Имтиёзњо дар бахши андоз ва низоми махсуси андозбандї. Накша

-риояи принсипи адолат њангоми таќсими маблаѓњои молиявї;

-бењтар намудан ва устувор гардонидани њолати молиявии категорияњои алоњидаи шахсони воќеї ва ташкилотњо;

-банизомоварии намудњои алоњидаи фаъолияти истехсолї;

-ташкили муњити хуби сармоягузорї дар давлат ва ё њудуди алоњидаи он.

Намудњои имтиёзњо дар бахши андоз вобаста ба асосњои гуногун тасниф мегардад:

1) Вобаста аз таѓийр ёфтани усулњои андоз ва хислати он:

- ихтисор намудан (изъятие);

-кам кардан;

- паст кардани меъёри андоз;

-таѓийр додани мўњлати супоридани андоз;

-реструктуризатсияи карзи андоз, љарима ва фозњо;

-озоднамои аз пардохти андоз.

Ихтисор намудан –як намуди имтиёз дар бахши андоз аст, ки ба андозсупоранда њуќуќ медињад, ки аз базаи андозбандї объектњои алоњидаи андозбандї ва ё ќисми онро барорад.

Кам кардан- ин додани њуќуќ ба андозсупоранда оид ба камнамои манбаи андозситонї аз маблаѓи муайяни вичотњо аст.

Паст кардани меъёри андоз – ин имконияти аз љониби андозсупоранда пардохти андоз аз рўи меъёри хурдтар нисбат ба ќоидаи умумии муќарраршуда аст.

Таѓийр додани мўњлати супоридани андоз – имтиёзе, ки тибќи он ба андозсупоранда имконият дода мешавад, ки андозро дар мўњлати дертар супорад.

Реструктуризатсияи ќарзи андоз, љарима ва фозњо –ин додани имконият ба андозсупоранда оиди батаъхиргузорї (отсрочкаи) иљрои ўхдадори барои пардохти камомад, фоиз ва љарима хангоми вайрон намудани конунгузории андоз аст.

Озоднамои аз супоридани андоз – ин пурра ва ё ќисман даст кашидани субъекти андозситонанда аз талаби андозбандї нисбати категорияи алоњидаи андозсупорандагон дар мўњлати муайян ва ё бемўњлат аст. Имконияти озоднамои аз андозро дар мисоли андоз аз аксиз дида мебароем:

Аз супоридани аксиз инњо озод мебошанд:

- нўшокињои спиртдор, ки шахсони воќеї дар доираи номгўй ва меъёри муќаррарнамудаи Њукумати Љумњурии Тољикистон барои истеъмоли худї истењсол мекунанд;

- ворид намудани як литр нўшокии спиртї, як баста (200 дона) сигор аз тарафи шахси воќеї барои истеъмоли худї, инчунин сўзишвории автомобил мувофиќи ѓунљоиши зарфи сўзишвории автомобил барои шахсоне, ки ба Љумњурии Тољикистон тавассути автомобил ворид мешаванд;

- молњое, ки ба таври транзит тавассути ќаламрави Љумњурии Тољикистон кашонида мешаванд;

- воридоти муваќќатии молњо ба ќаламрави Љумњурии Тољикистон, ба истиснои молњое, ки барои реэкспорт таъин шудаанд;

- воридоти молњои барои реэкспорт пешбинишуда, дар њолати таъминоти кафолати гарав тибќи тартиби пешбиникардаи ќонунгузории гумрукї;

- молњои зераксизї, ба ѓайр аз маснуоти спиртдор ва тамоку, ки дар доираи кўмаки башардўстона ворид мешаванд, инчунин молњои воридшаванда барои беподош додан ба ташкилотњои эњсонкорї ба маќсади бартараф намудани оќибатњои офатњои табиї, садамањо, фалокатњо ва барои беподош додан ба маќомоти давлатии Љумњурии Тољикистон;

- содироти молњои зераксизї, агар чунин содирот љавобгўи талаботи муќаррарнамудаи моддаи 245 КА бошад.

