Лайпанов б. А

НАЗМУ БАСХЫЧДА

Сёзлени атлауучла этиб,

Назму басхычны сюейме.

Ёрлейме. Къайры? Кёкгеми?

Не излейме анда?

Излейме кёрюрге... кимни?

Излейме билирге... нени?
Мийикден къараб,

Ауалнымы, огъесе,

Джууукълашыб келген ахырзаманнымы,

Башха дунияланымы,

Бизден айырылгъанланымы,

Кёкню башынмы –

Нени кёрюрге излейме?
Сёзюм джетерми

Аны атлауучла этиб,

Назму басхыч этиб,

Тохтаусуз барыргъа ёрге?

Алай а, ол – кераматлылагъа кёрюне болур.

Ол басхыч бла Кёкледегиле эне болурла Джерге,

Джердеги шыйыхла да аны бла чыгъа болурла ёрге.

Джерден Кёкге къараб тургъанлагъа уа –

Кесибизге тюшеди ишлерге басхыч,

Кёкню киритин ачаргъа ачхыч.

Ёрлейди ёрге,

Тенг бола къанатлы джанлагъа.

Тохтаусуз, къаджыкъмай кюрешиб турсам,

Къанат битер, Кёк да ачылыр меннге.

Назму басхычым чыгъарыр Кёкге.

Кёкге тюл, чынгылны эрнине келсем,

Алгъа, артха тебмезча бегинсем, джангылгъанымы билсем

(Эсиме келтирирге огъуна къоркъама),

Не бла бошалыр аны ахыры?
Бийнёгер кёрюнеди кёзюме.

ТАНЫШ НАЗМУЧУГЪА

Шай бла джашайды шайыр.

Джилиги юзюлгенди аны.

Къыйынлыкъларында

Терслейди бютеу дунияны.

Юйюн шайтан уягъа ушаталла бютюн

Ички бла тютюн эмда къайгъы.
Чефирни, ичкини, тютюнню арасында,

Аладан къалай, къайры къутулургъ билмей,

Къара чибинлеча, сёзле,

Къуу бола, уу бола,

Айланалла учуб.
Сёзге къуллукъ этер орнуна,

Шайтаннга къуллукъ этеди шайыр:

Дунияны сёзюн этеди ол,

Халкъны бир-бирине этеди ол.

Шайыр болгъанды (ТИЛ-чи тюл!) тилчи.

Ёзю да къуу, сёзю да къуу.

Ашагъаны, ичгени да – уу.

Таза тутмаса шайыр,

Дунияда эм таза, эм ариу Акъ бийче – ШИЙИР –

Унармы джашаргъа аны бла?!

Тебсиде шайы,

Юйню тёрюнде шыша къалау,

Тютюн тюбле – челек бла бир...

Шайырны ёлтюргенди зарлыкъ.

Алай а, зар назмучу ёлгюнчю кеси,

Ненча керти Шайырны къурутхан болур?!

СЁЗ бла ШАЙЫР

Поэтлеге джокъду джылау.

Поэтлени джокъду аяу.
Ала, болсала да джаяу,

АТ-лыдыла, КЪАНАТ-лыдыла.

Болсала да джаланннгач,

Кёллери токъду аланы.

Кирир джерлери джокъдуму?

Бютеу Алам – юйдю алагъа.

Халкъ дуния малгъа табыннган сагъатда да,

Башдан-аякъ къул джамагъатда да

Бийликлерин, ёзденликлерин тас этмейле ала.
Эшек билген – арба джол.

Арба джолда шайыр кёрмезсе.

Аланы джюрютген къанатлы атла –

Пегас – Гемуда – Боракъ.

Къара кюн да акъ сёз бла

Адамгъа табдыралла эс. Алагъа

Сынау дуния да, джандет джурт да –

Сёздю.
Сёзден башланады Поэт.

Сёзде джашайды.

Сёз бла джашайды.

Сёз бла Поэт

Бир-бирин тюрлендирелле,

Бир-бири джазыуун джазалла.

