Политология жауаптары
Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесі
жүктеу/скачать 290.91 Kb.
|
| 40. Қазақстан Республикасындағы сайлау жүйесі
Қазақстан Республикасының 1995 жылғы Конституциясы мемлекеттік билікті ұйымдастырудың негізгі қағидаты ретінде ерікті сайлауды, ал егемендікке ие əрі мемлекеттік биліктің бірден-бір көзі - халық екенін анықтады. Қазақстан Республикасы - президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекет. Демократиялық сайлау – бұл бəсекелі, мерзімді жəне өкілдік сайлау, оның процесінде кең еркіндікке ие азаматтар билік құрылымдарына өздерінің өкілдерін балама негізде сайлайды. Бəсекелі сайлау сайлауға түрлі партиялардың жəне кандидаттардың қатысуына кепілдік береді. Олардың барлығы сөз, жиналыс, қозғалыс бостандығын, олардың саяси көзқарастарының естілуі үшін жəне олар сайлаушыларға балама кандидаттарды ұсына алуы үшін қажеттінің барлығын пайдалана алады. Қазақстан Республикасының заңнамасы сайлаудың мерзімділігін, билік органдарында елдің əр түрлі əлеуметтік топтарының өкілдігін қамтамасыз етеді. Қазақстан Республикасы Конституциясының 33-бабы Қазақстан Республикасының он сегiз жасқа жеткен азаматтарының тегiне, əлеуметтiк, лауазымдық жəне мүлiктiк жағдайына, жынысына, нəсiлiне, ұлтына, тiлiне, дiнге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жерiне немесе кез келген өзге жағдаяттарға қарамастан, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлауға жəне оларға сайлануға, сондай-ақ республикалық референдумға қатысу құқығына кепілдік береді. Сайлауға сот iс-əрекетке қабілетсiз деп таныған, сондай-ақ сот үкiмiмен бас бостандығынан айыру орындарында отырған азаматтардың сайлауға жəне сайлануға, республикалық референдумға қатысуға құқы жоқ. Конституцияның жəне аталған заңның ережелеріне сəйкес Президентті, Парламент Мəжілісі мен жергілікті өкілді органдар депутаттарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының жергілікті органдарының мүшелерін сайлау жалпыға бiрдей, тең жəне төте сайлау құқығы негiзiнде жасырын дауыс беру жағдайында өткiзiледi. Қазақстан Республикасының Президенті 7 жыл мерзімге сайланады. Республика Президенті болып тумысынан Республика азаматы болып табылатын қырық жасқа толған, мемлекеттік тілді еркін меңгерген əрі Қазақстанда соңғы он бес жыл тұратын Республика азаматы сайлана алады. (Қазақстан Республикасында мажоритарлық жəне пропорционалды сайлау жүйелері қолданылады.) жүктеу/скачать 290.91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|