Жұмыс бағдарламасы 050801 Агрономия мамандығының Қр мжмбс 23. 12. 779-2005 ж және типтік бағдарламасы роәК секциясының кенесі баспаға ұсынған 2006 ж. 22 маусым №2 хаттама
жүктеу/скачать 189.97 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қ азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- КЕЛІСІЛГЕН
- 4 Пәннің мазмұны
- 5 Әдебиеттер тізімі
- Қосымша
Қ
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі|
Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты және типтік бағдарлама негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы |
|
Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/31 |
|
|
БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор ___________ Н.Э.Пфейфер 20 ж. «___»___________ |
Құрастырушы: _________ а.ш.ғ.к., профессор Б.А.Мустафаев
Агротехнология кафедрасы
Егіншілік пәні бойынша
050801 Агрономия мамандық студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы 050801 Агрономия мамандығының ҚР МЖМБС 23.12.779-2005 ж. және типтік бағдарламасы РОӘК секциясының кенесі баспаға ұсынған 2006 ж. 22 маусым № 2 хаттама
«___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ____________Ұ.Х.Альмишев 20 ж. «____» _____
Факультеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
20 ж « » ____ № хаттама
ОӘК төрағасы ________________М.Е.Жагипарова 20 ж. « » ______
КЕЛІСІЛГЕН
Агротехнология факультет деканы_________Т.К.Бексеитов 20 ж.« » ______
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ А.А.Варакута 20 ж. «_____»_____
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
20 ж. « » _______ № хаттама
1 Пәнінң мақсаты мен міндеттері және оның оқу процесіндегі орны.
Егіншілік пәнінің мақсаты: - мәдени өсімдіктерді өсіруге қажетті топырактың оңтайлы параметрі жоғары құнарлылығын жасау және жерді экономикалық, экологиялық және технологиялық тұрғыдан тиімді пайдалану.
Егіншілік пәнінін міндеті - топырактын кұнарлылыгын ұлгайтудьң, оны эрозиядан қорғаудың агротехникалық шаралар жүйесін кұрастыру мен жүзеге асыру жөніндегі теориялық негіздері және дағдылану әдістермен студенттерді таныстыру;- өсімдік тіршішгі жағдайларын оңтайландыру; -арамшөптердің биологиялық ерекшеліктерін және түр құрамын аныктау, олармен күресудің кешенді шараларды белгілеу; - әртүрлі шаруашылыктар үшін ауыспалы егістер нобайларын, оларды игеру жоспарын құрастыру және жузеге асыру; - топырақ қорғау және қорды үнемдеу жөніндегі топырақ өнделу жүйелерін жасау және топырақ өндеуді минималдау; - аймақтық бейімді ландшафтылық егіншілік жүиесінің негізін игеру.
Егіншшк ғылым ретінде топырақгану, микробиология, агрометеорология, жерді уйлестіру, мелиорация, ауыл шаруашылыгын механизациялау сиякты іргелі ғылыми пәндердің және агрохимия, өсімдік шаруашылыгы, көкініс шаруашылығы, тэрізді шектес пәндер негізіне және олардың жетістіктеріне сүйене отырып дамиды.
Пән бағдарламасын толық игергеннен кейін студент білу керек:
- егіншілік заңдарын, өсімдік тіршілігінің факторларын және олармен үздіксіз қамтамасыз ету жолдарын, топырақ құнарлылығын ұдайы арттыру және өсімдік тіршілік факторларын оптималдау тәсілдерін;
- топырақ эрозиясы түрлерін және олардан келетін зияндарды, қоршаған ортаны және топырақты қорғау шараларын;
суармалы және суарылмайтын егіншіліктің айырмашылық ерекшеліктерін;
ауыспалы егістің ғылыми негіздерін, олардың нобайларын құрастырудың негізгі принциптерін, оларды енгізу және игеру кағидаларын;
- топырақ өндеудің негізгі тәсілдері мен жүйелерін, осы күнгі егіншілік жуйесінің негіздерін.
Егіншілік пәнінен толық білім алған соң студент мынадай жұмыстарды істей білу керек: - әртүрлі ауыспалы eгic типтері мен гүрлерінің нобайларын кұрастыруды; - арамшөптермен
күресудің кешенді шараларын іске асыруды; - топырақ өндеу
тәсілдерінің сапасын анықтауды.
Әрбір жоғары оқу орны осы бағдарламаны үлгіретінде пайдаланьш, езі ораласқан аймактың егін шаруашылығының ерекшеліктерін ескере отырып, оқу жұмысы бағдарламасын жасауы қажет.
