Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты Қр мжмбс 08. 327 2006 және типтік бағдарлама негізінде әзірленген
жүктеу/скачать 354 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қ азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- (қолы)
- 4 Пәннің мазмұны
Қ
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
азақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі|
Мамандықтың мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты және типтік бағдарлама негізінде әзірленген жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы |
|
Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/31 |
|
|
БЕКІТЕМІН ОІ жөніндегі проректор ___________ Н.Э. Пфейфер (қолы)
20__ж. «___»____________ |
Құрастырушы: _________ аға оқытушы Г.Г. Джаксыбаева
(қолы)
Биотехнология кафедрасы
Клеткалық биотехнология пәні бойынша
Биотехнология 050701 мамандық (тарының) студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты ҚР МЖМБС 3.08.327 – 2006 және типтік бағдарлама негізінде әзірленген
ҚР БжҒ министірлігінің бұйрығымен бекітілген № 779 23.12.2005 ж
200_ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ____________ М.С. Омаров 20__ж. «____» ________
(қолы)
Факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған ____________________________________________ 20 ж. «_____»____________
№____ хаттама
ОӘК төрағасы ________________ М.Е. Жагипарова 20 ж. «_____»___________
(қолы)
КЕЛІСІЛГЕН
АТФ Факультет деканы ________ Т.К. Бексеитов 20 ж. «_____»________
(қолы)
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ А.А. Варакута 20 ж. «_____»_______
(қолы)
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған
20__ж. «___»______________ №____ хаттама
1 Пәннің мақсаты –- биотехнологияның болашағы мол бағыттарының дүние жүзінде дамуы туралы баяндау және де оның молекулалық биологияның, клеткалық және молекулалық биофизиканың, биохимияның, клеткалық және молекулалық иммунологияның, биоинформатиканың жетістіктерімен тығыз байланысты екенін көрсету.
Пәннің міндетері - студенттерге клеткалық, гендік, белоктық инженерия салалары бойынша білімнің негіздерін беру. Студенттер клеткалық биотехнологияны прокариот және эукариот жүйелерінде пайдалану арқасында практикадағы талай табыстар туралы білулері керек және де қазіргі заманда клеткалық биотехнологияның даму бағыттарын, соның ішінде ең тиімділерін білуге міндетті.
Пәнді үйренгеннің нәтижесінде студенттер білуге тиісті:
- қазіргі заманауи молекулярлық және клеткалық биотехнологияның бағыттарын, алған білімдерін тәжірибелік пайдалана білу, педагогикалық және ғылыми – зерттеу жұмыс кезінде алған пайдалана білу.
Пәнді үйренгеннің нәтижесінде студенттер істеуге тиісті:
- студенттер осы пәннен алған білімдерін биотехнологияның басқа пәндерін игеру үшін пайдалана білуі керек.
2 Пререквизиттер
Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет:
- физика
- химия
- биохимия
- молекулалық биология
- молекулалық генетика
3 Постреквизиттер
Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет:
гендік инженерия, микроорганизмдер биотехнологиясы, өсімдік биотехнологиясы, жануар биотехнологиясы, медициналық және ветеринариялық биотехнологияны, экологиялық биотехнологияны, тамақ биотехнологияны
-
гендік инженерия -
микроорганизмдер биотехнологиясы -
өсімдік биотехнологиясы -
жануар биотехнологиясы -
медициналық және ветеринариялық биотехнологияны -
экологиялық биотехнология -
тағам биотехнологиясы
4 Пәннің мазмұны
Клеткалық биотехнология биотехнологияның ең алдыңғы саласы болғандықтан, оның барлық бағыттарына едәуір әсер етеді. Биотехнология көптеген ғылымдардың түйісуі арқасында пайда болған, сондықтан оның дамуы молекулалық биология, клеткалық және молекулалық биофизика, биохимия, клеткалық және молекулалық иммунологияның жетістіктеріне және де қазіргі заманның инженерлік технологияларына негізделеді. Демек, клеткалық биотехнологияны меңгеру үшін физика-химиялық биологияның басты жетістіктерін білу қажет. Қазіргі танда биотехнологияның келешегі мол бағыттары ол гендік инженерия, клеткалық инженерия, технологиялық биоэнергетика, белоктық инженерия. Бұл пәннің ерекшелігі студенттер клеткалық биотехнологияның теориялық негіздері мен қатар қолданбалы негіздерін бірдей игеруі болып табылады.
4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
|
№ р/с |
Тақырыптар атауы |
Сабақ түрлері бойынша қарым-қатынастық сағаттар саны | |||||
|
дәріс-тер |
практи-калық (сем) |
Зертха-налық |
студия-лық |
жеке |
СӨЖ | ||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
|
1 |
Кіріспе |
1 |
- |
- |
|
|
5 |
|
2 |
Клеткалық биологияның теориялық негіздері |
2 |
6 |
- |
|
|
15 |
|
3 |
Клеткалық биотехнологияның объектілері |
2 |
6 |
- |
|
|
10 |
|
4 |
Сомалық будандастыру |
2 |
4 |
- |
|
|
15 |
|
5 |
Микробиологиялық жүйелерінің клеткалық биотехнологиясы |
3 |
4 |
- |
|
|
15 |
|
6 |
Эукариоттық жүйелерде клеткалық биотехнологияны қолдану |
3 |
6 |
- |
|
|
15 |
|
7 |
Клеткалық биотехнологияны медицинада қолдану |
2 |
4 |
- |
|
|
15 |
|
БАРЛЫҒЫ : |
15 |
30 |
|
|
|
90 | |
4.2 Пән тақырыптарының мазмұны
|
Дәрістің нөмірі мен тақырыбы |
Дәрістің мазмұны |
|
1. Кіріспе |
1. Клеткалық биотехнологияның объектілері: клеткалар, субклеткалық құрылымдар, макромолекулалар мен биополимерлер, клеткалық және молекулалық биотехнологияның әдістерімен жасалған организмдер. 2. Биотехнологияның басқа салаларының арасындағы клеткалық және молекулалық биотехнологияның орны. |
|
2. Клеткалық биологияның теориялық негіздері |
1. Геномика, протеомика және биоинформатика. 2. Структуралық, функциялық және салыстырмалы геномика - клеткалық және молекулалық деңгейде ген-инженерлік құрылымдарды жасаудың негізі. 3. Әр түрлі организмдердің протеомы, оның функцияға байланысты ұйымдасуы және реттелуі. |
|
3. Клеткалық биотехнологияның объектілері |
1. Клеткалар және субклеткалық макромолекулалық құрылымдар. 2. Іn vіtro өсірілетін клеткаларды биотехнологияның теориялық мәселелерін зерттеу үшін пайдалану. 3. Іn vіtro өсірілетін клеткаларды түрлі кластарға жататын органикалық заттарды өзгерту үшін қолдану. |
|
4.Сомалық будандастыру |
1. Ата-аналық ядролық және цитоплазмалық геномдардың әр түрлі тіркескен сомалық будандардың әр алуандығы. 2. Өсімдіктердің протопластары мен сомалық будандардың цитоскелетінің құрылысы. 3. Будан клеткаларында ядролық және цитоплазмалық геномдарының сегрегациясы. 4. Будан клеткаларында ядролық және цитоплазмалық геномдарының сегрегациясы. 5. Ядроның, митохондриялардың және пластидтердің геномдарын белгілі бір бағытта өзгерту. |
|
5. Микробиологиялық жүйелерінің клеткалық биотехнологиясы |
1. Коммерциялық өнімдерді алу үшін рекомбинанттық микроорганизмдерді пайдалану. 2. Дәрілердің микробиологиялық өндірісі. 3. Рекомбинанттық микроорганизмдердің қатысуымен өндірісте белоктардың синтезін жүргізу. 4. Антибиотиктерді жасаудың және өндірудің жаңа технологиялары. 5. Мембраналық биореакторларды моделдеу. |
|
6. Эукариоттық жүйелерде клеткалық биотехнологияны қолдану |
1. Өсімдіктердің гендік инженериясы. 2. Зиянкестерге, вирустарға және гербицидтерге төзімді өсімдіктерді жасау. |
|
7. Клеткалық биотехнологияны медицинада қолдану |
1. Адамның молекулалық генетикасы. 2. Генді клондау және гендік терапия. 3. Энзим дефицитін емдеуге және профилактика үшін ферменттерді қолдану. |
4.4 Тәжірибелік сабақтардың мазмұны
|
Тақырыптар |
Тәжірибелік жұмыстың тақырыптары |
Мазмұны |
|
2. Клеткалық биологияның теориялық негіздері |
1.Прокариотар мен эукариотар геномикасының жетістіктері және болашағы. Протеомика – белоктық инженерияның негізі. |
1. Структуралық, функциялық және салыстырмалы геномика - клеткалық және молекулалық деңгейде ген-инженерлік құрылымдарды жасаудың негізі. |
|
1. Әр түрлі организмдердің протеомы, оның функцияға байланысты ұйымдасуы және реттелуі. | ||
|
2. Клеткалық биотехнологияның дамуында биоинформатика-ның орны |
1.Биотехнологияның міндеттерін жоспарлауда, ұйымдастыруда және жүзеге асыруда биоинформатиканың орны. 2. Биоинформатика деген тірі жүйелердің құрылымы мен функциялары негізінде, биологиялық активті заттары мен олардың молекулалық нысаналары туралы деректер негізінде қалыптасқан жаңа білім. | |
|
3. Клеткалық биотехнологияның объектілері |
3.Клеткалық биотехнологияның проблемалары мен болашағы. |
1. Іn vіtro өсірілетін клеткаларды ауруларды емдеу үшін қолдану. 2. Іn vіtro өсірілетін клеткаларды түрлі стресс факторларына жауап беру және бейімделу механизмдерін зерттеу үшін пайдалану. 3. Клеткалық органеллаларды гендер экспрессиясын зерттеу үшін объект ретінде қолдану. |
|
4.Клеткалық биотехнологияны пайдалану өрісі. |
1. Цианобактериялар мен микробалдырлардың экскреция процестеріне түрлі факторлардың әсерін биотехнологияда пайдалану. 2. Трансгендік жануарлар (тышқан, ірі қара мал, қой, ешкі, шошқа, құс, балық). 3. Пептидтік векторды қолданып клеткаларға гендер мен олигонуклеотидтерді жеткізу. 4. Түрлі клеткалар мен ұлпаларға векторларды, олигонуклеотидтерді, белоктарды және басқа макромолекулаларды тасымалдау үшін липосомаларды қолдану. | |
|
4. Сомалық будандастыру |
5.Гендік инженерия – клеткалық биотехнологияның қолданбалы негізі |
1. Өсімдіктердің гендік инженериясы 2. Қолайсыз жағдайларға және қартаюға төзімді өсімдіктерді шығару. |
|
5.Микробиологиялық жүйелерінің клеткалық биотехнологиясы |
6.Клеткалық биотехнологияны микробиология-лық жүйелерінде қолдану. |
1.Микробтар мен өсімдіктердің әрекеттесуін биотехнологияда пайдалану. 2. Симбиоздік әрекеттестіктегі гендік жүйелерінің интеграциясын селекция мақсатында пайдалану. 3.Рекомбинанттық микроорганизмдердің қатысуымен өндірісте белоктардың синтезін жүргізу. 4. Антибиотиктерді жасаудың және өндірудің жаңа технологиялары. 5.Мембраналық биореакторларды моделдеу.
|
|
6. Эукариоттық жүйелерде клеткалық биотехнологияны қолдану |
7.Клеткалық биотехнологияны эукариоттық жүйелерінде қолдану. |
1. Биоинженерлік тәсілдерімен гүлдердің түсін, өсіміктердің тамақ құндылығын, жемістердің дәмін және сыртқы түрін өзгерту. 2. Өсімдіктерді биореакторлар ретінде пайдалану (антиденелерді, полимерлерді, бөтен белоктарды алу). |
|
7. Клеткалық биотехнологияны медицинада қолдану |
8. Клеткалық және молекулалық биотехнологияны медицинада пайдалану |
1.Вакциналар. Синтезделген вакциналар. 2. Вирустық белоктарға ұқсас амин қышқылдарының тізбектерін синтездеу және белгілі өзгешелігі бар антиденелердің пайда болуын индукциялау. 3. Алғашқы құрылымы белгілі белоктардың антигендік детерминанттары. 4.Иммунодиагностиканың әдістері. 5. Иммундық жүйені геномика тұрғысынан қарастыру. |
|
|
9.Биотехнология-лық өндірісте клеткалық биотехнологияның маңызы. |
1.Клеткалық биотехнологияның мүмкіндіктері мен болашағы. 2.Клеткалық биотехнологияның коммерциялануы. Клеткалық биотехнологияда зерттеулерді бақылау және биотехнологиялық табыстарды патенттеу. |
4.5 Студенттердің өздік жұмыстарының мазмұны
|
№ |
СӨЖ-дің түрі |
Бақылау формасы |
Бақылау түрі |
Сағат саны |
|
1 |
Дәріс сабақтарына дайындық |
|
Сабаққа қатысу |
0,5х15=7,5 |
|
2 |
Тәжірибелік жұмыстарға дайындалу |
Жұмыс дәптері |
Сабаққа қатысу |
0,5х 9=4,5 |
|
3 |
Үй тапсырмасын орындау (конспекттер, дәрістер, СӨЖ) |
Жұмыс дәптері |
Жазбаша дәптердегі конспект |
0,5х45=22,5 |
|
4 |
Ғылыми докладтарға және рефераттарды қорғауға дайындалу |
Рефератты қорғау |
Жазбаша |
6,0 х 8=48 |
|
5 |
Коллоквиумдарға дайындалу |
Жұмыс дәптері, глоссарий, тесттер |
Тесттер, ауызша сұрау |
4,0 х 2=8 |
|
Барлығы |
90 | |||
4.5.1 Студенттерге өз бетімен орындауға ұсынылатын жұмыстар тақырыптары
1 Тақырып Кіріспе
Мазмұны: Клеткалық биотехнологияның қысқаша тарихы және даму кезеңдері.
Әдебиет: [1] 13-15 бет
2 Тақырып Клеткалық биологияның теориялық негіздері
Мазмұны: Биотехнологияның міндеттерін жоспарлауда, ұйымдастыруда және жүзеге асыруда биоинформатиканың орны. 2. Биоинформатика деген тірі жүйелердің құрылымы мен функциялары негізінде, биологиялық активті заттары мен олардың молекулалық нысаналары туралы деректер негізінде қалыптасқан жаңа білім.
Әдебиет: David W.Mount. Биоинформатика. Анализ генома и последовательностей
3 Тақырып Клеткалық биотехнологияның объектілері
Мазмұны: Іn vіtro өсірілетін клеткаларды организмге, ұлпаларға және мүшелерге түрлі биологиялық активті қосылыстардың, дәрі-дәрмектердің, токсиндердің, әр түрлі патогендердің т.с.с. әсерін зерттеу үшін моделді объект ретінде пайдалану.
