Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
Мемлекеттің протекционистік саясаты
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Фритредерлік (ағылшынша «freetrade» - еркін сауда) саясат
- Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты
| Мемлекеттің протекционистік саясаты – бұл ұлттық эко-
номиканы шетелдік бəсекелестіктен қорғау мақсатында жүргізе- тін белсенді экономикалық саясаты. Протекционизмді кезінде Ф. Лист, Дж. С. Милль, И. Посошков жəне Дж. Кейнс сияқты ғалымдар қолдады. 2. Фритредерлік (ағылшынша «freetrade» - еркін сауда) саясат – ішкі рынокқа шетел капиталы мен қызметтерді енгізуді қолдайтын мемлекеттің еркін сауда саясаты. Фритредерлік ХVІІІ ғасырда Ұлыбританияда пайда болды. Еркін сауданы бірінші бо- лып жақтаған Н. Барбон болды, кейіннен А. Смит, Д. Рикардо, А. Маршалл ашық қолдады. Еркін сауданы жақтаушылардың аргументтері: 1. Фритредерлік еркін саудаға қатысушы елдердің тұрмыс деңгейі мен сапасын көтереді. 2. Фритредерлік бəсекенің дамуына жағдайлар жасап, отан- дық өндірушілердің жаңа, сапалы тауарлар өндіруге ынтасын көтереді. 3. Фритредерлік жаңа рыноктардың дамуына мүмкіндік туды- рады. 4. Фритредерлік өндірістік ресурстардың елдер арасында оң- тайлы бөлінуін қамтамасыз етеді. Протекционистер жəне фритредерліктердің көзқарастарын салыстыра келе, мынадай тұжырым жасауға болады: протекцио- нистер қысқа мерзімді мүдделерді көздейді, фритредерліктер ұзақ мерзімді мақсаттарға негізделеді. Алайда нақты елге протекцио- низм тиімді, ал фритредерлік зиян деп немесе, керісінше айтуға болмайды. Итальян экономисі В. Парето айтқандай: «Қандай да бір елдің белгілі бір уақыт мерзімінде өзінің экономикалық жəне əлеуметтік жағдайын біле отырып, ол елге сол уақытта қандай саясаттың қажет екенін анықтап алуы қажет – протекционистік пе, əлде еркін сауда ма?». Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты – бұл экспорт пен им- портты салықтар, субсидиялар жəне əртүрлі шектеулер арқылы сыртқы сауданы мемлекеттік реттеуді талап ететін үкіметтің бюджет-салық саясатының жеке бір бағыты. 347 Сыртқы сауда саясаты тарифтік немесе тарифтік емес құ- ралдар арқылы жүзеге асады. Сыртқы сауданы шектеудің кең тараған əдісі болып тарифтер немесе кедендік баж салығы табы- лады. жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|