Жер қыртысында мұнай мен газдың таралу заңдылықтары



Дата11.11.2022
өлшемі1.91 Mb.
#464557
түріСеминар
№10 семинар


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті
Жаратылыстану және география институты
№10 семинар
Жер қыртысы дамуының заңдылықтары және басты үлгілері
Орындаған: М01515-География мамандығының 1 курс магистранттары С.Е.Дүкенбаева, А.Халикова

Жер қыртысындағы пайдалы қазбалардың қалыптасу және таралу заңдылығы


Геологиялық құрылысы
Даму ерекшеліктері
Пайдалы қазбалардың қалыптасуы және таралуы
Химиялық реакциялар нәтижесі
Табиғи процестер әсері
Минералды заттар айналымы
Жер қыртысындағы пайдалы қазба кен орындары
Пайдалы қазбалардың таралу геологиялық заңдылыққа сүйенеді
Шөгінді пайдалы қазбалар
Көмір, мұнай, газ
Жазық, шеткі майысқан аймақ
Кенді (магмалық)
Темір, мыс, алюминий, алтын, т.б.
Қатпарлы облыстарда, жер бетіне жақын орналасады
Метафорфтық тау жыныстары
Мәрмәр, тақтатас
Таулы аймақтар

Мұнай мен газдың пайда болуы

Көпшілік мұндайды шөгінді жолмен қалыптасты деп түсінді, себебі мұнайдың органикалық шығу тегінің гипотезасының дұрыстығын дәлелдеумен болды. Органикалық теорияны құрастырғанда органикалық заттарға ерекше назар аударылды. Бір топ ғалымдар – мұнай өсімдіктердің қалдықтарынан түзіледі деп санады, ал екінші топ – жануарлардан, үшінші топ (өсімдіктер мен жануарлар) Потоньенің (1905), И.М.Губкиннің (1932), П.Трасканың (1935) және т.б. зерттеуіне байланысты.

Мұнай қалай пайда болады?

Табиғатта мұнай мен газ кен орындары топтасып кездеседі, жер қойнауында олардың таралу ерекшеліктері белгілі заңдылықтарға тәуелді болады.


Мұнай мен газдың жер қыртысында таралуы

Мұнай-газ жиналымдары докембрийден бастап төрттік шөгінділерге дейін белгілі. Олардың ең ірілері девон-плиоцен аралығында кездеседі. Көне платформаларда девон және таскөмір шөгінділерінде, жас платформаларда юра және бор шөгінділерімен байланысты, тау аралық ойпаңдарда және альпі қатпарлы құрылымдардың шеткі бөлімдерінде өнімді қабаттардың геологиялық жасы палеоген және неоген.

Мұнай-газ жиналымдары докембрийден бастап төрттік шөгінділерге дейін белгілі. Олардың ең ірілері девон-плиоцен аралығында кездеседі. Көне платформаларда девон және таскөмір шөгінділерінде, жас платформаларда юра және бор шөгінділерімен байланысты, тау аралық ойпаңдарда және альпі қатпарлы құрылымдардың шеткі бөлімдерінде өнімді қабаттардың геологиялық жасы палеоген және неоген.


Докембрийдағы жер қыртысындағы мұнай газдың таралуы
Мұнай газ жиналу жағдайларын, негізінде геотектоникалық факторлар анықтайды. Тектоникалық жағдайлар аймақтық миграция бағытын белгілейді, ал ең бастысы тектоникалық қозғалыстар жергілікті тұтқыштарды құрастырады. Осы тұтқыштарда мұнай және газдың өнеркәсіптік жиналымдары шоғырланады
Мұнай мен газдың ірі кенорындары жер қабығының келесі тектоникалық бөлімдерімен байланысты:
1) платформадағы бел-белесті және дөңбек күмбезді көтерілімдер;
2) ірі ойпаңдардың шеткі белдемдері;
3) шеткі ойыстардың платформамен түйіскен беткейлері
Мұнай мен газ кай жерлерде кездеседі?

Мұнай-газ кен орындарының тереңдік бойымен таралу ерекшеліктері де байқалады. Тереңдеген сайын олардың саны көбейеді (1-3 км), сонан соң азая бастайды.

Мұнай-газ кен орындарының тереңдік бойымен таралу ерекшеліктері де байқалады. Тереңдеген сайын олардың саны көбейеді (1-3 км), сонан соң азая бастайды.

Сұйық және газ көмірсутектер қорының қиманың тік бағыты бойымен таралуы бөлігінде (1,2-1,5 км) газ, төменірек (1,5-3 км) газдың қоры азайып, мұнайдың қоры көбейеді, ал одан әрі төмендеген сайын газмұнайлы, газды конденсатты, ең соңында газды шоғырлар орналасады.

Назарларыңызға рахмет!!!



Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет