Гары Потэр і Рэліквіі Смерці1
Пераклад кнігі - праект БелPotter.by (Багач Андрэй, Гедрановіч Юлія, Бондар Іван, Яўген Жукаў, Таццяна Студнева, Дзяніс Мускі і іншыя)
2008-2011 г.
— РАЗДЗЕЛ I —
Узвышэнне Цёмнага Лорда
Двое мужчын узнікнулі з ніадкуль, у некалькіх ярдах адзін ад аднаго на вузкай, залітай светам месяца дарожцы. На працягу секунды яны стаялі, накіраваўшы палачкі адзін аднаму ў грудзі. Затым яны пазналі адзін аднаго, прыбралі палачкі пад мантыі і хутка пакрочылі у адным напрамку.
- Навіны? - папытаў другога больш высокі.
- Найлепшыя, - адказаў Сэверус Снэйп2.
Злева дарожку абмяжоўвала дзікая, нізкарастучая ажына, справа - высокая, акуратна падстрыжаная агароджа. Мантыі мужчын развейваліся вакол іх ладыжак.
- Магчыма, я спазніўся, - сказаў Якслі. Яго грубыя рысы твару то з’яўляліся, то зноў знікалі з разадраных галінамі плямаў месяцовага свету. - Гэта было крыху складаней, чым я думаў. Але спадзяюся: ён будзе задаволены. Ты ўпэўнены, што твая навіна будзе добрай?
Снэйп кіўнуў, але ўдакладняць не стаў. Яны звярнулі направа на шырокую дарогу і спыніліся перад каванай жалезнай брамай. Ніхто не зрабіў і кроку. У цішыне абодва ўскінулі левую руку (нібы віталі кагосьці) і прайшлі скрозь браму, быццам гэта быў не цёмны метал, а дым.
Цісавыя агароджы прыглушвлі крокі мужчын. Аднекуль справа данёсся шолах: Якслі ізноў дастаў палачку, накіраваўшы яе над галавой Снэйпа, але крыніца шолаху была не чым ішым як беласнежным паўлінам.
- Люцыюс заўсёды рабіў для сябе няблага. Паўліны… - чмыхнуўшы, Якслі схаваў палачку зваротна пад мантыю.
З цемры ў канцы дарогі ўзнік вялікасны маентак, які зіхацеў дыяментамі вокнаў. Дзесьці ў цёмным садзе, за той стараной агароджы спяваў фантан. Пад нагамі Снэйпа і Якслі, які спяшаліся да дзвярэй, хрумсцеў жвір. Дзверы расхінулася, як толькі яны наблізіліся, прычым без чыйгосьці відавочнага ўдзелу.
Вялікая гасцеўня была слаба асветлена і аздоблена цудоўным дываном, які закрываў большую частку каменнай падлогі. Бледныя твары, з партрэтаў, якія віселі на сценах, праводзілі Снэйпа і Якслі позіркамі, калі тыя праходзілі міма. Двое мужчын спыніліся перад цяжкімі дзеравяннымі дзвярамі, якія вялі ў наступны пакой. Яны затрымаліся на адзін удар сэрца, а затым Снэйп павярнуў бронзавую ручку.
Пакой быў поўны людзей, якія ў маўчанні сядзелі за доўгім дэкаратыўным сталом. Астатняя мэбля была абыякава прыдвінута да сцен. Крыніцай свету ў пакоі быў палыхаючы агонь у прыгожым мармуровым каміну, над якім вісела пазалочанае люстэрка. Снэйп і Якслі на імгненне затрымаліся на парозе. Паколькі іх вочы станавіліся больш прывычнымі да паўзмроку, то іх увагай завалодвала самая дзіўная асаблівасць усёй сцэны: фігура чалавека, які відавочна страціў прытомнасць і вісеў галавой уніз над сталом. Марудна верцячыся, быццам прывязаная нябачнай вяроўкай, фігура адлюстроўвалася ў люстэрку і ў голай адпалірованнай паверхні стала. Ніхто з людзей за сталом не глядзеў на фігуру. Выключэннем быў бледны малады чалавек, які сядзеў акурат пад ей. Ён, здавалася, быў няздольны забараніць сабе глядзець уверх кожную хвіліну.
- Якслі. Снэйп, - чысты, высокі голас раздаўся з галавы стала. - Вы спазніліся.
Камін быў акурат за спіной размаўляючага, таму толькі прыбыўшым было цяжка разабраць нешта большае, чым яго сілуэт. Калі яны наблізіліся, скрозь морак заблішчаў твар, лысы чэрап, падобныя змяіным разрэзы ноздраў і вочы з чырвоным бляскам, зрэнкі якіх былі вертыкальнымі. Ён быў настолькі бледны, што, здавалася, выпускаў жамчужнае ззянне.
- Снэйп, сюды, - Вальдэморт3 указаў на месца справа ад сябе. - Якслі - поруч з Долахавым.
Двое мужчын занялі адведзеныя ім месцы. Большасць вачэй вакол стала сачылі за Снэйпам, і менавіта да яго першага звярнуўся Вальдэморт.
- Так?
- Мой Лорд, Ордэн Фенікса збіраецца перавезці Гары Потэра з яго цяперашняга месца схову ўначы ў наступную суботу.
Цікавасць вакол стала адчувальна ўзрасла. Некаторыя напружыліся, іншыя ўсхваляваліся, усе ўважліва глядзелі на Снэйпа і Вальдэморта.
- Субота… уначы, - паўтарыў Вальдэморт. Яго чырвоныя вочы ўпіліся ў чорныя Снэйпа з такі пільнасцю, што сёй-той за сталом адводзіў погляд у бок, спалоханны, што ён сам можа асмаліцца лютасцю пільных вачэй. Снэйп, аднак, спакойна глядзеў у твар Вальдэморта. Праз секунду-іншую бязгубы рот Вальдэморта выгнуўся у нешта падобнае на ўсмешку.
- Добра. Вельмі добра. І гэта інфармацыя…
- …з крыніцы, якую мы абмяркоўвалі, - скончыў Снэйп.
- Мой Лорд.
Якслі нахіліўся наперад, каб зірнуць у канец стала на Вальдэморта і Снэйпа. Усе павярнуліся да яго.
- Мой Лорд, я чуў аб іншым.
Якслі чакаў, але Вальдэморт не загаварыў, таму ён працягнуў.
- Доліш, аўрор, згадаў, што Потэра не перавязуць да ночы трыццатага, пакуль хлопчыку не споўніцца семнаццаць.
Снэйп усміхаўся.
- Мая крыніца паведаміла мне, што ёсць планы падлажыць ілжывы след. Напэўна, гэта ён і ёсць. Няма сумненняў, што на Доліша накладзены чары Канфундус. Гэта не першы раз. Ён, як ведама, успрымальны да іх.
- Я запэўніваю вас, мой Лорд, Доліш здаваўся цалкам упэўненным, - сказаў Якслі.
- Калі ён быў пад Канфундус, то не дзіўна, што ён быў упэўнены. - І наогул, Якслі, Упраўленне Аўрораў не будзе далей гуляць ніякай ролі ў абароне Гары Потэра. Ордэн лічыць, што мы пракраліся ў Міністэрства.
- Ордэн хоць аб адной рэчы меркаваў правільна, а? - сказаў нізкі мужчына побач з Якслі. Ён хіхікнуў. За ім рушылі ўслед смяшкі ў розных канцах стала.
Вальдэморт не смяяўся. Яго погляд быў накіраваны наверх, на цела, якое марудна вярцелася. Здавалася, ён паглыбіўся ў свае думкі.
- Мой Лорд, - працягваў Якслі. - Доліш упэўнены, што пры перавозцы хлопчыка будуць выкарыстоўваць усіх аўрораў…
Вальдэморт падняў шырокую белую руку, і Якслі адразу змоўк, пакрыўджана сочачы, як Вальдэморт ізноў звярнуўся да Снэйпа.
- Дзе яны затым збіраюцца схаваць хлопчыка?
- У доме аднога з Ордэна, - сказаў Снэйп. - Паводле крыніцы, месцу надалі разнастайную абарону, якую толькі можа забяспечыць Ордэн і Міністэрства. Я думаю, што ёсць мала шанцаў на яго захоп, як толькі ён апынецца там, мой Лорд, калі вядома Міністэрства не будзе нашым да наступнай суботы. Гэта дало б нам магчымасць знайсці і знішчыць досыць чар, каб прарвацца праз астатнія.
- Ну, Якслі? – Вальдэморт звярнуўся да іншага канца стала. Свет каміна дзіўна ўспыхваў у яго чырвоных вачах. - Міністэрства будз нашым да наступнай суботы?
Усе галовы яшчэ раз павярнуліся. Якслі выпрастаў плечы.
- Мой Лорд, па гэтым пытанні ў мяне ёсць добрыя навіны. Я - з цяжкасцю і пасля прыкладання вялікіх намаганняў - змог паспяхова накласці заклен Імперыюс на Піюса Цікнэса4.
Многія з тых, хто сядзеў побач з Якслі, былі ўражаны: яго сусед, Долахаў, мужчына з выцягнутым, скасабочаным тварам, папляскаў яго па спіне.
- Гэта - пачатак, - сказаў Вальдэморт. - Але Цікнэс - толькі адзін чалавек. Скрымджэр павінен быць акружаны нашымі людзьмі перш, чым я распачну дзейнічаць. Адзін няўдалы замах на жыццё міністра адкіне мяне ў пачатак доўгага шляху.
- Так, мой Лорд, гэта праўда. Але вы ведаеце, што як кіраўнік дэпартамента Забеспячэння Магічнага Правапарадку, Цікнэс мае рэгулярны кантакт не толькі з міністрам, але таксама і з кіраўнікамі ўсіх іншых аддзелаў Міністэрства. Я думаю зараз, калі пад нашым кантролем такі высакапастаўлены чыноўнік, захапіць іншых будзе лёгка. А затым яны могуць супрацоўнічаць, каб скінуць Скрымджэра.
- Пакуль наш сябар Цікнэс не выяўлены да таго, як ён перацягне астатніх, - сказаў Вальдэморт. - Ва ўсякім разе, застаецца малаверагодным, што Міністэрства стане маім да наступнай суботы. Калі мы не можам чапаць хлапчука ў яго прытулку, то мы зробім гэта, калі ён будзе пераязджаць.
- У нас тут перавага, мой Лорд, - вымавіў Якслі, які, здавалася, наладзіўся атрымаць ухваленне. - У нас ёсць некалькі чалавек у дэпартаменце Магічнага Транспарта. Калі Потэр трансгрэсуе або выкарыстае Лятучую Сетку, мы неадкладна даведаемся аб гэтым.
- Ён не скарыстаецца гэтым, - сказаў Снэйп. - Ордэн сцеражэцца любога віду транспарта, які кіруе або рэгулюе Міністэрства. Яны падазраюць усе, што звязана з Міністэрствам.
- Тым лепш, - сказаў Вальдэморт. - Ён павінен будзе перамяшчацца ў адкрытую. Безумоўна будзе лягчэй захапіць.
Вальдэморт ізноў паглядзеў на цела, якое марудна верцелася, перад тым як працягнуў:
- Я асабіста займуся хлапчуком. З-за яго адбылося задужа шмат памылак. Некаторыя з іх былі маімі. Сваім жыццём Потэр абавязаны ў большай ступені маім памылкам, а не сваім Трыюмфам.
Кампанія за сталом глядзела на Вальдэморта са страхам. Кожны з іх баяўся быць абвінавачаным у задужа доўгім існаванні Гары Потэра. Вальдэморт, здавалася, гаварыў сам з сабой, звяртаючыся толькі да цела, якое вісела без прытомнасці.
- Я быў неакуратным. Я не скарыстаўся паспяховымі шанцамі, і таму ўсе мае лепшыя планы ішлі па ветру. Але зараз я ведаю лепш. Я разумею тыя рэчы, якія не разумеў раней. Я павінен быць тым, хто заб’е Гары Потэра. І я буду.
На гэтых словах, як адказ на іх, неспадзявана раздаўся жудасны енк, зацянушыся крык пакуты і болі. Многія за сталом уражана паглядзелі ўніз, так як гук здавалася, зыходзіў у іх з-пад ног.
- Галахвост5, - сказаў Вальдэморт, не змяняючы свайму ціхаму ўдумліваму тону і не зводзячы погляду з цела. - Няўжо я не гаварыў з табой аб утрымліванні нашага вязня ў цішыне.
- Так, м-мой Лорд, - уздыхнуў маленькі чалавек, які сядзеў у сярэдзіне стала. Ён сядзеў настолькі нізка, што яго крэсла на першы погляд здавалася пустым. Зараз ён астаўляў сваё крэсла і выходзіў з пакоя, пакідаючы за сабой цікаўны сярэбраны свет.
- Як я гаварыў, - працягваў Вальдэморт, звяртаючыся да напружаных твараў сваіх паслядоўнікаў. - Зараз я разумею лепш. Напрыклад, мне неабходна запазычыць палачку аднога з вас, перад тым, як я пайду забіваць Потэра.
На тварах вакол адбілася хваляванне, нібы ён абвясціў, што возьме ў кагосьці з іх рукі.
- Няма добраахвотнікаў? - папытаў Вальдэморт. - Люцыюс, я не бачу больш прычын, каб ты насіў палачку.
Люцыюс Малфой падняў вочы. У свеце каміна яго скура здавалася жаўтлявай, як воск, а вочы запаўшымі і змрочнымі.
- Мой Лорд?
- Твая палачка, Люцыюс. Мне патрэбная твая палачка.
- Я…
Малфой паглядзеў у бок сваёй жонкі. Яна глядзела прама перад сабой, гэтак жа бледная, як і ён. Яе доўгія светлыя валасы струменіліся ніжэй плячэй па спіне, а рука пад сталом сціснула запясце Люцыюса. Пры яе дотыку, Люцыюс засунуў руку ў мантыю, дастаў палачку і працягнуў Вальдэморту. Вальдэморт прыблізіў яе да сваіх чырвоных вачэй, уважліва даследуючы.
- Што гэта?
- Вяз, мой Лорд, - прашаптаў Малфой.
- А стрыжань?..
- Дракон… сардэчная мышца дракона.- Добра, - сказаў Вальдэморт. Ён выцягнуў сваю палачку і параўнаў даўжыню. Люцыюс зрабіў інстыктыўны рух: на секунду здалося, што ён чакаў атрымаць палачку Вальдэморта ў абмен на сваю. Вальдэморт не прапусціў жэста. Яго вочы зверавата павялічыліся.
- Даць табе маю палачку? Маю палачку?
Частка прысутных хіхікнула.
- Я даў табе волю, Люцыюс. Табе гэтага мала? Але я заўважыў, што ты і твая сям’я ў апошнія дні здаецеся меней шчаслівыя… Гэта з-за маёй прысутнасці, якая цябе абмяжоўвае, Люцыюс?
- Не… не, мой Лорд!
- Хлусня, Люцыюс…
Прыглушаны голас, здавалася, працягваў шыпець, нават калі жорсткі рот скончыў рухацца. Адзін або два чараўніка ледзь душылі дрыготку, калі шыпенне стала яшчэ гучней. Можна было пачуць, як нешта цяжкае слізгала пад сталом па падлозе.
Велізарная змея марудна запаўзла на крэсла Вальдэморта і змясцілася спачыць на яго плячах. Яна была бясконца доўгай, таўшчынёй з нагу мужчыны, з неміргаючымі вачамі з вертыкальнымі зрэнкамі. Усё яшчэ гледзячы на Люцыюса, Вальдэморт пагладзіў істоту доўгімі тонкімі пальцамі.
- Чаму ж Малфоі выглядаюць такімі няшчаснымі побач са сваімі паплечнікамі? Маё вяртанне, мой прыход да ўлады - не тое самае здарэнне, якога, як яны сцвярджалі, жадалі на працягу многіх гадоў?
- Вядома, мой Лорд, - сказаў Люцыюс Малфой, выціраючы дрыготкай рукой пот з верхняй губы. - Мы сапраўды гэтага жадалі… вельмі.
Злева ад Малфоя яго жонка дзіўна коратка кіўнула, адводзячы вочы ад Вальдэморта і змяі. Справа, яго сын, Драка, які пільна глядзеў на цела, якое рухалася ўверсе, кінуў позірк на Вальдэморта і тут жа адвеў вочы, баючыся сустрэць позірк у адказ.
- Мой Лорд, - пачала цемнавалосая жанчына з сярэдзіны стала голасам, поўным хвалявання, - гэта гонар, прымаць вас тут, у доме нашай сям’і. Большага задавальнення не можа быць.
Яна сядзела побач са сваёй сястрой, але яе адрозненне ад сястры складалася не толькі ў колеру валасоў і цяжасці павек вачэй, а і ў паводзінах: Нарцыса сядзела прама і была быццам не ў гэтым пакоі, Белатрыса ж нахілілася да Вальдэморта, так як словы не маглі прадэманстраваць усёй яе ахвоты быць бліжэй.
- Большага задавальнення не можа быць, - паўтарыў Вальдэморт. Нахіліўшы галаву, ён разглядаў Белатрысу. - Гэта значыць шмат, Белатрыса, ад цябе.
Яе твар заліла чырвань, з вачэй лінулі слёзы захаплення.
- Мой Лорд ведае, што я гавару толькі праўду!
- Большага задавальнення не можа быць… нават у параўнанні са шчаслівым здарэннем, якое, як я чуў, адбылося ў вашай сям’і на гэтым тыдні?
Яна неразумеючы ўнурылася на яго з адчыненым ротам.
- Я не ведаю, што вы пад гэтым падразумеяце, мой Лорд.
- Я гавару аб тваёй пляменніцы, Белатрыса. І вашай, Люцыюс і Нарцыса. Яна толькі што ажанілася на пярэваратні, Рымусе Люпіне. Вы павінны так ганарыцца.
За сталом выбухнулі смехам. Многія нахіляліся наперад, каб абмяняцца мнагазначнымі позіркамі, некаторыя білі ў стол кулакамі. Гіганцкая змяя, неадабраючы хваляванне, адчыніла шырокі рот і сярдзіта зашыпела, але Пажырацелі Смерці і вухам не павялі: так дужа яны захапіліся знявагай Белатрысы і Малфояў. Твар Белатрысы, нядаўна пачырванеўшы ад шчасця, зараз пакрылі выродлівыя чырвоныя плямы.
- Яна нам не пляменніца, мой Лорд, - закрычала яна, перакрываючы смех. - Мы - Нарцыса і я - ніколі ў вочы не бачылі нашую сястру, з тых самых пор, як яна выйшла замуж за бруднакроўку. Гэтае агіднае дзіця не мае адносін ні да кога з нас. І тая жывёла, за якую яна выходзіць замуж, таксама.
- Што скажаш Драка? - папытаў Вальдэморт. І хаця яго голас быў ціхі, але ён добра чуўся скрозь свіст і кепікі. - Будзеш калыхаць шчанят?
Смех узмацніўся. Драка Малфой з жахам глядзеў на бацьку, які ўнурыўся на свае калені, затым злавіў вочы маці. Яна неадчувальна узварухнула галавой, вярнула сабе абыякавы выгляд і ўтаропілася ў сцяну.
- Досыць, - Вальдэморт паглажваў сярдзітую змею. - Досыць.
І смех адразу сціх.
- Многія з нашых самых старых генеалагчных дрэў робяцца з цягам часу крыху хворымі, - сказаў ён, паколькі Белатрыса затаіўшы подых глядзела на яго з упрошваннем. - Вам не трэба вычысціць свой род, каб ён стаў здаровым? Выражце тыя часткі, якія пагражаюць здароўю астатніх.
- Так, мой Лорд, - прашаптала Белатрыса. Яе вочы ізноў напоўніліся слязьмі падзякі. - Пры першым ж шанцу!
- Вы павінны зрабіць гэта, - сказаў Вальдэморт. - Як у вашай сям’і, так і ва ўсім свеце… мы выражым язву, якая атручвае нас. Застануцца толькі людзі сапраўднай крыві…
Вальдэморт падняў палачку Люцыюса Малфоя, накіраваў яе на фігуру, якая марудна вярцелася над сталом, і каротка ўзмахнуў. Фігура са стогнам ачулася і пачала барацьбу супраць нябачных пут.
- Ты пазнаў нашага госця, Сэверус? - папытаў Вальдэморт.
Снэйп падняў вочы да перавернутай асобы. Усе Пажырацелі Смерці зараз глядзелі на палоннага, як калі б ім далі дазвол праявіць цікаўнасць. Фігура звярнулася тварам да свету ад каміна. Ламаным і спалоханым голасам жанчына сказала:
- Сэверус! Дапамажыце мне!
- Ах, так, - вымавіў Снэйп, калі палонная ізноў адвярнулася.
- А ты, Драка? - папытаў Вальдэморт, паглажваючы пысу змяі вольнай ад палачкі рукой. Драка рыўком трасянуў галавой. Зараз, калі жанчына абудзілася, ён не мог больш глядзець на яе.
- Але ты не наведваў яе заняткаў, - сказаў Вальдэморт. - Для тых з вас, хто не ведае, сёння ўвечар да нас далучылася Чарыці Барбэйдж, якая да нядаўняга часу выкладала ў школе Чараўніцтва і Вядзьмарства Хогвартс.
Невялікі шум падняўся за сталом. Шырокая сутулая жанчына з вострымі зубамі кракнула.
- Так… Прафесар Барбэйдж выкладала дзецям ведзьмаў і чараўнікоў усё аб маглах… што яны не дужа адрозніваюцца ад нас…
Адзін з Пажырацеляў Смерці плюнуў на падлогу. Чарыці Барбэйдж ізноў апынулася тварам да Снэйпа.
- Сэверус… вымольваю… калі ласка…
- Сіленцыо, - Вальдэморт ізноў узмахнуў палачкай, і Чарыці змоўкла, нібы ёй завязалі рот. - Не задаволеная разврашчэннем і забруджваннем розумаў дзяцей чараўнікоў, на мінулым тыдні прафесар Барбэйдж напісала палымяны артыкул у абарону бруднакровак. Чараўнікі, па яе меркаванню, павінны прыняць гэтых злодзеяў, іх веды і магію. Выраджэнне чыстакроўных, як гаворыць яна, самая прыемная тэндэнцыя… Яна жадала б усіх нас ажаніць з магламі… або, не сумняваюся, з пярэваратнямі…
На гэты раз ніхто не засмяяўся. Быў толькі голас Вальдэморта, які выпраменьваў гнеў і пагарду. У трэці раз Чарыці Барбэйдж звярнулася да Снэйпа. Слёзы скочваліся з вачэй на валасы. Снэйп абыякава глядзеў на яе. Затым яе твар ізноў знік з віду.
- Авада Кедавра.
Выбліск зялёнага свету высвяціў кожны кут пакоя. З гучным грукам, Чарыці звалілася на стол, які задрыжэў і зарыпеў. Некалькі Пажырацеляў прыскокнулі на крэслах, Драка зваліўся на падлогу.
- Абед, Наджыні, - мякка вымавіў Вальдэморт, і вялікая змея саслізнула з яго плячэй на адпалірованнае дрэва.
— РАЗДЗЕЛ II —
Вечная памяць
У Гары ішла кроў. Сціскаючы правую руку левай і ціха лаючыся, ён плячом адчыніў дзверы сваёй спальні. Пачулася хруст фарфору: ён наступіў на кубак халоднай гарбаты, які стаяў каля дзвярэй яго пакоя.
- Што за?..
Ён агледзеўся. На лесвіцы хаты нумар чатыры на Прайвет Драйв6 нікога не было. Няўжо Дадлі не мог прыдумаць жарту лепш, чым кубак з гарбатай пад дзвярамі? Трымаючы на вазе руку, з якой ішла кроў, Гары з працай сабраў кавалачкі кубка вольнай рукой і кінуў іх ва ўжо перапоўнены і без таго сметнік у яго пакою. Затым ён накіраваўся ў ванную, каб засунаць палец пад кран.
Як жа гэта было дурна, бессэнсоўна, як жа неверагодна гэта раздражняла, што яшчэ чатыры дня трэба было цярпець да таго, калі яму можна будзе вядзьмарыць… Але Гары прыйшлося прызнаць, што ад гэтага парэза на пальцу яму ўсё роўна было не выратавацца. Яго ніколі не вучылі, як гаіць раны, і калі ён падумаў аб гэтым зараз, - у святле пабудовы планаў – гэта апынулася вялікім прабелам у яго адукацыі. Разумова робячы нататку, каб не забыцца спытаць Герміёну, як гэта робіцца, ён выцер вялікім кавалкам туалетнай паперы столькі гарбаты, колькі змог, перш чым зноў пайсці ў спальню і зачыніць за сабой дзверы.