2 Пререквизитттер: Агрохимия Экология, Ботаника, Топырақтану,Жер үйлестіру,Экономика және мал шаруашылығы негіздері, Өсімдік қорғау, климатология
3 Постреквизиттер: өсімдік шаруашылығы, биоземледелие, ауылшаруашылық өнімдерін сақтау және өңдеу, астықты болжамдау
4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
|
№ р/с |
Тақырыптар атауы |
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны | |||
|
дәріс |
практ (сем) |
зертх |
СӨЖ | ||
|
1 |
Кіріспе |
2 |
1 |
2 |
5 |
|
2 |
Егіншіліктің ғылыми негіздері |
5 |
3 |
5 |
20 |
|
3 |
Арамшөптер және олармен күрес |
6 |
3 |
6 |
20 |
|
4 |
Ауыспалы егіс |
6 |
3 |
6 |
20 |
|
5 |
Топырақ өңдеу |
6 |
3 |
6 |
20 |
|
6 |
Егіншілік жүйелері |
5 |
2 |
5 |
20 |
|
БАРЛЫҒЫ: |
30 |
15 |
30 |
105 | |
4.2 Пән тақырыптарының мазмұны
|
Тақырыбы |
Мазмұны |
|
Кіріспе |
Егіншілік ауылшарашылық өндірісінің саласы ретінде, оның аймақтық ерекшеліктері. Қазақстан реслубликасының мемлекеттік аграрлық азық-түлік бағдарламасын шешудегі егіншіліктің орны және рөлі. Егіншіліктің бугінгі жағдайы және даму келешегі. Егіншілік жерді тиімді пайдалану, бірінші кезекте экономикалық;, экологиялық және технологиялық параметрілері бойынша жоғары жәке тұрақты өнім алу үшін топырақтың қүнарлылығын жоғарлату жөнінідегі ғылым ретінде. Егіншілікті ғылыми дамыту жолындағы отандық және шетелдіге ғалымдардың қосқан үлестері. Білікті агроном мамандарын даярлаудағы басқа агрономиялық пәндердің ішінде егіншіліктің алатын орны. Егіншіліктің зерттеу объектілері мен әдістері. |
|
Егіншіліктің ғылыми негіздері |
Өсімдік тіршілігінің факторлары және егіншілік зандар. Өсімдік тіршілігінің факторлары және олармен үздіксіз камташсыз етудің қажеттілігі. Егінішлік заңдары. Топырақ құнарлылығы, оның түрлсрі. Топырақ қунарлыгының биологиялық факторлары және оларды ұдайы арттыру.Топырақтағы органикалық заттардың мөлшері мен кұрамы, топырақ биотасы және оңың белсенділігі, топырақтын фитосанитарлық жағдайы (арамшөптерден, өсімдік зиянкестері мен ауруларынан, фитоулылықтан тазалығы). Ауыспалы егістегі топырақтың органикалық заттарының теңгерімін болжау. Топырақ құнарлылығының агрофизикалық көрсеткіштері. Топырақ құнарлылығының агрохимиялық көрсеткіштері. Топырақтағы қоректік заттардың құрамы мен мөлшері. Оның топырактың гранулометриялық кұрамына, қарашіріндісіне, реакциясына, ылғалдылығына және басқа жағдайға байланыстылығы. Топырақ жүргілер (режимдері) және оларды оңтайландыру.Топырактың су жүргісі (режимі) және оны реттеу. Топырақтың ауа режимі (жүргісі) және оны реттеу Топырақтын жылу режимі және оны реттеу. Топырақтын қоректік заттар режимін реттеу.Топырақтың құнарлылық моделі (үлгісі). Топырақ эрозиясы және оның даму заңдылықтары. |
|
Арамшөптер және олардың зияндылығы |
Арамшөптер туралы тусінік. Арамшөптердің егіншіліктегі зияндылығы. Арамшөптердің агрофитоценоздағы орны.Арамшөптердің зияндылық шектері.Мәдени дақылдардың гербасезімталдық кезендері. Арамшөптердің биологиялық және экологиялық ерекшеліктері.Арамшоптердің тұқымдық өсімталдығы және таралу жолдары.Түқымның биологиялық қасиеттері.Арамшөптердің вегетативтік көбеюі. Арамшептер тіршілік ортасының индикаторы. Арамшөптерді агробиологиялық жіктеу және картаға түсіру.Арамшөптерді агробиологиилық жіктеу. Егіншілік алқаптарында жиі кездесстін арамшөптердің сипаттамасы. Егістіктердің арамшөптенуін анықтау және олардың картасын жасау. Арамшөрптермен күрес шаралары. Арамшөптермен күресу әдістерін топтау. Арамшөптермен алдын ала күресу шаралары.Арамшөптермен агротехникалық жолмен күресу.Арамшөптермен күресудің биологиялық әдісі. Арамшөптермен күресудің хымиялық әдістері. |
