CorelDraw 13 графикалық редакторының негізгі

1- сурет. CorelDraw 13-ң заставка-менюі

Әдетте ол терезенің сол жақ шетінде орналасқан және CorelDraw 13-ң графикалық құралдарының батырмаларын қамтиды. Өздерінің төменгі оң жақ бұрышында кішкене үшбұрышты қамтитын құралдар, белгілердің ашылу мүмкіндіктері бар. Ол үшін осы үшбұрышты тышқанмен шерту керек.

Тақта CorelDraw 13 –ң төмендегі құралдарына қатынас жасауды қамтамасыз етеді.
Бағыттауыш объетілерді ерекшелеу, белгілеу үшін қажет.

Тіктөртбұрыш-тіктөртбұрыш салу үшін қажет.

Эллипс-эллипс салу үшін қажет

Текст-тескстпен жұмыста қолданылады.

Қисық

Масштаб

Көпбұрыш

Интерактивті ағыс

Интерактивті қабықша

3-сурет. Қасиеттер тақтасындағы масштабтау құралдары.

1. 
   CorelDRAW графикалық редакторының қызметері қандай?
   
2. 
   Растрлы графикамен жұмыс істейтін Corel пакетінің программасы қалай аталады?
   
3. 
   Corel R.A.V.E. редакторының қызметі қандай? Оның қандай мүмкіндіктері бар?
   
4. 
   Программаның негізгі терезесінің элементтері?
   
5. 
   Құралдар тақталарының негізгі қызметтері не деп ойлайсыз?
   
6. 
   Масштабтау құралының қызметі не?
   
7. 
   Қасиеттер тақтасының негізгі ерекшелігі не?
   
8. 
   Контурлер және облыстарды бояу үшін қандай палитра қоладнылады?
   

Бэйн С. Эффективная работа: CorelDraw11, пер. с англ.- СПб.: Питер, 2003

Г. Тимофеев, Е. Тимофеева. Графический дизайн. -Ростов-на-Дону: Феникс, 2004

Под ред. С.В. Симоновича. Информатика. Базовый курс. 2-е издание. -СПб.: Питер, 2005

1.CorelDraw объектісі түсінігі.

2. Тіктөртбұрыштар, көпбұрыштар және эллипстерді салу.

3. Объектілерді түрлендіру.

4. Контур түсі және объектіні бояу.

5. Объектілер формаларын модификациялау.

6. Мәтіндерменжұмыс.

7. Объектілермен жұмыс.

1.CorelDraw объектісі түсінігі.

Векторлық форматтағы кез келген кескін бір-біріне бағынышсыз редактрленетін, көптеген құрама бөліктерден тұрады. Кескін құрайтын негізгі элементтер объектілер болып табылады. Кескін элементтері: түзу, қисық, тұйық қисық, эллипс, тіктөртбұрыш, көпбұрыш және т.б. объект деп аталады. Бірнеше объектілер комбинациясы арқылы жаңа объект құруға болады.

2. Тіктөртбұрыштар, көпбұрыштар және эллипстерді салу.

Тіктөртбұрыш құралын таңдау арқылы тіктөртбұрыштардың кезөкелген түрін және әртүрлі өлшемде құруға болады. Тіктөртбұрышты салу үшін бастапқы бұрыштан қарама-қарсы бұрышқа тышқанды жүргізу қажет. Салынған объектіде центр координаттары және өлшемі болады. Оларды қасиеттер тақтасында (1-сурет) өзгертуге болады.

1-сурет. Объект центрінің координатын және өлшемін енгізу өрістері.

2-сурет. Бұрыштардың дөңгеленуін беретін тіктөртбұрыш параметрлері.

Эллипс пен көпбұрыштар тіктөртбұрышқа ұқсас құрылады. Тек қана көпбұрыш қабырғаларының санын қасиеттер тақтасында көрсетсе, әртүрлі көпбұрыштар алуға болады: үшбұрышғ бесбұрыш т.б.

3. Объектілерді түрлендіру.

Құралдар тақтасынан Бағыттауыш құралын таңдағаннан кейін немесе объектінің үстінен тышқанмен шерткеннен кейін объектіні редактрлеуге болады. Оның маңайында қара тіктөртбұрыштар, центрінде крест, төбелерінде - контурлы тіктөртбұрыштар көрінеді. (3-сурет). Осындай барлық басқарушы элементтер объектіні редактрлеу үшін арналған: орын ауыстыру, өлшемін өзгерту, жою. Егер тышқанмен объект үстінен екі рет шертсе, онда объект 4-суретте көрсетілген түрде болады, және онған мынадай операциялар орындауға болады: айналдыру, қисайту және т.б.

3-сурет 4-сурет

Объектілер тобын белгілеу үшін, Shift пернесін басып тұрып объектілерді тышқанмен шерту қажет. Белгіленуді алып тастау үшін бос жерден бір рет шертсе болғаны. Объектіні басқа жерге көшіру үшін оның центрінен тышқанның оң жағымен ұстап алып қалаған жерге апарады.

