Инструкция: бір жауабы дұрыс (1 10 сұрақ 10 ұпай)



Дата03.07.2016
өлшемі111.58 Kb.
#175676
түріИнструкция
Ответы к заданиям 3 тура областной заочной школы олимпийского резерва РНПЦ «Ертіс дарыны» 2012-2013 учебный год
БИОЛОГИЯ
8-9 сынып


  1. Инструкция: бір жауабы дұрыс (1 – 10 сұрақ – 10 ұпай)



  1. Кез келген тірі жүйе көптеген органикалық және бейорганикалық молекулалардан құралғандықтан бұл деңгейді ... деңгей дейді

А) жасушалық

В) биосфералық

С) биогеоценоздық

Д) молекулалық

Е) популяциялық

2. Бір аналықтан екі еншелес жасуша түзіледі де, ондағы хромосомалар жиынтығы өзгермейді

А) бөліну

В) мейоз


С) амитоз

Д) митоз


Е) бүршіктену

3. Ағзаның химиялық заттар әрекетіне арнайы жауап қайтару

А) тропизм

В) настийлер

С) термотаксис

Д) фототаксис

Е) хемотаксис

4. Өліп біткен тірі ағзалардың қазынды қалдықтарына негізделген дәлелдер

А) анатомиялық

В) палеонтологиялық

С) биохимиялық

Д) эмбриологиялық

Е) генетикалық

5. ...- ауылшаруашылық зянкестермен қоректеніп, оларды жояды

А) шұбалшаң

В) қасқыр

С) арлар

Д) құстар

Е) микроорганизмдер

6. Өсімдік мүшелерінін қоршаған ортадағы әр түрлі жағдайға түрін өзгерту арқылы бейімделу ... деп аталады

А) түрөзгеріс

В) түраралық

С) адаптация

Д) түрсипаты

Е) тыңайтқыштар

7. Қосарлы ұрықтануды ашқан ғалым

А) Б.М.Мусин

В) С.Г.Навашин

С) Х.Д.Досмұхамедов

Д) Ж.М.Кудерин

Е) А.Ы.Жандеркин

8. Бір өсімдіктің бүршігін аздаған сүрек бөлшегімен қоса кесіп алу

А) кескінділеп алу

В) жас өркендер

С) көзшелеп телу

Д) жанастыра телу

Е) сулатпа өркендер

9. Арпа тұқымының өнуіне қажетті температура

А) 0С

В) -5С


С) +10С

Д)-10С


Е) +15С

10. Жақсүйектері мүйізденген тұмсық, тістері болмайды

А) сиырда

В) қоянда

С) құста

Д) итте


Е) қасқырда


  1. Жануар жауды көріп жүгірді, бұның организмінде келесі физиологиялық процестердің себеп-салдар тізбегі пайда болды:

  1. Жаудың түрі→2. Үлкен ми сыңарларының қабығының қозуы →3. МС қозуы, қашу, сыртқы ортаның өзгеруі, бұлшықеттерде жылу бөлінуінін күшеюі →4. МС нейрондарында биологиялық активті заттардың синтезі →5. БАЗ гипофизға әрекеті, гипофиз гормонының қанға бөлінуі → 6. Адреналиннін бүйрекүсті бездерден қанға бөлінуі →7. Жүрек жұмысының, қан айналымын, зат алмасуын күшеюі.

А. регуляцияға жатады:

- нерв __1,2,3,7

- гуморалды 4,5,6,7

В. Процесс және оның ерекшеліктерін түсіндіріп, мысал келтіріндер.


Нерв жүйесінің реттелуі – орта жүйке жүйесі қатысады → вегетативті жүйке жүйесі → жұмыс істейтін мүше. Гуморалды реттелу – гормондар→ орта жүйке жүйесі → жұмыс істейтін мүше.

Мысалдарды оқушылар өздері келтіру керек.



(10 ұпай)
3. Кейбір балықтарда жүзбеқанаттары өзгеріске ұшыраған, тіпті жүзбеқанаттарға ұқсамайды. Қандай балықтарда жүзбеқанаттары өзгеріске ұшырағанын мысал келтіріп көрсетіңіз. (10 ұпай)
Жүзбеқанаттар келесі қорғаныш тәсілдеріне айнала алады: 1. тікен, инелер, улы бездер (тікендер, ерш, өгізшелер (бычки) және т.б. 2. Қоршаған ортадағы заттарға маскировкаға ұшырау (конек-тропичник). 3. Бекітілу тәсілі ретіде (өгізшелер). 4. Су түбінде, құрлықта, ауада қозғалу тәсілі (өткінші балықтар (летучие рыбы), триигла, тұнбалы секіргіш). 5. Сезу мүшелеріне айналады (сезу жіпшелері, мұртшалар). 6. Семяпроводники (гуппийлер, меченосцелар). 7. Тыныс алу тәсілі ретінде (многоперы). 8. Аквариумдағы балықтардың кез келген жағдайларға бейімделу немесе сәндеу үшін (вуалеқұйрықтары).


2012-2013 оқу ж.«Биология» пәнінен

III – турдың тапсырмалары

  1. сынып




  1. Инструкция: сәйкестіктерін табыңыз - 10 ұпай




  1. Өсімдіктердің систематикалық топтарын (А-Б) олардың белгілерімен сәйкестіріндер (1-5)




Белгілер__Систематикалық_топ'>Белгілер

Систематикалық топ

1. Дара жынысты гаметофит

А. Жабықтұқымдылар

2.Қос жынысты гаметофит, бұнда аталық және аналық гаметалар дамиды

Б. Папоротниктәріділер

3. Гаметофит өскін ретінде көрсетілген




4. Ұрықтану үшін сулы ора қажет




5. Ұрықтану үшін сулы орта қажет емес







Белгілер

1

2

3

4

5

Систематикалық топ

Б

А

Б

Б

А




  1. Өсімдік түрлерін (А-Д) және оларға сай жемістер типтерін сәйкестіріндер (1-5)




Жеміс типі

Өсімдік түрі

1. Бұршақ

А. Қырыққабат

2.Собық

Б. Асбұршақ

3. Дәнек

В. Бидай

4.Көпжанғақ

Г. Қызанақ

5. Жидек

Д. Бүлдірген




Жеміс типі

1

2

3

4

5

Өсімдк түрі

Б

А

В

Д

Г



  1. Қанның пішінді элементтері (А-Б) және олардың белгілері мен қызметтерінің (1-5) арасында сәйкестіктерді табыңдар




Қанның пішінді элементтерінің белгілері мен қызметтері

Пішінді элементтер

1. Ядросыз

А. Лейкоциттер

2.Фагоцитоз

Б. Эритроциттер

3. Оттегінің тасымалдауы




4.Ядро бар




5. СО2 тасымалдауы






Қанның пішінді элементтерінің белгілері мен қызметтері

1

2

3

4

5

Пішінді элементтер

Б

А

Б

А

Б



  1. Ұлпаның атауы (А-В) және оның организмде орналасуы арасында сәйкестіктерді табыңдар (1-5)




Ұлпаның орналасуы

Ұлпаның атауы

1. Буындар

А. Эпителиальды

2.Терінің эпидермисі

Б.Қосарлама

3. Омыртқааралық дискілер

В. Шеміршекті

4.Қантамырлардың ішкі қабырғалары (стенки сосудов)




5.Мұрын қуысының былжыр қабығы







Ұлпаның орналасуы

1

2

3

4

5

Ұлпаның атауы

В

А

В

Б

А




  1. Көбею типтері (1-5) және жануарлардыңтүрлері арасында сәйкестіктерді табыңдар (А-Д)




Көбею типі

Жануар түрі

1. шизогония

А. Кірпікшелі кебісше

2.коньюгация

Б. Мөңке балық (карась)

3. жыныстық көбеюдің ішкі ұрықтануы

В. Ор қоян (кролик)

4. бүршіктену

Г. Маляриялық плазмодий

5. жыныстық көбеюдің сыртқы ұрықтануы

Д. гидра




Көбею типі

1

2

3

4

5

Жануар түрі

Г

А

В

Д

Б




  1. Климакс жағдайында тұрған экожүйе сукцессияларының ауысуы қандай себептерден болатының болжаңыз. Ғаламшарда бұндай құбылыс болды ма? Қазіргі кезде болады ма? Өткен уақытта бұндай құбылыс болды ма? Қандай организмдер көбінесе пионерлер ретінде болады? Сіздің аумағыңызға сай экожүйелеріне акция және реакция мысалдарын келтіріңіз. (10 ұпай)

Климаттың өзгеруі: температура, ылғалдылық, малдарды бағу, шабындық жер, су тасқыны немесе шөлге айналуы
Кестені толтырыңыз


Ұғым

Мінездеме және түсінік

Мысал

Бірінші ретті сукцессия

Тірі ағзалардың бос өскін құздарды (скалы) және көлдерді меңгеру

Экожүйенің ауытқушылығы. Таяз су қоймаларының шөппен басылып қалуы.