|
Ауыспалы егіс |
Ауыспалы егістердің ғылыми негіздері.. Ауыспалы егіс туралы түсініктер. Дақылдарды алмастырып егудің себептері. Аралық дақыдар. Ауыспалы егістерді жіктеу Ауыспалы егістерді құрудыц приыциптері. Ауыспалы егістердің аймақтық ерекшеліктері. Далалык және құрғақ далалық аймақтардағы егістік ауыспалы егістер.Суармалы жерлердегі ауыспалы егістер. Тәлімі жерлердегі ауыспалы егістер. Малазықтық ауыспалы егістер. Ауыспалы егістерді жобалау, енгізу және игеру. |
|
Топырақ өңдеу |
Топырақ өңдеудің ғылыми негіздері.Топырақ өңдеу және оның маңызы мен мақсаттары. Топырақ өңдегенде жүретін технологиялық операциялар.Топырақтың технологиялык қасиеттері. Топырақты өңдеу тәсілдері мен әдістері. Топырақты негізгі өңдеу тәсілдері, жүргізу техникасы және құралдары.Топырақты терең және арнайы өңдеудің тәсілдері. Топырақтың беткі кабатын өңдеу және оның тәсілдері. Қазақстанның далалық және құрғақ далалық аймақтарында жаздық дақылдар үшін топырақ өңдеу жүйесі. Бір жылдық жаппай себілетін дақылдардан кейін топырақты негізгі өндеу.Отамалы дақылдардан кейін сүдігер ендеу жүйесі. Екпелі көп жылдық шөптерден кейін сүдігер өндеу жүйесі. Көктемде топырақты негізгі өңдеу. Егін себер алдындағы топырақ өндеу жуйесі. Егін сепкеннен ксйін топырақ өңдеу жүйесі (егісті кутіп-баптау). Біржылдық жаппай себілетін дақылдардан кейін топырақты негізгі өндеу жүйесі.Отамалы дақылдардан кейін сүдігер өңдеу жүйесі. Екпелі көп жылдық шөптерден кейін сүдігер өңдеу жүйесі. Аралық дақылдар үшін топырақ өңдеу жүйесі. Егін сепкеннен кейінгі топырақ өндеу жүйесі. Сүдігер өндеу жүйесі. Жаздық дақылдар үшін егін себер алдындағы және сепкеннен кейінгі топырақ өндеу жүйесі. Күздік дақылдар үшін топырақ өңдеу жүйесі.Күздік дақылдар үшін пар өңдеу жүйесі. Ылғалмен жартылай камтамасыз етілген егіншілікте таза парды негізгі өңдеу және жаз айларында күтіп-баптау.Жаздық дәнді масақты дақылдар үшін республиканың басқа егіншілік аймақтарында таза парды өндеу жүйесі. Пардан басқа алғы дақылдардар кейін күздік дакылдар үшін топырақ өндеу жүйесі.Эрозияға ұшырайтын жерлердегі топырақ өңдеу жүйесінің ерекшелігі. Топырақ өндеу сапасына агротехникалық баға беру. |
|
Егіншілік жүйелері |
Негізгі түсініктер, егіншілік жүйелерінің даму кезеңдері.Егіншілік жүйелерінін ғылыми ңегіздері. Егіншілік жүйелерініц негізгі буындары. Қазакстандағы интесивті егінішілік жүйелері. |
4.3 Зертханалық сабақтардың мазмұны және тізімі
|
Тақырыбы |
Мазмұны |
|
Кіріспе |
1 Целиндірде тогпырақты сумен қанықтыру тәсілі бойынша оның жыртылған қабатының кұрлысын анықтау |
|
Егіншіліктің ғылыми негіздері |
1 Топырақтың далалық ылғал сыйымдылық шегін су құйылған алаң тәсілімен анықтау 2 Топырақтың агрегаттық құрамын және оның суға төзімділігін анықтау 3 А.В.Николаев әдісі бойынша топырақтың максималды гигроскопиялық ылғалдылығын анықтау
|
|
Арамшөптер және олармен күрес |
1 Әр түрлі агрофоннан кейін топырактың арамшөп тұкымдарымен ластануын анықтау 2 Арамшөптердің топырақтағы тұқымдарын (өршіту және тереңгі сіңіру), вегетативтік көбею мүшелерін (механикалық, әлсірету, тұншықтыру, аздыру, кептіру, үсіту, тарап алу) жою әдістері. Көктеп шыққан арамшөптерді отау (тырмалау, культивациялay және т.б.). 3 Арамшөптерді биологиялық әдіспен жою үшін бактерияларды, саңырауқұлактарды, немотодтарды, жұмыр құрттарды, кеміргіштерді, табиғи жауларын, мәдени өсімдіктердің бәсекелестігін, ауыспалы егісті және басқа шараларды пайдалану.