CorelDraw қолданушыға объектіні көшірудің үш түрін береді: алмасу буфері арқылы, көшірмесін алу және қисайту арқылы. Алмасу арқылы көшіргенде Редактировать—Копировать және Редактировать—Вставить командалары қолданылады. Редактировать—Дублирлвать командасы объектіні жұмыс өрісіне көшірмесін біраз ығыстыру арқылы көшіреді. Мұнда алмастыру буфері қолданылмайды. Команданы қайталай беретін болса белгілі бір қадаммен ығыстыру арқылы көшіре береді (5-сурет).

Редактировать—Клонировать командасы да объект көшірмесін бірден жұмыс өрісіне көшіреді. Көшірмесін алудан өзгешелігі түпнұсқа мен жаңа объект арасында байланыс орнатады.

4. Контур түсі және объектіні бояу.

Белгіленген элементті бояу үшін түстер палитрасына барып ұнаған түспен тышқанның оңжағын шерту, ал контурын бояу үшін сол шертсе болғаны. Егер обектіде бояу жоқ болса, онда объект мөлдір болып есептеледі де, одан басқа объектілер көрініп тұрады. Тұйық контурлы объектілерді интерактивті бояумен бояған ыңғайлы. Онда қасиеттер тақтасында сәйкес басқару элементтері пайда болады.

Бояу элементтер тобы өзіне мынадай бояу тәсілдерін қамтиды:

• 
  Біртекті бояу,таңдалған түспен тұтас бояйды.;
  
• 
  Градиентті бояу, таңдау бойынша параметрлерін өзгертіп отыруға болады;
  
• 
  Өрнекпен бояу;
  
• 
  Текстурамен бояу;
  
• 
  PostScript өрнегімен бояу.
  

9-сурет. Интерактивті бұрмалау тақтасының қасиеті.

10-сурет. Тіктөртбұрышты интерактивті бұрмалау мысалдары (тіктөртбұрыш, жаншыта және бұртита бұрмалау, ілмегі бар бұрмалау және шиыршықтата бұрмалау)

11-сурет. Бояусыз және бояумен тіктөртбұрышты қысу мысалдары.

12-сурет. Алтыбұрыштың көлеңкесі.
Интерактивті қабықша құралы таңдалған объектілердің контурларын модификациялау үшін қолданылады. Объект маңайында өзінің тірек нүктелері бар басқарушы объект орналасады.

13-сурет. Тіктөртбұрыш және түйін нүктелері арқылы оны модификациялау.

6. Мәтіндермен жұмыс

Мәтіндердің екі түрімен жұмыс істеу мүмкіндігі бар: фигуралы және қарапайым мәтін. Мәтінді енгізу үшін Құралдар тақтасынан "Мәтін" құралын таңдап жұмыс парағының үстіне апарып тышқанмен мәтіндік облыс салады. Содан кейін қажетті тіл, мәтін өлшемі және т.б. форматтау элементтері таңдалынады. Фигуралы мәтін рафикалық объектіні білдіреді, яғни басқа объектілерге ұқсас жұмыс істеуге болады. Көлемді емес мәтіндерді енгізу үшін қолданылады.

14-сурет. Фигуралы мәтін

15-сурет. Қарапайым мәтін.

Мәтін (Текст) менюі арқылы мәтінді қисық сызық маңайына орналастыруға болады.
1
6-сурет. Қисық сызық бойына мәтінді орналастыру.
Қасиет тақтасы арқылы қисық сызық бойындағы мәтін қасиетін өзгертуге болады (4-сурет).

17-сурет. Қасиет тақтасындағы басқару элементтері.

Жұмыс парағына және бір-біріне қатысты объектілерді дұрыс орналастыру үшін Упорядочить -- Выравнивание и распределение командасы қолданылады (5- сурет).

17-сурет. Выравнивание и распределение сұхбат терезесі.

1. 
   CorelDraw прогаммасындағы объект ұғымын қалай түсінесіз?
   
2. 
   Тіктөртбұрыштар, көпбұрыштар және элипстер қалай салынады?
   
3. 
   Объектілерді түрлендіру үшін қандай құралдар пайдаланылады?
   
4. 
   Объектілер формаларын модификациялау үшін қандай құралдар қолданылады?
   
5. 
   Объектілерді бояудың қандай түрлері бар?
   
6. 
   CorelDraw редакторында мәтіндердің неше түрімен жұмыс жасауға болады?
   
7. 
   Фигуралы мәтін қандай жағдайда қолданылады?
   
8. 
   Қарапайым мәтін қай кезде қолданылады?
   
9. 
   Мәтіндерді қандай құралмен енгізеді?
   
10. 
    Мәтіндерге өзгертулер енгізу үшін қолданылатын негізгі мәзір?
    
11. 
    Жұмыс парағына және бір-біріне объектілерді дұрыс орналастыру үшін қандай команда орындалады?
    

Бэйн С. Эффективная работа: CorelDraw11, пер. с англ.- СПб.: Питер, 2003

Г. Тимофеев, Е. Тимофеева. Графический дизайн. -Ростов-на-Дону: Феникс, 2004

Под ред. С.В. Симоновича. Информатика. Базовый курс. 2-е издание. -СПб.: Питер, 2005

1. 
   НЕМЕСЕ операциясы.
   
2. 
   АЛУ операциясы.
   
3. 
   ЖӘНЕ опеациясы.
   

"Біріктіру" операциясы логикалық "Немесе" операциясына сәйкес келеді. Таңдалынып алынған объетілер бір контурды құрады, нәтижелік объект қасиеті соңғы таңдалынған объетінің қасиетін алады (1-сурет). Егер таңдалынып алынған объектілер қиылыспаса, ортақ контурлері болмайтын бірлік объект құрады, бірақ та соңғы таңдалынған объектінің қасиетін алады (2-сурет). Егер объектілер қиылыспаған болса, онда кері операция мүмкін (Ажырату), бірақ объектілердің бастапқы қасиеттері сақталмайды. "Бастапқы объект" және "Соңғы объект" өрістеріне қанатбелгі қойылса, онда ол объектілер де сақталады. Егер қойылмаса сақталмайды.

1 (а) сурет. Екі объект көрсетілген. Бастапқы объект эллипс. Соңғы объект тік төртбұрыш.	1 (ә) сурет. Қолданылатын "Біріктіру" операциясы.	1 (б) сурет. Бастапқы объект пен соңғы объект және операцияны таңдағаннан кейін пайда болған нәтижелік объект. Объект қасиеті тік төртбұрыш қасиетін қамтиды.

2 (а) сурет. Екі объект көрсетілген. Бастапқы объект төртбұрыш. Соңғы объект тік эллипс.	2 (ә) сурет. Қолданылатын "Біріктіру" операциясы.	2 (б) сурет. Біріктіру амалын таңдағаннан кейін пайда болған нәтижелік объект. Объект қасиеті эллипс қасиетін қамтиды.

2. АЛУ операциясы.

"ШЫҒАРУ" операциясы логикалық "Алу" операциясына сәйкес келеді. Таңдалынып алынған объектілерде қиылысу зонасы болу керек, себебі соңғы объектіден бастапқы объект алынып тасталынады (3, 4 -суреттер). Бастапқы объектілер бірікпейді, олардың қасиеттері нәтижелік объектіге берілмейді. Бастапқы объект ешқандай өзгерісті мүлдем қабылдамайды. Кері операция мүмкін емес, және бастапқы қалыпты қалпына келтіру тек болдырмау командасымен орындалады. "Бастапқы объект" және "Соңғы объект" өрістеріне қанатбелгі қойылса, онда ол объектілер де сақталады. Егер қойылмаса сақталмайды.

3 (а) сурет. Екі объект көрсетілген. Бастапқы объект эллипс. Соңғы объект тік төртбұрыш.	3 (ә) сурет. Қолданылатын "Алу" операциясы.	3 (б) сурет. Бастапқы объект пен соңғы объект және операцияны таңдағаннан кейін пайда болған нәтижелік объект.

4 (а) сурет. Екі объект көрсетілген. Бастапқы объект тік төртбұрыш. Соңғы объект эллипс.	4 (ә) сурет. Қолданылатын "Алу" операциясы.	4 (б) сурет. Бастапқы объект пен соңғы объект және операцияны таңдағаннан кейін пайда болған нәтижелік объект.

Алу перациясының дербес жағдайлары болып "Алдыңғысы алу соңғысы" (Передние минус задние) және "Соңғысы алу алдыңғысы" командалары табылады (5, 6 - суреттер).

5 (а) сурет. Екі объект бірге белгіленеді.	5 (ә) сурет. Қолданылатын "Алу" операциясы.	5 (б) сурет. Бірден пайда болған нәтижелік объект.

6 (а) сурет. Екі объект бірге белгіленеді.	6 (ә) сурет. Қолданылатын "Алу" операциясы.	6 (б) сурет. Бірден пайда болған нәтижелік объект.

"Қиылысу" операциясы логикалық "Және" операциясына сәйкес келеді. Таңдалынып алынған объектілерде қиылысу зонасы болу керек, себебі осы зона нәтижелік объект ретінде қалады (7 -сурет). Нәтижелік объект соңғы таңдалынып алынған объект қасиетін қамтиды. Кері операция мүмкін емес, және бастапқы қалыпқа келтіру үшін Болдырмау командаларын орындайды. "Бастапқы объект" және "Соңғы объект" өрістеріне қанатбелгі қойылса, онда ол объектілер де сақталады. Егер қойылмаса сақталмайды.

7 (а) сурет. Екі объект көрсетілген. Бастапқы объект эллипс. Соңғы объект тік төртбұрыш.	7 (ә) сурет. Қолданылатын "Қиылысу" операциясы.	7 (б) сурет. Бастапқы объект пен соңғы объект және операцияны таңдағаннан кейін пайда болған нәтижелік объект. Объект қасиеті тік төртбұрыш қасиетін қамтиды.