Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С. Торайгыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Қаржы кафедрасы
«Ақша, несие, банктер» пәні бойынша
5В050800 «Есеп және аудит» мамандығы студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Павлодар
Мамандықтың пәндердің элективтік каталогы негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/31
|
БЕКІТЕМІН
ОІ жөніндегі проректорі
_________Н.Э. Пфейфер
“__”__________20___ж.
Құрастырушы: аға оқытушы Дүйсембекова С.Р.
«Қаржы» кафедрасы
«Ақша, несие, банктер» пәні бойынша
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
5В050800 «Есеп және аудит» мамандығының күндізгі және сырттай оқу бөлімінің студенттеріне арналған
Жұмыс бағдарламасы 5В050800 «Есеп және аудит» мамандығының жұмыс оқу жоспары және элективтік пәндерінің каталогы негізінде дайындалған «___»_____________20 __ж.
20__ж. «__» _________ кафедраның мәжiлiсiнде ұсынылған №_____хаттамасы
Кафедра меңгерушiсi________Кафтункина Н.С. 20__ж. «____» ________
№__ хаттама 20__ж. «__» ___________Қаржы – экономика факультетінің оқу - әдiстемелiк кеңесімен құпталған
ОӘК төрағасы _______ Темиргалиева А.Б. 20__ж. «____» ________
КЕЛІСІЛГЕН
Қаржы-экономика факультетінің деканы_______ Т.Я.Эрназаров
20__ ж. « __» ________
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы ________________ Варакута А.А.
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
20__ж. «___»______________ №____ хаттама
1 Пәннің мақсаттары мен міндеттері
«Ақша, несие, банктер» курсы - теориялық курс. «Ақша, несие, банктер» оқу пәні келесі мақсаттарды көзделеді:
-
студенттерде ақша, несие және банктердің теориялық аспектілері, ақша және несие жүйесін, халықаралық несие - есептік және валюталық қатынастар, бағалы қағаздар нарығының қалыптастыру негіздерінің толық білім жүйесін қалыптастыру;
-
ақшаның, ақша айналымының, банктік және биржалық қызметтің маңызын беретін түсіндірме - терминологиялық аппаратты ұсыну;
-
барлық түсініктердің өзара байланысын, олардың ішкі логикасын ашу.
«Ақша, несие, банктер» пәнінің міндеттері болып табылады:
-
ақша теориясы бойынша студенттерге қажетті теориялық білімнің минимумын ұсыну;
-
оларда, экономиканың ақша-несие саласындағы болашақ қызметі үшін тәжіріибелік дағды қалыптастыру.
Пәнді оқу нәтижесінде студенттер білу керек:
- банктік операцияларын өткізу барысында заңдылықты;
- ақша, несиенің және бактердің теориялык негіздерін, практикалық қолданыды;
- Қазақстанда ақша жүйесінің даму мәселесі мен болашағын;
- Қазақстанның экономикалық жағдайында шетелдің оң тәжірибелерін қолдану.
Пәнді оқу нәтижесінде студенттер қолдана білу керек:
- ақша қарым-қатынастардың түрлері мен қалыптарын ажырату;
- несиелік механизмын қолдану;
- практикада несиелендіру, ақша жоспарлау, уйымдастыру саласында теориялық білімді колдану.
Пәнді оқу нәтижесінде студенттер тәжірибелік дағдыларын игеру керек:
- ақша массасын есептеу;
- несие бойынша пайызды есептеу;
- несие қабілеттілігін анықтау.
2 Пререквизиттер
«Ақша, несие, банктер» оқу пәні «Экономикалык теория», «Микроэкономика», «Экономикалық ілімдер тарихы» сияқты жалпы кәсіптік пәндерден кейін оқылатын іргелі экономикалық пән болып табылады.
3 Постреквизиты
«Банк ісі», «Бағалы қағаздар нарығы», «Қаржы» сияқты арнайы пәндерді меңгеруге негіз болады.
4 Пәннің мазмұны
4.1 Пәннің тақырыптық жоспарлар
4.1.1 5В050800 «Есеп және аудит » мамандығы күндізгі оқу түрi
№ р/р
|
ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
Тақырыптардың атауы
|
Сағаттың саны
|
Дәріс
|
Тәж
|
СӨЖ
|
1 Бөлім Ақша, несие, банктер туралы негізгі түсініктер
|
|
|
|
1
|
Ақшаның мәні мен қызыметтері
|
2
|
1
|
6
|
2
|
Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
|
2
|
1
|
6
|
3
|
Ақша реформалары
|
2
|
1
|
6
|
4
|
Қарыз капиталы, пайыз және несие
|
2
|
1
|
6
|
5
|
Несие және банк жүйесі
|
2
|
2
|
6
|
2 Бөлім Орталық банк – несие және банк жүйесінің негізгі буыны
|
|
|
|
6
|
Мемлекеттік Орталық банкі, оның қалыптасуы және дамуы
|
2
|
1
|
6
|
7
|
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызыметтері мен операциялары
|
2
|
1
|
6
|
3 Бөлім Коммерциялық банктер, олардың қызметтері мен іс-әрікетін ұйымдастыру
|
|
|
|
8
|
Коммерциялық банктердің қызымет етуін ұйымдастыру негіздері
|
2
|
1
|
6
|
9
|
Банктердің актив және пассив операциялары
|
3
|
1
|
7
|
10
|
Банк практикасындағы тәуекелдер
|
2
|
1
|
7
|
4 Бөлім Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар нарығының құралдары, құрылымы және қатысушылары
|
|
|
|
11
|
Бағалы қағаздар нарығы
|
|
|
7
|
12
|
Қор биржасы
|
|
|
7
|
5 Бөлім Халықаралық валюталық – несиелік қатынастар
|
|
|
|
13
|
Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
|
2
|
1
|
7
|
14
|
Халықаралық валюталық – несиелік институттар
|
3
|
1
|
7
|
|
БАРЛЫҒЫ:
|
30
|
15
|
90
|
4.1.1 5В050800 «Есеп және аудит » мамандығы сырттай оқу түрi
№ р/р
|
ПӘННІҢ ТАҚЫРЫПТЫҚ ЖОСПАРЫ
|
Тақырыптардың атауы
|
Сағаттың саны
|
Дәріс
|
Тәж
|
СӨЖ
|
1 Бөлім Ақша, несие, банктер туралы негізгі түсініктер
|
|
|
|
1
|
Ақшаның мәні мен қызыметтері
|
1
|
1
|
8
|
2
|
Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
|
1
|
1
|
8
|
3
|
Ақша реформалары
|
1
|
1
|
8
|
4
|
Қарыз капиталы, пайыз және несие
|
1
|
1
|
8
|
5
|
Несие және банк жүйесі
|
1
|
-
|
9
|
2 Бөлім Орталық банк – несие және банк жүйесінің негізгі буыны
|
|
|
|
6
|
Мемлекеттік Орталық банкі, оның қалыптасуы және дамуы
|
1
|
-
|
8
|
7
|
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызыметтері мен опреациялары
|
1
|
-
|
8
|
3 Бөлім Коммерциялық банктер, олардың қызметтері мен іс-әрікетін ұйымдастыру
|
|
|
|
8
|
Коммерциялық банктердің қызымет етуін ұйымдастыру негіздері
|
1
|
-
|
8
|
9
|
Банктердің актив және пассив операциялары
|
1
|
-
|
8
|
10
|
Банк практикасындағы тәуекелдер
|
1
|
-
|
8
|
4 Бөлім Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар нарығының құралдары, құрылымы және қатысушылары
|
|
|
|
11
|
Бағалы қағаздар нарығы
|
1
|
-
|
9
|
12
|
Қор биржасы
|
-
|
1
|
9
|
5 Бөлім Халықаралық валюталық – несиелік қатынастар
|
|
|
|
13
|
Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
|
1
|
-
|
9
|
14
|
Халықаралық валюталық – несиелік институттар
|
-
|
1
|
9
|
|
БАРЛЫҒЫ:
|
12
|
6
|
117
|
4.2 Пән тақырыптарының мазмұны
1 Бөлім Ақша, несие, банктер туралы негізгі түсініктер
1 Тақырып Ақшаны мәні мен қызметтері
Ақша түсінігі және оның пайда болуының қажеттілігі. Ақшаның пайда болу табиғаты бойынша рационалистік және эволюционистік теориялары. Ақшаның тауарлы табиғаты. Таурдың қарама-қайшылықтары және құн формаларының дамуы. Құнның салыстырмалы және эквивалентік формасы – құнның екі қарамақарсы жақтары. Эквиваленттік құн формасының ерекшелікиері. Ақша жалпылама құн эквиваленті ретінде. Ақша тауарының спецификасы. Ақшаның тарихи, қоғамдық және экономикалық категория ретіндегі жаратылысы туралы.
Ақшаның қызметтері және олардың ерешелектері. Ақша-құн өлшемі құралы ретінде және баға масштабы. Құн заңы және оның орындалуы.
Ақша айналыс құралы ретінде. Ақша айналысы заңы. Шаруашылық айналымының ақшаға деген қажеттілігін бағалау. Ақша айналысының тұрақтылығының негізі. Ақшаның төлем құралы ретіндегі қызметі. Төлем айналымы және оны ұйымдастурыдың негізгі заңдылықтары. Ақшаның қор жинау немесе қазына жасау ретіндегі қызметі. Қоғамда қор және қазына жасаудың негізгі формалары және оллардың перспективалары.
Ақшаның дүниежүзілік қызметі. Ақшаның дүниежүзілік қызметіндегі формаларының дамуы. Дүниежүзілік ақшаның құн өлшемі, айналыс құралы, төлем құралы, қор жинау құралы ретіндегі қызметтері. Ұлттық валюталарды және Халықаралық есеп бірліктерін дүниежүзілік ақша қызыметінде қолдану. Алтынның қазіргі кездегі рөлі.
2 Тақырып Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
Ақша айналымы және ақша айналысы туралы түсінік. Қызмет көрсетуші ақша формалары: толық құнды, толық құнсыз – қағаз және несие ақшалары. Қолма – қол және қолма – қол ақшасыз ақша айналысы. Ақшаның және төлем құралдарының турлері..
Ақша айналысының эволюциясы. Металл ақша айналысы. Несиелік айналыс құралдары. Қағаз ақша айналысы. Электронды төлем құралдары. Ақша базасы, ақша массасы, ақаша агрегаттары. Ақша айналысы заңы.
Ақша жүйесі, оның элементтері мен негізгі типтері.
Инфляция. Инфляцияның себептері. Инфляцияның түрлері. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары және мемлекет трапына оған қарсы күрдес әдістері.
3 Тақырып Ақша реформалары
Ақша дағдарыстары. Ақша реформаларының тарихи маңыз-мағынасы.
КСРО – дағы 1922 – 1924 жылдардағы ақша реформасы және оның кезеңдері. КСРО – дағы 1947 жылғы және оның экономканы дамытудағы маңызы. 1961 жылғы КСРО – дағы баға масштабының өзгеруі. ҚР 1993 жылғы ақша реформасы және оның қажеттілігі мен жүргізілу ерекшеліктері.
4 Тақырып Қарыз капиталы, өсімақы және несие
Несие қатыныстарының пайда болуы және дамуы. Тауар өндірісі және қоғамдық ұдайы өндіріс – несие қатыстарының дамуының негізі. Несиенің қажет ететін негізгі және айналмалы қорлардың айналым заңдылықтары. Қарыз капиталын құру көздері. Біздің елімізде қарыз құру көздері. Біздің елімізде қарыз қорын құрудағы ерекшелекте. Экономикалық категория ретіндегі несиенің мәні мен оның сипаттамасы.
Қарыз капиталы және қарыз қорлары арасындағы айырмашылықтар мен ерекшелектер. Қарыз капиталының және несие ресурстарының нарығы.
Қарыз пайызының экономикалық мәні. Тауарлы өндіріс және несие қатынастары – қарыз пайызының дамуының негізі. Қарыз пайызы бойынша қарым қатынастарындағы субъектілер. Пайыз нормасын анықтайтын факторлар. Пайыз мөлшермелері, түрлері және олардың ерекшелектері. Пайыз төлеу көздерінің қарыз алушылар мен қарыз берушілер арасындағы қарым қатнастаргға байланыстылығы.
Несиенің қызметтері. Несиенің қайта болу қызыметі. Уақытша бос ақша қаражаттарын қайта болу механизмі. Нағыз ақашаларды несиелік ақшалар
Несие формалары. Банк несиесі – ең кең дамыған несие формасы. Банк несиенің түрлері, олардың біздің еліміздегі және шет елдердегі даму ерекшелектері. Коммерциялық несиенің мәні. Оның банк несие мен байланысы. Тұтыну несиесі, Оның түрлері және әр елдердегі даму ерекшелектері. Мемлекеттік несие. Халықаралық несие.
Банк жүйесі экономиканың дербес сласы және оның құрамдас элементтері, қызыметтері, ролі. Банктің типтері. ҚР банк жүйесінің қалыптасуы. КСРО – дағы 1930 – 1932 жж. Несие реформасы. Оның мақсаты және мазмұны. КСРО – дағы 1998 жылғы түбегейлі реформа банк реформасы.
5 Тақырып Несие және банк жүйесі. Несие мекемелерінің түрлері
Несие жүйесі туралы ұғымдар, оның қызыметету жағдайы. Несие жүйесінің құрылымы және оның өзгеруі.
Несие мекемлерінің түрлері. Эмиссиялық және эмиссиялық емес банктер және олардың түрлері мен құқықтық формалары. Эмиссиялық емес банктер: әмбебап және операциялрдың кейбір түрлеріне маманданған банктер (сауда, есеп айырысу, инвестициялық, жинақ және т.б.)
Маманданған несие қаржы институттарв(квазинбанктер) және олардың типтері мен қызмет көрсету ерекшелектері. Факторингтік, лизингтік, брокерлік, қаржылық компаниялар, ломбардтар, клирингтік палаталар және т. б. Олардыұйымдастыру және қызымет ету ерекшелектері. Басқа елдердегі арнайы несие - қаржы мекемелерінің түрлері.
Екі денгейлі банк жүйесінің қызымет ету механизмі мен құрылымы. Жоғары және екінші деңгейдегі банктердің қызымет етуін ұймдастурыдаға айырмашылықтар.
Шетелдердегі және коммерциялық банктердің қызымет көрсету ерекшеліктері.
2 Бөлім Орталық банк – несие және банк жүйесінің негізгі буыны
6 Тақырып Мемлекеттің Орталық банкі, оның қалыптасуы және дамуы
Орталық (эмиссиялық) банктердің пайда болуы. Оларды ұйымдастыру формалары, оның үрлері және қызметтері. Орталық банктің мемлекеттің экономикасындағы ролі. Ұлттық банк – Қазақстан Республикасының орталық банкі.
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» Қазақстан Республикасы 1995 ж. 30 наурыздағы заңы.
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің құрылымы, заңды статусы және оның міндеті. Орталық банктің пассив және актив операциялары
Пайданы құрайтын көздер мен оны бөлу. Ұлттық банкті басқаруды ұйымдастыру. Ұлттық банктің өкілдігі, жоғары басқару органдарын ұйымдастыру тәртібі. Басқарма. Директорлар кеңесі.
7 Тақырып Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызметтері мен операциялары
Ұлттық банктің негізгі міндеттері. Ұлттық банктің қызметтері:: елдің эмиссиялық орталығы, «банктердің банкісі», үкіметтің қаржылық агенті және елдің экономикасын ақша-несиелік әдістермен реттейтін органы.
Ұлттық банктің актив және пассив операциясына операциясына сипаттама. Орталық банктің табыстарының құрылымы. Ұлттық және шетел валюталарындағы несиелік және басқа да банк операцияларын лицензиялау механизмі.
Банктік қызмет етумен айналысудағы, филиалдар мен бөлімшелерді ашудағы, еншілес құрылымдары құрудағы шектеулер
Ұлттық банктің экономиканы реттеуде ақша-несие саясатын жүргізуі. Ақша-несие саясатының типтері: рестрикциялық, экспансиялық, дефляциялық, селективтік және оларды қолданудың тиімділігі. Ақша-несие саясатының теориялық негізі.
Өсімақы деңгейі саясаты (дисконттық немесе есепке алу), коммерциялық банктердің өтімділігі және қайта қаржыландыру операциялары. Ұлттық банктің бағалы қағаздарды сату-сатып алуда жүргізетін операциялары (ашық нарықтағы операциялар), міндетті резервтер құру саясаты (минималды).
Ұлттық банк – Үкімет банкісі. Ұлттық банктің сыртқы экономикалық қызметі және алтын-валюта резервтерін басқаруы. Банктердің ызмет етуін қадағалау және оны реттеу қызметі. Қазақстан Республикасындағықаржы нарығының мемелекеттік реттеу жүйесі (президенттің 2000 ж. Мамырдың 17-дегі №872 жарлығы).
3 Бөлім Коммерциялық банктер, олардың қызметтері мен іс-әрікетін ұйымдастыру
8 Тақырып Коммерциялық банктердің қызымет етуін ұйымдастыру негіздері
Коммерциялық банктердің құқықтық негіздері «Қазақстан Республикасындағы банктер және банктердің қызыметі туралы» 1995 ж. 31 тамыздағы ҚР заңы.
Банктердің негізгі қызыметтері. Банктің қызымет етуін қалыптастыру. Қайта ұйымдастыру және оны тоқтату тәртібі
Банктік лицензия түсінігі. Банктердің банкротқа ұшырау барысындағы қолданалатын іс – қимылдары.
9 Тақырып Банктердің актив және пассив опреациялары
Банктердің актив және пассив операцияларының сипаттамасы. Пассив операциялары. Банктердің өз қаражатын құру әдістері. Банктердің өз қаражатының және тартылған қаражатының құрылымы. Депозит деген ұғым және оның түрлері.
Банктердің актив операциялары. Несиелік операциялары, вексельмен және басқа бағалы қағаздармен операцияларымен. Инвестициялық, факторингтік, лизингтік, консорциялдық операциялар. «Несиелік линия» түсінігі. Қозғалмайтын мүліктерді кепілдікке алумен берілетін ссудалар. Банктердің комиссиялық-делдалдық және сенім (траст) операциялары.
Банктің пайдасы. Банк пайдасын қалыптастыру көздері. Оны құру әдістері мен оның құрылымы. Коммерциялық банктердің табыстары мен шығыстары деңгейіне әсер етуші факторлар. Банктердің өтімділігі және оны анықтайтын факторлар.
10 Тақырып Банк практикасындағы тәуекелдер
Банк практикасындағы тәуекелдер және олардың жіктелуі. Несиелік, валюталық, өсімақы тәуекелдері.
Баланстанбаған өтімділік, нарық коньюнктурасының өзгеруі, экономикалық, саяси және табиғи апаттары тәуекелдері
Тәуекелден сақтану жолдары. Оның қоғамға әсері.
4 Бөлім Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар нарығының құралдары, құрылымы және қатысушылары
11 Тақырып Бағалы қағаздар нарығы
Бағалы қағаздар және олардың түрлері: акциялар, облигациялар, мемлекеттік қазыналық міндеттемелері, жинақ сертификаттары, вексель. Бағалы қағаздар эмиссиясының тәртібі. Бағалы қағаздарды шығару және айналысқа түсіру тәртібі.
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының қалыпиасуы. 2003 жылдың шілдесіндегі «ҚР-дағы Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңы.
12 Тақырып Қор биржасы
Қор биржасының пайда болуы мен дамуы. Дамыған елдердегі қор биржаларын басқару мен ұйымдастыру ерекшеліктері.
Қазақстан Республикасындағы қор биржаларының қызметі мен мақсаты. Қор биржасы мүшелерінің міндеттері мен құқықтары. Қор биржасының табысы. Пайданы құру мен бөлу процесінің ерекшеліктері. Биржалық мәмілелер
Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар. Оның кәсіби мамандары: брокерлер мен дилерлердің қызметі. Бағалы қағаздар нарығының инвесторлары.
5 Бөлім Халықаралық валюталық-несиелік қатынастар
13 Тақырып Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
Валюта жүйесін ұйымдастыру формалары: ұлттық, аймақтық, дүниежүзілік. Валюта жүйесінің элементтері.
Дүниежүзілік валюта жүйесінің кезеңдері: 1867ж. Париж конференциясы, 1922ж. Генуя, 1944ж. Бреттон-Вудс, 1976ж. Ямайка конференциялары.
Төлем балансы және оның құрылымы. Есеп айырысу балансы және оның төлем балансынан айырмашылығы. Төлем балансына әсер етуші факторлар: инфляция, халықаралық саудадағы өзгерістер.
Валюта курсы туралы түсінік. Шетел валютасымен несиелеу мен есеп айырысу, оларды ұйымдасырудың ерекшеліктері. Валютамен халықаралық есеп айырысуды жүргізудің тәртібі
Валюта саясаты және банктің валюта-қаржы портфелін басқару.
1996 жылдың 14 көкегіндегі Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу туралы» Заңы.
14 Тақырып Халықаралық валюталық-несиелік институттар
Әлемдік банк тобы, оның құрылымдық бөліктері: халықаралық қаржы корпорациясы (ХҚК – МФК), халықаралық даму ассоциациясы (ХДА – МАР),
Инвестициялардың кепілдігі жөніндегі көп жақты агенттік (ИККА – МАГИ), халықаралық қайта құру және даму банкі (ХҚҚДБ – МБРРР).
Халықаралық есеп айырысу банкі (ХЕБ – БМР) және оның операциялары.
Әлемдік банктің (ХҚҚДБ) міндеті мен мақсаты және оның құрылымдық ұйымдастыралуы мен басқарылуы.
Халықаралық валюта қоры (ХВК – МФВ) және оның халықаралық қатынастарда алатын орны мен қызметі.
Европалық қайта құру және даму банкінің (ЕҚҚДБ – ЕБРР) мақсаты мен қызметі.
Азиялық даму банкі (АзДБ – АзБР), оның міндеті мен қызметтері.
Халықаралық қаржы-несие институттарымен Қазақстан Республикасының қарым-қатынастарының қалыптасуы.
4.3 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны және тізімі
1 Тақырып Ақшаның мәні мен қызметтері
Ежелгі ақшаның түрлері. Алтанның демонетизация процесі. Ақшаның қызметтері және олардың ерешелектері. Ақша құн өлшемі құралы ретінде және баға масштабы. Құн заңы және оның орындалуы.
2 Тақырып Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
Ақша айналысының эволюциясы. Төлем құжаттарының турлері. Металл ақша айналысы. Монета және монета тарихы. Қағаз ақша айналысы. Электронды төлем құралдары
3 Тақырып Ақша реформалары
КСРО – дағы 1961 жылы баға масштабының өзгеруі. ҚР 1993 жылғы ақша реформасы және оның қажеттілігі мен жүргізілу тәртібі.
4 Тақырып Қарыз капиталы, пайыз және несие
Қарыз өсім ақасының экономикалық мәні. Тауарлы өндіріс және несие қатынастары – қарыз өсім ақысының дамуының негізі. Несие қарым қатынастарындағы субъектілер. Өсімақы нормасын анықтайтын факторлар. Өсісақы денгейі,ерекшелектері және дамуы. Өсімақы төлеу көздерінің қарыз алушылар мен қарыз берушілер арасындағы қарым қатнастаргға байланыстылығы.
Несие формалары. Банк несиесі – ең кең дамыған несие формасы. Банк несиенің түрлері, олардың біздің еліміздегі және шет елдердегі даму ерекшелектері. Коммерциялық несиенің мәні. Оның банк несие мен байланысы. Тұтыну несиесі, Оның түрлері және әр елдердегі даму ерекшелектері. Мемлекеттік несие.Халықаралық несие.
5 Тақырып Несие және банк жүйесі. Несие мекемелерінің түрлері.
Банк жүйесі экономиканың дербес сласы және оның құрамдас элементтері, қызыметтері, ролі. Банктің типтері. ҚР банк жүйесінің қалыптасуы. КСРО – дағы 1930 – 1932 жж. Несие реформасы. Оның мақсаты және мазмұны. КСРО – дағы 1998 жылғы түбегейлі реформа банк реформасы.
6 Тақырып Мемлекеттің Орталық банкісі, оның қалыптасуы және дамуы
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» Қазақстан Республикасы 1995 ж. 30 наурыздағы заңы.
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің құрылымы, заңды статусы және оның міндеті. Орталық банктің пассив және актив операциялары
7 Тақырып Қазақстан Республикасы Ұлттық банктің қызметтері мен операциялары
Ұлттық банктің актив және пассив операциясына операциясына сипаттама. Орталық банктің табыстарының құрылымы. Ұлттық және шетел валюталарындағы несиелік және басқа да банк операцияларын лицензиялау механизмі.
Банктік қызмет етумен айналысудағы, филиалдар мен бөлімшелерді ашудағы, еншілес құрылымдары құрудағы шектеулер
8 Тақырып Коммерциялық банктердің қызметін ұйымдастыру негіздері
Банктердің негізгі қызыметтері. Банктің қызымет етуін қалыптастыру. Қайта ұйымдастыру және оны тоқтату тәртібі
9 Тақырып Банктердің актив және пассив операциялары
Банктердің актив операциялары. Несиелік операциялары, вексельмен және басқа бағалы қағаздармен операцияларымен. Инвестициялық, факторингтік, лизингтік, консорциялдық операциялар. «Несиелік линия» түсінігі. Қозғалмайтын мүліктерді кепілдікке алумен берілетін ссудалар. Банктердің комиссиялық-делдалдық және сенім (траст) операциялары.
10 Тақырып Банк тәжірбиедегі тәуекелдер
Баланстанбаған өтімділік, нарық коньюнктурасының өзгеруі, экономикалық, саяси және табиғи апаттары тәуекелдері
11 Тақырып Бағалы қағаздар нарығы
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының қалыпиасуы. 2003 жылдың 2 шілдесіндегі «ҚР-дағы Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңы.
12 Тақырып Қор биржасы
Қазақстан Республикасындағы қор биржаларының қызметі мен мақсаты. Қор биржасы мүшелерінің міндеттері мен құқықтары. Қор биржасының табысы. Пайданы құру мен бөлу процесінің ерекшеліктері. Биржалық мәмілелер
13 Тақырып Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
Төлем балансы және оның құрылымы. Есеп айырысу балансы және оның төлем балансынан айырмашылығы. Төлем балансына әсер етуші факторлар: инфляция, халықаралық саудадағы өзгерістер.
Валюта курсы туралы түсінік. Шетел валютасымен несиелеу мен есеп айырысу, оларды ұйымдасырудың ерекшеліктері. Валютамен халықаралық есеп айырысуды жүргізудің тәртібі
14 Тақырып Халықаралық валюталық-несиелік институттар
Әлемдік банктің (ХҚҚДБ) міндеті мен мақсаты және оның құрылымдық ұйымдастыралуы мен басқарылуы.
Халықаралық валюта қоры (ХВК – МФВ) және оның халықаралық қатынастарда алатын орны мен қызметі.
3.4 Студенттердің өзіндік жұмысынын мазмұны
1 Тақырып Ақшаның мәні мен қызметтері
Ежелгі ақшаның түрлері. Ақшаның демонетизация процесі. Ақшаның қызметтері және олардың ерешелектері. Ақша құн өлшемі құралы ретінде және баға масштабы. Құн заңы және оның орындалуы.
2 Тақырып Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
Ақша айналысының эволюциясы. Төлем құжаттарының турлері. Металл ақша айналысы. Монета және монета тарихы. Қағаз ақша айналысы. Электронды төлем құралдары
3 Тақырып Ақша реформалары
КСРО – дағы 1961 жылы баға масштабының өзгеруі. ҚР 1993 жылғы ақша реформасы және оның қажеттілігі мен жүргізілу тәртібі.
4 Тақырып Қарыз капиталы, пайыз және несие
Қарыз өсім ақасының экономикалық мәні. Тауарлы өндіріс және несие қатынастары – қарыз өсім ақысының дамуының негізі. Несие қарым қатынастарындағы субъектілер. Өсімақы нормасын анықтайтын факторлар. Өсісақы денгейі,ерекшелектері және дамуы. Өсімақы төлеу көздерінің қарыз алушылар мен қарыз берушілер арасындағы қарым қатнастаргға байланыстылығы.
Несие формалары. Банк несиесі – ең кең дамыған несие формасы. Банк несиенің түрлері, олардың біздің еліміздегі және шет елдердегі даму ерекшелектері. Коммерциялық несиенің мәні. Оның банк несие мен байланысы. Тұтыну несиесі, Оның түрлері және әр елдердегі даму ерекшелектері. Мемлекеттік несие.Халықаралық несие.
5 Тақырып Несие және банк жүйесі. Несие мекемелерінің түрлері.
Банк жүйесі экономиканың дербес сласы және оның құрамдас элементтері, қызыметтері, ролі. Банктің типтері. ҚР банк жүйесінің қалыптасуы. КСРО – дағы 1930 – 1932 жж. Несие реформасы. Оның мақсаты және мазмұны. КСРО – дағы 1998 жылғы түбегейлі реформа банк реформасы.
6 Тақырып Мемлекеттің Орталық банкісі, оның қалыптасуы және дамуы
«Қазақстан Республикасының Ұлттық банкі туралы» Қазақстан Республикасы 1995 ж. 30 наурыздағы заңы.
Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің құрылымы, заңды статусы және оның міндеті. Орталық банктің пассив және актив операциялары
7 Тақырып Қазақстан Республикасы Ұлттық банктің қызметтері мен операциялары
Ұлттық банктің актив және пассив операциясына операциясына сипаттама. Орталық банктің табыстарының құрылымы. Ұлттық және шетел валюталарындағы несиелік және басқа да банк операцияларын лицензиялау механизмі.
Банктік қызмет етумен айналысудағы, филиалдар мен бөлімшелерді ашудағы, еншілес құрылымдары құрудағы шектеулер
8 Тақырып Коммерциялық банктердің қызметін ұйымдастыру негіздері
Банктердің негізгі қызыметтері. Банктің қызымет етуін қалыптастыру. Қайта ұйымдастыру және оны тоқтату тәртібі
9 Тақырып Банктердің актив және пассив операциялары
Банктердің актив операциялары. Несиелік операциялары, вексельмен және басқа бағалы қағаздармен операцияларымен. Инвестициялық, факторингтік, лизингтік, консорциялдық операциялар. «Несиелік линия» түсінігі. Қозғалмайтын мүліктерді кепілдікке алумен берілетін ссудалар. Банктердің комиссиялық-делдалдық және сенім (траст) операциялары.
10 Тақырып Банк тәжірбиедегі тәуекелдер
Баланстанбаған өтімділік, нарық коньюнктурасының өзгеруі, экономикалық, саяси және табиғи апаттары тәуекелдері
11 Тақырып Бағалы қағаздар нарығы
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының қалыпиасуы. 2003 жылдың 2 шілдесіндегі «ҚР-дағы Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңы.
12 Тақырып Қор биржасы
Қазақстан Республикасындағы қор биржаларының қызметі мен мақсаты. Қор биржасы мүшелерінің міндеттері мен құқықтары. Қор биржасының табысы. Пайданы құру мен бөлу процесінің ерекшеліктері. Биржалық мәмілелер
13 Тақырып Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
Төлем балансы және оның құрылымы. Есеп айырысу балансы және оның төлем балансынан айырмашылығы. Төлем балансына әсер етуші факторлар: инфляция, халықаралық саудадағы өзгерістер.
Валюта курсы туралы түсінік. Шетел валютасымен несиелеу мен есеп айырысу, оларды ұйымдасырудың ерекшеліктері. Валютамен халықаралық есеп айырысуды жүргізудің тәртібі
14 Тақырып Халықаралық валюталық-несиелік институттар
Әлемдік банктің (ХҚҚДБ) міндеті мен мақсаты және оның құрылымдық ұйымдастыралуы мен басқарылуы.
Халықаралық валюта қоры (ХВК – МФВ) және оның халықаралық қатынастарда алатын орны мен қызметі.
4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны
4.4.1 5В050600 «Есеп және аудит» мамандығы күндізгі оқыту түрі үшін СӨЖ түрлерінің тізімі
СӨЖ түрлері
|
Сағат көлемі
|
Дәріске дайындалу
|
18
|
Тәжірибелік сабақтарға дайындалу
|
18
|
Бақылау жұмыстарды және үй тапсырмаларды дайындау
|
27
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
27
|
Барлығы
|
90
|
4.4.2 5В050600 «Есеп және аудит» мамандығы сырттай оқыту түрі үшін СӨЖ түрлерінің тізімі
СӨЖ түрлері
|
Сағат көлемі
|
Дәріске дайындалу
|
24
|
Тәжірибелік сабақтарға дайындалу
|
24
|
Бақылау жұмыстарды және үй тапсырмаларды дайындау
|
34
|
Бақылау шараларына дайындалу
|
35
|
Барлығы
|
117
|
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі
1 Тақырып Ақшаны мәні мен қызметтері
Ақшаның дүниежүзілік қызметі. Ақшаның дүниежүзілік қызметіндегі формаларының дамуы. Дүниежүзілік ақшаның құн өлшемі, айналыс құралы, төлем құралы, қор жинау құралы ретіндегі қызметтері. Ұлттық валюталарды және Халықаралық есеп бірліктерін дүниежүзілік ақша қызыметінде қолдану. Алтынның қазіргі кездегі рөлі.
2 Тақырып Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі
Инфляция. Инфляцияның себептері. Инфляцияның түрлері. Инфляцияның әлеуметтік-экономикалық салдарлары және мемлекет трапына оған қарсы күрдес әдістері.
3 Тақырып Ақша реформалары
ҚР 1993 жылғы ақша реформасы және оның қажеттілігі мен жүргізілу ерекшеліктері.
4 Тақырып Қарыз капиталы, өсімақы және несие
Банк жүйесі экономиканың дербес сласы және оның құрамдас элементтері, қызыметтері, ролі. Банктің типтері. ҚР банк жүйесінің қалыптасуы. КСРО – дағы 1930 – 1932 жж. Несие реформасы. Оның мақсаты және мазмұны. КСРО – дағы 1998 жылғы түбегейлі реформа банк реформасы.
5 Тақырып Несие және банк жүйесі. Несие мекемелерінің түрлері
Шетелдердегі және коммерциялық банктердің қызымет көрсету ерекшеліктері.
2 Бөлім Орталық банк – несие және банк жүйесінің негізгі буыны
6 Тақырып Мемлекеттің Орталық банкі, оның қалыптасуы және дамуы
Пайданы құрайтын көздер мен оны бөлу. Ұлттық банкті басқаруды ұйымдастыру. Ұлттық банктің өкілдігі, жоғары басқару органдарын ұйымдастыру тәртібі. Басқарма. Директорлар кеңесі.
7 Тақырып Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызметтері мен операциялары
Ұлттық банк – Үкімет банкісі. Ұлттық банктің сыртқы экономикалық қызметі және алтын-валюта резервтерін басқаруы. Банктердің ызмет етуін қадағалау және оны реттеу қызметі. Қазақстан Республикасындағықаржы нарығының мемелекеттік реттеу жүйесі (президенттің 2000 ж. Мамырдың 17-дегі №872 жарлығы).
3 Бөлім Коммерциялық банктер, олардың қызметтері мен іс-әрікетін ұйымдастыру
8 Тақырып Коммерциялық банктердің қызымет етуін ұйымдастыру негіздері
Банктік лицензия түсінігі. Банктердің банкротқа ұшырау барысындағы қолданалатын іс – қимылдары.
9 Тақырып Банктердің актив және пассив опреациялары
Банктің пайдасы. Банк пайдасын қалыптастыру көздері. Оны құру әдістері мен оның құрылымы. Коммерциялық банктердің табыстары мен шығыстары деңгейіне әсер етуші факторлар. Банктердің өтімділігі және оны анықтайтын факторлар.
10 Тақырып Банк практикасындағы тәуекелдер
Баланстанбаған өтімділік, нарық коньюнктурасының өзгеруі, экономикалық, саяси және табиғи апаттары тәуекелдері
Тәуекелден сақтану жолдары. Оның қоғамға әсері.
4 Бөлім Бағалы қағаздар нарығы. Бағалы қағаздар нарығының құралдары, құрылымы және қатысушылары
11 Тақырып Бағалы қағаздар нарығы
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының қалыпиасуы. 2003 жылдың шілдесіндегі «ҚР-дағы Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңы.
12 Тақырып Қор биржасы
Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар. Оның кәсіби мамандары: брокерлер мен дилерлердің қызметі. Бағалы қағаздар нарығының инвесторлары.
5 Бөлім Халықаралық валюталық-несиелік қатынастар
13 Тақырып Валюта жүйесі және валюталық қатынастар түсінігі
1996 жылдың 14 көкегіндегі Қазақстан Республикасының «Валюталық реттеу туралы» Заңы.
14 Тақырып Халықаралық валюталық-несиелік институттар
Азиялық даму банкі (АзДБ – АзБР), оның міндеті мен қызметтері.
Халықаралық қаржы-несие институттарымен Қазақстан Республикасының қарым-қатынастарының қалыптасуы.
Мамандық(тардың) жұмыс
оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/32
|
5В050800 «Есеп және аудит» мамандықтын оқу жұмыс жоспарынан көшірмесі
Пәннің атауы: Ақша, несие, банктер
Оқу нысаны
|
Бақылау түрлері
|
Студенттің жұмыстың көлемі
|
Распределение часов по курсам и семестрам (часов)
|
емт.
|
сын.
|
КП
|
КЖ
|
ЕГЖ
|
Бақ.
жұмыс
|
барлығы
|
Дәріс
|
Тәж
|
МСӨЖ
|
СӨЖ
|
Дәріс
|
Тәж
|
МСӨЖ
|
СӨЖ
|
жалпы
|
ауд
|
СӨЖ
|
Күндізгі ОКБ негізінде, 2010 т.ж.
|
1
|
|
|
|
|
|
135
|
45
|
90
|
1 семестр
|
2 семестр
|
30
|
15
|
45
|
90
|
|
|
|
|
Сырттай ОКБ негізінде, 2010 т.ж.
|
1
|
|
|
|
|
|
135
|
18
|
117
|
Установочная сессия
|
1 семестр
|
12
|
-
|
-
|
-
|
-
|
6
|
18
|
117
|
Қаржы кафедрасының меңгерүшісі Н.С. Кафтункина
5 Әдебиеттер тізімі
Негізгі
-
Деньги, кредит, банки. Учебник / под ред. О.И. Лаврушина. – М.: Финансы и статистика, 2005. – 526 с.
-
Деньги, кредит, банки Учебник / под ред. Г.С. Сейткасимова. – Алматы: Экономика, 2000.- 411 с.
-
Деньги, кредит, банки Учебник / под ред. В. Колесникова. - СПб.: Питер, 2005. – 259 с.
-
Законодательные и нормативные акты РК по вопросам финансов, денежного обращения и кредитования.
Қосымша
-
Афонина С. Электронные деньги: Учебное пособие. – СПб: Питер, 2001.
-
Банковские системы развитых стран: Учебное пособие / под ред. Г.Н. Щербаковой. – М.: Экзамен, 2001.
-
Балабанов И.Т., Гончарук О.В., Савинская Н.А. Деньги и финансовые институты: Учебное пособие. – СПб: Питер, 2000.
-
Валютные отношения: Учебное пособие / под ред. Ю.Ф. Симионова. – М.: Финансы и статистика, 2002.
-
Деньги и платежи: сб. норм. актов Республики Казахстан: офиц. тексты по сост. на 1 сентября 2000.
-
Деньги/ авт. Д. Крибб – М.: Слово, 2000.- 371 с.
-
Партнеры предприятия: сб./ сост.: М.В. Гамаюнов, С.Е. Демент. – Центр экон. и маркетинга, 2000.- 305 с.
-
Сборник задач по банковскому делу/ Под ред. Н.И. Валенцевой. – М.: Финансы и статистика, 2000.- 252 с.
-
Финансы, деньги, кредит: уч./ Под ред. Д.В. Соколовой. – М.: Юрист, 2001.- 453 с.
Жұмыс оқу бағдарламасымен келісу парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.3/35
|
2010 - 2011 оқу жылына арналған
«Ақша, несие, банктер»
пәнінің жұмыс оқу бағдарламасымен келісу парағы
КЕЛІСУ ПАРАҒЫ
|
Мамандар дайындаушы кафедра
|
Кафедра меңгерүшісінің
аты-жөні
|
Қолы
|
Келісу күні
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Есеп және аудит
|
Смагулова Р.И.
|
|
|
|
|
|
|
Достарыңызбен бөлісу: |