Бир-биринде джашайла ала.

Алай а, Сёз биринчиди,

Шайыр – экинчи.

Шайырны керти дуниясыды Сёз.

Джанын Ана тилге, Ана тил ючюн береди ол.

Тёнгеги къайда болса да, къайда къалса да,

Джаны уа – Сёздеди.

Ана тил саулукъда

Шайырлагъа джокъду ёлюм.

Шайыргъа атылгъан окъ

Ана тилге тиеди.

Ана тилге атылгъан окъ

Шайыргъа тиеди.

Бирдиле ала, биргедиле ала.

Джангыз ёлюм айырыргъа боллукъду аланы.

Огъай, ёлюм да айыралмаз.

Ёлселе да, къалырла бирге –

Ёлюк бла кебинча.

ЭРКИШИНИ ДЖОЛУ

1

Эркишини джолу –

Джуртданды-Тиширыуданды,

Джуртхады-Тиширыугъады.

2

Эркишини тиширыугъа атхан огъу-урлугъу

Кёкден Джерге учхан къуйрукълу джулдузлагъа ушайды.
3

Эки кёзюм эки Кюннге бурулады

Сенде толгъан эки Айны кёрсем.

ДЖАНГЫЛЫЧ

«Къалын орман чегетни ичинде джашыныб тургъан,

Ёмюрде кишини таягъы къой, бармагъы да тиймеген,

Мылы, джылы, мийик, кийик дорбунда кече къалдым» деб,

Къууаннгандан сир туруб, бир къарышха ёсген эди.
Эртден бла къарагъанында уа,

Дорбунну къабыргъаларында джазыуладан, тамгъаладан

Мухур басар бош джери джокъ эди.
Бармакъдан да гитче болуб,

Аллына муккурчукъ болуб, мугурчукъ болуб,

Баш энгишге къарагъанлай,

Дорбундан чыгъыб келе эди.

КЁК АХЫР КЕРЕ БЕРЕДИ ШАНС

Эсиме тюшеди ол къыз.

...Кёкден тюшгенед джулдуз.

Мен къалгъанымда уа джунчуб,

Ол... кетгенед учуб.
Къайдаса Сен – толгъан Айым?

Эсиме тюшгенинг сайын,

Булутха киреди Кюн.

Бу дунияда насыблыды ким?

Оджагъымдан тюшгенед джулдуз.

Мени уа – таукеллигим джетмей,

Къойгъанем аны юйлю этмей.

(Джарлыны ашы аллына келсе бурну къанар).

Андан бери кетди ненча джыл.

Джулдузла джаналла Кёкде,

Алай а – меннге тюл – башхалагъа.

(Сокъурланнган сокъуранады артда).

Эсиме тюшеди ол къыз.

...Кёкден тюшеди джулдуз,

Сора меннге этиб айыб,

Кетеди узайыб, ташайыб.

Хар кече сайын болады алай.

...Тутулады Кюн, тутулады Ай...

Учхан джулдузлагъа къарай,

Джюрегими Къадау Таш этиб,

Джангыз Терекча сюелеме Джерде.

Къазакъ бёрю уа улуйду ичимде –

Ол къыз кетерге унамайды эсимден.
Къач ала – эскере джазны –

Кёлюмю-джюрегими джаздым.

Айтдым кесиме: не сууу, не къыз –

Джууаб сакълаб турады ол къыз.

Айтдым кесиме: не ёл, не тирил;

Не бузла, не отха берил-кёмюл;

Не къачха, не джазгъа керил.
Ахыр кере ышарады къадар,

Джазыу ахыр кере береди мадар.

Ахыр кере шанс береди Кёк.
Не кёлюм чыгъарыкъды кесимден –

Не ол къызны къайтарлыкъма кесиме.

Ансыз джашагъан ёмюрюмю къайтара,

Кече, кюн да къысарыкъма кесиме.

жүктеу/скачать 2.02 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: