ҚОРҒау шаралары бойынша ұлттық ЖҮйені күшейту және қолдану-қОҒаммен кеңесу және шағымдарды шешу механизмі

INFORMATION BROCHURE ON GRIEVANCE REDRESS MECHANISM ON Environment and Social Safeguards FOR ROAD SECTOR PROJECTS

ШАҒЫМДАРДЫ ҚАРАУ БОЙЫНША МЕХАНИЗМ ИДЕЯЛАРЫ МЕН МАҚСАТТАРЫ

Шағымдарды қарау механизмі инфрақұрылымды дамыту саласында қауіп немесе сәтсіз ықпалмен байланысты жобаларды жүзеге асыруда көбірек маңызды болып келеді. Мұндай механизм талаптарға сәйкес қоғамды кірістіру, қауіпті азайту және әлеуметтік өзгерістердің оң процесіне ықпал ету, қамтамасыз ету әдісі ретінде қызмет етеді.Шағымдарды қарау механизмі ерте кезеңдегі жобалар бойынша шағымдарды қарау мен бағалауда нәтижелі құрал болуы мүмкін.

ШАҒЫМДАРДЫ ҚАРАУ ДЕҢГЕЙЛЕРІ ЖӘНЕ КІРІСТІРІЛГЕН ТАРАПТАРДЫҢ ЖАУАПКЕРШІЛІГІ

ШШМ жоба қызметі қаралған аймақта тұратын немесе жұмыс атқаратындар үшін қол жетімді. Жобашеңберіндегі қызметке қатысы бар әрбір тұлғаның ШҚМ-не қатысуға құқығы бар. Ұсынылып отырған ШШМ Қазақстан Республикасының құқықтық жүйесінде қарастырылған шағымдар мен дауларды шешудің мемлекеттік механизмінің орнын баспайды, бірақ оны қолдануды барынша азайту мүмкіндігі болып табылады.

ШШМ: аймақтық деңгей

Бірінші кезеңде аймақтық деңгейдегі ШШК арқылы шағымдарды шешу мүмкіндігі көзделеді. Аймақтық деңгейдегі әрбір жоба үшін ШШК құрылады, оның құрамына:

• 
  Қазавтожол облыстық филиалы өкілдері;
  
• 
  ЖБК өкілдері;
  
• 
  Oблыстық және аудандық әкімдіктер өкілдері;
  
• 
  ҚҚК өкілдері;
  
• 
  ҚМ өкілдері.
  

Жоба аймағында орналасқан ауылдық округ әкімдері ШШМ процесі туралы ақпараттандырылып және шағымдарды қарауда қатыстырылады және өзі басқарып отырған ауылдық округке қатысты жиналыстарға келе алады. Қосымша айтарымыз, кәсіби медиаторлар немесе ҮҰ өкілдері шағымдарды шешуде қажеттілігіне қарай қатыстырылуы мүмкін.

• 
  шағымды тіркеу;
  
• 
  ШШМ бойынша нұсқау шеңберінде қарау;
  
• 
  Жобамен байланысты барлық шағымдарды іріктеу (яғни жобаға қатысты барлық экологиялық, әлеуметтік негіздері кіретін шағымдар);
  
• 
  Шағымды қарау, қойылған мәселені зерттеу, шешуге мүмкіндік жасау;
  
• 
  Шағым деңгейі мен оның шешілуін құжаттау;
  
• 
  Егер шағым шешілмесе, оны орталық деңгейдегі (Астана) ШШК-не не себепті аймақтық деңгейде шешілмегендігі туралы барлық құжаттарымен жолдау;
  
• 
  Шағым берген тарапқа кері байланысты орнату және есептілікпен қамтамасыз ету;
  
• 
  Жоба тараптары мен халық, оған қоса Қазавтодол облыстық филиалдары, әкімдіктер, ЖБК-лер, ҚҚК-лері, ҚМ-лері, ҮҰ/медиаторлар арасындағы байланысты қамтамасыз ету және мәлімет беруді арттыру;
  
• 
  Жергілікті тұрғындарға жоба туралы ақпараттар (брошюралар, үнпарақтар және тб. тарату.
  

ШШМ: Орталық деңгей

Аймақтық деңгейдегі ШШК-нде шешімі табылмаған шағым ШШК құрылған орталық деңгейде қаралады. Орталық деңгейдегі ШШК келесі тараптардан тұрады:

• 
  Қазавтожол өкілдері;
  
• 
  АЖК-ның өкілдері;
  
• 
  Қазавтожол облыстық филиалының өкілдері.
  

• 
  Шағымды қайта қарау, сонымен бірге нақты шағымданудағы ШШК аймақтық деңгейдегі отырыс жазбалары/ хаттамалары;
  
• 
  Шағымды қайта қарау, сұрақты зерттеу, шағымды шешу процесіндегі медиация;
  
• 
  Шағымды шешуде жоба тараптары мен қажетті мемлекеттік органдарды әрекетке ендіру;
  
• 
  Шағым деңгейін құжаттау және оны шешу;
  
• 
  Шағым берген тараппен кері байланыс орнату;
  
• 
  Егер шағым ШШК орталық деңгейінде шешілмесе, шешілмеу себебін көрсете отырып ҚР нормативті құқықтық актілеріне сілтеме жасай отырып шешуге ұсыныс жасау;
  
• 
  Жобадағы тараптардың түрлі өзара байланысы (Қазавтожол, АЖК, Қазавтожол облыстық филиалын қоса, ҮҰ/медиаторлар, Халықаралық Қаржылық Институты (ХҚИ);
  
• 
  Жергілікті және мемлекеттік мүдделі тұлғаларға жоба туралы ақпаратты тарату (брошюралар, таратпа қағаздар және т.б.)
  

ШШМ: құқықтық жүйе

Егерде аймақтық және орталық деңгейдегі ШШК тарапынан көмек болмай, еш шешім қабылданбаса, егер бұл механизм шағымданушы тарапты қанағаттандырмаса іс ҚР заңнамасымен шешілу үшін сотқа беріледі.

ШАҒЫМДАРДЫ ҚАРАУ ПРОЦЕСІ

Шағымдарды қарау процесі негізгі төрт қадамнан тұрады:

• 
  (a) Шағымды тіркеу;
  
• 
  (b) Шағымдарды іріктеу;
  
• 
  (c) Шағымдарды қарау;
  
• 
  (d) Кері байланыс/ есептілік.
  

(a) Шағымдарды тіркеу

Шағымданушы немесе мүдделі тұлғалар ауылдық әкімдікке, ҚМ және ҚҚК уәкілетті тұлғаларына, Қазавтожол облыстық филиалының үйлестірушісіне бара алады, телефон соға алады немесе хат жолдай алады және шағымдарын тіркей алады.

(b) Шағымдарды іріктеу

Шағымдарды алған соңаймақтық деңгейдегі ШШК үйлестірушісі келесі категориялар бойынша іріктеу керек, олар түріне қарамастан барлығы журналда және базада тіркелуі керек:

Бұл тип даумен еш қатысы жоқ және тек түсінік беруді қажет етеді. Жауап Қазавтожол және ЖБК мен келісілген соң, қабылдау кезінде ҚМ, ҚҚК, ауылдық/аудандық/ облыстық әкімдік немесе медиаторлармен беріледі.

Жағдайдың күрделілігіне қарай мәлімет жинуды, зерттеуді немесе медиацияны қажет етуі мүмкін. Бұл жағдай аймақтық деңгейдегі ШШК-не қарау мен шешуге жолданады.

Бұл тип жобаның шағымдарды шешу бойынша механизм шеңберінде қарауға жатпайды. Шағым берушіге қажетті мемлекеттік органға немесе ХҚИ жобалық тобына бару ары қарай керекті ақпарат және шағымды қолдау үшін ұсынылады.

(в) Шағымды қарау

Түсіндірілген немесе қабылдаушы тараппен шешілген сұранымдар мен шағымдар сол мезетте жабылуы мүмкін.

• 
  Кездесулер айына екі рет жүргізіледі, бірақ қажеттілігіне қарай кезектен тыс отырыстар ұйымдастырлуы мүмкін.
  
• 
  Шағымды он жұмыс күн ішінде қаралады.
  

Үйлестіруші өз кезегінде барлық ақпараттың тіркелуін қадағалап және осы деңгейде тараптардың мәселесін қанағаттандырудың барлық жолдары қаралатындығын көрсетіп отырады.

• 
  Кездесулер ай сайын жүргізіледі, бірақ қажеттілігіне қарай кезектен тыс отырыстар ұйымдастырлуы мүмкін
  
• 
  ШШК қарауындағы шағым жиырма жұмыс күн ішінде қаралады.
  

Орталық деңгейдегі үйлестірушісі барлық құжаттарды ШШК-нің мұшелер арасында өткізеді және әрекетпен шешімдер тиісті рәсімделгенін қамтамасыз етеді

(г) Кері байланыс есептілік

• 
  Кеңседе немесе ШШК-нің үйлестірушісіне телефон арқылы берген шағымдар дереу тіркеледі.
  
• 
  Ал пошта немесе факс арқылы берілген шағымдардың тіркелгендігі туралы жауап ШШК-нің үйлестірушісі 3 жұмыс күн ішінде беріледі.
  
• 
  Егер ол жоба қызметіне қатысты болмаса (ауылдық/ аудандық/ облыстық әкімдігіне тиіселі) жолданған жері туралы хабар беріледі.
  

Шағымды алғандығы туралы растау шағымды тіркеу нысанында көрсетілген хабарлама ретінде беріледі.

• 
  Егер шағым орталық деңгейде шешімін тапса, оның қорытындысы шағымданушы тарапқа хабарланады.
  
• 
  Егер орталық деңгейде шешілмей ҚР құқықтық жүйесіне берілгендігі және не себепті орталық деңгейде шешімі табылмағандығын көрсете отырып, хабар беріледі.
  

Егер домалақ шағым болса немесе шағымданушы өзі туралы мәлімет беруден бас тартса, бұл жағдайда жауап әкімдік, Қазавтожол облыстық филиалының және (ауылдық/ аудандық/ облыстық әкімдігіне тиіселі) ақпараттық тақтасына шағым беруші көру үшін ілінеді. Шағымдар қорытындысы құжаттар базасында тіркеліп және тиісті есептерде жұмыс атқару туралы хабар көрсетіліп отырады.

МОНИТОРИНГ ЖӘНЕ БАҒАЛАУ

Шағымдар шағымдарды тіркеу нысанын қолдану арқылы мониторинг пен есептілік жүргізілу үшін аймақтық ШҚМ-нің қадағаланып отырылуы керек. Шағымдарды тіркеу нысаны әр уақытта да тіркелуі керек. Орталық деңгейдегі ШШК-нің үйлестірушісі аймақтық деңгейдегі ШШК-нің үйлестірушісінен ақпарат алып барлық жүріп жатқан процесс бойынша мониторинг жүргізеді, шағымдар мерзімін қадағалайды, АЖК-не тоқсан сайын жолданатын есепті дайындайды. Сонымен қатар, ШШК-нің орталық үйлестіруші жол секторының барлық жобалары бойынша орталықтандырлыған шағымдар базасын жүргізіп және ай сайын оны жаңалап отырады.

ШАҒЫМДАРДЫҢ ҚАРАЛУЫ БОЙЫНША ШАРАЛАРДЫ ЖАРИЯЛАУ

Әрбір жобаның басында (құрылыс жұмыстары әр учаскіде басталу кезені) ҚМ және ҚҚК-тері ШШМ, оның қолданылуы туралы қоғамдық кеңестер жүргізеді.

АЙМАҚТЫҚ ШҚК-нің МҮШЕЛЕРІ – БАЙЛАНЫС МӘЛІМЕТТЕР