ОҢТҮстік аймақта экологиялық туризмді дамытудың экономикалық МҮмкіндіктері өмірзақов Саян Еркінұлы

Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті «Туризм» мамандығының 2 курс студенті,Астана,Қазақстан

Ғылыми жетекшісі – Д.Женисхан
Бүгінгі таңда экотуризм мәселесі әлемдік деңгейде айрықша маңызға ие. Қазақстан Республикасындағы туристік потенциалы жоғары аймақтарды толығымен пайдалану – мемлекеттік деңгейдегі негізгі мақсаттардың бірі. Экологиялық туризмді дамыту мәселелері бойынша Қазақстан туристік ассоциациясы және туристік индустрияны дамыту мақсатындағы сала мамандары жұмыс жасауда.

Қазақстан Республикасының барлық аймақтары туристік әлеуеті бойынша ерекше маңыздылықтармен сипатталады. Солардың бірі Сыр бойындағы туризм саласынан кенде емес Қызылорда облысындағы Қамыстыбас көлі. Тарихы терең Арал ауданындағы Қамыстыбас көлін туристік мақсатта пайдалану оңтүстік аймақты дамытудың маңызды экономикалық мүмкіндігін көрсетеді.

• 
  Туризмнің басым бағыттарын айқындау және сәйкес мақсатты бағдарламаларды жарақтау;
  
• 
  Халықаралық бірлестікте елдің тартымды үлгісін жасау,оның туристік ресурстарын насихаттау;
  
• 
  Туризм инфрақұрылымын жасау мақсатында мемлекеттік және жеке сектор ресурстарын шоғырлау;
  
• 
  Жолдарды күрделі жөндеуден өткізу және қайта жөндеу,салу,коммуникациялық және инженерлік құрылыстар бойынша шаралар қабылдау;
  
• 
  Туристік кластерге қатысушылардың ынтасын арттыру,яғни салық преференциялары мен мемлекеттік грант беру механизмдерін белсенді пайдалану;
  
• 
  Мемлекеттің құзырлы және жергілікті атқарушы органдарына ынта туғызушы ұсыныстарды енгізу жолымен кластерді дамыту процесіне қатысушылар белсенділігін арттыру;
  
• 
  Туристік аймақтарға кіру мүмкіндігін қамтамасыз ету,туристік көз тартарлық объектілерді қорғау;
  
• 
  Туризмге жеке инвестицияны қызықтыру үшін жеңілдіктер бөлу;
  
• 
  Туристік аудандардың тартымдылығын көтеру мақсатында маркетинг және жарнамалық тиімді шараларды анықтау;
  
• 
  Қоршаған ортаны қорғау мен жерді пайдалану ережелерін бекіту,олардың орындалуын бақылау;
  
• 
  Лицензиялау ережелерін қабылдау және қадағалау,сонымен бірге,туристік объеектілер мен туристерге қызмет көрсетулер сапасын бақылау;
  
• 
  Туризм аясы қызметкерлерін кәсіби даярлау,қайта даярлау және кәсіби деңгейін көтеру;
  
• 
  Даму институттары ресурстарын қолдану механизмін өңдеу және тиімді пайдалану.[3]
  

• 
  Қызылорда облысы экономикасының құрамдас бөлігі ретінде туристік саланы құруға;
  
• 
  Жергілікті, халықаралық деңгейде қажылық және оның алуан түрлерінде (танымдық, іскерлік, спортық, сауықтыру, экзотикалық, экологиялық т.с.с) туризм индустриясын құруға;
  
• 
  Туризм инфрақұрылымын жасауға: сервистік және сауда қызметін көрсететін кәсіпорындарды, табынушылық және туристік кешендер, халық қолөнер шеберханаларын, этнографиялық мұражайларды, өнердің дәстүрлі нысандарын белгілейтін салт жоралық, этнографиялық және фольклорлық театр мен ұжымдар, керуен жолдарының, жаяу жүру маршруттарының тарихи ландшафтын жаңғыртуға, жолдарды, су жабдықтау және арна жүргізу жүйесін жаңартуға және көркейтуге, электр жарығымен жабдықтау;
  
• 
  Туризм саласында қызмет істейтіндердің санын арттыруға және жаңа жұмыс орындарын ашуға;
  
• 
  Жергілікті бюджеттердің салық салынатын базасын кеңейтуге мүмкіндік береді.
  

1) құнды және тартымды экскурсиялық объектілерге  автокөлік жолдарының болмауы немесе  нашар жағдайы;

2) экскурсия нысандары жағдайының нашарлығы – қолайлы тамашалау алаңдарының, ақпарат тақпаларының, жабдықталған және қауіпсіз жолдардың, демалыс орындарының жоқтығы, әсіресе қолайсыз ауа райы жағдайында (жаңбыр, қатты жел, ыстық);

3) алыс аудандарда жергілікті тұрғындар ішінен білікті қызмет көрсетуші болмауы;

4) облыстың рекреациалық жерлерінде электр жарығымен, сумен жабдықтаудың және көріз жүйелерінің болмауы.[4]

Туризм инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуын, сондай-ақ қаржылық қаражаттың шектеулі екенін ескеріп, шағын қонақ үйлердің, қонақтарға арналған үйлердің, кемпингтердің  және мотельдер желілерінің, бірнеше киыз үйлерден тұратын ұлттық ауылдардың алғашқы кезектегі құрылысын айқындау қажет. Сонымен қатар киіз үйлер жасайтын кәсіпорындарды қалпына келтіру және жаңаларын салу қажет. Шетел туристерінің келу бағыттары бойынша турларына ұлттық нақыш беру ұлттық қолөнерлердің  қайта дамуына, жаңа жұмыс орындарын құруға ықпал ететін болады.

Қазіргі таңда еліміздегі туризм деңгейінің дамуы орташа, яғни даму үстінде деп айтуға болады. Оның бірден-бір себептерінің бірі ретінде инфрақұрылымның дамымауын айтуға болады. Инфрақұрылымды дамыту жұмыстарына үкімет те белсенді қатысуда, дегенмен біздің елеміздегі туризм нысандары мен объектілері батыстық стандарттарға сай келмеуде. Ал қаражаттың көп бөлігі сол елдерде екенін ұмытпағанымыз жөн болар. Сондықтан, болашақта жасалатын іс-шаралардың барлығын тек сол бағытқа бағыттап жасаған абзал.

Қорыта айтқанда, еліміздің экономикасына елеулі үлесін қосатын, сүбелі жобалардың бірі ретінде осы Қамыстыбас көлі аймағы жобасын айтуға болады. Жалпы экономикасының басым бөлігі туризмнен түсетін елдермен бір дәрежеде болып, осы жобаның Қазақстан Республикасының туристік әлеуетін арттыратын жоба ретінде танылып, қазақстандық және шетелдік туристердің назарын аудартатынына сенімім кәміл!

1. 
   http://visitkazakhstan.nur.kz
   
2. 
   http://baq.kz/regional_media/post/59932