Әдебиет: [7] 360-402 бет
4 Тақырып Сомалық гибридизациясы
Мазмұны: Гибридомаларды алу. Моноклондық антиденелерді шығару және оларды медицинада, ветеринарияда қолдану
Әдебиет: [9] 88-110 бет
5 Тақырып Микробиологиялық жүйелерінің клеткалық биотехнологиясы
Мазмұны: Улы қосылыстардың биодеградациясы және биомассаны пайдаға асыру. Өсімдіктердің өсуін арттыратын бактериялар. Микробтық инсектицидтер.
Әдебиет: [1] 105-133 бет
6 Тақырып Эукариоттық жүйелерде клеткалық биотехнологияны қолдану
Мазмұны: Өсімдіктердің гендік инженериясы Трансгендік жануарлар. Адамның молекулалық генетикасы
Әдебиет: [1] 371-482 бет
7 Тақырып Клеткалық биотехнологияны медицинада қолдану
Мазмұны: Генетикалық аурулардың молекулалық диагностикасы. Гендік терапия.
Литература: [1] стр. 483-513 бет
5. Әдебиеттер
Негізгі
1. Глик Б., Пастернак Д. Молекулярная биотехнология. М. Мир. 2002 ,589 с.
2. Антипова Л.В., Жаринов А.и. Прикладная биотехнология. Воронеж. ВГТА. 2001, 332 с.
3. Ройт А., Бростофф Д.. Мейл Д. Иммунология. М. Мир. 2000, 592 с.
4. Сингер М., Берг П. Гены и геномы. М, Мир, 1998, Т.1, 373 с.
5. Сингер М., Берг П. Гены и геномы. М, Мир, 1998, Т.2, 391 с.
6. Галактионов В.Г. Иммунология. М. МГУ. 1998,480 с.
7. Валиханова Г.Ж. Биотехнология растений. Алматы.1996. 480 с.
8. Самуилов В.Д., Олескин А.В. Технологическая биоэнергетика. М., Наука. 1994, 126с.
9. Серов О.Л. Перенос генов в соматические и половые клетки. Новосибирск. Наука. 1985, 121с.
Қосымша:
1.Чехонин В.П., Дмитриева Т.Б. Жирков Ю.А. Иммунохимический анализ нейроспецифических антигенов. М. Медицина. 2000, 203 с.
2.Долгих В.Т. Основы иммунопатологии. М. Медицина. 2000, 203 с.
3. Шабарова З.А., Богданова А.А., Золотухин А.С. Химические основы генетической инженерии. М.Наука. 1994, 229с.
4. Беккер М.Е., Лиепиньш Г.К.. Райпулис Е.П. Биотехнология. М. Агропромиздат.1990, 334 с.
5. Минченко А.Г., Дударева Н.А. Митохондриальный геном. Новосибирск. Наука. 1990, 194 с.
6. Биотехнология. Под ред. Ю.Ю. Глебы. М. 1988, 230 с.
7. Льюин Б. Гены. М. Мир. 1987, 544 с.
|
Оқу жұмыс жоспарынан көшірме |
|
Ф СО ПГУ 7.18.3/32 |
Клеткалық биотехнология – пәні
|
Оқу нысаны |
Пәннің көп еңбекті қажет етуі |
Семестр бойынша бақылау нысандары |
Семестр |
Семестр бойынша студенттердің жұмыс көлемі | ||||||||||||
|
кредиттер |
академиялық сағат |
кредиттер |
академиялық сағат (ак. сағат) |
СӨЖ (ак. сағат) | ||||||||||||
|
барлығы |
ауд |
СӨЖ |
емт. |
сын. |
КЖ |
КЖ |
Барлығы |
Дәр |
пр. |
зерт |
барлығы |
ОСӨЖ | ||||
|
Жалпы күндізгі |
3 |
135 |
45 |
90 |
5 |
|
|
|
5 |
3 |
135 |
15 |
30 |
- |
90 |
90 |
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
| |||||||||
Кафедра меңгерушісі ______ М.С Омаров 20__ж. «___» ________
(қолы)
Достарыңызбен бөлісу: