiнiң қатысу айдары құзығушылық тудырады. Осы мақсатты талдау барысында ҚР облысәкiмдерiнiң интернетке қатысу деңгейiнiң әдiстемесi жасалынды. Интернетке әкiмдердiң қатысу деңгейi олардың интернет-порталдарын бағалау нәтижесiмен анықталады. Әрбiр бағаланатын порталда берiлген аймақ әкiмдерiнiң арнайы веб-торабы болуы қажет.

Экономиканы басқару саласындағы секiлдi мемлекеттiк билiк органдарының шешiм қабылдауды құптауын қамтамасыз етуге сәйкес ақпараттық жүйелер ақпарат ағымын басқару негiзiнде мемлекет, қоғам, тұлғаның қауiпсiздiгi саласында да, мемлекеттiк билiк органдарының ақпараттық кеңiстiгiн құру қажет. Есепке алу мемлекеттiк органдардың әкiмшiiлк-басқару қызметiнiң әртүрлi көзқарасын электронды құжат көмегiмен жүзеге асыруы тиiс және мемлекеттiк билiкке сәйкес электронды құжаттың қалыпты жұмыс ырғағын қамтамасыз етуi керек.

1. 
   ҚР Президентiнiң 1997 жылғы 9 желтоқсандағы №3787 "Қазақстан Республикасындағы бiрыңғай ақпараттық кеңiстiктi қалыптастыру" Жарлығы.
   
2. 
   Иноземцев В.Л. Современное постиндустриальное общество: природа, противоречия, перспективы.-М.Логос, 2000.-С.20-22.
   
3. 
   Ш.Гольдфингер, Стюарт Т. Интеллектуальный капитал. Новый источник богатсва организаций//Новая постиндустриальная волна на Западе: Антология/Под ред.В.Л.Иноземцева. - М.:Academia, 1999.-С.391.
   
4. 
   Иноземцев В.Л. Современное постиндустриальное общество:природа, противоречия, перспективы.-М.:Логос, 2000.-С.57.
   
5. 
   Кастельс М. Информационная эпоха: экономика, общество и культура/Под ред.О.И.Шкаратана.-М.:ГУ-ВШЭ, 2000.-С.330.
   
6. 
   Сарыпбеков Ж.С. Информационная инфраструктура управления экономикой Казахстана/Сб.Модернизация: мировйо опыт и современный Казахстан.-Алматы, 1995.
   
7. 
   Аренов М.М. Информатизация органов государственной алвсти: состояние и проблемы//Саясат. 1997. № 10.-С.29-33.
   
8. 
   Шире внедрять новые информационно-коммуникационные технологии в экономику и управление (материалы круглого стола)//Проблемы теории и практики управления.-1997.-№12.-С.21-30.
   
9. 
   Дятлов С.А. О теории информационной экономики//Общетсво и экономика.-1995, №3.-С.29-39.
   
10. 
    Садыков Т.У. Основы теории информационной экономики (научная монография).-Алматы: Гылым, 1998. Садыков Т.У. Иной и основы теории информационной экономики//Вестник КазГУ. Серия экономическая.-Алматы, 1998.-№ 10.-С.44-49.
    
11. 
    Фридман Л., Кузнецова С. Глобализация: развитые и развивающиеся страны//Мировая экономика и международные отношения, № 11, 2000.-С.15-20.
    
12. 
    Мировая экономика. Экономика зарубежных стран: Учебник/Под ред.д.э.н., проф. Осьмовой.-М.:Флинта:Московский психолого-социальный институт, 2000.-210 с.
    
13. 
    Корчагин В. и др. На пути в мировое информационное сообщество//Вестник-Телекоммуникация и информатика.-1994, № 6.
    
14. 
    Моисеев Н. Информационное общество как этап новейшей истории//Свободная мысль.-1996, № 1.-С.76-82.
    
15. 
    Копылов В.А. Информационное законодательство и информационное общество//Научн-техническая информация. Сер.1.-1997, № 1.-С.12-14.
    
16. 
    Бралиева Н.Б. Информационная экономика-основа информационного общества/Реформирование казахстанской экономики: уроки, теория и практика: Сб.науч.трудов.-Под общей ред. Н.К.Мамырова.-Алматы: Экономика, 2001.-Вып.1.-С.3-10.
    
17. 
    Мировая экономика. Экономика зарубежных стран: Учебник/Под ред.д.э.н., проф. Осьмовой.-М.:Флинта:Московский психолого-социальный институт, 2000.-187 с.
    
18. 
    Дудинска Э., Мизла М. Управленческие информационные системы//Проблемы теории и практики управления.-1996.-№2.-С.115-116.
    
19. 
    Садыков Т.У. Иной и основы теории информационной экономики//Вестник КазГУ. Серия экономическая.-Алматы, 1998. № 10.
    
20. 
    Мировая экономика. Экономика зарубежных стран: Учебник/Под ред.д.э.н., проф. Осьмовой.-М.:Флинта:Московский психолого-социальный институт, 2000.-187 с.
    
21. 
    Бралиева Н.Б., Тимошенко В.Ф., Гагарина Н.Л. Информационные системы бизнеса: Учебное пособие для студентов экономических специальностей.-Алматы:РИК, 1994.-С.100 .
    
22. 
    Урсул А.Д. Информатизация общетсва и переход к устойчивому развитию цивилизации//РОИВТ, 1993.-С.35-45.
    
23. 
    Закупень Т. Качественные аспекты информации в органах государственного управления//Проблемы теории и практики управления.-1997, № 6.-С.39.
    
24. 
    Балацкий Е. Информационный фактор в управлении государственным сектором//Проблемы теории и практики управления.-№ 4.-1999.-С.39.
    
25. 
    Абдашева С.Б. Влияние несовершенства информации на развитие российского рынка личных сбережений//Проблемы прогнозирования-М.:МАЙК "Наука".-1999, № 1.-С.105.
    
26. 
    Садыков Т.У. Иной и основы теории информационной экономики//Вестник КазГУ. Серия экономическая.-Алматы, 1998. № 10.
    
27. 
    Таужанова А. Информационные технологии в финансах:фактор прибыльности//Вестник КазГУ. Серия экономическая.-Алматы, 1999.-№ 2.
    
28. 
    Бачило И.Л. Информационное обеспечение государственного регулирования в области экономики. Правовые проблемы/Доклад на международной конференции//Информационное общество, вып.2.-М., 1999.-С.19-25.
    
29. 
    Засурский Я.Н. Информационное общество сегодня и завтра//Информационное общество.-2002, № 4.-С.7-9.
    
30. 
    Масанов Ж. Қ., Мақұлов Қ.Қ., Бижанова А.С., Есбаева А.Ж. Информатика.-Алматы: Бастау, 2002.-б.112-113.
    
31. 
    http://www.cio-world.ru/offline/2000/34/.
    
32. 
    Мелюхин И.С. Информационное общество: истоки, проблемы, тенденции развития.-М.:Изд-во МГУ, 1999.-С.64.
    
33. 
    Африн Д. Нас всех посчитают. Утопии и антиутопии свободного информационного общества//Эксперт. 2001.-№ 18, 14 мая. С.115.
    
34. 
    Абдрахманов Б. Пути создания национальной инфраструктуры /Современные информационные технологии и телекоммуникации: корпоративные информационные системы. Проблемы, перспективы развития, практические решения: Сб.научных тр.-Алматы, 1999.-С.3-8.
    
35. 
    http://intra.rfbr.rfbr.ru/pub/vestnik/V3 99/c c.html4/23/2002.
    
36. 
    http://www.bdm.ru/archiv/2001/11/60-61.htm.
    
37. 
    Назарбаев Н.А. "Казахстан-2030".-Алматы, 1997.-20с.
    
38. 
    Назарбаев Н.А. Вхождение Казахстана в число 50-ти конкурентоспособных стран мира. Послание президента РК к народу Казахстана.-Астана:Елорда, 2006.-15 с.
    
39. 
    http://www.ptpu.ru/issues/1_01/9_1_01.htm 4/22/2002.
    
40. 
    Поппель Г., Голдстайн Б. Информационная технология-миллионная прибыль.-М.:Экономика. 1990.
    
41. 
    http://www.e-government.ru/pub/inf/989914602.html 4/23/2002.
    
42. 
    http://www.emfy.com/page.php?id=47.
    
43. 
    Постановление Правительства Республики Казахстан от 4 апреля 2000 года № 492 "О развитии единого информационного простраства в Республике Казахстан и создании ЗАО "Национальные информационные технологии".
    
44. 
    Елисеева И.И., Юзбашев М.М. Общая теория статистики.-М.:Финансы и статистика,1995.-С.20-38.
    
45. 
    http://www.actis.kz/experience/Monitoring.1100.pdf.
    
46. 
    http://www.conf.freenet.kz/pages/2_1_4.htm.
    
47. 
    Среднесрочный план социально-экономического развития Республики Казахстан на 2005-2007 годы. МБЭП РК. Астана, 2005.
    
48. 
    http://www.panorama.kz/info/index.asp?yearfolder=200&num=45&NumArticle=27.
    
49. 
    Бралиева Н.Б., Усиченко Е.В. Формирование рынка информационных продуктов и услуг в Казахстане/Управление, экономика, рынок: межвузовский сборник научных трудов. -Алматы: КазНТУ, 1997.-С.81-85.
    
50. 
    http://www.mcconnelinternational.org.