Жалпы нозология. Сабақтың мақсаты



жүктеу/скачать 0.86 Mb.
бет1/6
Дата03.07.2016
өлшемі0.86 Mb.
#175670
  1   2   3   4   5   6

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ




КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА

ПАТОФИЗИОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ

«ФАРМАЦИЯ» МАМАНДЫҒЫ ҮШІН ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚ




1.4 ТӘЖІРИБЕЛІК САБАҚТАРҒА АРНАЛҒАН ӘДІСТЕМЕЛІК ҰСЫНЫСТАР

№1 КРЕДИТ


№ 1 ТАҚЫРЫП. ПАТОЛОГИЯЛЫҚ ФИЗИОЛОГИЯ ПӘНІ, МАҚСАТЫ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕРІ. ЖАЛПЫ НОЗОЛОГИЯ.
Сабақтың мақсаты:

  1. Дерттік үрдістердің этиологиясы, патогенезі және эксперименттік емдеу жолдарын зерттегенде эксперименттік әдістің маңызын меңгеру.

  2. Жалпы нозологияның негізгі түсініктерін меңгеру.


Оқыту міндеттері:

  • Аурудың немесе дерттік үрдістің үлгісін өздігінен алып, эксперименттік жануардағы патологияның көріністерін бақылап, қорытынды жасау

  • Тәжірибелік жануарлармен жұмыс жасаудың негізгі тәсілдерін үйрену

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

    1. Патологиялық физиология пәні. Патофизиологияның жоғары медициналық білім беру саласында алатын орны және маңызы, оның басқа пәндермен байланысы. Патологиялық физиологияның негізгі міндеттері.

    2. Патологиялық физиологияның зерттеу әдістері. Тәжірибелік әдістің маңызы, жануарларда дерттік үрдістердің үлгісін алудың адам ауруларын зерттеудегі жетістіктері мен кемшіліктері. Жануарларда тәжірибе жасаудың өнегелік-әдептік жақтары.

    3. Нозологияның негізгі түсініктері: денсаулық, ауру, ауруалды, дерттік әсерленіс, дерттік үрдіс, дерттік жағдай.

  1. Ауру - организмнің зақымдану және қорғану-икемделу әсерленістерінің диалектикалық бірлігі ретінде. Аурудың нышандары.

  2. Ауруларды жіктеудің негізгі ұстанымдары.

  1. Аурудың өту кезеңдері, олардың сипаттамасы

  2. Өлім аурудың аяқталуы ретінде. Өлімнің түрлері. Өлімнің сатылары, сипаттамасы. "Тірілтілген организмнің ауруы" туралы түсінік, дамуының негізгі жолдары

Оқыту мен үйретудің тәсілдері:

Дискуссия, кіші топтарда жұмыс жасау – блиц-ойын, тәжірибе жасау, хаттамаларды толтыру, нәтижелерін талқылау.



Тәжірибелік жұмыс


№ 1 Тапсырма.

« Патофизиологиялық тәжірибенің негізгі сатыларын дұрыс бірізділікпен орналастыруға» арналған жедел ойын.




Әдісі: Әрбір студент патофизиологиялық тәжірибе сатыларының дұрыс бірізділігін өзі анықтайды және мұны «жеке бағалау» бағанасында цифрмен белгілейді. Осы тапсырманы орындағаннан соң студенттер үш адамнан топқа бірігеді және бірлесе отырып нәтижелерді талдайды, бірдей пікірге келеді және «топтасып бағалау» бағанасында тәжірибе сатыларының дұрыс бірізділігін белгілейді. Сонан соң оқытушы дұрыс жауапты айтады. Қателермен жұмыс істеу басталады, жеке және топтасып бағалауда кеткен қателер саналады.


Тәжірибе сатылары

Жеке ( өз бетінше) бағалау

Жеке бағалауда кеткен қате

Дұрыс жауап

Топтасып,өзара келісіп бағалау

Топтасып бағалауда кеткен қате

Тәжірибе мақсаты мен міндеттерін анықтау
















Тәжірибе жоспарын құру
















Алынған деректерді статистикалық өңдеуден өткізу
















Зерттеу әдістері мен сайма-сай үлгіні қалау

















Зерттеудің нәтижелер-ін талдау және тұжырым жасау
















Дерттік үрдісті зерттеу
















Дерттік үрдістің үлгісін алу
















Тәжірибелік емдеу
















Тәжірибенің тың ойын анықтау
















Зерттеушінің теория-лық дайындықтан өтуі



















№ 2 тапсырма.

Тышқандарда кинетоз ауруының үлгісін үдеу әсерімен алу.




Әдісі: Екі ақ тышқан қапшыққа жекелей салынады да, олар центрифуганың сақинасына қарама-қарсы бекітіледі. Центрифуганың сақинасын 1 минөттей айналдырамыз (тұтқаны 2 секөндте бір рет айналдырады), сонан соң лоар қапшықтан шығарылады. Жануарлардың жағдайына, қозғалыс үйлесімділігіне назар аударылады. Жануарларда кинетоз ауруы белгілерінің жоғалу мерзімі анықталады. Тұжырым жасалады.
ӘДЕБИЕТТЕР:

Негізгі

  1. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 3-10, 12-17.

  2. Ә.Нұрмұхамбетулы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 5-22.

  3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 4-30.

  4. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо, М.А.Адо, В.И.Пыцкого, Г.В.Порядина, Ю.А.Владимирова. – М.: Триада-Х, 2002. – С. 1-34.

  5. Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар // Қазак тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова. – Алматы.: изд-во «Эффект», ҚазҰМУ, 2007.- 5-24- беттер

Қосымша

6. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2001, С. 10-31

7. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М: ГЭОТАР-МЕД, 2003. Т. 1. С. 9-37.

8. Крыжановский Г.Н. Патофизиология как современная интегративная биомедицинская наука //Вестник АМН МСССР. - 1991, № 3. - С.9 - 11.

9. Крыжановкий Г.Н. Патофизиология на рубеже нового столетия // Второй Российский конгресс по патофизиологии. Патофизиология органов и систем. Типовые патологические процессы. Тезисы докладов. М.: 2000, с.6 – 10.

10. Адо А.Д. Вопросы общей нозологии. - М.: Медицина, 1982 . - 240 с.

11. Ударцева Т.П. Гипокинезия как предболезнь //Вестник КагГМУ, 2001. - № 12, с. 56-6
БАҚЫЛАУ

(Сөзжұмбақтар шешу және сынамалық тапсырмаларды орындау)



Тігінен:

2. «аурудың немесе физикалық ақаулардың болмауы ғана емес, физикалық, психикалық

және әлеуметтік толық сәттілік жағдай»

4. өлім сатысы

6. аурудың нышаны

8. гипоксияға ең сезімтал ми бөлігі

10. өлген организмді тірілтуге үлес қосқан ғалым

12. сауығудың тұрақты механизмдерінің бірі

15. клиникалық көріністердің қайталануы

16. сутегі ионы мөлшерінің артуы

18. пневмониядан өлген баланың оқшауланған жүрегін 19 сағат 30 минөттен соң тірілткен

(1902) ғалым, Верный қаласында тұрған.

19. «әртүрлі зақымдаушы агенттің әсерінен қоршаған ортаға бейімделуінің шектелуімен

және еңбекке қабілетінің төмендеуімен организмнің қалыпты өмірінің бұзылысы»

21. Ф.А. Андреев (1913) ұсынған организмді тірілту мақсатында жүрекке қарай артерия

арқылы сұйықтықты енгізу әдісі

23. денсаулықтың өлшемі

26. денсаулық пен ауру арасындағы аралық жағдай


Көлденеңінен:

