Орындаушы: Сарсенов Шиналиева Диана

Қазақ
-Р
есей медициналық университет 
РЕФЕРАТ 
Тақырып:
ДНК-ның фотохимиялық түрленулері
Орындаушы: Сарсенов Шиналиева Диана
Топ: 109Б
Тексеруші: Дарын Уразақынов
Алматы, 2022 ж.

МАЗМҰНДАМА:
I. 
Кіріспе
II. 
Негізгі бөлім
1. ДНК ның фотохимиялық түрленуі.
2. Люминесценция түрлері.
3. Стокс заңы
III. 
Қорытынды
IV. 
Пайдаланған әдебиеттер
V. 
Қосымшалар

КІРІСПЕ
Фотохимия, фотохимиялық реакциялар — химия
ғылымының жарық сәулелері әсерінен жүретін реакцияларды зерттейтін 
саласы.Фотохимиямен оптика және оптикалық сәуле шығару тығыз 
байланысты. Фотохимиялық реакциялардың жүруі затқа сіңірілген жарық 
сәулелерінің әсерінен ғана болатынын алғаш орыс ғалымы Х.Гротгус 
дәлелдеген (1818). Фотохимия – бұл заттардың ультрафиолет маңында 
(100-400 нм), көрінетін көрінетін (400-800 нм) және инфрақызыл (0,8 - 1,5 
мкм) маңында электромагниттік сәулеленуінің әсерінен химиялық өзгерісі 
туралы ғылым болып табылады. Фотохимиялық реакциялар - 
электромагнитті толқындардың, оның ішінде жарықтың әрекетімен 
болатын химиялық процестер. Кванттық химия, спектроскопия, химиялық 
кинетика жетістіктерін пайдалану, сондай-ақ жаңа эксперименталды 
зерттеу әдістерінің пайда болуы, ең алдымен өте жылдам (10-12 с дейін) 
процестерді және қысқа мерзімді аралық өнімдерді зерттеу әдістері, 
фотондардың атомдармен және молекулалармен өзара әрекеттесу, 
молекулалардың қозған электронды күйлерінің табиғаты, фотофизикалық 
және фотохимиялық процестердің механизмдері заңдылықтары туралы 
егжей-тегжейлі идеялар жасауға мүмкіндік берді.
Фотохимиялық реакциялар, әдетте, фотонды негізгі 
(тұрақты) электронды күйде молекуланың сіңіруінен пайда болған 
молекулалардың қозған электронды күйлерінен жүреді. Егер жарықтың 
қарқындылығы өте үлкен болса [1020 фотон / (с · см2)] көп болса, онда екі 
немесе одан көп фотонды сіңіру арқылы жоғары қозған электронды 
күйлерді толтыруға болады және екі және көп фотонды фотохимиялық 
реакциялар байқалады. Фотохимиялық процестерді екі топқа бөлуге

3
болады. Бірінші процестерде сәулелену себепші болады. Бұлар сәуле 
әсерінсіз де жүре алады . Сәуле энергиясы тек активті бөлшектердің пайда 
болуына себепші болып , процесс ағымын катализдейді . Екінші топқа 
берілген жағдайда өздігінен жүре бермейтін процестер жатады Ол үшін 
сырттан жұмсалатын жұмыстың болуы шартты нәрсе. Бұған қажетті 
энергия сәуле толқынындағы электромагнит түрінде жеткізіледі. Затқа 
сіңген сәуле, бұл системадағы энергия қорын арттырып , тепе - теңдік 
константасын өзгертеді.
Фотохимияны практикалық қолдану фотографиямен,
фотолитографиямен және ақпараттарды тіркеу мен өңдеудің басқа 
процестерімен, органикалық және бейорганикалық заттардың өндірістік 
және зертханалық синтезімен, полимер материалдарының синтезі мен 
модификациясымен, кванттық электроникамен (фотохимиялық лазерлер, 
жапқыштар, модуляторлар), микроэлектрониктермен (фоторезистер), күн 
энергиясының химиялық энергияға түрленуіне тығыз байланысты. 
Фотохимиялық реакцияларға өсімдіктегі фотосинтез, бояулардың одуы, 
сәуле әсерінен ыдырау реакциясы, суретке түсіру құбылысы және тағы 
басқа процестер мысал болады.
Фотохимиялық процестер табиғатта өте маңызды рөл
атқарады. Фотосинтез Жердегі барлық дерлік тірі организмдердің өмір 
сүруін қамтамасыз етеді. Адамдарды қоршаған жануарлар мен 
жануарлардың көпшілігі туралы ақпараттың басым көпшілігі көру арқылы 
алынады, 
оның 
механизмі 
родопсиннің 
фотоизомеризациясына 
негізделген, бұл сигналдың күшейту ферментативті процестерінің тізбегін 
іске қосады және осылайша өте жоғары сезімталдықты қамтамасыз етеді 
(жеке фотондарды тіркеуге дейін).

4
НЕГІЗГІ БӨЛІМ