УДК 378.1:372.854
Коспанова Диана Еркешовна, Қаршыға Айгерім Айтбайқызы, Қасымхан Гүлназ Сейтханқызы Ғылыми жетекші: Узакова А. Б., магистр, оқытушы Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университеті, Алматы, Қазақстан email: kospanovad@gmail.com ХИМИЯДАН ЭССЕ ЖАЗУ ДАҒДЫЛАРЫНАРТТЫРУ Аңдатпа. Бұл мақалада эссе жазу шеберлігінстуденттерді оқытуда қолдану тәжірибесі ұсынылады; бұл оқыту әдісінің оқу-тәрбие процесіндегі маңыздылығы көрсетіледі; оқу әрекетінің бұл түрі оқытылатын пәнге деген қызығушылықты арттыратыны көрсетілген.Зерттеу шеңберінде эксперимент жүргізілді, онда зерттелуші алдымен өзі эссе жазды, кейін түсіндірме жұмыстары жүргізілген соң нақты стратегия бойынша екінші эссе жазды. Алғашқысы жүйесіз жазылған, әдеби құралдар пайдаланылмаған, эссе құрылымы мен автордыңжеке ұстанымы болмаған. Екінші эссе барлық ережеге сай жазылған, автор өз ұстанымын нақты дәлелдеп, көркем тілмен ойын жеткізе білген.
Түйін сөздер: эссе, шығармашылық, дағды, әдістер, аргументация, ұстаным, идея.
Эcce жaнpы қaзipгi зaмaндa бapлық мaмaндықтaғы aдaмдap үшiн нeгiзгi icкepлiк қapым – қaтынac жacayдың, тaбыcқa қoл жeткiзy үшiн өз жaңaлығын жүзeгe acыpyдың, бacқa aдaмдapдың oй-пiкipiнe көзқapacын бiлдipy үшiн eң нeгiзгi жaзy түpi бoлып қaлыптacып oтыp. Қaзipгi мeктeп oқyшыcы - кeлeшeк мaмaн, oл қaндaй caлaдa бoлcын өзiнiң шeшiмi мeн тұжыpымын cayaтты бepe aлaтын, ayызшa дa, жaзбaшa дa тaлaптapғa әpi yaқытқa caй oйын тoлғaй aлaтын мaмaн бoлyы тиic.
Химия пәнінен эссе жазуды дағдылану арқылы білім алушылар өз ойын жазбаша түрде жеткізу арқылы өзіндік көзқарасын ,сыни ойлауын дамыта отырып, өз бетімен шығармашылық ойлау дағдыларын дамытады .Эсселерді бағалау мен талдауды үйретіп,сыни көзқарастарын қалыптастырып,ғылыми тұрғыдан тереңінен тануға мүмкіндік береді.
Химия пәнінен эссе жазу алынған білімді жаңа қырынан танып, өз ойыңды жинақтап, болжамдарыңды түйіндеу болып табылады .Эссе-бұл пікірлерге көп мән берілетін ,ой теңізіңді сан қақтыратын ,өз ойыңды жинақтауды қажетсіндіретін, рухани азық сыйлаумен қатар ,ішкі дүние танымыңды өткір қабылдауға негізделген қысқа құрылымды әдеби туынды болып табылады . Эссе жазылу құрылымын білу бұл білім алушылар үшін тиімді.Эссе жазу арқылы ойымызды жинақтап, алған білімімізді логикалық тұрғыдан дамытады. Эссе жазу әр адамның қолынан келе бермейді. Сол себепті эссе жазу әдебін білу мен оны түсініп , оны қолдану туралы мәліметтерді беру осы жобаның өзектілігі болып табылады.
ПAЙДAЛAНЫЛҒAН ӘДEБИEТТEP ТIЗIМI «Эссе қалай жазылады?» С.А. Молдабекова .
Научный руководитель: Узакова А. Б., магистр, преподаватель
Казахский национальный педагогический университет имени Абая, Алматы, Казахстан email: kospanovad@gmail.com
РАЗВИТИЕ НАВЫКОВ НАПИСАНИЯ ЭССЕ ПО ХИМИИ Аннотация. В работе представлен опыт использования эссе в работе со студентами; показана значимость данного метода обучения в образовательном процессе; указывается, что данная форма учебной деятельности повышает интерес к изучаемому предмету. В рамках данной темы была проведена и всесторонне проанализирована исследовательская работа. Был проведен эксперимент, в котором исследуемый сначала написал эссе сам, позже после проведенных объяснительных работ, написал эссе по четкой стратегии. Первое эссе было написано безсистемно, не были использованы литературные средства, отсутствовала структура и личная позиция автора. Второе же эссе было написано в соответствии со всеми правилами, автор смог четко аргументировать свое мнение и выразить свою мысль используя художественный язык.
Ключевые слова: эссе, творчество, мастерство, приемы, аргументация, позиция, идея.
Kazakh National Pedagogical University named after Abai, Almaty, Kazakhstan email: kospanovad@gmail.com
DEVELOPING CHEMISTRY ESSAY WRITING SKILLS Annotation. The paper presents the experience of using essays in working with students; the importance of this teaching method in the educational process is shown; it is indicated that this form of educational activity increases interest in the subject being studied. Within the framework of this topic, research work was carried out and comprehensively analyzed. An experiment was conducted in which the subject first wrote an essay himself, later, after explanatory work, he wrote an essay on a clear strategy. The first essay was written unsystematically, literary means were not used, there was no structure and personal position of the author. The second essay was written in accordance with all the rules, the author was able to clearly argue his opinion and express his thoughts using artistic language.
Key words: essay, creativity, skill, techniques, argumentation, position, idea.