Освальд Шпенглер «Еуропаның батуы»
жүктеу/скачать 408.16 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы: «Тарих ғылымындағы дағдарыс және тарихнаманың қазіргі бағыттарының қалыптасуының алғышарттары» (Освальд Шпенглер «Еуропаның батуы»)
- Орындаған: Калдыбаев Ж.Т. Қабылдаған: Сыздықова Г.М. Тобы: M1601-13 Шымкент 2024 Жоспар
- Кілт сөздер
|
Қазақстан Республикасы Ғылым және Жоғары Білім Министрлігі Өзбекәлі Жәнібеков атындағы Оңтүстік Қазақстан педагогикалық университеті ЭССЕ Тақырыбы: «Тарих ғылымындағы дағдарыс және тарихнаманың қазіргі бағыттарының қалыптасуының алғышарттары» (Освальд Шпенглер «Еуропаның батуы») Орындаған: Калдыбаев Ж.Т. Қабылдаған: Сыздықова Г.М. Тобы: M1601-13 Шымкент 2024 Жоспар: I. Кіріспе.................................................................3-бет. II. Негізгі бөлім 1. О.Шпенглер мәдениетінің философиясы.......4-бет. 2. Батыс мәдениетінің дағдарысы.......................5-бет. III. Қорытынды......................................................6-бет. Кіріспе: 1918 жылы О.Шпенглердің "Еуропаның батуы" атты жұмысы жарық көрді және дүйім жұртшылыққа бірден танымал болды. Мәдениет тарихында ғылыми еңбек тек ғылыми қоғамдастықтың назарын ғана емес, сонымен бірге ғылыми зерттеу саласынан алыс адамдардың санасында да кең жауап беретін жағдайлар туындата алды. Бірақ, Шпенглер кітабы тек зерттеу саласымен шектелген жоқ. Автор мәдениеттің тарихын зерттеп қана қоймай, сонымен бірге еуропалық мәдениеттің болашағы туралы сұрақ қояды, бұл автордың өзінің көңілін көншітпейтін және ащы жауап беретін туынды болды. Бұл шағын ақпаратта О.Шпенглер жұмысының барлық тақырыбын қамту мүмкін емес, сондықтан оның негізгі тұжырымы- табиғаттың және мәдениеттің тарихи тағдырларына тоқтала өтеміз. Кілт сөздер: саяси мәдениет, өркениет, дүниетаным, менталитет, этносаясат. II. Негізгі бөлім 1. О.Шпенглер мәдениетінің философиясы Тезис: «Батыс өркениеті құлдырау сатысында». Аргумент: «...Әрбір ұлы мәдениетке әлемді сезінудің құпия тілі тән, бұл тек жаны осы мәдениетке жататын адамға ғана түсінікті». Шпенглер өз кітабын жазатын сәттегі күйін-өзінің жаңалық ашуға деген құштарлығы деп сиппаттайды. Ол ешкім армандамаған нәрсені айтатынына, ешқашан ешкімнің ойына келмейтін, ешкім ешқашан сезінбеген мәселені тудыратынына және өзіне дейін ешкім түсінбеген бүкіл адамзаттың санасын сөзсіз толтыратын ойларды білдіретініне сенімді болған. «Еуропаның батуы» еңбегінде Шпенглер еуропалық мәдениеттің кез келген мәдениеттің белгілі бір өмірлік циклі іспеттес жойылуы туралы айтады және бүкіл мәдени-тарихи процесті тарихқа енетін белгілі бір жоғары нүктеде аяқталатын негізгі логикаға дейін қысқартуға деген ұмтылыстан бас тартып, әр түрлі мәдениеттер бар, және олардың әрқайсысының өз тағдыры бар деп айтады. Бірақ Шпенглер айтқан әрбір мәдениеттің өзіндік идеясы Гегельдің түсінігіндей, мәдениет идеясына мүлдем ұқсамады. Шпенглердің түсінігінде мәдениет дегеніміз-тиісті жан өзін-өзі жүзеге асыратын символдық түрде көрсетілген жүйе, яғни: "мәдениет-бұл жанның сезім мен шығармалардағы сезімдік көріністерінің жиынтығы, оның денесі...; Әр мәдениеттің көптеген жеке өмірінде жүзеге асырылатын өзіндік "жаны" бар мәдениеттің жаны ерекше және оны ұтымды құралдармен толық көрсету мүмкін емес. Мәдениеттердің тағдыры ұқсас, бірақ мәдениеттердің жаны шексіз ерекшеленеді. Сондықтан басқа мәдениеттегі адамдардың ішкі әлеміне ену, олардың рәміздерінің, сезімдерінің, сенімдерінің табиғатын түсіну өте қиын:", - деп айтады. Бұл барлық мәдениеттердің тағдыры. Шпенглер мәдениеттердің себептерін түсіндірмейді, бірақ ол олардың болашақ тағдырын, барлық мүмкін мәнерлілікпен өз еңбегінде жасайды. Мәдениет пен өркениеттің айырмашылығы неде? Мәдениет шексіз дамымайды. Ол өлім тұқымын алып жүреді. Оның өркениетке жетелейтін принциптері бар... Өркениет-мәдениет рухының өлімі... кристалданған формалары бар мәдениет ішіндегі динамикалық қозғалыс сөзсіз мәдениеттен тыс шығуға әкеледі... Бұл жолдарда мәдениет өркениетке ауысады. Мәдениеттің жаны өздігінен емес, тек осы мәдениеттің мағыналары мен құндылықтарымен өмір сүретін адамдардың жан дүниесінде өмір сүреді. Мәдениет пен өркениетке қарама-қарсы-Шпенглердің барлық ойларының негізгі осі. Мәдениет-жетілген жанның қуатты шығармашылығы, терең символдық қажеттілікке толы жоғары өнердің гүлденуі. жүктеу/скачать 408.16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|