Тұрақты емес экожүйе

Экожүйедегі түрлер санының азаюы және оның өздігінен реттелу қабілеттілігін жоғалту

Минералды жерлердің қабатынан немесе мұздай жертезек мұз еріген кезінде пайда болған таяз сулы көлдер

Сукцессия

Құрамы, құрылымы, және экожүйедегі ағзалардың ішкі, сыртқы факторлардың бірте бірте өзгеру процесі


Көлдің саз батпаққа айналуы

Пионерлер (организмдер)

Ең бірінші участкіде пайда болатын өсімдіктер

Қыналар, саз батпақтағы қамыстар, егіс қалуені, ақтікен (осот розовый), кәдімгі итшу

Климакс

Экожүйенің аяқталған кезеңі

Әртүрлі шөптер өсетін дала

Деструктивті экожүйелер

Климакс арқылы аяқталмаған сукцессия

Жануарлар топтары, өлген ағаштардың діңдері, 2012 жылдың қысы

3. Ч.Дарвин жаңа түрлердің өзгеруін және пайда болуының сызбанұсқасын екі принципке арқылы сүйенді: монофилия және дивергенция. Дарвин бойынша түрдiң пайда болуының екi негiзгi жолдарына сай, өмір үшін күрес (борьба за существование) позициясына сүйеніп түсіндіріңіз. Жауапты сызбанұсқа түрінде көрсетіңіз.

1) Ч. Дарвиннің айтуы бойынша сұрыптау кезінде тұқымдарына мүлде ұқсамайтын түрлер сақталады. Бұның негізінде белгілердің алшақтауы немесе Ч. Дарвин «Дивергенция» деп атаған.

Мысалы А деген түр болған:



А

А1 А2



А3

Бұл түрдің дивергенцияға ұшырауы тіршілік үшін күрес болып табылады.
2) В түрі болған – ол өзгермейді, сол қалпында болады. Бұның негізінде өзгергіштік жатыр, мысалы: гаттериялар, шаяндар.

(10 ұпай)

2012-2013 оқу ж.«Биология» пәнінен

III – турдың тапсырмалары

11 сынып
1.Инструкция: дұрыс жауапты таңдау - 10 ұпай


  1. ... адамның бактериалды ауруларына жатады

  1. Аскаридоз

  2. Туберкулез

  3. Дифтерия

IV. Холера

V. Малярия

а) I, II, III, IV

б) I, II, IV

в) II, III, IV

г) I, II, V

д) I, III, IV

2. Негізгі тамырдың ұшын кесіп алса:


  1. Тамыр өліп қалады

  2. Өсімдік өліп қалады

  3. Тамырдың өсуі тоқталады

IV. Өсімдік тірі қалады, бірақ әлсіз болады

V. Жанама және қосалқы тамырлары өседі

а) I, II


б) III

в) V


г) IV, V

д) III, V

3. Берілген тізімдегі ағза мүшелерінін қайсысында тегіс мускулатура:


  1. Бауыр

  2. Артерийлер

  3. Асқазан

IV. Көкбауыр

V. Жүрек

а) I, III

б) II, IV

в) II, III

г) I, II, V

д) I, IV, V

4. Адам генетикасында келесі әдістер қолданылады:


  1. Генеалогиялық

  2. Гибридологиялық

  3. Биохимиялық

IV. Популяциялық

V. Цитогенетикалық

а) I, II, III, V

б) I, III, IV, V

в) II, III, IV

г) I, II

д) II, III, V

5. Хордалыларға ... жатады:

I. Сүтқоректілер



  1. Асцидийлер

  2. Актинийлер

IV. Миногалар

V. Коралл полиптері

а) I, II, III, IV

б) I, II, III, V

в) II, III, V

г) I, II, IV


  1. Неліктен бір адамдарда мүшелерді көшеткен кезде ойдағыдай өтеді, ал басқаларда сәтті өтпейді. Бұл жағдайды түсіндіретін гипотеза құрастырыңыз. Жасушалар, ұлпалар, мүшелер және қоршаған ортаның бірі біріне сәйкес келмеуі. Донордың жасушаларында реципиенттегі жоқ антигендері болады. Гипотезаны әрбір оқушы өз бетінше келтіру керек.

(10 ұпай)

  1. Қаракүзеннін ұрғашысы гомозиготты фенотипі бар көздері қоңыр, жүні қара болса, көздері қара, жүні ақ еркек қаракүзенмен айқастырылды. Айқасу типін, ата аналардың және бірінші, екенші ұрпақтағы тұқымдардың генотиптерін анықтаңдар. Бірінші ұрпақта қара көзді, жүндері қара тұқымдары болды. Екінші ұрпақта 18 қара көзді, қара жүндіі; 6 қара көзді, ақ жүнді; 6 қой көзді, қара жүнді; 2 қой көзді, ақ жүнді тұқымдар алынды.

Белгілердің дигибридті будандасуы.

А – қара түсті көздер

а – қоңыр түсті көздер

В – қара жүн

В – ақ жүн


Р ♀ааВВ х ♂ ААвв

G аВ Ав


F1 АвВв
Р ♀АаВв х ♂ АаВв

G АВ:Ав:аВ:ав

F2

А_В_ - қара түсті көздер, қара жүн - 18

А_вв - қара түсті көздер, ақ жүн – 6

аа_В_ - қоңыр түсті көздер, қара жүн – 6



аавв – қоңыр түсті көздер, ақ жүн – 1
(10 ұпай)

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет