Орындағандар: Әбдірәсілұлы Асылхан; Кенесариева Гүлдана; Алдаберген Бекжан; Давлетова Гүлфайруз; Раманқұл

Мәдениет һәм 
өркениет
Орындағандар: Әбдірәсілұлы Асылхан; Кенесариева Гүлдана; 
Алдаберген Бекжан; Давлетова Гүлфайруз; Раманқұл
Бексұлтан;Хусуров Нуршат
Тексерген: Құдайбергенов.С.Е

Мәдениет – адамның өз қолымен, ақыл-ойымен жасағандары және жасап жатқандарының бәрін 
түгел қамтиды. Жай ғана сауат ашудан және тазалық ережелерін сақтаудан бастап, өмірдің 
асқан үлгілі шығармаларын жасағанға дейінгі ұғымды қамтып жатқан – мәдениет саласының 
өрісі кең.
Мәдениет – тарихи құбылыс. Оның дәрежесі мен сипаты қоғамдық өмірдің жағдайларына 
байланысты өзгеріп отырады. Тарихи дәуірлердің алмасуы мәдениеттің мазмұны мен 
формаларына сөзсіз терең өзгерістер енгізеді.

Өркениет (
лат.
сіvіlіs – азаматтық) – қоғамның материалдық
және рухани жетістіктерінің жиынтығы. Ежелгі римдіктер
бұл ұғымды “варварлықтар” деп өздері атаған басқа халықтар
мен мемлекеттерден айырмашылықтарын көрсету мақсатында
қолданған. Олардың түсініктері
бойынша “Өркениет” азаматтық қоғам, қалалық мәдениет, 
заңға негізделген басқару тәртібі қалыптасқан рим
империясының даму дәрежесін білдірген. Өркениет мәдениет
ұғымымен тығыз байланысты
Ғасырлар бойы қалыптасқан Өркениет пен мәдениет ұғымының
мағыналарын төмендегідей топтастыруға болады:

мәдениет пен Өркениет бір, олар синонимдер (
И.Гердер
,
Э.Тайлор
);

Өркениет – мәдениеттің ақыры, оның “кәрілік” шағы, руханилықтың
антиподы (
Ж.Ж. Руссо
,
Ш.Фурье
,
О.Шпенглер
);

Өркениет – мәдениеттің прогресі, болашаққа бой сермеуі, қоғамның
парасаттылық деңгейі (
Вольтер
,
Д.Белл
);

Өркениет – тағылық пен варварлықтан кейінгі тарихи-мәдени саты (
Л.Морган
);

Өркениет – этностар мен мемлекеттерге тән мәдениеттің оқшау түрі
(
А.Тойнби
,
Н.Я. Данилевский
, т.б.)

Өркениет – мәдениеттің техникалық даму деңгейі, оның материалдық жағы.

Ағартушылық дәуірінде өркениет әлеуметтік-мәдени
дамуды сипаттау үшін қолданылды. 19 ғ-
да
Шпенглер
мен
Тойнби
еңбектерінде бұл термин 
өзіндік ерекшелігі бар, жергілікті қауымдастық
мағынасында, яғни “тарихи
өркениеттер” (
Қытай
,
Вавилон
,
Түркі
,
Мұсылман
,
Орта 
ғасыр
, т.б.) ретінде қолданылды. Дегенмен Өркениетті
саралаудың бірегей өлшемдері мен ұстанымдары әлі
күнге дейін жасалған жоқ. Соңғы кездері өркениетке бір
аймақта тұратын халықтардың тарихи тағдырластығы, 
олардың арасындағы ұзақ әрі тығыз мәдени байланыс
нәтижесінде әлеуметтік ұйымдасу мен реттелудің
этносаралық жергілікті қауымдастығы деген анықтама
берілді. Өркениет категориясы мәдени типтерді зерттеуде
немесе мәдени-тарихи типологияны жасауда кеңінен
қолданылады. Сондай-ақ өркениет типтерін шығыс және
батыс деп бөліп, “ғаламдық
Өркениет” және “техногендік Өркениет” ұғымдары да 
қолданылады.

Мәдениет һәм өркениет