МӘШҺҮр-жүсіп қолжазбаларындағы ислам мәдинеті
жүктеу/скачать 7.37 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қорқыныш төрт түрлі
- Діни уаѓыз(бірінші н±сќа)
Адам жаратылысы туралы Құдай Тәбарак уа Тағала әр нәпсі үшін төрт жұрт даяр қылып қойған: Бірі рахым мадр [37] ананың қарнында бес ай жанды қылып, сол жерде рыздық жегізген. Бірі ғалим шәһәдәт [38] осы жарық дүние. Бірі ғалим барзах [39] жан шыққан соңғы аруақ әлеміне жеткенше. Бірі ғалим аруах [40] . Бес ай жансыз, бес ай жанды. Жан сақтаған жерін қалай қиып тастап кетеді. Бала тумақ жақсы көрмейді, сол жерінен қозғалуды амалсыз нағлаж шырылдап жылап зорға шығады жарық дүниенің жүзіне. Хош ана құшағына түсіп емшек еміп ананың меһр шапағатын сезген соң баяғы шыққан жеріне қайта бар десе өлсе жоласын ба бармайды. Баруды жиреніп жек көреді. Олай болса бұл жаһанның кең жүзінде жүргенмен мехнат уа машақаты ойға салып қарағанда, ананың жатырынан тар. Ондай жылы жәйді өзіне қорек алып тыныш жатып еді ғой. Ал енді мүмин мәужуд[41] жазғ уа фазғ етіп өлімнен жиреніп, өлуді жек көріп жүргенменен өлді Құдайын тапты. Құдайын тапқан жанға жалған тіршіліктің тарлығы ананың жатырынан көп тар, көп жаман, көп қиын. Олай болса мүмин мұсылман Құдайын тапқан соң, бұ жалғанға қайту жарық дүниенің жүзін тастап, ананың жатырына қайта барамын деген сықылды. Не ғам иманды құлның өлгені де, тәні де болмас. Үш кез тәні де хақ сөзі рас сөз деп біл. Өлімнен қорқады. Өлім не нәрсе екенін оның қандай қасиеті шарапаты барлығын білмегеннен мұны надандық дейміз бір. Екінші - қайдан келді? Қайда бармақшы нәфсі натиқ [42] рух инсани [43] не екенін де хабарсыздығынан. Үшінші - зәннә [44] қылғандықтай зым-зия жоқ болуды ол неге ойламайды. Зым-зия жоқ болу деген асылы жоқ екендігі. Төртінші - күмән қылғандықтан. Өлгенсоң бұ жаһаннан қабарсыз қалуды. Бесінші - қииәс [45] қылғандықтан. Өлім деген бір зор әләм рәжу ғазаб [46] деп. Алтыншы - өлген соң хәлі не боларын білмей мутахар уа сир исм [47] болғандықтан. Жетінші - өзінен қалатұғын дүниені өзінен басқаға қимағандығынан. Осы айтылған жеті түрлі ғилләт [48] адамға өлімді жек көрсетіп, қорқытып үркітіп тұратұғын. Бұлар бєріде бұзық ой, қиялылық, надандық, өз алдына иесіз бір жаман ауру. Оның дауасы бұл ғилләтларды өз бойынан, ғақыл ойынан кетіруге тырысу. Ләтиф рәббәни, хақиқат инсани, нәфсі натиқ осы үшеуі бір қалыбның есімдері. Хош бол нәпсі натиқ жазушы хатшы орнында, дене бір қалам орнында. Жазушы қаламды қалай билеп төстеп жұмсап отырады, жүрек денені солай билеп төстеп отырады. Нәпсі натиқ денені билеп төстеп, жұмысқа салғандығының аты хайат тіршілік делінеді. Нәпсі натиқның денені билеп төстей алмай, жұмысқа салалмай қалғандығын мәмәт өлгендік дейді. Өзің жазушы болсаң қаламың қолыңнан түспесе, өзіңе қандай бейнет қаламың қанша қиналу кесілумен сияға малынып қызметке салынып тынышсыз болады. Сен оны жазбай қаламданға салып қойсаң, қалам да тыныш, сен де тыныш. Екеуіңде бейнеттен халас [49] боласын. Тірлік деген жазушы мен қаламның бас қосып бірігуімен бейнетке қалып отырғандық. Өлу деген осы екеуі бірінен-бірі айырылып жазушы да тыныш, қаламға да тыныштық табылғаны. Құдай ғақыл иесі берген. Әр нәрсені танып білуге мұршасы келген. Тірлікпен өлілікті осы есепті көріп, өзіне де қаламға да тыныштық болғанын жақсы көріп өлімді сағынып а Құдайы тыныштықпен жылдамғана берсе екей деп отырады. Хош бол бір. Екінші дауа бұл нәпсі натиқ аталған рух инсан фәнәфәхәт фиһи мин рухдан келген. Әууәл ғәлимул-ләһуаттан [50], ғәлимул-жабарутке [51], ғәлим жәбәруттен ғәлимл-мәләкутке [52] келген. Мәләкут сәмәуатда [53] ғәләм әләруах [54] да болып мәләкут ард [55] да ғәләм әл-барзах да болып күн фәсәд аталған ғәләм табиғатқа келіп бүтін инсанда тәғәллуқ [56] тапқан. Барзәх ғәлим ард мәләкут әләруәх ғәлим сәмәуәт мәләкут. Өзінің қайдан келгенін білген жан келген жеріне қайтуға өмір бойы есідерті сонда болып. «الامان حب الوطن من» « хуббул отан мин әл-иман»
Хадис шарифдің мағнасын мулахиз [57] қылумен күні түн жабдығында болумен жері суын бір таппай қоймайды. Ендеше бұған арқан тұсау, байлау- матау тіршілік қолын босатпай, мұрнын сіңбіруге мұршасын келтірмей жүрген жазу нағыздығы. Қаламды қаламданға тастай беріп, жазушылықтан бас алып қашса бұрынғы шыққан орнына жып-жылдам бармақшы. Бұрынғы шыққан орнына қайыра баруына үш жабдық керек; ақуал [58], әфғәл [59], ахлақ [60]. Жақсы сөзді, жақсы пейілді, жақсы мінезді болуы керек. Жаман сөзді, жаман пейілді, жаман мінезді болса. Үш балақты шідер есепті екі дүниеде қолын дәнемеге жеткізбейді. Бұл жерін шамам келгенше ашып айтып кетейін. Жаман сөзбен, жаман пейілмен жаман мінезбен ғадәт алған адамның жаны ғәләм барзахтың төменгі жағында. Тіріде мінезі қай хайуанмен мінездес болса сол хайуан суретінде қиын қыстаулықта бейнетте қалады. Жақсы сөзді, жақсы пейілді, жақсы мінезді ғадәт алған адамның жаны дүниеден айырылған уақытта ғәлимул-барзахда биттей кідірмей ғәлимул-мәләкутке шырқап шығып кетіп сейіл сайран құстай ұшып тайран қылып ... ғәлим шаһадатқа келіп кетіп жүреді, ұжмақтың құсы есепті. Үшінші дауа жанға өлім жоқ, тозу жоқ, ескіру жоқ, бір асыл жәуһар. Денеден бөлек кеткенмен оған толықтық табылмаса, кемдік келмейді. Анармен алманы сығып суын алса суы бір түрлі тәтті болады. Дене анар сықылды, жан сығып алған тәтті су сықылды. Екеуін екі айырып байқағанда анар болып тұрғаннан суын бөлек сығып алғаны асылданады. Денеден кеткенмен жан асылданбаса далада қалмайды. Қар еріп кеткенмен суы бірге кетпейді. Жүз шам, мың шам сөніп қалғанмен ай мен күннің нұры тұр емес бе. Ендеше ойлау керек денеден айырылса жан асылданып кететұғындығын, жанның қиналуда қалмай сыйлануда болғандығын ойлаған жанға, тірліктен өліп қалғандығы көп жақсы. Солай болатұғындығы үшін бұрынғы әнбия, әулия бәріде тірлктен, өлгендігін артық көріп, өлімге құмарланып Құдай үшін жан қиып өлу жағына бәрі асықты. Тірі жүргендігі қара суықтық сықылды болдыда, өлген күні хайат болатұғындығына көздері жетеді. Төртінші дауа рух инсаны денеден айырылған уақытта екі ғәламның әхуаліне бірдей жетектеніп білуге емін еркін ерікті. Не үшін десең денеде тұрғанда қынапта тұрған қылыш есепті, қынаптан шыққан күн жарқырап көзге түспекші. Бұрынғылар айтпадыма қылыш қынабында қырық жыл жатса қынабының құнына тұрмайды. Қынаптан шыққан күнінде ер құнынан асып кетеді деп. Айна боқшада жатса онан не пайда, боқшадан суырып алса сонда бет көруге жұрттың қолына алуға жарайды. Құс қанша ұшқыр, қанша өңді болғанмен байлау матауда қапаста тұрғандығы қандай. Босанып жарыќќа шыѓып ұшып ж‰ргені ќандай. Жан денеде тұрѓанда байлаудаѓы матаудаѓы ќапастаѓы ќұстай, денеден айырылѓан к‰ні шарыќтай ұшып ж‰рген ќұстай. Адам деген осыларды ойлап білумен адам болмаќ, болмаса бір хайуан натиќ. Бесінші дауа жан бір шапса ж‰йрік мінсе берік, арымас азбас ат. Дене ол атќа басына ж‰ген, аяѓына кісен, ‰стіне желќұм тіршіліктіњ жұмысы осы аттыњ арќасына жауыр, аяѓын аќсаќ, ќұйрыѓын шолаќ ќылып өмірінде борбайына шыр бітірмейтін кергіштік. Осы бейнеттіњ бєрінен таза ќұтќаратұѓын дауа өлім, өлді халас жан бейнеттен азат болды. Асылында адамѓа ойлаѓанда жан тыныштыѓынан басќаныњ не керегі бар. Жан тынышытыѓын ойласањ есілдертіњ өлуде болсын, жалѓыз-аќ иманныњ сәләматтыѓын тіле, онан басќаны тілегенніњ тілеуін .... . Алтыншы дауа өлді Ќұдайын тапты деген сөзге шын нану. Пенде Ќұдайды ынталы ж‰рек шын көњілмен іздеп ж‰ріп алып кетсе адаспай дєл табады. Ќұдайын табуѓа жолдыњ ењ жаќыны, ењ т‰зуі өлім. Солай болѓан ‰шін өлім Алланыњ рахматы делінді. Жетінші дауа бұл жаћан бір аѓаш. Адам ол аѓашќа шыќќан жеміс. Піспеген жетілмеген жеміс өзі ашшы болады да, аѓаштан ќанша ќозѓасањ айырылмайды т‰спейді. Жеміс єбден жетіліп пісіп кемеліне келсе аѓашта биттейде тұрмайды. Уф еткен желдіњ екпінімен т‰се ќалады. Жоѓары тұрѓанмен аѓашта тұрѓан піспеген жемісті ешкім керек ќылмайды. Пісіп жетілген кемеліне келіп жерге т‰скенде жеуіне де ќимай ќолына ұстап ж‰руші көп болады. Сондайын адам піспес жетілмес бұл д‰ниеге алданышы көп бола бермек, д‰ниені ќимаѓандыќпен жетілмеген жемістей ж‰ре бермек. Піскен жетілген кемеліне келген адам бұ ѓалим кәун уа фәсәд да, д‰ние уа мє фићєні [61] бір пұлѓа алмай, мал бар екен, бала бар екен деп назар салмай. Бір Ќұдайдан басќа ешбір жанѓа махаббаты болмай. Ғаззат, лєззєттерге алданбай, өлім ныѓметінен артыќ ныѓмет жоќ деп біліп. Есідерті иманы болып б‰тінде төт бүтін иманымызды саба ќұтќаратын дін жанымызда деп ж‰ре береді. Єннє хазіретіміз Мұхаммед Мұстафа ѓалайћис солат уас сәләм: «موتوا قبل ان تموتو» «Мәуту ќаблє єн тємуту» деді.
Бұл сөзбен ѓамал болайын десењ бойыњдаѓы ашуды өлтір, шәћуәтті өлтір. Ол екеуін ғаќылыња билет. روح حيوانى روح شهوانى لطيف ربانية حقيقت انسانية نفس ناطق Рух хайуани, рух шєћуєни бұл екеуін латиф раббєнииє хаќиќат инсаниє нәпсі натиќ болѓан ќалыбыња билет. Таста д‰ниені, таста сен, тастамасањ єлаќ бір к‰н ол тастап дат дегізіп шоњќитып кетеді. Онан бұрын өзіњ таста, тастаѓаныњ махаббат ...... «العاقل يكفي الاشاراة والاحمق لا يعني العباراة» «Әлѓаќл иєкфи єлишарат уәл ахмаќ лє юѓни єлѓибарат». Мағынасы: «Ақылдыға ымдап қолмен көрсеткен кезде түсінеді, ал ақымақ сөздің өзін түсінбейді». « خير الكلام ما قال ود لّ» «Хайру кєлєм мє ќєллє ує дєллє». Мағынасы: «Сөздің хайыры айтқанға дәлел болса». Уа әй, ќазаќ-ай шын єулие. Жаќсыѓа ж‰ру жоќ, жаманѓа өлу жоќ. Қорқыныш төрт түрлі "خوف خشوع خشيةالله تقدير" Хауф [62], хушуғ [63], хашиәтуллаһ [64], тақдир [65] . Хауф – дейді, бір нығмет еріскенде басы аман, малы түгел бола қалғанда мұның арты, алды қандай болады деп хауф қатер сонда керек. Не жерде кім жүзленсе кем мурад сасып отқасында оқың ... Хушуғ намазда керек. «والذين هم فى صلوتهم خاشعون» «Уәл ләзинә һум фи солатиһим хашиғун».
Хашиәт күнәһден керек «انما يخشى الله من عباده العلماء» «Иннәмә иәхши аллаһу мин ғибадаһу әл-ғуләмә».
Тақдир нығметтің зауалы, тақдирде болуынан көңілде болуы керек. Оның дауасы: «ذلك تقدير العزيز العليم». «Зәлик тақдирул ғазизул ғалим».
Құдай Тәбарак уа Тағала «و نبلونكم بشئ من الخوف» «Уа наблунәкум би шайин мин әл-хауф» дейді.
Енді хауфсіз, қатерсіз кім аман отырмақ. « و نبلوكم بالشرو الخير». «Уа наблукум би шар уа-хайр» -делінген. Мағынасы: «Сендерді сынап, жаман жақсы күйге саламыз» Меккеде түскен. Әнбия сүресі. 35-аят. Алла не берсе қайырға берсін, жамандық үшін берген болмасын. «الخير مااختاره الله». «Әлхайр мә ихтәрәһ Аллаһ»
Күмістен көзі. Ұзын бойлы, Шайтан ойлы. Ағаштан қазығы, Мың кісінің азығы. Мылтық дейін десем, Атқаны жоқ. Домбыра дейін десем, Тартқаны жоқ. Арба дейін десем, Салдырағаны жоқ. Қоңырау дейін десем, Сылдырағаны жоқ. Ойламаған жерден келді, Көрінбеген нәрсенің хабарын берді. Алыстан әңгір-саңгір, Қасына барсаң қатты темір. Ашып көрсең аппақ қана, Татып көрсең тәттақ қана. Адамда жоқ жалғыз-ақ барды Сенде болса қайтейін менде барды. Он сегіз мың ғаламда жоқ не нәрсе? Жумлә хәлқде барлығы аңланады. Шамға барған үшеуін сонда көрдік. Румға барған сандалып көп сандалды Аузы дәл бір қарыс Тірідей кісіні жұтты көрдік оны Сүйектері бақша-бақша, Трісін сыдырып алса Аузы қара надамет, Іші қызыл қиямет. Сулап салсаң құр шығар, Сақла ондан сәламат. Сегіз тау сегіз тауды өңгеріпті. Жібек жүн шөп қамысқа теңгеріпті. Қойысына қауғасы балтаға сап. Екі пұт екі қадақ тең келіпті. Тауға тау соқтығысып қалғанында. Айырылып ғақл естен сенделіпті. Тәңірі Тәбарак уа Тағала құлдарының ризқын уағда қылды, уәдемен болды. و فى السماء لرزقكم و ماتوعدون و ما من دابة فى الارض ... على الله لرزقها وكاين من دابة لا يحمل رزقها الله يرزقها «уа фис сәмә рәзәқәкум уа мә туғәдун уа мә мин дәббәт филард ... ғәлә аллаһ ризқәһә уа кәин мин дәббәт лә иәхмил ризқәһә аллаһ юрзиқуһә»
Бұ көңіл не үшін қарар қылмас. Жауап Құдай Тәбарак уа Тағаланың құлдарын бес нәрсе бірлен (менен) сенермін дейді. Бірі қорқыныш, көңілнің бей қарарлығы босанмақ себептен дүр. «قوله تعلى و لنبلونكم بشئ من الخوف والجوع ونقص من الاموال والانفس و الثمرات» «Қауләһу тағала уа линәблунәкум би шәи минәл хәуф уал жәуғ уа нәқсун минәл әмуәл уал әнфәс уас сәмәрәт» Мағынасы: Сендерді қорқыныштан, аштықтан, байлықтың кем болуынан, нәпсінің және жемістердің кем болуынан бір нәрсемен ескертеміз». Олай болса пенде мүмин басыға(басына) не хал уақиғ [66] болса, Алла Тәбарак уа Тағаланың бір сынамақ болған ирадасы [67] деп біліп. Сабыр қылуға тырысуы керек. Бұл опатқа сабыр еткен инсан диәнәт мәлки де дүр, мәрд майдан. Діни уаѓыз(бірінші н±сќа) 
«Уас сәләму тусєллимєн уал хамдулиллаћи Раббил ѓәләмин. Аллаћумма инни єсєлукє єлѓєфура уал ѓєфиєти фид-дини уад-дуниє уал єхирєт» Сєлєсє мєррат. Мағынасы: «Аллаһым сенен осы дүниеде, ахиретте және дінде кешірім тілеймін» Үш мәртебе. Уа соллаллаћу ѓєлє сєидинє Мухаммад уа єлићи уа єсхаби єжмєѓин уал-хамдулиллаћи Раббил ѓаламин. Мухәлләфәт хазірет Расулаллаһ соллаллаһу ғалейһи уа сәлләм. Мусхаф шариф, сажадаћ шариф, тасфих шариф, мисуак шариф, тараќ шариф, абриќ шариф, фиѓлин шариф, кєћн тасир шариф, ѓасаи мубарак» Ол Расул махабаті рахматі лилғәләмин. Мұнда мәдфун дүр дей әфлә ләк фәхзәиләр .....етіп зиярат ол хазірет Жәбірейіл әмин «... жєннєт ѓєдн фєдхулућє халидин»
«Сахибул бурһән сахибул баян фасихул лисән мутаһһирул хабнан раауфу рахим узуну хайр сахихул исләм сәйдул кәунин ғайнул нәғим ғайнул ғурра, сағдуллаһ, сағдул халқи, хатибул имам, ғалимул һуда, кәшифул кураби, рафиғул ратиб ғиззул ғурабу сахибул ғарижә соллаллаһу ғәләйһи уа ғәлә әлиһи». Мағынасы: «Дәлелдің иесі, анықтық иесі, шешен, тазартушы, аса мейрімді, хайыр, хақ ислам, жаратылыстың мырзасы, бахыттың көзі, мейірімділіктің көзі, Аллаһтың қайырымды бақыты, адамдардың бақыты, уағыздаушы имам, тура жолды үйретуші, көрсетуші, қайғыны біле алатын, тәртіпті қорғаушы, арабтардың мақтанышы, Алланың мейірімі және сәлемі болсын». «Аллаћума иє Рабби бижєћи нєбиикє єлмустафа уа расуликє єлмуртєдє тєћћир ќулубанє мин кулли уасфин юбаѓидунє ѓєн мєшєћєдтикє уа мєхаббатикє уа имтинє ѓєлє суннєти уал-жємаѓати уш-шєуќи илє лиќєикє иє зал-жалали уал-икрєм уасоллаллаћу ѓєлє сєидинє уа мєулєнє мухаммєд уа ѓєлє єлићи уа сахбићи әжмәѓин» Мағынасы: «Иә, Раббым, біздің жүректерімізді ахирет күнінде сенің жүзіңді көру үшін жаман нәрселерден тазарт. Алланың мейірімі пайғамбарға және оның ерушілеріне мейіріміңді жаудыр». 
«Єл-хєкєму жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєдлу жєллє жєлєлєћу, єл-лєтифу жєллє жєлєлєћу, єл-хєбиру жєллє жєлєлєћу, єл-хєлиму жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєзиму жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєфуру жєллє жєлєлєћу, єш-шєкуру жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєлииу жєллє жєлєлєћу, єл-кєбиру жєллє жєлєлєћу, єл-хєфизу жєлллє жєлєлћу, єл-муќиту жєллє жєлєлєћу, єл-хєсибу жєллє жєлєлєћу, єл-жєлилу жєллє жєлєлєћу, єл-кєриму жєллє жєлєлєћу, єр-рєќибу жєллє жєлєлєћу, єл-мужибу жєллє жєлєлћу, єл-уєсиѓу жєллє жєлєлєћу, єл-хєкиму жєллє жєлєлєћу, єл-уєдуду жєллє жєлєлєћу, єл-мєжиду жєллє жєлєлєћу, єл-бєѓису жєллє жєлєлєћу, єш-шєћиду жєллє жєлєлєћу, єл-хєќу жєллє жєлєлєћу, єл-уєкилу жєллє жєлєлєћу, єл-ќєуииу жєллє жєлєлєћу, єл-мєтин жєллє жєлєлєћу, єл-уєлиу жєллє жєлєлєћу, єл-хємиду жєллє жєлєлєћу, єл-мухсиу жєллє жєлєлєћу, єл-мубдиу жєлллє жєлєлєћу, єл-муѓиду жєллє жєлєлєћу, єл-мухиу жєллє жєлєлєћу, єл-мумиту жєллє жєлєлєћу, єл-хєииу жєллє жєлєлєћу, єл-ќєииуму жєллє жєлєлєћу, єл-уєжиду жєллє жєлєлєћу, єл-мєжиду жєллє жєлєлєћу, єл-уєхиду жєллє жєлєлєћу, єл-єхаду жєллє жєлєлєћу, єс-самад жєллє жєлєлєћу, єл-ќадиру жєллє жєлєлєћу, єл-муќтєдиру жєллє жєлєлєћу, єл-муќєддиму жєллє жєлєлєћу, єл-муєххиру жєллє жєлєлєћу, єл-єууєлу жєллє жєлєлєћу, єл-єхиру жєллє жєлєлєћу, єз-заћиру жєллє жєлєлєћу, єл-бєтину жєллє жєлєлєћу, єл-уєли жєллє жєлєлєћу, єл-мєтєѓєл жєллє жєлєлєћу, єл-бєрру жєллє жєлєлєћу, єт-тєууєбу жєллє жєлєлєћу, єл-мунтєќиму жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєфуу жєллє жєлєлєћу, єр-рєуфу жєллє жєлєлєћу, мєликул мулки жєллє жєлєлєћу, зулжєлєли уєл-икрєм жєллє жєлєлєћу, єл-муќситу жєллє жєлєлєћу, єл-муќситу жєллє жєлєлєћу, єл-жємиѓу жєллє жєлєлєћу, єл-ѓєниу жєллє жєлєлєћу, єл-муѓниу жєллє жєлєлєћу, єл-мєниѓу жєллє жєлєлєћу, єд-дєррун жєллє жєлєлєћу, єн-нєфиѓу жєллє жєлєлєћу, єн-нуру жєллє жєлєлєћу, єл-ћєдии жєллє жєлєлєћу, єл-бєдиѓу жєллє жєлєлєћу, єл-бєќи жєллє жєлєлєћу єл-уєрису жєллє жєлєлєћу, єр-рєшиду жєллє жєлєлєћу, єс-сєбуру жєллє жєлєлєћу, єс-садиќу жєллє жєлєлєћу, єс-сєттєру жєллє жєлєлєћу». Мағынасы: «Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһтың атымен бастаймын. Ұлы Аллаһ Тағаланың көркем есімдерімен және Оның ұлы сипаттары жазылған. Әділетті, үкім шығарушы, әрнәрсені өзі шешуші ұлылықтың ұлығы. Әр уақыт әділеттілікті сақтаушы, ұлылықтың ұлығы. Нәзік. Жұмсақ. Асқан жарылқаушы, ұлылықтың ұлығы. Хабардар, білгір, ұлылықтың ұлығы. Күнәлі пенделерге жаза берерде шыдамдық пен сабырлық арқылы көндіктіруші ұлылықтың ұлығы. Ұлылық иесі, ұлылықтың ұлығы. Мейірімді кешірімді ұлылықтың ұлығы. Игілік, шүкір етуші ұлылықтың ұлығы. Аса зор, биік тұрушы ұлылықтың ұлығы. Аса зор, ұлы. Ұлылықтың ұлығы. Аса қамқор, әділ қорғаушы, сақтаушы ұлылықтың ұлығы. Әр тарапты қоршап тұрушы ұлылықтың ұлығы. Әр нәрсенің есебін беруші ұлылықтың ұлығы. Ұлылық иесі, аса үлкен айбынды ұлылықтың ұлығы. Аса жомарт, ақ көңілді, кең пейілді, қайырымды. Тәрбиелеп жетілдіруші ұлылықтың ұлығы. Әр нәрсені қадағалап, байқап тұрушы ұлылықтың ұлығы. Қажет болған. Лазым. Жауап беруші ұлылықтың ұлығы. Әр істе, болушы, үлгеруші барлығына да қатынасушы ұлылықтың ұлығы. Даналық пен ақыл иесі. Әділеттік, биік жүргізушілердің ең ұлысы, ұлылықтың ұлығы. Сүйікті пенделерін дүниеде де, ахиретте де дәрежелерін көтеруші ұлылықтың ұлығы. Шарафат иесі ұлылықтың ұлығы. Адамзатты тура жолға түсіру үшін пайғамбарлар жіберуші және пенделерді өлгеннен соң қайта тірілтуші ұлылықтың ұлығы. Барлық нәрсені көріп тұрушы, әр нәрсеге куә болып тұрушы ұлылықтың ұлығы. Ақиқат және шындық иесі ұлылықтың ұлығы. Қорғаушы, жақтаушы, қамқоршы ұлылықтың ұлығы. Қуатты күш иесі ұлылықтың ұлығы. Орнықты, төзімді, тұрушы ұлылықтың ұлығы. Барлығын өктем билеп төстеуші, бүкіл әлемге үкім-әмір жүргізуші ұлылықтың ұлығы. Барлық мадаққа лайықты ұлылықтың ұлығы. Ескеруші, еске алушы көңіл қоюшы, болған нәрсенің санын білуші ұлылықтың ұлығы. Әр нәрсені құралсыз, өрнексіз ең әуел бар етіп, бастап жіберуші ұлылықтың ұлығы. Барша ғаламды жоқ етуші және бар етуші ұлылықтың ұлығы. Өмір сыйлаушы, өмір беруші ұлылықтың ұлығы. Жан алушы ұлылықтың ұлығы. Мәңгілік тірі, өлмейтін ұлылықтың ұлығы. Барша әлемде, жер мен көкте өлмейтін, өшпес мәңгілік иесі ұлылықтың ұлығы. Әр уақыт бар болушы, жоқ болуы мүмкін емес ұлылықтың ұлығы. Даңықты, игілікті, мақтаулы ұлылықтың ұлығы. Ұқсасы, теңдесі жоқ. Аса жақсы бақамен салыстыруға болмайтын ұлылықтың ұлығы. Жалғыз, әрі теңдесі жоқ ұлылықтың ұлығы. Барлық нәрсенің оған мұқтаж болып, Өзі ешкімге, ешнәрсеге мұқтаж болмаған. Өзгермейтін мәңгі тұрақты ұлылықтың ұлығы. Барлық нәрсеге күші жететін, шексіз, құрмет иесі ұлылықтың ұлығы. Күш, құдырет иесі ұлылықтың ұлығы. Қалаған пендесіне алдан орын беруші, алға шығарушы ұлылықтың ұлығы. Күнәһарлар үшін азап беруде үкімін жылжытып, ығыстырып кешіктіруші, асықтырушы ұлылықтың ұлығы. Әуелгі, бірінші, алғашқы болушы ұлылықтың ұлығы. Ақыры, соңы жоқ, барлығы жоқ болғанда бір өзі қалушы ұлылықтың ұлығы. Көрінетін көрнекті, көзге түсетін ұлылықтың ұлығы. Біле алмастық дәрежеде жасырын болушы ұлылықтың ұлығы. Барша әлемді басқарушы ұлылықтың ұлығы. Асқан биік ұлылық иесі ұлылықтың ұлығы. Пенделерді сүюші, оларға қамқорлық етуші ұлылықтың ұлығы. Тәубаларды, өкінгенді қабыл етуші және тәубеге келуге ерік беруші ұлылықтың ұлығы. Күнәлі пенделеріне әділдік пен жаза беруші ұлылықтың ұлығы. Барлық күнәләрді кешіруші, жарылқаушы ұлылықтың ұлығы. Мәрхаметі кең, пенделеріне қайғырушы ұлылықтың ұлығы. Барлық жаратылыс атаулының иесі ұлылықтың ұлығы. Шексіз үлкен өте әділ, құдыреті мен алыптығы ақылға сыймайтын құрметке лайықты ұлылықтың ұлығы. Әділдік иесі ұлылықтың ұлығы. Қиямет күнінде барша пенделеріне үкім ету үшін жиюшы ұлылықтың ұлығы. Өте бай. Оның байлығы беруменен еш кемімес, ұлылықтың ұлығы. Өзі қалаған пенделерін байлық пен сынаушы ұлылықтың ұлығы. Өзі қаламаған нәрселерінен тыюшы ұлылықтың ұлығы. Пенделерін сынау үшін қайғы-қасырет, бәле-қаза келтіруші ұлылықтың ұлығы. Пенделерге үлес, нәсіп, сауаб, көмек және пайда келтіруші ұлылықтың ұлығы. Бүкіл әлемге нұр беруші ұлылықтың ұлығы. Тура жолға бастаушы ұлылықтың ұлығы . Мәңгілік сөнбей, жоққа шықпай тұрушы ұлылықтың ұлығы. Бүкіл әлемнің иесі, оны пенделерге жомарттық пен беруші ұлылықтың ұлығы. Әділ. Пенделерін дұрыс, түзу әділ жолмен алып барушы ұлылықтың ұлығы. Шыдамды, төзімді сабырлы ұлылықтың ұлығы. Растаушы, шыншыл ұлылықтың ұлығы. Жасырушы ұлылықтың ұлығы». 
«Єс суннєти муќаддєсун, рухул ѓадл, рухул хаќ, рухул ќисти, кєфин, муктєфин, бєлиѓун, мєбєллиѓун, шєфин, уєсилун, мєусулун, ћєдин, мућдин, муќаддємун, ѓазизун, фєдилун, муфєддєлун, фєтихун, мифтєхун, мифтєхур рєхмати, мифтєхул жєннати, ѓєлємул иман, ѓєлємул иєќин, дєлилу хєирєти, мусаббиху хєсанати, муќилу єлѓєсєрєти, сахибу єшшафаѓат, сахибул маќам, сахибул ќадам, махсусун билѓиззє, махсусун бишшарф, сахибул уасилат, сахибус-саиф, сахибул фадилат, сахибул єзєр, сахибул хужжат, сахибул єрридє, сахибуд дєрєжатир рафиѓат, сахибут-таж, сахибу єл-лєуєи, сахибул миѓраж, сахибул ќадиб, сахибул бураќ, сахибул хатим, сахибул ѓаламат». Мағынасы: «Қасиетті сүннет, әділ рух, шын рух, жеткілікті, жасырын, балағат жасына жету, ем беруші, тура жолға салушы, беруші, ұлы, абзал, ашушы, кілт, рақымшылық кілті, жәннәт кілті, иман білгірі, анықты білуші, хайраттың белгісі, жақсы амалдарды мақтаушы, шапағат иесі, тұрған орынның иесі, ұлылықтың иесі, күшпен ерекшеленген, құрметпен ерекшеленген, қылыш иесі, үлкен дәреженің иесі, үлкен беделдің иесі, ризашылықтың иесі, биік дәреженің иесі, тәждің иесі, миғраж күннің иесі, мөрдің иесі, кереметтердің иесі». 
Тажѓєл ѓєлєиє тибєѓєт ли єхадин Аллаћумма инни єсєлукє єл єхєзє би єхсєни мє тєѓлєму уат тарк лисєии мє тєѓлєму уа єсєлукє єттєкєффулє бирризќи уа заћда фил кєффєфи уал махражє бил бєиєни мин кулли шубћєти уал фєлєжа бис сауаб фи кулли хужжатин уал ѓадл фил ѓадаби уар-рида уа таслима лима бахри бићи єлќадаи уал иќтисад уа фил фаќир уал фани уаттауадиѓ фил ќаули уал фиѓл уас сидќи филжєдди уал ћєзл Аллаћумма иннє ли зунубєн фимє бєини уа бєинєкє уа зунубєн бєини уа бєинє хєлќикє Аллаћумма мє кєнє лєкє минћє фєѓфирћу уа мє кєнє минћє лихєлќикє фєтєхєммєлє ѓєнни уа єѓнини бифєдликє иннєкє уасиѓул маѓфират. Мағынасы: «Біреуіне еруді нәсіп ет. Иә, Аллаһым, пайдалы білім алып, пайдасыз ілімді алмауға нәсіп ет және рыздықпен қамсыздандыр және қажетті сабырлық және арасындағы барлық күмәнмен шығуын, жақсы амалды әр уақытта сылтаумен жоюдан және ашудағы әділдік куанышты және көнуді, не үшін теңіздегідей сақтықта өмір сүруді және кедейлік пен байлықта және сөзіндегі сыпайлықпен шыншылдыққа ынталануы осыда. Иә, Аллаһым! Екеуміздің арамыздағы жаманшылықтан құтқар және менімен сенің жаратқан жаратылысыңның зұлымдығынан құтқар. Иә, Аллаһым! Саған одан еш қажет жоқ, кешірімді бола гөр және маған шыдамдалық қылып өзіңнің құдіретіңмен. Сен кең рахымшылық иесісің». 
«Аллаћумма нури би ғилми қалби. Уастағмал би тағатикә бәдәни уа халлис минәл фәтәнә сирри. Уашғәл бил иғтибәри фикри уа қиннә шарра мин султан. Уа ажирни минһу иә рахман. Хәттә лә якунә ләһу ғәлә султан». Қад тәммәт һәну насихат шариғат фи иәу әссәлис. Мағынасы: «Аллаһым жүрегімді іліммен нұрландыра гөр. Саған бүкіл денеммен бойұсынуды нәсіп ет және дінде жасырын сенуден, адасудан сақта. Өз пікірімді дұрыстауда әрекетқылуды нәсіп ет. Иә, Рахман, шайтанның зұлымдығынан, оған еліктеуден және оның маған қожалық жүргізуінен қорға. «Бисмиллаћи рахмани рахим. Аллаћумма рабби ќини ѓазабикє иєумє табѓєсє ѓибадак рабби єѓни ѓєлє зикрикє уа шукрикє уа хусни ѓибадатик Аллаћумма инни єсєлукє єссубєт фил ємри уал ѓазмат ѓєлє єррушди уа єсєлукє шукри ниѓматика уа хусну ѓибадатикє уа єсєлукє ќалбан хашиѓан уа лисанєн садиќан уа єсєлукє мин хайр мє тєѓлєму уа аѓузу бикє мин шарри мє таѓлєм уа єстаѓфирукє лимє тєѓлєм. Наќил мин мєшкєт шариф єлмасабих». Мағынасы: «Аса қамқор, ерекше мейірімді Аллаһ атымен бастаймын. Аллаһым, құлдардың тірілетін күні мені азаптан сақта. Иә, Раббім, мені Сені еске алумен, жақсы ғибадат және шүкіршілікпен байыта гөр. Аллаһым, өз істерімде берік болуға нәсіп ет. Сенен қорқатын жүрек және шындықты айтатын тіл сұраймын. Үйреткеніңнің қайырын сұраймын және жамандық үйренуден сақтық сұраймын. Иә, Аллаһ сенен кешірім сұраймын». Хадис марфуѓ риуаят [68] ойлады Омар ибн Ғабдул Ғазиз рахматуллаћ ѓалейћи Әби Һурайра радиәллаћу ѓанћуден [69] тахќиќ [70] айтады: Єбу ћурайра радиәллаћу ѓанћу к‰нлерде бір к‰н отырып едік, пайѓамбар ѓалейћи сәләм илан бір неше сахабалар [71] илан мєжілісте бір сахраи кіріп келді. Бєни сәләм орнындан ќатиѓ [72] он бірле жылап пайѓамбарымыз соллаллаћу ѓалейћи уас сәләмніњ алдында ж‰гініп отырды. Біз анкар айтты; пайѓамбар соллаллаћу ѓалейћи уас сәләм: Єй, Бани сәләм аулада не ‰шін жылайсың, ќайѓыњ не д‰р. М±нша жылап фариәд уафѓан етерсін. Айтты Сахраи: Иә, Расулаллаћ бір пєле маѓан жабысты. Еш ќ±тыла... бір ќашан намазѓа кіріссем єлденемене келіп ойыма сап ете т‰седі. Єр ќашан ±йыќтасам к‰ндіз нені ойласам, т‰сіме сол кіреді. Не µњімде, не т‰сімде еш бір жаќсылыќѓа ниетім ‰йірілмейді. Б±ѓан не ѓилаж таќсыр. Қайѓым осы деді. Б±л ќалыпта денемнен айырылып ќаламын ба деп шошимын деді. Бес айтты; пайѓамбарымыз соллаллаћу ѓалейћи уа сәләм: Иә, ќарындас ‰шбу Ібіліс ѓалейћи ләѓинніњ[73] уасуас [74] д‰р. Саѓан ‰йретейін бе он тоѓыз исм шарифні. Маѓан ‰йретіп еді Аллаһ таѓаланыњ µз ќ±діреті миѓражѓа [75] асќан заманда. "بسم الله الرحمن الرحيم . اللهم صلي و سلّم علي سيدنا محمد النبي الأمّ و آله و أصحاب و علي جميع الأنبياء و المرسلين و الملائكة المقربون و علي عباد الصالحين صلي الله عليه و السلم صلي الله عليه و السلم " «Бисмиллаћи рахмани рахим Аллаћумма салли уа саллим ѓєлє саийдина Мухаммад єннєбии єл умми уа єлићи уа єсхаб уа ѓєлє жамиѓ єл єнбиє уал мурсалин уал малаєт(мєлєикєт) єл муќєррєбун уа ѓєлє ѓибад єссалихин саллоллаћу ѓалейћи уас сәләм, саллоллаћу ѓалейћи уас сәләм, саллоллаћу ѓалейћи уас сәләм».
Ж±мѓа намазныњ ниеті б± дүр: «Науаиту єн усќит фарз нєдє єл-уаќт би єд илє ракаѓат ассолат єл-жумѓє илє жєћт єл-кєѓбєт єќдєиту би ћєзєл имам халисан». Мағынасы: «Ниет еттім осы жұма намаздың ракағаттарын өтеуге жүзімді қараттым қыбылаға ұйыдым осы имамға». жүктеу/скачать 7.37 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
