Пму ұС 18. 2/05 Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі

С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

5В080200 Малшаруашылығы өнімдерің өндіру технологиясы мамандығы бойынша студенттеріне арналған

Ауылшаруашылық жануарлар физиологиясы

Кафедра мәжілісінде ұсынылды «___» _______20 _ж. , № __ хаттамасы

Павлодар

1. 
   Сүтқоректілер мен кұстар организміне тән процестердің жалпы зандылықгары мен оларды реттеу механизмдері.
   
2. 
   Физиологияның казіргі кездегі даму деңгейі, философия, анатомия, гистология, биохимия, биофизика және генетика пәндерімен логикалық байланысы.
   
3. 
   Физиология ғылымьшың қыскдша даму тарихы.
   
4. 
   Отандық физиолог ғалымдардың (АЛ.Полосухин, Н.О.Базанова, К.Т.Төшенов, Х.Дүйсембин, Т.О.Измайлов, Т.Несіпбаев т.б.) жануарлар физиологиясын дамытудағы рөлі.
   
5. 
   Физиологиялық процестердің нервті және гуморальды реттелу принциптері.
   

1. 
   Қан жүйесі туралы жалпы тұсінік.
   
2. 
   Қан, ұлпа сүйығы жэне лимфа (сөл) организмінің ішкі ортасы.
   
3. 
   Канның негізгі қызметтері. Әр түлік мал канының мөлшері мен денеде таралуы.
   
4. 
   Канның физика-химиялық касиеттері.
   
5. 
   Мал канының құрамы. Қанның плазмасы мен сарысуы. Осмостық және онкостық қысым.
   
6. 
   Кан торшалары.
   
7. 
   Гемоглобин жөне оның туыңдылары.
   
8. 
   Фагоцитоз құбылысы. Т және В лимфоциттердің қызметі. Иммунитеттің торшшшқ және ұллалық механизмдері туралы түсінік.
   
9. 
   Қанньщ ұюы.
   

1. 
   Қан айналым желісі жөне оның организмдегі маңызы. Жүрек физиологиясы.
   
2. 
   Жүрек еттерінің касиеттері: қозғыштық, өткізгіштік, жиырьшғыштық, рефрактерлік. Жүрек автоматиясы. Жүректің өткізгіш жүйесі.
   
3. 
   Жүрек қызметінің айналымы (циклы), оның сатылары. Жүрекше мен қарыншаның жиырылуы мен босаңсуы (систола мен диастола). Экстрасистола.
   
4. 
   Жүректегі биоэлектрлік құбылыстар. Электрокардиография.
   
5. 
   Жүрек қызметін реттеу.
   
6. 
   Қан тамырларының қызметі. Тамырлар тонусын нервті-гуморальды реттеу.
   
7. 
   Лимфа және лимфа айналымы..
   

1. 
   Тыныс алу процесінің мәні.
   
2. 
   Әр түлік мал тынысының жиілігі мен типтері. Тыныс алу жолдарының маңызы.
   
3. 
   Өкпенің тіршіліктік және жалпы сиымдылығы. Өкпенің желдетілуі.
   
4. 
   Тыныс орталығы. Тыныстың нервпен және гуморальды реттелуі.
   
5. 
   Құстардың тыныс алу ерекшеліктері. Жануарлар дауысн.
   

1. 
   Ac қорытудың мәні мен маңызы. Ac қорыту түрлері. Ac қорытуды зертгеу әдістері. Ac қорыту жуйесінід қызметгері.
   
2. 
   Ауыз куысындағы ас қорыту. Сілекей түзу механизмі. Шартгы рефлекстік сілекей бөлу. Жұту және оны реттеу.
   
3. 
   Карындағы ас қорыту. Карын сөлінің құрамы мен касиеттері. Тұз қышқылы мен шырыштың маңызы. Карын сөлінің ферментгері. Кдрын сөлінін күрделі рефлекстік және нейрогуморальдық кезендерде бөлінуі.
   
4. 
   Қарын қимылы және оның маңызы, реттелуі. Карын жынының ащы ішекке өту механизмі. Құсу, оның механизмі және маңызы.
   
5. 
   Мал карнындағы азық қорыту ерекшеліктері. Жылқы мен шошқа карнындағы азық қорыту. Күйісті мал карнындағы азықгы қорыту. Жұмыршақ пен катпаршақтын азық қорытудағы рөлі.
   
6. 
   Ішектегі ас қорьггу. Ұйкы безі солінің кұрамы, ішектегі ас қорытудағы рөлі.
   