1. ауру туралы жалпы ілім

3. өлімнің түрі

5. өлген организмді тірілту туралы ғылым

7. өлімнің түрі

9. аурудың аяқталуы

11. патофизиологтардың Қазақстандық мектебінің негізін қалаушы

13. өлім кезінде дамитын негізгі дерттік үрдіс

14. аурудың аяқталуы

17. жұқпалы аурулардың бірінші кезеңі

20. патологияның жасушалық теориясын құрған неміс паталоганатомы

22. аурудың клиникалық белгілерінің уақытша жойылуы

24. оттегі тапшылығына ең сезімтал жасуша

25. қанағымының қалпына келуі


Кроссворд


Сынамалық тапсырмалар –


Сөзжұмбақ

1.7 бөлімді, патофизиология пәнінен сынамалық тапсырмаларды қараңыз


№ 2 тақырып «ЖАЛПЫ ЭТИОЛОГИЯ МЕН ПАТОГЕНЕЗ. ТӨМЕН БАРОМЕТРЛІК ҚЫСЫМНЫҢ ОРГАНИЗМГЕ ӘСЕРІ»

Сабақ мақсаты:

Жалпы этиология мен патогенездің негізгі түсініктерін меңгеру



Сабақтың міндеттері:

  • биіктік ауруын үлгілеу тәсілін меңгеру

  • тәжірибе нәтижелерін сараптап, төмен барометрлік қысымның әсерін мысалға ала отырып жалпы патогенездің негізгі түсініктерін түсіндіру

Сабақтың негізгі сұрақтары:

  1. Этиология туралы түсінік. Ауру туындауындағы себеп пен жағдайдың маңызы. Ауруларды алдын алудың және емдеудің этиотроптық ұстанымдары.

  2. Эиологиялық жайттардың жіктелуі және олардың сипаттамасы. Ауру туындауында сыртқы орта жайттары мен организмнің ерекшеліктерінің маңызы.

  3. Балалар аурулары туындаудағы маңызды этиологиялық жайттар (жарақаттану, асқын қызыну, тамақтану тәртібінің бұзылуы, организм ерекшеліктері)

  4. Патогенез, анықтамасы. Бүлініс патогенездің бастапқы тізбегі ретінде. Бүлініс деңгейлері. Патогенездегі себеп-салдарлық арақатынастар. Патогенездің негізгі тізбегі, «кері айналып соғу шеңбері» туралы түсініктер, мысалдар келтіру.

  5. Организмге төмен барометрлік қысымның әсері. Биіктік ауруы негізгі көріністері, патогенезі.

  6. Патологиялар кезінде балалар организмі қызметтерінің қалпына келу және теңгерілу үрдістері.


Оқыту мен сабақ жүргізу әдістері:

Сабақты талдау, тәжірибе жасау, хаттамаларды толтыру, нәтижелерін талқылау.



Тәжірибелік жұмыс

«Биіктік ауруын үлгілеу» бейнефильмін көру.

№1 тапсырма. Поль Бер тәжірибесін сараптау

Тәжірибеге екі топ тышқан алынады. Біріншісі ауа толтырылған барокамераға отырғызылып, барометрлік қысым біртіндеп 210 мм. с.б. дейін төмендетіледі. Бұл кезде жануарда биіктік ауруының белгілері көрініп, тырысу дамиды.

Екінші топ тышқандарын оттегіге толтырылған барокамераға отырғызылады. Бұл камерада барометрлік қысым 200 мм. с.б. дейін төмендетіледі. Бұл тышқандарда биіктік ауруының белгілері байқалмайды.

№2 тапсырма. Ситуациялық есептер шығару

Егеуқұйрықты барокамераға орналастырып үш минөт аралығында ауаны барометрлік қысымның 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Төменгі барометрлік қысым жағдайында болған жануарда 4 минөт өткен соң клоникалық - тоникалық селкілдек пайда болады. 5 минөттен кейін ақтық тыныс (сирек терең дем алу) пайда болады және бір бүйірімен қисайып жатады. Кейін тыныс алуы толығынан тоқтайды. Төменгі барометрлік қысым жағдайында (барометрлік қысымның 180 мм.с.б. жеткізгеннен бастап) өмір сүру уақытының ұзақтығы 6 минөтті құрады.


    1. Аталған тәжірибеде жануар қандай жайттың әсеріне шалдықты?

    2. Көрсетілген жайттардың қайсысы дамыған дерттік үрдістің (гипобариялық гипоксияның) себебі болуы мүмкін?

    3. Айтылған болжамдарды тәжірибе жүзінде қалай көрсетуге борлады?

№2

10 000 м биіктікте жолаушылар авиалайнерінің тығыз жабылмағандығы анықталды. Бірнеше секөндтің ішінде ұшақтағы барометрлік қысым сол биіктіктегі атмосфералық қысымның көрсеткішімен бірдей (170 мм.с.б.) болды. Экипаж төмен түсе алмай, сол биіктікте бірнеше минөт бойы ұшты.


    1. Осы апатқа сәйкес жолаушылар организмінде дамыған қандай дерттік үрдістер олардың денсаулығына қатер төндіріп, өлімге әкелуі мүмкін?

    2. бұл дерттік үрдістердің туындауы мен дамуының себептері қандай?

    3. Аталған үрдістердің қайсысы жолаушылар организміне қауіпті және не себепті?

№3тапсырма. Биіктік ауруының құрылымдық кестесін зерттеу

№ 1. БИІКТІК АУРУЫ

Себептері

Патогенездің негізгі тізбегі

ОЖЖ

Жүрек- қан тамыр жүйесі

Тыныс алу жүйесі
Қан жүйесі


Барометрлік қысымның төмендеуі,

дем алатын ауада рО2 төмендеуі



гипоксемия

зат алмасудың бұзылуы



гликолиздің белсенділенуі

зат алмасудың шала тотыққан өнімдерінің жиналуы



негізгі көріністері

Тоқмейілсу, психикалық үрдістердің баяулауы, нәзік қимылдық нақтыланудың бұзылуы, қозғалыстар үйлесімділігінің бұзылуы, селкілдек.
Тахикардия, жүректің соғулық көлемінің, жүректің минөттік көлемінің ұлғаюы, қанайналымының орталықтануы.
Гиперпноэ, кейін брадипноэ немесе үзілісті тынысқа ауысады
Эритроцитоз


Газдар және сұй-ықтардың физикалық қасиеттерінің өзгеруі

Декомпрессиялық синдром, іш кебуі, құлақ және маңдай қуыстары ішіндегі шаншу, майда қантамырларының жыртылуы, тері астында ауа жиналуы, газдық эмболия


№ 2.


БИІКТІК АУРУЫНЫҢ ПАТОГЕНЕЗІНДЕГІ КЕРІ АЙНАЛЫП СОҒУ ШЕҢБЕРІ
Дем алатын ауада оттегінің үлестік қысымының (рО2) төмендеуі

гипоксемия



Тыныс алу орталығының қозуы

гиперпноэ



Гипокапния, тыныстық алкалоз

Тыныс алу орталығының әлсіреуі



брадипноэ


ӘДЕБИЕТТЕР:

Негізгі

  1. Ә.Нұрмұхамбетулы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 22-31, 75-80

  2. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 17-22.

  3. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 30 -38.

  4. Патологическая физиология п/р А.Д.Адо, М.А.Адо, В.И.Пыцкого, Г.В.Порядина, Ю.А.Владимирова. – М.: Триада-Х, 2002. – С. 8-14.

  5. Патологиялық физиология бойынша сынамалық тапсырмалар // Қазак тіліне аударған М.Б.Байбөрі, редакциялаған Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова.– Алматы.: изд-во «Эффект», ҚазҰМУ, 2007.- Б. 24 -57

Қосымша

6. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2001, С. 33-37.



  1. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. – Т. 1. – С. 37-45.

  2. Давыдовский И.В. Проблемы причинности в медицине (этиология). М.: Медгиз. - 1962. -176 с.

  3. Царегородцев Г.И., Ерохин В.Г. Диалектический материализм и теоретические основы медицины. М.: Медицина, 1986, С.226 - 233.

  4. Нурмухамбетов А.Н. Спорные вопросы этиологии (лекция) // Вестник КазГМУ, 1999. - № 5,.с.114 - 117.

БАҚЫЛАУ

жүктеу/скачать 0.86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет