Өзін-өзі тану пәнінен ашық сабақ Мерзiмі: 15. 01. 15. №17 Cынып: 11 Оқушылар саны

Демалу.

• 
  «Отбасы», «отау», «отағасы», «отау иесі» деген ұғымдарын қалай түсінесіз?
  
• 
  Отбасы негізі неде деп ойлайсыз?
  

Қ.Толыбаевтың ұсынған шығармасынан үзіндіні оқып, мазмұнын талқылау.

Қазақ ұғымында отбасы – өмірдің түтқасы, оттың маңайына таратқан жан балқытар жылуы. Қазақтың ошағы дөңгелек үйінің ішіңде болады да, бүкіл жайдарылық жағылған отқа үйіріледі. Отбасының амандығы, ошақтағы оттың маздап тұруы – үмітінің өшпес алауы. Үй ішінің қызыққа, қуанышқа толы болуы да соған байланысты. Оттың басы, ошақтың қасы – ырыстың ұйтқысы. Соңдықтан қазақ отының басын тіршілігінің тұтқасы санап аялайды.

Отты да ұлы құдірет, киесі мол қасиетті нысанның бірі деп білетін қазақ одан ылғи жақсылық серпінін күтеді, игіліктің тірегіне теңейді. Көкейіндегі бір істі орындауға ниет еткен кездерінде отқа құрмет көрсетеді, ырым қып май кұйып, өзіне берген жылылығының қарызын өтеуге құлшынады. Бұл ұғым қазақ санасында ежелгі заманда-ақ қалыптасып, салтына айналған...

Адам баласының ой-санасы өсіп, ақыл-ойының кемелденуі үшін де тіршілік нәрі санаға отбасынан сіңеді. Отбасында көрген жақсы-жаман қылықтардың бәрі бала өміріне әсер етеді. Қазақ салтында Отбасы тәлімі ерекше дәстүр.

Жақсылыққа әуестерді – көргенді, тілге көнбей, бетімен кеткендерді – көргенсіз дейтіні де содан. Баланың көргенсіз атануы ата-анасына кір келтіреді. Одан асқан қорлық жоқ.

Адам өзінін ұрпағынан елді сүйсіндірер ұлы істерді тыңдырса екен деген мақсатты нысана етеді, үміт артады. Сол ниетпен жақсылыққа баулиды. Көксегеніне жететін жолдың сүрдегін нұсқайды, өмірдің жарқын жолына бағыттайды. Қай қазақтың болса да кеудесінде әрқашан осы үміт оты жанып тұрады.

Түйіндеме

Сонымен «Отбасы», «отау» дегеніміз не? Ақпарат бойынша оқушылардың түйген ой-пікір мен білімдерін байқау, талқылау жасау. Ой-түйін шығару:

• 
  Отаудағы от-тіректің символы, мерей шуағы, береке басы, сондықтан ол киелі.
  
• 
  Отбасы – тәрбие бесігі. Ұрпақтың жақсылығы мен жамандығы отбасында қалыптасады.
  
• 
  Әр тұлғаның болашағына аттанар тұғыры.
  

Отбасы адамға бақыт, толық мәнді тыныс-тіршілік әкеледі. «Үйлену оңай – үй болу қиын» дейді халық мақалы. Отбасының іргетасы ер азамат пен әйел адамның ақ неке қиып, отау тігуінен құралады.

Отбасының басты қазығы, алтын діңгегі – бала. Баланың тәрбиелі, жан-жақты болып өсуіне берекелі, өнегелі, ынтымақты отбасының ықпалы мол. Отбасы ата мен баланың, келін мен ененің және басқа да отбасы мүшелерінің жылы қарым-қатынасынан құрылады. Отбасы берекелі, тату болу үшін сыйластық, мейірімділік, жанашырлық, бауырмалдық қасиеттер әр адамның жүрегінен орын алуы керек. Отбасын құрғанда адам өмірге ұрпақ әкеліп қана қоймай, сонымен бірге оған жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарды, ата-бабасының салт-дәстүрін, жас ұрпақтың бойына сіңіртеді. Балаларын өздерін қоршаған ортаға және коғамға пайдалы азамат етіп өсіру – ата-ананың ең маңызды міндеті.

«Отан оттан басталады» дейді халқымыз. Елдің, ұлттың, жалпыадамзаттың болашағы, даму деңгейі осы отбасынан басталады.

Алынған ақпараттар негізін басшылыққа ала отырып, отбасын құру үшін өзіңізге қоятын талаптар тізімдемесін жазу.

1. 
   Алынған ақпарат негізінде, сабақ тақырыбын бекіту.
   

• 
  Сіз отбасын құруға дайынсыз ба?
  
• 
  Отбасын құру қадамына неше жастан бастап ойлану қажет деп ойлайсыз?
  
• 
  Қандай адаммен отбасын құрғыңыз келеді?
  
• 
  Отбасын құру үшін адамдар қанша уақыт бірін-бірі білуі керек деп ойлайсыз?
  
• 
  Отбасын құру үшін ата-ананың келісімі керек пе?
  

Құралдар: түрлі-түсті қағаздар, желім, қайшы.

«Отбасы – жеке тұлғаның болашаққа атанар тұғыры» тақырыбында эссе жазып келу.

Музыка ойнайды. Көздерін жұмады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныстайды. Тұла бойлары жақсылыққа толғанын сезінуге ұмтылады. Мәтін оқылады.