7. 
   Өттің қүрамы, касиеттері, түзілуі, бөлінуі және ас қорытудағы рөлі. Өттің тузілуі мен бөлінуінің нейрогуморальды реттелуі.
   
8. 
   Ток, ішектегі ас қорыту. Әр түлік малдың тоқ ішсгіндегі ас қорыту ерекшеліктері. Тоқішек қимыддары.
   
9. 
   Үй күстарының ас қорыту ерекшеліктері.
   

1. 
   Зат алмасудың биологиялық мәні, процестері мен кезеңдері.
   
2. 
   Зат пен куат (энергия) алмасуының байланысы. Ассимиляция және диссимиляция процестері. Зат алмасуды зертгеу өдістері. Жалпы, негізгі, аралық және өнімділік зат алмасу, оларды зерттеу өдістері.
   
3. 
   Белоктардың алмасуы.
   
4. 
   Майлардың алмасуьц
   
5. 
   Көмірсулардың алмасуы.
   
6. 
   Белокгар, көмірсулар және майлар алмасуының ара байланысы. Изодинамия зандылығы.
   
7. 
   Дәрмендөрілердің (витаминдердің) алмасуы.
   
8. 
   Су мен минерадды затгардың алмасуы
   
9. 
   Куат алмасуы. Қуат алмасуьгаьщ организм әрекетін камтамасыз етудегі маңызы. Қуаттың бөлінуі және пайдаланьшуы. Тыныс коэффициент!
   
10. 
    Жылудың алмасуы жөне дене температурасының реттелуі.
    
11. 
    Жылудың химиялық жолмен реттелуі.
    

1. 
   Бөлу мушелері мен олардың гомеостазды сақтаудағы рөлі. Бұйрек физиологиясы. Нефрон - бүйректің функционалдық негізі. Зәрдің пайда болу механизмі. Бүйректе жүретін сүзілу, кері сорылу (реабсорбция), секреция процестеріне' сипаттама.
   
2. 
   Алғашқы зөрдің пайда болуы. Нағыз зәрдің пайда болуы.
   
3. 
   Нефронның иірімді тұтікшелері мен Генле тұзағы арқылы өртұрлі заттардың кері сорылуы. Кері сорылатын және кері сорылмайтын заттар. Нефрондағы секреция процестері.
   
4. 
   Бүйректің гомеостазды сақгаудағы релі.
   
5. 
   Буйрек кызметінің нервті және гуморальды реттелуі. Әр түлік мал зәрінің қүрамы, мөлшері және касиеті.
   
6. 
   Қуықгың ідызметі. Зөрдің несеп жолдары арқылы жылжуы. Зәр шығару механизмі. Құстардың зәр бөлу ерекшеліктері.
   
7. 
   Тері - бөлу мүшесі.
   

1. 
   Ішкі секреция бездерінің жалпы сипаттамасы. Гормондар және олардың организмдегі рөлі.
   
2. 
   Парагормоңдар, гормоноидтар жене антигормовдар. Гормондар әсерінің механизмі.
   
3. 
   Гипоталамус-гипофиздік жүйенің рөлі.
   
4. 
   Гипофиз. Гипофиздің баска ішкі секреция бездерімен байланысы. Либериндер мен статиңдердің рөлі.
   
5. 
   Калканша без. Калканша бездің гипо- және гиперфункциясы.
   
6. 
   Калканша серік бездер.
   
7. 
   Бүйрек үсті бездері. Бүйрек үсті безінің қүрылысы мен кдамет ерекшеліктері.
   
8. 
   Үйқы безі. Үйқы безі гормоңдарьшың комірсулар, майлар, белоктар алмасуын реттеудегі ролі.
   
9. 
   Жыныс бездерінің ішкі секрециялық қызметі.
   
10. 
    Эпифиз бен тимустьщ ішкі секрециялық қызметі.
    

1. 
   Малдың жыныстық және физиологиялық жетілуі.
   
2. 
   Еркек малдың жыныс жүйесінің морфо-функционалдық ситаттамасы.
   
3. 
   Қосалқы жыныс бездері секреттерінің маңызы.
   
4. 
   Шәуеттің физика-химиялық касиеттері. Үрғашы мал жыныс ағзаларында ұрықгың (спермияның) жылжуы және тіршілік кабілетін сақгау мерзімі.
   
5. 
   Үрғашы мал жыныс жүйесінің морфо-функционалдық сипаттамасы.
   
6. 
   Еркек және ұрғашы малдың жыныстық рефлекстері.
   
7. 
   Шағылысу - күрделі рефлектік акт.
   
8. 
   Плацентаның (жолдастьщ) қызметі.
   
9. 
   Қолдан үрықгандырудың жөне бластоцисті аударып қондырудың (трансплантация) физиологиялық негіздері. Мал өнімтаддығын реттеу мақсатында гормоңдардың қолданылуы.
   
10. 
    Үй кустарының көбею ерекшеліктері. Жұмыртқаның пайда болу процесінің реттелуі. Жүмырткэлағыштыққа эсер ететін факторлар.
    

1. 
   Сүттену туралы түсінгк. Желіннің есуі мен дамып жетілуі. Сүт жэне оның әр түлік малға тән күрамы.
   
2. 
   Уыз жене оның биологиялык рөлі.
   
3. 
   Сұт түзу физиологиясы.
   
4. 
   Желіннің сиымдылық жүйесі.
   

1. 
   Қозғыш ұлпалардың жалпы сипаттамасы. Қозғыштық және қозу. Қозғыштық табалдырыіы, тиімді мерзім, хронаксия, қүбылмалылық (лабильділік).
   
2. 
   Аккомодация және қозғыштық градиенті. Н.Е.Введенскийдің парабиоз туралы ілімі.
   
3. 
   Қозу мен тежелу процестерінің өзара байланысы. Тітіркендіргіштер және олардың жіктелуі.
   
4. 
   Бұлшық ет пен нервтердегі электрлік қүбылыстар және олардың зерттелу тарихы. Қозу теориялары. Мембрана потенциалы. Әрекет потенциалыньщ пайда болу механизмі. Калий-натрий сорабы (насосы).
   
5. 
   Бұлшық ет физиологиясы.
   
6. 
   Бұлшық ет қызметі. Бүлшық ет тонусы. Бұлшық етгің кажуы, оның себептері мен белтілері. Бірыңғай салалы еттің функционалдық ерекшеліктері.
   
7. 
   Жүйке физиологиясы. Жүйке талшыктарының функционалдық маңызы. Афференттік және эфференттік жүйке талшықгары және олардың функционалдық сипаттамасы. Қозуды өткізу зандары.
   
8. 
   Қозудың нерв - бүлшық ет синапсы арқылы өтуі. Медиаторлардың рөлі.
   

1. 
   Орталық нерв жүйесінің (ОНЖ) кұрылымдық сипаты мен қызметі.
   
2. 
   Нейрон - ОНЖ-нің күрылымдық негізі. ОНЖ-сі қызметінің рефлекстік принципі жөне рефлекстің сақиналы сипаты. Рефлекстердің жіктелуі.
   
3. 
   ОНЖ-сі синапстары жөне олар аркьілы қозудың таралу ерекшеліктері.
   
4. 
   ОНЖ-дегі медиаторлардың өр алуандығы (ацетилхолин, норадреналин, серотонин, серотонин, глицерин т.б.)
   
5. 
   ААУхтомскийдің басымдылық принципі. Жүйке жүйесінің нөрлендіру (трофикалык) қызметі. П.К.Анохиннің функционалдық жүйе жайлы теориясы.
   
6. 
   Жұлын. Жұльш орталыктары. Жұлынньщ негізгі рефлекстері. Жұлынның дорсалъды және вентральды түбірлерінің қызметтері. Жұлынның өткізгіш жолдары.
   
7. 
   Сопақша ми мен ми көпірі.
   
8. 
   Мишық. Мишыктың кызметі.
   
9. 
   Ортаңғы ми. Ортағңы ми күрылымдары.
   
10. 
    Аралық ми және қыртыс асты ядролар
    
11. 
    Гипоталамус, оның организмнің вегетативтік қызметтерін реттеудегі және олардың ықпалдастығын (интеграциялануын) қалыптастырудағы рөлі.
    
12. 
    Торлы күрылымның (ретикулярлық формация) функционадцық маңызы.
    
13. 
    Аддыңғы (соңғы) ми. Үлкен ми сыңарларының күрылысы және әр түрлі жануарлар организміндегі рөлі. Базальдық немссе қыртыс асты ядролар, олардың дене қозғалысын реттеудегі рөлі. Базальдық ядролардың инстинктерді (дағдылы әркеттері) реттеудегі маңызы.
    
14. 
    Мидың лимбикалық жүйесі. Лимбикалық жүйенің қүрылысы мен қызметі. Лимбикалық жүйе құрылымдарын тітіркендіру мен бүлдірудің нэтижесі. Лимбикалық жұйенің гомеостазды реттеуге, ішкі мүшелердің қызметін реттеуге, организм реакцияларының тұтастығын калыптастыруға қатысуы.
    

1. 
   Вегетативтік жүйке жүйесінің симпатикалық және парасимпатикалық бөлімдері, олардың кұрылымдық жоне қызмет ерекшеліктері.
   
2. 
   Жүйке жүйесінің вегетативтік бөлімінің организм әрекетіндегі манызы.
   
3. 
   Вегетативтік жүйкелердің орталық нерв жүйесімен байланысы.
   
4. 
   Вегетативтік жүйкелер бөлімдерініц кызметіндегі синергизм мен салыстырмалы антогонизм. Вегетативтік жүйке жұйесінің рефлекстері.
   
5. 
   Вегетативтік жүйкелердің нәрлендіру қызметі.
   

1. 
   Жоғары дәрежелі жүйкелік қызметінщ негізгі түсініктері мен принциптері.
   
2. 
   Үлкен ми жарты шарлары қыртысыньщ рефлектік қызметі туралы И.М.Сеченовтың ілімі.
   
3. 
   Жоғары дорежелі жүйкелік қызметінің физиологиясы туралы И.П.Павловтың ілімі.
   
4. 
   Ми қыртысының анализдеу жоне синтездеу қызметі. И.П.Павловтың шартгы рефлекстер туралы ілімі.
   
5. 
   Шартты рефлекстердің шартсыз рефлекстердсн айырмасы. Шартгы рефлекстердің жіктелуі. Шартты рефлекстерді қалыптастыру өдістері.
   
6. 
   П.К.Анохшінің функционалдық жүйе туралы ілімі, оның жоғары дәрежелі жүйкелік қызмет жайлы ілімді дамытудағы маңызы.
   
7. 
   Ми қыртысындағы сыртқы жене ішкі тежелу, олардың түрлері.
   
8. 
   Үйқының физиологиялық механизмі. Үйқы: теориялары. Үйқының кезеңдері. Үйқының ұзақгығы. Үлкен ми жарты шарлары қыртысының, гипоталамус пен торлы құрылымның ұйқы мен ояу күйді кдлыптастыру механизміндегі өрекеттестігі.
   
9. 
   И.П.Павловтың жоғары дәрежелі жуйкелік қызмет нұсқалары (типтері) туралы ілімі.
   
10. 
    Этология, оның мазмұны мен зерттеу әдістері
    
11. 
    Стресс гомеостазды калпына келтіретін бейімделу механизмі. Жануарлардың стреске (булығуға) төзімділігі. Стрестің мал өнімділігіне өсері. Стрестің алдын алу.
    

1. 
   Анализаторлар, олардың касиеттері мен зерттеу әдістері.
   
2. 
   Талдағыштардың шеткей, өткізуші жене орталық бөлімдері. Талдағыштардың жікгелуі. Экстеро - жөне интерорецепторлар. Бейнелену теориясы.
   
3. 
   Тері талдағыштары.
   
4. 
   Иіс талдагышы.
   
5. 
   Дәм таддағышы
   
6. 
   Есту талдағышы.
   
7. 
   Көру талдағышы.
   
8. 
   Кимыл талдағышы.
   
9. 
   Веетибулалық аппарат, оның болімдерінің, иірімді өзектерінің қабылдағыш аппараттары жәнс олардың тітіркену шарттары. Вестибулалық аппарат рецепторларын тітіркендірудің бұлшық ет тонусына әсері.
   
10. 
    Интерорецепция. Интерорецеиторлар, олардың құрылысы мен ідызметі. Ішкі ортаның тұрактылыгын сақгауда және вегетативтік қызметтердің өздігінен реттелуіндегі интерорецепторлардың релі. Талдағыштардың өзара функционалдық байланысы.
    

1. 
   Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.
   
2. 
   Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.
   
3. 
   Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.
   
4. 
   Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.
   
5. 
   Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990
   
6. 
   Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных.Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.
   
7. 
   Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.
   
8. 
   К.Шмидт Ниельсен. Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
   

Кинофрагмент: "Куат пен зат алмасу", "Кұйіс малдарының қоректеігу физиологиясы".

Бөлу. Куықга немесе несеп жолдарында түгігі бар итте зөрдің бөлінуін бақылау. Малдардың терлеуін бакьиіау. Кинофрагмент: "Болу процестері".

Ішкі секреция. Калканша безді алып тастаған малдарды көрсету. Калканша безінің препараттарымен итбалыктың метаморфозын шапшандату. Жыныс гормондарының кұстардың қосалқы жыныс белгілеріне әсерін көрсету. Кинофрагмент: "Ішкі секреция бездері".

Көбею жөне сүттену. Окситоциннің мал жатырьшың жиырылуына әсерін бақылау. Желіннен сүттің жеке фракцияларын алу. Окситоцинді немесе питутринді егіп, калдық сугті шыгару.

Сүг белу рефлексін бақылау. Кинифильм: "Кобею", "Сүттену", "Үрыктану процесі".

Орталық нерв жуйесініңфизиологиясы. Жұлын рефлекстерін корсету. Рефлекстердің сегменттік сипатын бақылау. Дорсальды және вентральды жұлын түбірі киылған бақаларды корсету. Жүлынды сыңар жақгы тіліп, кесудің әсерін көрсету (Белла-Мажанди тәжірбиесі). Мишығы алынган ит пен көгершінді корсету.

Кинофильм: "Вегетативтік нерв жүйесі", "ОНЖ физиологиясы"

Тақырып 11 Жоғары дәрежелі жүйкелік қызмет және жануарлар этологиясы

Жоғары дәрежелі жүйкелік кьізмет. Анализаторлар. Үлкен ми жарты шарларын тітіркендіру. Үлкен ми жарты шарлары жартылай сылынған хайуанаттарды корсету. Электроэнцефалография. Студенттерді шартты рефлексті зерттеуге арналган үнсіздік камерасымен таныстыру. Шартты рефлекстер (ас қорыту, қорғаныстық) кальштаскан лабораториялық жануарларды көрсету. Малдың көру, есту және тері анализаторларын зерттеу. Кинофильм : "Үлкен ми жарты шарларының физиологиясы".

1. 
   Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.
   
2. 
   Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.
   
3. 
   Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.
   
4. 
   Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.
   
5. 
   Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990
   
6. 
   Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных.Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.
   
7. 
   Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.
   
8. 
   К.Шмидт Ниельсен. Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
   

1. 
   Организм жайлы жалпы түсінік.
   
2. 
   Организмнің негізгі қызметтері. Организм өзін-өзі реттейтін жүйе. Гомеостаз.
   
3. 
   Организмнің қоршаған ортамен бірлестігі. Зат алмасу - тірі материяның пайда болуы мен дамуының, тіршіліктің негізі.
   
4. 
   Физиологиялық процестердің нервті және гуморальды реттелу принциптері.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №2

Тақырып: Қан жүйесі.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Қанның ұюы. Кан табақшалары, олардың құрылысы және канды ұйытудағы рөлі.
   
2. 
   Кан ұюының механизмі, кезендері мен сатылары. Қанды ұйышайтын жүйе.
   
3. 
   Кан топтары туралы ілім. Мал қанының топтық жүйелері.
   
4. 
   Кан торшаларының түзілуі және оның реттелуі.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №3

Тақырып: Қанайналым жүйесі.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Лимфа және лимфа айналымы. Ұлпа сүйығы және лимфа, олардың құрамы мен маңызы.
   
2. 
   Лимфа түйіндерінің қызметі. Организмде кан, лимфа және ұлпалық сүйық арасындағы затгардың алмасуы. Лимфа айналымы.
   
3. 
   Организмнің әртүрлі жағдайындағы (дене жүмысы, буаздық, сүттену) кан мен лимфа айналым ерекшеліктері.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №4

Тақырып: Тыныс алу.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Атмосфералық кысым жоғарылаған және төмендеген жагдайда тыныстың өзгеруі.
   
2. 
   Құстардың тыныс алу ерекшеліктері. Жануарлар дауысн.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №5

Тақырып: Аc қорыту.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Ac қорыту ағзаларының азық түрі мен оның қүрамыңдағы қореклік заттардың табиғатына функционаддық және морфологиялық тұрғыдан бейімделуі.
   
2. 
   Ac қорыту жолыньщ экскрециялау қызметі.
   
3. 
   Нәжіс шығару.
   
4. 
   Үй күстарының ас қорыту ерекшеліктері.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №6

Тақырып: Зат пен қуат алмасуы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. 
   Жылуды физикалық жолмен реттеу.
   
2. 
   Организмнен жылудың шығарылу жолдары: радиация, жылуды өткізу, конвекция, жылудың дене беткейінен және тыныс жолдарынан булануы.
   
3. 
   Жылу шығарудың қоршаған орта температурасы мен ылғалдылығына тәуелділігі.
   
4. 
   Терінің жылу бөлудегі рөлі. Жылудың дене жұмысы кезіңдегі ретгелуі.
   
5. 
   Дене температурасын реттеудің нервтік және гуморальдық механизмі.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

1. 
   Жыл мезгіліне байланысты теріде байкалатын өзгерістер.
   
2. 
   Түлеу физиологиясы. Ac қорыту жолы мен өкпенің экскрециялау қызметі.
   

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

1Мал шаруашылығында гормондарды қолданудың физиологиялық негіздері.

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.
Тәжірибелік жұмыс №9

Тақырып: Көбею (үрпақтану) физиологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Үй кустарының көбею ерекшеліктері.

2. Жұмыртқаның пайда болу процесінің реттелуі.

3. Жүмыртқасалғыштыққа әсер ететін факторлар.

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №10

Тақырып: Сүттену (лактация) физиологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Малды машинамен сауудың физиологиялық негізі.

2. Тұмса сиырды бүзауларға жөне саууға дайындаудыц физиологиялық негізі.

Әдебиеттер:

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №11

Тақырып: Бұлшық ет пен жүйке физиологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Жүйке физиологиясы. Жүйке талшыктарының функционалдық маңызы.

2. Афференттік және эфференттік жүйке талшықгары және олардың функционалдық сипаттамасы. Қозуды өткізу зандары.

3. Қозудың нерв - бүлшық ет синапсы арқылы өтуі. Медиаторлардың рөлі.

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.

Тәжірибелік жұмыс №12

Тақырып: Орталықжүйке (нерв) жүйесінің физиологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Мидың лимбикалық жүйесі. Лимбикалық жүйенің қүрылысы мен қызметі.

2. Лимбикалық жүйе құрылымдарын тітіркендіру мен бүлдірудің нэтижесі.

3. Лимбикалық жұйенің гомеостазды реттеуге, ішкі мүшелердің қызметін реттеуге, организм реакцияларының тұтастығын калыптастыруға қатысуы.

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №13

Тақырып: Жүйке жүйесінің вегетативтік бөлімінің физиологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Жүйке жүйесінің вегетативтік бөлімінің организм әрекетіндегі манызы.

2. Вегетативтік жүйкелердің орталық нерв жүйесімен байланысы.

3. Вегетативтік жүйкелер бөлімдерініц кызметіндегі синергизм мен салыстырмалы антогонизм.

4. Вегетативтік жүйке жұйесінің рефлекстері. Вегетативтік жүйкелердің нәрлендіру қызметі.
Әдебиеттер:

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №14

Тақырып: Жоғары дәрежелі жүйкелік қызмет және жануарлар этологиясы.

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Жануарлардың стреске (булығуға) төзімділігі.

2. Стрестің мал өнімділігіне өсері. Стрестің алдын алу.
Әдебиеттер:

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.

8. К.Шмидт Ниельсен.Физиология животных приспособление и среда, т. I—II. Москва, "Мир", 1982 г.
Тәжірибелік жұмыс №15

Тақырып: Анализаторлар (талдағыштар).

Қарастырылатын сұрақтар:

1. Ішкі ортаның тұрактылыгын сақтауда және вегетативтік қызметтердің өздігінен реттелуіндегі интерорецепторлардың релі.

2. Талдағыштардың өзара функционалдық байланысы.

Әдебиеттер:

1. Несіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, 1-том. Алматы, "Қайнар", 1995 ж., ІІ-том, Алматы, "Кайнар", 1996 ж.

2. Нссіпбаев Т. Жануарлар физиологиясы. Оқулық, Алматы. "Ғылым", 2005 ж.

3. Несіпбасв Т. Адам жоне жануарлар физиологиясы. Окулық, Алматы, "Ғылым", 2005 ж.

4. Несіпбаев Т.Н., Бегаилов Е.Б., Алданазаров С.С. Жануаралар физиологиясыньщ практикумы. Оку күралы. Алматы, 2004 ж.

5. Георгиевский В.И. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат", 1990

6. Голиков Н.А., Базанова Н.У. т.б. Физиология с/х животных. Учебник. Москва, ВО "Агропромиздат" 1991.

7. Сысоев А.А., Битюков И.П. Практикум по физиологии с/х животных. М., "Колос", 1981 г.