Раніцу Гары правёў, цалкам спусташаючы свой школьны куфар, чаго ён не рабіў з тых часоў, як упершыню адправіўся ў школу шэсць гадоў таму. У пачатку вучэбнага года ён звычайна выцягваў толькі тры чверці змесіва, якое ляжала зверху, замяняючы яго на новыя рэчы або складаючы зваротна, пры гэтым пакідаючы прыстойны пласт халусця на дне: старыя пёры. Сушоныя вочы жукоў, шкарпэткі без пары, якія ўжо былі не па памеры. Некалькі хвілін таму Гары запусціў руку ў куфар, нечакана адчуў востры боль у безыменным пальцу правай рукі і, выняўшы яе, убачыў даволі шмат крыві.
Цяпер ён дзейнічаў акуратней. Зноў стоячы на каленах перад раскрытым куфарам, ён даследаваў самае дно, адкуль дастаў значок, які мігцеў надпісамі: “ПАДТРЫМАЙ СЕДРЫКА ДЫГАРЫ” і “ПОТЭР – СМУРОДНІК”, Брыдаскоп, які трэснуў і знасіўся, і залаты медальён з занатоўкай, падпісанай Р.А.Б, а затым ён, нарэшце, выявіў крыніцу сваёй раны. Ён адразу пазнаў яго. Гэта быў двухцалёвы аскепак зачараванага люстэрка, якое яму падарыў яго памерлы хросны бацька Сірыюс. Гары адклаў асклепак у бок і прамацаў дно зноў, спрабуючы знайсці іншыя аскепкі, але больш нічога не заставалася ад апошняга падарунку яго хроснага, акрамя здробленага ў пудру шкла, якое блішчалым пылам раскрашылася па ўсёй паверхні пакінутага халусця.
Гары вярнуўся да няроўнага аскепка, аб які ён парэзаўся, не бачачы нічога, акрамя свайго ярка-зялёнага вока. Ён паклаў аскепае на ранішні непрачытаны выпуск “Штодзённага Вяшчуна”, які ляжаў на ложку, і паспрабаваў пазбавіцца ад ўспамінаў, якія нарынулі, уколаў шкадавання і жадання зразумець загадку пабітага люстэрка, накінуўшыся на астатняе халусце ў куфары.
Яшчэ гадзіна яму спатрэбілася на тое, каб канчаткова апусташыць куфар, выкінуўшы бескарысныя рэчы, а астатнія скласці па купках у залежнасці ад таго, спатэбяцца або не яны яму надалей. Мантыі для школы і Квідытча, кацел, пергамент, пёры і большасць падручнікаў адправіліся ў кучу ў куце: іх ён збіраўся пакінуць. Яму стала цікава, што яго цётка і дзядзька зрабілі б з імі: спалілі б пад полагам ночы, нібы яны былі доказамі якога страшнагазлачынства? Яго маглаўская адзежа, Плашч-Нябачнік, набор для падрыхтоўкі зелляў, некаторыя кнігі, альбом з фатаграфіямі, які Хагрыд падарыў яму, пачак лістоў і яго палачка адправіліся ў стары ранец. У пярэдняй кішэні ляжалі Карта Марадзёраў і медальён з занатоўкай ад Р.А.Б. Медальёну было адведзена такое ганаровае месца не таму, што ён быў каштоўным – на самай справе ён наогул нічога не каштаваў – а з-за кошта, якім ён дастаўся.
На стале побач з яго палярнай савой Хэдвіг застаўся стос газет: па адной на кожны дзень знаходжання на Прайвет Драйв гэтым летам.
Ён падняўся з полу, пацягнуўся і падайшоў да стала. Хэдвіг не паварушылася, калі ён пачаў хутка праглядаць і кідаць газету адну за іншай у кучу смецця. Сава альбо спала на самай справе, альбо прыкідвалася; яна вельмі злавалася на Гары за тое, што ён не дазваляў ёй часта пакідаць клетку.
Калі стопка амаль падышла да канца, Гары спыніўся ў пошуках экзэмпляра, які, ён ведаў, прыйшоў адразу пасля таго, як ён вярнуўся ў хату на Прайвет Драйв на лета. Ён памятаў, што на перадавіцы была невялікая нататка пра адстаўку Чарыці Бербыдж, настаўніцы Маглавывучэння у Хогвартсу. Нарэшце, ён знайшоў патрэбную газету. Адкрыўшы дзесятую старонку, ён сеў на крэсла за пісьмовым талом і перачытаў артыкул, які шукаў.
Эльфіяс Додж
У ПАМЯЦЬ АБ АЛЬБУСЕ ДАМБЛДОРУ
Я пазнаёміўся з Альбусам Дамблдорам у адзінаццаць гадоў у наш першы дзень у Хогвартсу. Наша ўзаемая сімпатыя, несумнеўна, паўстала з-за таго, што мы абодва адчувалі сябе ізгоямі. Я перахварэў драконавай воспой незадоўга да прыбыцця ў школу, і мой зялёны твар ў пупырышках, нават калі я акрыяў, не прыцягвала да мяне шмат народа. Альбус прыбыў у школу не з самай лепшай рэпутацыяй. Годам раней яго бацьку Персіваля абвінавацілі ў жорсткасці і нападзе на трох эных маглаў.
Альбус ніколі не спрабаваў адмаўляць, што яго бацька (які памёр у Азкабане), здзейснў гэтае злачынства, наадварот, калі я памкнуўся духам і спытаў яго, ён запэўніў мяне ў тым, што ён ведаў пра віну бацькі. З тых часоў Дамблдор адмаўляўся размаўляць аб смутным, хоць шматлікія спрабавалі яго справакаваць. Некаторыя нават былі схільныя хваліць учынак яго бацькі і лічылі, што ён таксама быў магланенавіснікам. Як жа яны памыляліся. Любы, хто ведаў Альбуса, мог с упэўненасцю сказаць, што ён ніколі нічога не меў супраць маглаў. На самай справе, з-за сваёй непахіснай падтрымкі правоў маглаў ён нават нажыў сабе нямала ворагаў у наступныя гады.
Усяго толькі праз некалькі месяцаў славу бацькі Альбуса зацямніла яго ўласная. Да канца першага года яго ведалі не як сына магланенавісніка, а як самага блішчалага з усіх вучняў, якія калі-небудзь вучыліся ў школе. Тым з нас, каму пашчасціла быць яго сябрамі, вельві павезла запазычыць ад яго шматлікае, і атрымаь дапамогу і падтрымку, на якую ён не павыкупляўся. У апошнія гады свайго жыцця ён прызнаўся мне, што нават тады ён ведаў – больш за ўсё яму падабалася вучыць.
Ён не толькі выйграваў усе прызы, якія можна было выйграць у школе, але і вёў рэгулярную перапіску з самымі выдатнымі асобамі міру тых дзён, уключаючы Нікаласа Фламеля, вялікага алхіміка, Бацільду Бэгшот, выдатнага гісторыка і Адальберта Ваффлінга, тэарэтыка магіі. Некалькі яго работ былі апублікаваныя ў папулярных выданнях: “Трансфігурацыя сёння”, “Выпрабаванні Заклёнам” і “Зеллі На Практыцы”. Наступная кар’ера Дамблдора, здавалася, ляцела з хуткасцю свтла, і засталося толькі пытанне, ці стане ён міністрам Магіі. Хоць гэта часта прадказвалі ў апошнія гады, у яго ніколі не было амбіцый міністра.
Праз тры гады пасля пачатку нашай вучобы ў Хогвартс пайшоў малодшы брат Альбуса, Аберфорт. Яны не былі падобныя: Аберфорт ніколі не любіў кніг і аддаваў перавагу вырашаць спрэчкі убоем, чым разважлівай гутаркай. Але няправільна было б меркаваць, як гэта рабілі шматлікія, што браты не былі сябрамі. Яны ладзілі роўна настолькі, наколькі маглі б ладзіць два такіх розных хлопчыка. У апраўданне Аберфорта можна сказаць, што жыць у цені Альбуса было не самым прыемным досведам. Нават сябры не маглі пазбегнуць падобнай долі, а для брата гэта было яшчэ малодшым задавальненнем.
Калі мы з Альбусам скончылі Хогвартс, мы намерваліся па традыцыі таго часу здзейсніць кругасветнае вандраванне, пагутарыць з замежнымі чараўнікамі, перш чым нашы кар’ерныя дарожкі разбегліся бы. Але здарылася няшчасце. Маці Альбуса, Кендра, памерла, пакінуўшы сына главой сям’і і адзіным карміцелем. Я адклаў свой ад’езд, каб развітацца з Кендрай на пахаванях, а затым адзін адправіўся ў вандраванне. Цяпер, калі ў Альбуса на руках засталіся малодшы брат і сястра, не магло і промовы аб тым, каб ён паехаў са мной.
Гэта быў той час, калі мы мелі зносіны менш усяго. Я пісаў Альбусу, апісваючы, магчыма бестактоўна, усе цуды: ад таго, як мяне ледзь не злавілі хімеры у Грэцыі, даэксперыментаў егіпецкіх алхімікаў. Яго лісты мала распавядалі мне пра яго паўсядзённае жыццё, якое, мабыць, было вельмі сумным для такога адоранага чараўніка. Да канца майго вандравання я з жахам пазнаў, што сям’ю спасцігла яшчэ адно няшчасце – смерць сястры Альбуса, Арыяны.
Хоць у Арыяны і так было дрэнна са здароўем, гэты ўдар, які рушыў так хутка пасля смерці іх маці, моцна ўразіў абодвух братоў. Усе блізкія Альбуса, і я адношу сябе да гэтых шчасліўцаў, лічаць, што смерць Арыяны і адказнасць Альбуса за яе (хоць ён, вядома, вінаваты не быў) наклалі на яго велізарны адбітак.
Я вярнуўся дадому і перад мной стаяў малады чалавек, які выпрабаваў не менш шматлікіх пажылых людзей. Альбус ужо не быў такім жыццярадасным, стаў стрыманей. Нажаль, нібы таго, што здарылася было мала, страта Арыяны прывяла не да збліжэння братоў, а да іх большага аддалення. (З часам гэта прайшло, вярнуліся калі не блізкія, сямейныя адносіны, то досыць сяброўскія). Але з тых часоў ён рэдка казаў пра бацькоў або Арыяне, а яго сябры аб гэтым не ўпаміналі.
Хай іншыя напішусь пра яго заслугі ў наступныя гады. Дамблдор занёс вялізарны ўклад у скарбонку ведаў чараўнікоў, уключаючы яго адкрыццё дванаццаці спосабаў выкарыстання драконавай крыві. Ён пакінуў шматлікае наступным пакаленням, яго незвычайная мудрасць выяўлялася ў яго судовых рашэннях, калі ён быў Вярхоўным Чараўніком Візенгамота. Кажуць, што не было роўных таго двубоя, які абыўся паміж Дамблдорам і Грындэльвальдам у 1945 гаду. Тыя, хто бачыў яго, апісвалі жах і захапленне, якія яны выпрабавалі, нізіраючы бітву двух дзіўных чараўнікоў. Трыюмф Дамблдора і яго вынікі для чарадзейнага міру параўноўваюцца да паваротнага моманту чарадзейнага міру, як, напрыклад, Міжнародны Закон пра Сакрэтнасць або падзенне Самі-Ведаеце-Каго.
Альбус Дамблдор ніколі не ганарыўся і не выхваляўся тым, што ён знаходзіў у людзях тое, за што іх трэба было шанаваць, што было ўтоена ад вачэй. Але яго страты надзялілі яго велізарнай людкасцю і спагадай. Мне не будзе хапаць яго сяброўства больш, чым я магу растлумачыць, але мая згуба не параўнаецца з згубай магічнага міру. Па-за ўсякім сумневам, ён быў самым натхняльным і любімым дырэктарам Хогвартса. Ён памёр так, як ён жыў: працуючы дзеля вышэйшай выгоды да апошняга ўздыху, так, як ён калісьці працягнуў руку маленькаму хлопчыку з драконавай воспай, якім ён і быў, калі мы сустрэліся.
Гары скончыў чытаць, але працягваў глядзець на фатаграфію побач з некралогам. У Дамблдора была ўсё тая ж добрая знаёмая ўсмешка, але ён так глядзеў па-над свамі акулярамі-паўмесяцамі, шо Гары здавалася, быццам нават з фатаграфіі ён бачыць усё наскрозь, што прымушала яго адчуваць гаркату і збянтэжанасць адначасова.
Яму здавалася, ён ведаў Дамблдора, але калі ён прачытаў гэты некралог, то змушаны быў прызнаць, што амаль нічога не ведаў. Ён ніколі не ўяўляў дзіцем або падлеткам, быццам той заўсёды быў сівавалосым старым. Дамблдор-падлетак уяўлялся з такой жа працай, як дурая Герміёна або прывязны Агнеплюй.
Ён ніколі не думаў пра тое, каб спытаць Дамблдора пра яго мінулае. Гэта было дзіўна, неверагодна, але ж было вядома, што Дамблдор прымаў удзел у тым легендарным двубоі супраць Грындэльвальда, а Гары нават не спытаў, як гэта было, не спытаў і пра яго іншыя знакамітыя дасягненні. Не, яны заўсёды абмяркоўвалі Гары, мінулае Гары, будучыню Гары, планы Гары… і, падобна, цяпер Гары разумеў, што магчымасць сышла, і ён больш не папытае Дамблдора распавесці пра сябе, хоць адно асабістае пытанне ён усё жа паспеў задаць. Але Дамблдор відавочна схітраваў.
- А што бачыце вы, калі глядзіце ў Люстэрка?
- Я? Я бачу ў сваёй руцэ пару тоўстых ваўняных шкарпэтак.
Пасля некалькі хвілін роздумаў, Гары вырваў артыкул з Вяшчуна, акуратна згарнуў яго і паклаў у першы том “Практычнай Ахоўнай Магіі і Яе Выкарыстання Супраць Цёмных Мастацтваў”. Затым ён выкінуў пакінутую газету ў гару смецця і павярнуўся тварам да пакоя. Стала значна чысцей. Толькі на ложку ляжаў сённяшні “Штодзённы Вяшчун”, а зверху – аскепак люстэрка.
Гары прайшоў па пакоі, адсунуў аскепак і раскрыў газету. Ён толькі мімаходам зірнуў на загаловак, калі раняшняя сава з службы дастаўкі прыесла яму згорнутую газету, і адклаў яе, убачыўшы, што пра Вальдэморта нічога не гаварылася. Гары быў упэўнены, што міністэрства прыстрашыла “Вяшчун”, каб стрымаць навіны пра Вальдэморта. І толькі зараз ён заўважыў, што прапусціў.
Унізе перадавіцы над фатаграфіяй устрывожанага Дамблдора, які кудысці хутка ступаў, распластаўся загаловак:
ДАМБЛДОР. НАРЭШЦЕ ПРАЎДА?
- На наступным тыдні выйдзе шакавальная гісторыя пра заганнага генія, якога шматлікія лічылі найвялікшым чараўніком свайго часу. Зрываючы ўсім вядомую маску мудраца з срэбнай барадой, Рыта Скітар адчыняе завесу цяжкага дзяцінства, непакорлівай юнацкасці, вечных сварак і ўсіх сакрэтаў, якія Дамблдора панёс з сабой у магілу. ЧАМУ ён адмовіўся быць міністрам і застаўся ўсяго толькі дырэктарам школы? ЧАГО сапраўды жадае дамагчыся сакрэтная арганізацыя, выдомая як Ордэн Фенікса? Як на самай праве памер Дамблдор?
Адказы на гэтыя і шматлікія іншыя пятанні будуць дадзеныя ў навай біяграфіі “ Жыццё і Хлусня Альбуса Дамблдора” Рыты Скітар. Эксклюзіўнае інтэрв’ю Бэцці Брэйтвэйт на старонцы 13.
Гары рыўком адкрыў газету і перагарнуў на трынаццатую старонку. Над артыкулам мільгаў яшчэ адзін знаёмы твар: жанчына ў акулярах у прыгожай аправе з кучаравымі светлымі валасамі, яе зубы агаліліся ў трыюмфальнай усмешцы, пакуль яна махала рукой. Імкнучыся не звяртаць увагу на фатаграфію, Гары працягнуў чытаць.
У жыцці Рыта Скітар значна прыемней, чым то ўражанне, якое пакідаюць яе знакамітыя нататкі. Сустрэўшы мяне ў пярэднім пакоі сваёй утульнай хаты, яна праводзіла мяне на кухню, каб пачаставаць кубачкам гарачай гарабаты, кавалачкім торціка і цэлым дымлівым кацялком найсвежага слыху.
- Вядома, Дамблдор – мара біёграфа, кажа Скітар. – Такое доўгае, насычанае жыццё. Я ўпэўнена, мая кніга будзе першай з шматлікіх, вельмі шматлікіх.
Скітар хуткая як ніколі. Яе праца на дзевяцьсот старонак была скончана ўсяго толькі праз чатыры тыдня пасля загадкавай смерці Дамблдора. Мне стала цікава, як ёй атрымалася зладзіцца так хутка.
- Ах, калі ў вас такі вялікі досвед журналстыкі за плячамі, пісаць да тэрміна – гэта ваша другае натура. Я ведала, што чарадзейны мір жадае ведаць усё, і я жадала быць першай, хто падаў яму такую магчымасць.
Я мімаходзь згадваю водгук Эльфіяса Доджа, Адмысловага Дарадніка Уізангамота і даўняга сябра Дамблдора, пра тое, што “кніга Скітар не распавядзе больш, чым картка ўнутры Шакаладнай жабы”.
Скітар закідае галаву ў прыступе рогату.
- Дарагі Даджы! Я памятаю інтэрв’ю з ім некалькі гадоў таму пра правы русалаў. Зусім з’ехаў з шпулек, думаў мы сядзім на дне возера Віндэрмер, і прасіў сцерагчыся фарэляў.
І ўсё жа абвінавачванні Эльфіяса Доджа – не адзін выпадак падобных дамаганняў. Няўжо Скітар здаецца, што за чатыры тыдня яна змагла скласці поўную карціну пра доўгае і дзіўнае жыццё Дамблдора?
- О, мая мілая, - ззяе яна, паляпваючы мяне па руцэ. – Вы не горшмяне ведаеце, колькі інфармацыі можа вывудзіць мяшочак з Галеонамі, адмова чуць “не” і вострае Жвава Пішучае пяро! Ды людзі ў чаргу ўставалі, каб вываліць свой цэбар бруду на Дамблдора. Не ўсе думалі, што ён быў такім выдатным… ён перайшоў не адну дарожку. Але стары добры Доджы Додж можа не лётаць на Гыпагрыфу, таму што я звязалася з крыніцай, за якую шматлікія журналісты падалі б свае палачкі. Ён ніколі не выступаў на публіцы, але быў вельмі блізкі з Дамблдорам падчас самога цяжкага перыяду яго юнацкасці.
Залішняя зацікаўленасць кнігай ужо дазваляе выказаць здагадку, што нас чакае шок ад прачытанага, а Дамблдор жыў не такім ўжо ідэальным жыццём. Так якія ж неспадзеўкі нам трэба чакаць?
- Перастань, Бэцці, я не збіраюся выдаваць падрабязнасці да таго, як хто-небудзь купіць кнігу! – смяецца Скітар. – Але я абяцаю, што тых, хто дагэтуль думае, што Дамблдор жыў жыццём супраць Самі-Ведаеце-Каго, і ў галаву б не прыйшло, што ў юнацкасці ён захапляўся Цёмнымі Мастацтвамі! Так, у Альбуса Дамблдора вельмі цёмнае мінулае, я ўжо не кажу пра вар’яцкую сямейку, пра якую ён імкнуўся нікому не распавядаць.
Я пытаю, ці мае Скітар на ўвазе брата Дамблдора Аберфорта, які пятнаццаць гадоў таму справакаваў скандал у Візенгамоце за непрыстойнае выкарыстанне магіі.
- О, Аберфорт – гэта ўсяго толькі вяршыня кучы з гноем, - смяецца Скітар. – Не, я кажу пра больш горшыя рэчы, чым брат, які любіў інтрыжкі з козамі, нават горш, чым бацька, які калечыў маглаў, абодва трапіўшыя пад следства Візенгамота. Не, я кажу пра маці і сястру, яны вельмі зацікавілі мяне, але вам прыйдзецца пачакаць раздзелы з дзевятага па дванаццаты. Усё, што я магу сказаць: нядзіўна, чаму Дамблдор ніколі не распавядаў, як ён зламаў свой нос.
Ці стане Скітар адмаўляць заслугі Дамблдора, выцягваючы шкілеты з сямейнай шафы?
- Вядома, мазгі ў яго былі, - кажа яна, - хоць цяпер шматлікім цікава, ці яму прыналежылі ўсе заслугі. У раздзеле сем, напрыклад, Айвор Дылонсбі распавядае пра тое, як ён ужо адкрыў восем спосабаў ужывання драконавай крыві, калі Дамблдор “пазычыў” яго паперы.
А як жа важнасць такіх падзей, як, напрыклад, перамога над Грындэльвальдам?
- Ах, я рада, што вы згадалі Грындэльвальда, - кажа Скітар з чароўнай усмешкай. – Баюся тыя, хто верыць у дзіўную перамогу Дамблдора, павінны прыгатавацца да сапраўднай бомбы… магчыма нават з гноем. Гэтулькі там бруду. Усё, што я магу сказаць, не будзьце ўпэўненыя ў тым, што гэтая легендарная бітва адбылася на самай справе. Пасля чытання маёй кнігі шматлікія, хутчэй за ўсё, прыйдуць да высновы, што Грындэльвальд усяго толькі стварыў белую зустачку сваёй палачкай і паціху сышоў.
Скітар адмаўляецца раскрываць якія-небудзь тэмы, таму ма загаварылі пра адносіны.
- Так, - з ківам адказвае Скітар. – Я прысвячаю цэлы раздзел адносінам Потэра і Дамблдора. Так агідна. Чытачам прыйдзецца купіць маю кнігу, але я магу сказаць, што Дамблдор выяўляў да хлопчыка нездаровую цікавасць. Ці было гэта не самай справе… Паглядзім. Гэта не сакрэт, што ў Потэра было цяжкае малалецтва.
Я пытаю, ці мае зносіны Скітар з Потэрам, з якім у яе было інтэрв’ю на тэму Самі-Ведаеце- Каго, і па гэты дзень.
- Ах, зразумела, мы ўсамых блізкіх адносінах, - кажа Скітар. – У беднага Потэра так мала сапраўдных сяброў, і мы сустрэліся ў адзін з самых цяжкіх момантаў яго жыцця – на Турніры Трох Чараўнікоў. Мабыць, я адна, з тых, хто зараз жыве, магу сказаць, што я ведаю сучаснага Гары Потэра.
Што прыводзіць нас да мноства слыхаў пра апошнія гадзіны Дамблдора. Ці верыць Скітар, што Потэр быў з Дамблдорам у момант яго смерці?
- Ну, не жадаю выдаваць шмат – усё будзе ў кнізе – але сведкі ў замку Хогвартс бачылі, як Потэр бег са сцэны здарэння адразу пасля таго, як Дамблдор зваліўся, саскочыў або яго спхнулі. Пазней ён абвінаваціў Сэверуса Снэйпа, чалавека, да якога сілкаваў велізарную непрыязнь. Ці так усё, як здаецца? Вырашаць грамадству… як толькі яны прачытаюць маю кнігу.
На гэтай інтыгучай ноце я пакідаю нашу госцю. Няма сумневу ў тым, што Скітар напісала бэстсэлер. Натоўпы прыхільнікаў Дамблдора тым часам асуерагаюцца таго, што яны могуць пазнаць пра іх героя.
Дачытаўшы артыкул да канца Гары працягваў глядзець на старонку. Са злосцю ён згамтаў газету і кінуў яе ў гару астатняга смецця.
Ён пачаў бязмэтна кідацца па пакоі, адчыняючы скрыні і хапаючы кнігі, потым складаючы іх на тыя ж месцы, не цямячы, што робіць, пакуль асобныя кавалкі артыкула Рыты круціліся ў яго з галаве: Цэлы раздзел прысвечаны адносінам Потэра і Дамблдора… так агідна… захапляўся Цёмнымі Містацтвамі… звязалася з крыніцай, за якую шматлікія журналісты падалі б свае палачкі…
- Хлусня! – крыкнуў Гары і ўбачыў у акно, як сусед перастаў заводзіць газонакасілку і нервова паглядзеў наверх.
Гары цяжка сеў на ложак. Асклепак адскочыў ад яго. Ён падняў яго і перавярнуў, думаючы пра Дамблдора і хлусні Рыты Скітар.
Успыхнула ярка-блакітнае святло. Гары замёр, яго паранены палец зноў крануў няроўны край люстэрка. Здалося. Ён паглядзеў назад, але сцяна была ванітнага персікавага колеру, які абрала цётка Пятуння. Не было нічога блакітнага, што магло б адлюстравацца. Ён зноў паглядзеў у аскепак, але ў ім зноў адлюстроўвалася толькі яго ўласнае вока.
Яму здалося, не магло быць іншага тлумачэння, таму што ён думаў пра мёртвага дырэктара школы. Несумнеўным заставалася тое, што ён ніколі не ўбачыць пранізлівы погляд ярка-блакітных вачэй Альбуса Дамблдора.
—
Достарыңызбен бөлісу: |