Озодкунї аз аксиз, ки дар бандњои 3)-6) зикр шудааст, танњо дар њолатњое татбиќ мешавад, ки шартњои озодкунї аз бољи гумрукї њангоми низоми дахлдор мутобиќи ќонунгузории гумрукии Љумњурии Тољикистон иљро шаванд. Дар ин њолатњо, агар барои маќсади ситонидани бољи гумрукї воридот тањти низоми баргардонидани бољи гумрукї ќарор гирад ё супоридани бољи гумрукї дар њолати вайрон намудани шарти озодкунї талаб карда шавад, њамин низом нисбати ситонидани аксиз татбиќ мегардад.

Аз муќаррароти овардашудаи моддаи 244 КА ЉТ ошкор гардид, ки воќеан имтиёзњо дар бахши андоз ин додани њуќуќ ба андозсупоранда бо шарти муайян аст.

2)вобаста ба муносибат ба манбаи анозбандї чунин намуди имтиёзњо чой дорад:

-ќарзи андоз;

-манбаи миќдори камтарини андозбандинашаванда;

-аз љамовари гирифтани унсурњои муайяни объекти андоз;

-вычет аз аклади андоз (пардохти андоз барои мўњлати њисоботї).

3) Вобаста ба мўњлати додани имтиёз:

- ба мўњлати муайян;

- бемўњлат.

Мисоли имтиёзи дар мўњлати муайян дода шаванда ин муќаррароти ќисми 6 моддаи 145 КА ЉТ аст, Ки тибќи он корхонањои наве, ки дар соњаи истењсоли молњо таъсис меёбанд, дар соли баќайдгирии давлатї ва аз соле, ки баъди соли баќайдгирии ибтидоии давлатї фаро мерасад, њангоми аз љониби муассиси онњо бо назардошти њаљмњои њадди аќали инвеститсияњои муќаррарнамудаи ќонунгузорї ба фонди оинномавии чунин корхонањо ворид намудани њаљмњои дар поён зикргардидаи инвеститсияњо ба мўњлати:

- 2 сол, агар њаљми инвеститсияњо баробари то 500 њазор доллари ИМА бошад;

- 3 сол, агар њаљми инвеститсияњо баробари бештар аз 500 њазор доллари ИМА то 2 миллион доллари ИМА бошад;

- 4 сол, агар њаљми инвеститсияњо баробари бештар аз 2 миллион то 5 миллион доллари ИМА бошад;

- 5 сол, агар њаљми инвеститсияњо баробари бештар аз 5 миллион доллари ИМА бошад аз андоз аз фоида шахсони њуќуќї озод карда мешаванд.

Мисоли имтиёзи бемўњлат ин муќаррароти зербанди 1, 2, 3,4 ва 5 банди 1 моддаи 145 КА ЉТ аст, ки тибќи он аз андозбандї аз фоидаи шахсони њуќуќї инњо озоданд:

- ташкилотњои динї, эњсонкорї, буљетї, созмонњои байнињукуматї ва байнидавлатии (байналмилалии) ѓайритиљоратї, ба истиснои фоидае, ки онњо аз фаъолияти соњибкорї мегиранд. Њамзамон чунин ташкилотњо бояд бањисобгирии људогонаи фаъолияти асосї (фаъолияте, ки аз андоз аз фоида озод аст) ва фаъолияти соњибкориро пеш баранд;

- маблаѓгузаронињои ройгон ва амволи ройгон, аъзоњаќќињо, хайрия ва грантњое, ки ташкилотњои ѓайритиљоратї мегиранд;

- Бонки миллии Тољикистон ва муассисањои он;

- суди сањмияњое (дивидендњое), ки корхонањои резидентї аз корхонањои резидентї мегиранд;

- корхонањое, ки дар онњо дар як ваќт дар соли њисоботии андоз:

а) на камтар аз 50% шумораи кормандонро маъюбон ташкил медињанд, ва

б) на камтар аз 50% маблаѓњои музди мењнат ва дигар таъминоти моддї, аз љумла натуралї, барои эњтиёљоти маъюбон сарф карда шудааст.

Инчунин имтиёзњоро дар бахши андоз вобаста ба асосоњои мазкур низ тасниф менамоянд:

-вобаста ба муќарароти ќонунгузорї оид ба андоз ва пардохтњо;

- вобаста ба ќарори маќомоти босалоњият.

Барои гирифтани имтиёз нисбат ба таснифи аввал доштани асоси бо ќонунгузории андоз муќараршуда басанда аст. Барои гирифтани имтиёзи намуди дуюм ѓайр аз асоси конунгузори инчунин ќарори маќомоти босалоњият зарур мебошад.

Маќомоте, ки дар асоси муќарароти ќонунгузории амалкунанда њуќуќи додани имтиёз аз андозро доранд инњо мебошанд:

1) оид ба андозњои умумидавлатї бо пешнињоди Вазорати молияи Љумњурии Тољикистон, ки бо маќоми ваколатдори давлатї ва Вазорати рушди иќтисод ва савдои Љумњурии Тољикистон мувофиќа шудааст, Њукумати Љумњурии Тољикистон;

2) оид ба андозњои мањаллї бо пешнињоди маќомоти дахлдори молия ва андози шањр (ноњия) аз љониби раиси шањри (ноњияи) дахлдор.

Аз муќаррароте, ки дар боло зикр намудем бармеояд, ки шахси манфиатдор барои гирифтани имтиёз аз андозњо умумидавлатї ба Вазорати молияи ЉТ ва барои гирифтани имтиёз аз андозњои мањалї ба маќомоти дахлдори молия ва андози шањр (ноњия)-шўъбаи молия ва шўъбаи нозироти андоз боа риза мурољиат менамояд. Ин маќомотњо аризаро омухта ба Њукумати ЉТ(оиди андозњои умумидавлатї) ва ё раиси шањр (ноњия) пешнињод менамоянд.

Дар баробари имтиёзњое, ки дар ќонунгузори андоз бевосита пешбинї шудааст маќомоти босалохияти давлатї метавонанд дар њудуди давлат ва ё ќисмати он рељаи имтиёзнок барои андозсупорандагон муќаррар намоянд. Ингуна минтаќа њамчун минтаќаи имтиёзнок ва ё оффшорї номида мешавад.

Доираи шахсоне, ки нисбати онњо муќаррароти амалкунандаи ќонунгузорї оиди асосњо, тартиб ва шартњои тадбиќ намудани имтиёзњо аз андоз пањн мегардад ин шањрвандон ва ташкилотњои мушахас набуда, балки катигорияи андозсупорандагоне, ки дорои нишонаи умумї барои гурўњи мушахас мебошанд (мисол, корхонахое, ки дар онњо дар як ваќт дар соли хисоботї андоз накамтар аз 50% шумораи кормандонаш маъюб мебошанд). Пешнињоди имтиёз набояд дорои хислати истисморї бошад. Ба андозсупоранда њангоми пардохти андози зиёдтар аз меъёри бо ќонун муќарраршуда маќомоти андоз набояд монеъ шавад. Гарчанде, ки дар моддаи 37 КА ЉТ тартиби дасткашидан аз имтиёз пешбини нагардидида бошад њам ингуна дасткашї бояд дар шакли аризаи хаттї ба маќомоти андоз ирсол шавад. Дасткашидан аз имтиёз дар њолате банљом мерасад, ки ариза аз љониби маќомоти андоз ќабул карда мешавад.

Барии истифодаи имиёз аз андоз анозсупорандаи манфиатдор ўњдадор аст, ки чунин расмиёти њуќуќиро риоя намояд. Шахсони њуќуќї, аз љумла воњидњои махсуси таъсиснамудаи онњо (филиалњо, намояндагињо, муассисањои доимї ва ѓайра) ва шањрвандон (минбаъд дар њамин модда - “андозсупоранда”, “андозсупорандагон”) бояд ба маќомоти андози мутаносибан дар мањали љойгиршавии шахси њуќуќї, мањали љойгиршавии воњидњои махсуси он, мањали зисти шахси воќеї, инчунин мањали љойгиршавии амволи ѓайриманќул ва воситањои наќлиёти андозбандишавандаи ба онњо тааллуќдошта тибќи тартиби муќаррарнамудаи КА ЉТ ариза пешнињод намояд. Њангоми пешнињоди ариза шахси њуќуќї њамзамон бо ариза нусхаи мувофиќи тартиби муќарраргардида тасдиќшудаи: шањодатномаи баќайдгирии давлатї, њуљљатњои таъсисї ва дигар њуљљатњоеро, ки мувофиќи ќонунгузории Љумњурии Тољикистон таъсис шудани шахси њуќуќиро тасдиќ мекунанд, пешнињод менамояд. Њангоми пешнињоди ариза шахси воќеї њамзамон бо ариза шиносномаи шањрванди Љумњурии Тољикистонро (минбаъд – «шиноснома»), ки шахсияти андозсупорандаро тасдиќ мекунад, пешнињод менамояд. Ариза бояд дорои чунин маълумот бошад:

1) насаб, ном, номи падар;

2) санаи таваллуд;

3) љинс;

5) маълумоти шиноснома (раќам, серия, рўзи супоридан, кї супоридааст);

6) шањрвандї.

Маќоми андоз ўњдадор аст дар мўњлати 10 рўзи таќвимї баъди пешнињоди тамоми њуљљатњои зарурї аризаро омўзад ва дар њамин мўњлат ба андозсупоранда љавоб гардонад. Баъд аз омўзиши ариза маќомоти онро омўхта ќарор дар бораи додани имитиёз аз андоз ва ё рад кардани он мебарорад.

Бояд ќайд кард, ки бо ќонунгузории андоз њолатњои истиснокунандаи додани имтиёз аз андоз муќаррар шудааст. Агар яке аз ин асосњо љой дошта бошад ба шахси манфиатдор додани имтиёз аз андоз рад карда мешавад:

1) оѓоз намудани парвандаи љиноятї нисбати шахси манфиатдор оид ба вайрон кардани ќонунгузории андоз;

2) гузаронидани истењсолот аз рўи парванда оид ба њуќуќвайронкунии андоз ва ё аз рўи парванда оид ба њуќуќвайронкунии маъмурї дар соњаи андоз ва пардохтњо, парвандаи гумрукї вобаста ба супоридани аноз ва пардохтњо њангоми интиќоли мол ва воситаи наќлиёт аз сарњади гумрукии ЉТ;

3) мављуд будани асосњои кофї, Ки шахси манфиатдор, имтиёз аз андозро бо маќсади пўшонидани воситањои пулї ва ё дигар амволи андозбандишаванда истифода мебарад ё инки ин шахс барои истиќомати доимї берун аз њудуди ЉТ рафтанї аст;

Дар мавриди љой доштани асосњои зикршуда ќарор дар бораи рад кардан аз додани имтиёз бароварда мешавад. Агар ќарор дар бораи додани имтиёз бароварда шуда бошад он бекор карда мешавад.  Оид ба бекор кардани ќарор дар мўњлати се рўз шахси манфиатдор ва маќомоти  андози љои баќайдгирии ў огоњ карда мешаванд. Дар њолате, ки додани имтиёз рад карда мешавад шахси ба ин имтиёз манфиатдор њуќуќ дорад бо тартиби муќаррар намудаи бобби 11, моддањои 100-102 КА ЉТ аз болои ин ќарор шикоят намояд( пурратар нигаред ба мавзўи 18 китоби мазкур- бањсњои андоз ва танзими њуќуќии онњо).

Тартиби мушахастари тадбиќи ин њуќуќро да саволњои мибаъда тавсиф менамоем.

Намуди дигари паст кардани меъёри андоз ин тарњнамоињо аст. Дар бобби 19 моддањои 146-160 тарњо аз даромади умумї муќаррар шудааст. Њамчун мисол муќарароти моддањои 151,152, 154 ва 155 КА ЉТ-ро тањлил менамоем. Шахси њуќуќие, ки ба фаъолияти суѓуртавї машѓул аст, њуќуќ дорад тарњи њиссаљудокунињоро ба фондњои захиравии суѓуртавї мувофиќи тартиб ва меъёрњое, ки бо пешнињоди Вазорати молияи Љумњурии Тољикистон ва маќоми ваколатдори давлатї Њукумати Љумњурии Тољикистон муќаррар намудааст, анљом дињад. Тарњ нисбати харољот барои тадќиќоти илмї, корњои лоињакашї ва таљрибавию конструктории вобаста ба гирифтани даромади умумї, ба истиснои харољот барои харидани воситањои асосї, васли онњо ва дигар харољоти дорои хусусияти асосї анљом дода мешавад. Асос барои тарњи ин харољот њуљљатњои лоињавию сметавї, санади корњои иљрошуда ва дигар њуљљатњои тасдиќкунанда оид ба анљом додани корњои дахлдори тадќиќоти илмї, лоињакашї ва таљрибавию конструкторї ба њисоб мераванд. Тарњи маблаѓ нисбати њар як гурўњ оид ба харољоти таъмири воситаи асосии шомили њамин гурўњ иљозат дода мешавад. Тарњи маблаѓ мувофиќи ќисми 1 моддаи 154 КА ЧТ доир ба харољоти таъмир дар њаљми воќеии маблаѓњои чунин таъмир, вале на бештар аз 10 фоизи баланси арзиши гурўњ дар охири соли андоз, иљозат дода мешавад. Маблаѓи воќеии харољоти таъмир зиёда аз 10 фоизи баланси арзиши гурўњ ба афзоиши баланси арзиши гурўњ дохил карда мешавад. Њангоми истењлоки суръатнок љињати муайян намудани харољоти нињої барои таъмир, ки тарњи он иљозат шудааст, андозаи баланси арзиши гурўњ тарзе муайян мегардад, ки агар воситањои асосї тањти истењлоки суръатнок ќарор нагирифта, истењлоки онњо дар асоси меъёрњои пешбининамудаи ќисми 3 моддаи 153 КА ЧТ сурат гирифта бошанд. Сањмњои суѓуртавї, ки суѓуртакунандагон дар асоси шартномањои суѓурта месупоранд, ба истиснои сањмњои суѓуртавї тибќи шартномањои дорои хусусияти љамъшаванда ва баргардонидашаванда, бояд тарњ карда шаванд (151,152, 154,155 КА ЧТ). Оид ба тањкунињо муќарароти моддаи 139 КА ЉТ мисоли мушахас аст. Шахси воќеї њуќуќ дорад барои њар моњи соли андозї дар њаљми як музди мењнати њадди аќали моњона маблаѓ тарњ намояд. Агар шахси воќеї корманд бошад, тарњи маблаѓ танњо нисбати музди мењнат дар љои кори асосиаш иљозат дода мешавад. Даромади шахси воќеї, ки дар як сол аз 12 музди мењнати њадди аќали моњона ё ба њисоби миёна аз як музди мењнати њадди аќали моњона барои як моњи таќвимї зиёд набошад, бо андоз аз даромад андозбандї намегардад. Шахсони воќеии зерин њуќуќ доранд барои њар моњи соли андозї дар њаљми 10 музди мењнати њадди аќали моњона тарњ намоянд:

1) Ќањрамонони Иттињоди Шўравї ва Ќањрамонони Тољикистон, шахсоне, ки бо њамаи се дараљаи ордени Шараф мукофотонида шудаанд, инчунин маъюбон аз давраи кўдакї ва маъюбони гурўњи 1 ва 2;

2) иштирокчиёни Љанги Бузурги Ватанї ва шахсони ба онњо баробаркардашуда, иштирокчиёни дигар амалиёти њарбї доир ба муњофизати ИЉШС аз љумлаи хизматчиёни њарбие, ки дар ќисмњои њарбї, ситодњо ва муассисањои ба њайати артиши амалкунанда шомилбуда хизмат кардаанд, собиќ партизанњо, љанговарони интернатсионалист;

3) шањрвандони беморшуда ва мубталои бемории шуоъ, ки дар натиљаи оќибатњои садамањо дар объектњои атомї рух додааст; шахсони дар рафъи оќибатњои чунин садамањо дар доираи минтаќаи људокунї иштирокдошта; шахсоне, ки дар давраи бартараф намудани оќибатњои садамањо дар корњои баистифодабарї ё дигар корњо дар объектњои атомї иштирок намудаанд.

Шахси воќеї њуќуќ дорад андози иљтимоиро, ки мутобиќи боби 35 КА ЉТ анљом додааст, тарњ намояд. Шахси воќеї ба тарњи яке аз маблаѓњои нисбатан калонтари дар ќисмњои 1 ва 2 зикршуда њуќуќ дорад.

Даромади андозбандишаванда метавонад аз љониби андозсупоранда аз манбаи андоз кам карда гардад. Масалан,

- барои супоридани фоизи ќарз;

-тарњ ба маќсадњои хайриявї дар хаљми 5%-и даромади андозбандишаванда.

Дар њолати аввал камнамои ѓайрилимитї ва дар холати дуюм лимитї аст. Камнамои лимитї мањдудиятхоро барои манбаи андозбандии андозсупорандагон пешбинї менамояд.

Тибќи моддаи 90 КА ЉТ таѓйир додани мўњлати пардохти андоз, љарима ва фоизњо (ба таъхир гузоштан) ин аз мўњлати мутобиќи КА ЧТ муќаррарнамудаи пардохти андоз, љарима ва фоизњо, аз љумла пардохтњои љорї, ба мўњлати нисбатан дертар гузарондани он ба њисоб меравад. Батаъхиргузорї танњо нисбати он ўњдадорињои андоз анљом дода мешавад, ки мўњлати пардохташон расидааст. Батаъхиргузорї метавонад доир ба як ё якчанд андоз фароњам оварда шавад. Маблаѓи андоз, љарима ва фоизњое, ки ба таъхир гузошта шудаанд, то рўзи ба охир расидани давраи батаъхиргузорї њамчун баќияпулї ба њисоб намеравад ва нисбати он тадбирњои ситонидани маљбурии андоз, љарима ва фоизњо, ба истиснои њисоби фоиз, татбиќ намегарданд. Батаъхиргузорї андозсупорандаро, ба истиснои њолатњои дар натиљаи офати табиї, садамаи технологї ва дигар њолатњои таъсири ќуввањои рафънопазир ба ин шахс расидани зарар ва сари ваќт аз буљет маблаѓгузорї нашудани ин шахс ё сари ваќт напардохтани маблаѓи фармоиши давлатї, ки аз љониби ин шахс иљро шудааст пешбинигардида, аз љавобгарии њисоби фоизњо нисбати маблаѓњои ба таъхир гузошташудаи андозњо то ба охир расидани давраи батаъхиргузорї озод наменамояд. Батаъхиргузорї андозсупорандаро аз иљрои ўњдадорињои дар мўњлатњои муќарраршуда пешнињод намудани эъломия ва дигар њисоботи муќарраршуда ба маќомоти андоз нисбати андозњое, ки ба таъхир гузошта шудаанд, озод намекунад. Дар давраи батаъхиргузорї љараёни мўњлатњои даъво, ки КА муќаррар кардааст, ќатъ мегардад. Пўшонидани маблаѓи ўњдадорињои андози ба таъхир гузошташуда аз моње, ки баъди моњи давраи батаъхиргузорї фаро мерасад, оѓоз мегардад. Њамзамон андозсупоранда дар баробари пўшонидани маблаѓи ўњдадорињои андози ба таъхир гузошташуда ўњдадор аст ба буљет тамоми маблаѓњои ўњдадорињои љории андозро пардозад. Њангоми пардохт ба буљет маблаѓњои барои иљрои ўњдадорињои андоз равонашуда аввал барои пўшонидани ўњдадорињои љории андоз ва ќисми боќимонда барои пўшонидани ўњдадорињои андозњои ба таъхир гузошташуда истифода мешаванд.

Батаъхиргузорї метавонад ба шахсе фароњам оварда шавад, ки барои он манфиатдор (шахси манфиатдор) буда, аќаллан яке аз ин асосхоро доро аст:

1) дар натиљаи офати табиї, садамаи технологї ва дигар њолатњои таъсири ќуввањои рафънопазир ба ин шахс зарар расидааст;

2) сари ваќт аз буљет маблаѓгузорї нашудани ин шахс ё сари ваќт напардохтани маблаѓи фармоиши давлатї, ки аз љониби ин шахс иљро шудааст;

3) аз љониби ин шахс гузаронидани корњои илмию тадќиќотї ё таљрибавию конструкторї;

4) аз љониби ин шахс анљом додани фаъолияти љоринамої ё инноватсионї, аз љумла офаридани технологияњои нав ё такмили технологияњои истифодашаванда, кор карда баромадани ашё ё маводи нав.

Батаъхиргузории такрории пардохти андоз, љарима ва фоизњо бе пурра пўшонидани маблаѓњои андози ќаблан ба таъхир гузошташуда, ба истиснои њолатњои мављудияти асосњои пешбининамудаи бандњои 1) ва 2) дар боло зикршуда, манъ аст.

