ЖҰмыс бағдарламасы геоэкология пәні бойынша 050608-Экология мамандығының студенттері үшін

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Павлодар

стандарты мен типтік бағдарламасы

негізінде құрастырылған жұмыс

бағдарламасының бекіту парағы

ОЖ жөніндегі проректор

__________ Н.Э.Пфейфер

«___»_____________200 ж.

Құрастырушы: оқытушы Б.А. Ахметова _______________
География кафедрасы
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Геоэкология пәні бойынша
050608 – Экология мамандығының студенттері үшін
Жұмыс бағдарламасы 050608 – Экология мамандығының мемлекеттік стандарты ҚР МЖМБС 3.08.072-2004 және ҚР БҒМ 2005 жылғы мамырдың 11-інде № 289 бұйрығымен бекітілген типтік бағдарламасы негізінде құрастырылды.

«____» ___________200 ж. кафедра мәжілісінде ұсынылды

Хаттама №_______
Кафедра меңгерушісі____________________ А.А.Калиева

Биология-химия факультетінің әдістемелік кеңесімен мақұлданды

ЖжӘҚБ бастығы __________ А.А. Варакута «____» ___________ 200 ж.

Геоэкология пәні география және экология ғылымдарының ұштасуында қалыптасқан ғылым саласы. Геоэкология курсы географиялық қабықтың геосфераларының немесе ландшафтардың экологиясы деп те түсініледі. Бұл курста табиғи-аймақтық кешендердің өзара байланысы мен өзара әрекеттесуі, геосфералардың экологиялық қызметтері және олардағы антропогендік жүктеменің әсерінен пайда болатын өзгерістер мен бұзылыстары қарастырылады.

• 
  Қоршаған ортаны зерттеудің теориясы мен әдіснамасын қарастыру;
  
• 
  Әр түрлі деңгейдегі геожүйелер жөнінде түсінік қалыптастыру;
  
• 
  Географиялық қабықтың құрам бөліктерінің ерекшеліктерін сипаттау мен олардың экологиялық қызметтерін көрсету;
  
• 
  Химиялық элементтердің табиғи және антропогенді көздерін сипаттау;
  
• 
  Қоршаған ортадағы техногенді ағымдардың қалыптасуының шаруашылық әрекетінен тәуелділігін көрсету;
  
• 
  Географиялық ортаның құрамындағы қазіргі техносфераның қалыптасуы мен қызмет етуінің заңдылықтарын айқындау
  

• 
  Геоэкологияның терминологиялық базасын;
  
• 
  Геоэкологиялық зерттеулердің әдістерін;
  
• 
  Қоғам мен табиғаттың өзара әрекеттесудің қазіргі концепцияларын;
  
• 
  Қазіргі техносфераның қызмет ету заңдылықтарын;
  
• 
  Географиялық қабықтың құрам бөліктерінің ерекшеліктері мен экологиялық қызметтерін;
  
• 
  Техногенездің дамуының географиялық факторларын;
  
• 
  Геоэкологиялық аудандастыру ұстанымдарын;
  
• 
  Әлемдегі және Қазақстандағы экологиялық мәселелерді.
  

• 
  Геожүйелердің әр түрлі иерархиялық деңгейлеріндегі геоэкологиялық үрдістеріне талдау жасау және баяндау;
  
• 
  Қоршаған ортаның сапасын зерттеу әдістемесін пайдалану;
  
• 
  Қоршаған ортаның сапасын жақсарту бойынша шаралар құрастыру.
  

Пәннің тақырыптық жоспары Ф СО ПГУ 7.18.2/07

№ 1 Тақырып. Геоэкология пәні, оның мақсаттары мен міндеттері

Геоэкология терминінің пайда болуы. Геоэкология пәнінің қалыптасуы, оның мақсаттары мен міндеттері. Геоэкологияның ұстанымдары. Экология ғылымының қалыптасуы. Экологиялық ғылымның құрылымы мен қазіргі кезде қалыптасқан тараулары. Геоэкология және экологиялық геология.

№ 2 Тақырып. Геоэкология мен геологиялық экологияның мазмұны мен нысандары

Геоэкологияның құрылымы мен ғылыми мазмұны. Геоэкология мен экологиялық геологияның негізгі түсініктері мен терминологиялық базасы. Геоэкология мен экологиялық геологияның зерттеулерінің нысандары мен пәні.

№ 3 Тақырып. Геосфералардың геологиялық ролі мен экологиялық қызметтері

Топырақтың (педосфераның) экологиялық қызметтері. Атмосфераның экологиялық қызметтері. Дүниежүізілік мұхиттың экологиялық қызметтері. Мантия мен жер қыртысының экологиялық қызметтері. Литосфераның беткі бөлігінің экологиялық қызметтері.

№ 4 Тақырып. Қазіргі техносфераның қызмет етуінің заңдылықтары

Қоғам мен қазіргі техносфераның өзара әрекеттесу заңдары. Қазіргі техносфераның қызмет етуінің заңдылықтарының жалпы сипаттамасы. Техносфераның қалыптасуы мен дамуындағы техникалық революциялардың ролі.

№ 5 Тақырып. Атмосфераның геологиялық ролі мен экологиялық қызметтері

Атмосфераның басты ерекшеліктері. Атмосфераның пайда болуы мен эволюциясы. Атмосфераның табиғи үрдістердегі ролі. Атмосфералық үрдістердің экологиялық-геологиялық ролі. Атмосфераның антропогенді өзгерістері. Атмосфера мен гидросфераның асидификациясы.

№ 6 Тақырып. Гидросфераның геологиялық ролі мен экологиялық қызметтері

Жердің гидросферасы туралы жалпы мәліметтер. Гидросфераның экологиялық қызметтері. Дүниежүізілік мұхиттың негізгі ерекшеліктері, оның экологиялық қызметтері. Құрлықтық гидросфераның жалпы сипаттамасы. Асидификация мен эвтрофикация үрдістері. Су тапшылығы мен су ресурстарын бақылау

№ 7 Тақырып. Геологиялық ортаның (оның ішінде топырақтың) экологиялық қызметтері

Жердің ішкі құрылысы. Геологиялық орта туралы түсінік. Литосфераның экологиялық қызметтері мен ресурстық қызметі. Жағымсыз геодинамикалық (экзогенді және эндогенді) үрдістер.

№ 8 Тақырып. Биосфера және тірі затының экологиялық қызметтері

Биосфераның негізгі ерекшеліктері. Оның құрылысы мен дамуы. Тірі заттардың экологиялық қызметтері. Биологиялық әртүрлілік пен биоиндикация. Биосферадағы заттар айналымдары (биосфералық және биологиялық)

№ 9 Тақырып. Геосфераларға ғарыштық-планетарлық әсер ету үрдістері

Геосфераларға ғарыштық-планетарлық әсер ету үрдістері. Ғарыштық радиация. Ғарыштық-геологиялық үрдістер

№ 10 Тақырып. Дамудың әлеуметтік-экологиялық факторлары мен олардың геосфераларға әсер етуі

Халық саны геоэкологиялық фактор ретінде. Халық географиясы мен табиғи ресурстар. Тұрақсыз биосфера мен тұрақты даму.

№ 11 Тақырып. Техногенездің дамуының географиялық факторлары

Техногенездің дамуының географиялық факторлары. Климаттық факторлар. Эолдық фактор. Геоморфологиялық фактор.

№ 12 Тақырып. Техногенездің дамуының гидрогеологиялық факторлары

Жер асты гидросферасы орналасқан тау жыныстарының коллекторлық қасиеттері. Флюидтердің миграциясындағы жер асты гидросферасы тау жыныстарындағы жарықтардың ролі.

№ 13 Тақырып. Техногенездің дамуының технологиялық факторлары

Ресурс сыйымдылығы мен энергия сыйымдылығы техногенездің дамуындағы технологиялық факторының индикаторы ретінде. Салалық өнеркәсіптік техногенез (қара металлургия, түсті металлургия, химиялық өндіріс, мұнай өңдеу кешені, микробиологиялық өнеркәсіп, орман кешені)

№ 14 Тақырып. Табиғи-антропогенді жүйлердің геоэкологиялық астарлары

Урбандалудың геоэкологиялық ерекшеліктері. Су ресурстарын басқару. Геологиялық ортаны басқару.

№ 15 Тақырып. Геоэкологиялық зерттеулердің әдістері мен ұстанымдары

Мамандықтың жұмыс Ф СО ПГУ 7.18.1/11

оқу жоспарынан көшірмесі

050608 – Экология мамандығының оқу жұмыс жоспарынан көшірме

Пәннің атауы Геоэкология

№

Оқу түрі

Бақылау түрі

Студенттің жұмыс көлемі, сағат

Сағаттардың курс және семестр бойынша бөлінуі (сағат)

Емтихан

Сынақ

Курс. жоба

Курс. жұмыс

ЕГЖ

Бақылау жұмысы

Барлығы

Дәріс

Тәж.

Зерт.

СӨЖ

Дәріс

Тәж.

Зерт.

СӨЖ

Жал

Ауд

СӨЖ

1

Орта білім негізінде күндізгі

5

135

45

90

5 семестр

6 семестр

30

15

90

Әдебиет

Негізгі:

1 Ананичев К.В. Проблемы окружающей среды, энергии и природных ресурсов. – М.: Прогресс, 1975

2 Генсирук С.А. Рациональное природопользование. – М.: Лесная промышленность, 1979

3 Егоренков Л.И., Кочуров Б.И. Геоэкология. – М.: Финансы и статистика, 2005

4 Иноземцев А.А., Щербаков Ю.А. Использование и охрана ландшафтов. – М.: Росагропромиздат, 1988

5 Карлович И.А. Геоэкология. – М.: Альма-Матер, 2005

6 Миланова Е.В., Рябчиков А.М. Географические аспекты охраны природы. – М.: Мысль, 1979

7 Родзевич И.А. Геоэкология и природопользование. – М., 2004

8 Ясаманов Н.А. Основы геоэкологии. – М.: Академия, 2003

Қосымша:

9 Бурлибаев М.Ж. Методические рекомендации по проведению комплексных обследований и оценке загрязнения природной среды. – Алматы, 2001

10 Геоэкология Павлодарской области. – Павлодар: ПГУ им. С.Торайгырова, 2003

11 Семин В.А. Основы рационального использования и охрана окружающей среды. – М.: Высшая школа, 2000

12 Чигаркин А.В. Геоэкология Казахстана. – Алма-Ата: Санат, 1995

13 Царегородцева А.Г. Пойменные ландшафты Павлодарского Прииртышья: Учеб.пособие.-Павлодар:ПГУ им. С.Торайгырова,2003.-75с.

Пәннің жұмыс бағдарламасының Ф СО ПГУ 7.18.1/11