|
|
Ауыспалы егіс |
1 Ауыспалы егістің нобайларын құрастыру принциптері 2 Алғы егістерге қысқаша сипаттама 3 Орманды-далалық аймақ, қысқаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер ңобайларын құрастыру 4 Шөлейт аймағы, қыскаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер нобайларын кұрастыру 5 Суармалы егіншілік аймағы, қысқаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер нобайларын құрастыру 6 Орманды-далалық аймактағы ауыспалы егістерге топырақ вндеу жүйесін жасау. 7 Суармалы егіншілік аймағындағы ауыспалы егістерге топырақ өндеу жүйесін жасау.
|
|
Топырақ өңдеу |
1 Топырақты өңдеу тәсілдері мен әдістері. 2 Топырақты негізгі өңдеу тәсілдері, жүргізу техникасы және құралдары. 3 Топырақты терең және арнайы өңдеудің тәсілдері. 4 Топырақтың беткі кабатын өңдеу және оның тәсілдері. 5 Сүдігер өндеу жүйесі.
|
|
Егіншілік жүйелері |
1 Топырақтың су көтергіштік қабілетін анықтау 2 Н.А.Качинский эдісі бойынша топырактың су өткізгіштік қабілетін анықтау |
4.4 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны
|
Тақырыбы |
Мазмұны |
|
Кіріспе |
1 Егіншілікті ғылыми дамыту жолындағы отандық және шетелдіге ғалымдардың қосқан үлестері. 2 Білікті агроном мамандарын даярлаудағы басқа агрономиялық пәндердің ішінде егіншіліктің алатын орны. 3 Егіншіліктің зерттеу объектілері мен әдістері.
|
|
Егіншіліктің ғылыми негіздері |
1 Әр түрлі топырақ типтеріндегі ылғал қорын есептеу |
|
Арамшөптер және олармен күрес |
1 Жаздық арамшөптердің өкілдерімен және олардың тұқымдарымен танысу, суреттерін салу 2 Атпатамырлы арамшөптердің өкідерімен және олардың тұқымдарымен танысу, суреттерін салу |
|
Ауыспалы егіс |
1 Қурғақ далалық аймақ, кысқаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер нобайларын құрастыру 2 Шөл аймаш, қысқаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер нобайларын құрастыру 3 Тәлімі егіншілік аймағы, қысқаша сипаттамасы, оған ауыспалы егістер нобайларын құрастыру
|
|
Топырақ өңдеу |
1 Шөл және шөлейт аймақтарындағы ауыспалы егістерге топырақ өндеу жүйесін жасау 2 Тәлімі егіншілік аймағындағы ауыспалы егістерге топырақ өңдеу жуйесін жасау |
|
Егіншілік жүйелері |
1 Негізгі түсініктер, егіншілік жүйелерінің даму кезеңдері. 2 Егіншілік жүйелерінін ғылыми ңегіздері. 3 Егіншілік жүйелерініц негізгі буындары. Қазакстандағы интесивті егінішілік жүйелері.
|
4.5 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
|
№ п/п |
Наименование тем |
Содержание |
Форма контроля и время |
|
1 |
Кіріспе |
Егіншілік жерді тиімді пайдалану, бірінші кезекте экономикалық;, экологиялық және технологиялық параметрілері бойынша жоғары жәке тұрақты өнім алу үшін топырақтың қүнарлылығын жоғарлату жөнінідегі ғылым ретінде. Егіншілікті ғылыми дамыту жолындағы отандық және шетелдіге ғалымдардың қосқан үлестері. |
Письменный ответ в тетрадях для СРС, 2 неделя семестра |
|
2 |
Егіншіліктің ғылыми негіздері |
Топырақ құнарлылығының агрофизикалық көрсеткіштері және оны егіншілікте реттеу Топырақтың ауа режимі және оны реттеу Топырақтың жылу режимі және оны реттеу
|
Жазбаша СӨӨЖ дәптеріне 4 -апта
|
|
3 |
Арамшөптер және олармен күрес |
Күздік, қыстап шығатын, екі жылдық арамшөптер өкілдерімен және олардың тұқымдарымен танысу, суреттерін салу. Көгентамырлы, кіңдіктамырлы, паразитті арамшөптердің өкілдерімен және олардың тұқымдарымен таңысу, суреттерін салу. Егістіктің және топырактың арамшөптенуін есепке алу. |
Жазбаша СӨӨЖ дәптеріне 7 -апта
|
|
4 |
Ауыспалы егіс |
Ауыспалы егістерді жобалау және игеру. |
Жазбаша СӨӨЖ дәптеріне 9 -апта
|
|
5 |
Топырақ өңдеу |
Топырақ өңдеудің сапасын бағалау (бракераж). Эрозияға ұшырайтын жерлердегі топырақ өңдеу жүйесінің ерекшеліктері Топырақ эрозиясы және оның даму заңдылықтары.