Агар ќонунгузории гумрукии Љумњурии Тољикистон тартиби дигаре пешбинї накарда бошад, ќоидањои пешбининамудаи њамин модда њамчунин њангоми ба таъхир гузоштани пардохти андоз, љарима ва фоизњо вобаста ба гузаштани молњо ва воситањои наќлиёт аз сарњади гумрукии Љумњурии Тољикистон татбиќ мегардад. Ќарор дар хусуси батаъхиргузорї оид ба андозњои умумидавлатї бо пешнињоди Вазорати молияи Љумњурии Тољикистон, ки бо маќоми ваколатдори давлатї ва Вазорати иќтисод ва савдои Љумњурии Тољикистон мувофиќа шудааст, аз љониби Њукумати Љумњурии Тољикистон ќабул карда мешавад. Ќарор дар хусуси батаъхиргузорї оид ба андозњои мањаллї бо пешнињоди маќомоти дахлдори молия ва андози шањр (ноњия) аз љониби раиси шањри (ноњияи) дахлдор ќабул карда мешавад. Бо назардошти талаботи њамин модда Низомномаи тартиб ва мўњлати (давомнокии) батаъхиргузории ўњдадории андоз аз љониби Њукумати Љумњурии Тољикистон муайян карда мешавад.
4.Ќарзи андоз.

Аз рўи ќоидаи умуми андоз бояд дар мўњлати муайяннамудаи КА ЉТ(мўњлати прдохт) аз љониби андозсупоранда пардохт гардад. Мўњлати пардохти андоз санаи таќвимие мебошад, ки мутобиќи КА муайян шудааст ва то ё дар лањзаи фарорасии он маблаѓи њисобшудаи андоз бояд ба буљет супорида шавад, яъне ўњдадории андоз бояд иљро гардад. Мисол шахсони њуќуќї дар асоси маълумот оид ба амволи ѓайриманќул ба санаи 1 январи соли љорї мустаќилона маблаѓи андоз аз амволи ѓайриманќулро барои соли љории таќвимї тибќи тартиб ва шакли муќаррарнамудаи маќоми ваколатдори давлатї њисоб карда, ба маќоми андози мањали љойгиршавии амволи ѓайриманќул њисоби дар боло зикршударо то 1 феврали соли љорї пешнињод менамоянд ва маблаѓи њисобшудаи андоз аз амволи ѓайриманќулро барои соли љории таќвимї на дертар аз 15 феврал, 15 май, 15 август ва 15 ноябри соли љорї бо љамъбасти афзоянда аз оѓози сол дар њаљми мутаносибан на камтар аз 25 фоиз, 50 фоиз, 75 фоиз ва 100 фоизи маблаѓи солона мепардозанд. Маблаѓи њисобшудаи андоз аз амволи ѓайриманќули шахсони воќеї барои соли љории андоз, ки дар огоњномаи маќоми андоз нишон дода шудааст, бояд ба буљет то 1 октябри соли љорї пардохта шавад. Агар бо ягон сабаб огоњнома дар бораи маблаѓи њисобшудаи андоз аз амволи ѓайриманќул ба шахси воќеї то 1 июли соли љорї расонда нашавад, чунин шахси воќеї ўњдадор аст мустаќилона дар ин бора ба маќоми андози мањали љойгиршавии амволи ѓайриманќул хабар дињад, то ки аз маќоми андоз огоњномаро дар бораи њисобкунии андоз гирифта, маблаѓи андозро то мўњлати 1 октябри соли љорї муќарраршуда пардозад. Шахсони воќеї пардохти љории андоз аз амволи ѓайриманќулро на дертар аз 1 феврал, 1 май ва 1 августи соли љорї бо љамъбасти афзоянда аз оѓози сол дар њаљми мутаносибан на камтар аз 25 фоиз, 50 фоиз ва 75 фоизи маблаѓи андоз аз амволи ѓайриманќули њисобшуда барои соли гузашта ва на дертар аз 1 октябри соли љорї ба маблаѓи баробари фарќи байни маблаѓи андоз аз амволи ѓайриманќули њисобшуда барои соли андози љорї ва маблаѓи андоз аз амволи ѓайриманќули барои давраи гузаштаи соли љорї пардохташуда анљом медињанд. Дар мавриди баракс мутобиќи модддаи 92 КА ЉТ тадбирњои таъмини иљрои ўњдадорињои андози дар мўњлаташ иљронашуда тадбиќ мегардад( пурратар нигаред ба мавзўи 14 китоби мазкур-воситањои њуќуќии таъмини иљроиши дахлдори ўњдадории андоз). Яке аз ин тадбирњо муќаррар намудани ќарзи андоз њисобида мешавад.