|
Жазбаша СӨӨЖ дәптеріне 11 -апта
|
|
6 |
Егіншілік жүйелері |
Егіншілік жүйелері. |
Жазбаша СӨӨЖ дәптеріне 14 -апта
|
4.5.1 СӨЖ түрлерінің тізімі
|
№ |
СӨЖ түрі |
Есеп беру нысаны |
Бақылау түрі |
Сағатқа шаққандағы көлемі |
|
1 |
Дәріс сабақтарына дайындалу |
|
сабаққа қатысу |
15 |
|
2 |
Зертханалық жұмыстарға дайындалу (сабақ тақырыбы бойынша материалды меңгеру, есеп беру шаблонын дайындау) |
есеп беру шаблоны |
ЗЖ рұқсат алу |
25 |
|
3 |
Тәжірибелік жұмыстарға дайындалу |
конспект |
семинар |
25 |
|
4 |
Бақылау шараларына дайындалу |
конспект |
Сабаққа қатысу. МБ 1,МБ2,КЖ қорғау |
20 |
|
5 |
Семестрлік тапсырмаларды орындау |
бақылау жұмыс коллоквиум |
БЖ қорғау |
20 |
|
Барлығы |
105 | |||
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі:
1 Ә.Ә.Әуезов, Т.А.Атақүлов, Н.Ш.Сүлейменова, Қ.Ш.Жаңабаев. Егіншілік. - Алматы, 2005.
2 Бараев А.И., Сулейменов М.К. және басқалар. Егіншіліктің топырақ қорғау жүйесі.- Алматы, 2000.
3 Егіншілік. //Под. ред. академика А.И.Пупонииа - М; Колос, 2000.
4 Воронин Н.Г. Суармалы егіншілік.- М.; 2007.
5 Доспехов Б. А. және басқалар. Егіншілік практикумы.- М.;2007.
6 Ерлепесов М.Н., Турешсв О.Т. Суармалы егіншілік. -Алматы, 2002.
7 Жаңабаев Қ.Ш. жэне басқалар. Өсімдік таруашылығы өнімдерін өндіру тсхнологиясы.- Алматы, 2005.
Қосымша:
-
Жаңабаев Қ.Ш. Қазақстанда жиі кездесетін арамшөптер және олармен күрес. - Алматы, 1994. -
13 Иванников А.В., Тұрарбеков А.Т. Солтүстік Қазақстан егіншілігі. -Алматы, 2003. -
Мұқашева Ж.Н. Жалпы жер тану:Оқу құралы.-Алматы:Ғаза· ун-тi,2002.
|
Мамандық жұмыс оқу жоспарынан көшірме |
|
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32 |
050801 Агрономия
мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Егіншілік пән атауы
|
Оқу нысаны |
Пәннің көп еңбекті қажет етуі |
Семестр бойынша бақылау нысандары |
Семестр |
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі | ||||||||||||
|
кре-дит-тер |
академиялық сағат |
кре дит
тер |
Аудиториялық сабақ (ак. сағат) |
СӨЖ (ак. САғат) | ||||||||||||
|
Бар-лығы |
ауд |
СӨЖ |
емт |
сын |
КЖ-а |
КЖ-с |
бар- лығы
|
дәр |
пр. |
зерт |
бар лығы
|
ОСӨЖ | ||||
|
ЖОБ база-сындағы іштей |
4 |
180 |
75 |
105 |
6 |
|
|
|
6 |
4 |
75 |
30 |
15 |
30 |
105 |
60 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||||||
Кафедра меңгерушісі ______ Ұ.Х.Альмишев 20 ж. «___» ________
Достарыңызбен бөлісу: