Программа дисциплин Форма для студентов фсо пгу 18. 2/07

БЕКІТЕМІН

________________ Ж.Т. Сарбалаев

«___»_____________2009 ж.

Құрастырушы: аға оқытушы Ксембаева С.К.

050103 педагогика және психология бакалавр мамандығының студеттеріне арналған

Студенттерге арналған бағдарлама Мемлекеттіќ стандарт және типтік оқу жоспар негізінде әзірленді, жұмыс бағдарламасы мамандықтың элективті каталогі негізінде жасалды.
ПМУ ғылыми кенесінің мәжілісінде бекітілді.
«_____»__________ 2009ж №____ хаттама

Кафедра мәжілісінде ұсынылды “_____ ” _______________2009ж.

Хаттама №

Кафедра меңгерушісі _____________ Кертаева Г.М

“____ ” ____________2009ж. Хаттама № _____

ОӘК Төрайымы ____________ Жуманкулова Е.Н.

Ұстаз туралы мәлімет
Ксембаева Сәуле Кәмалиденқызы – психология және педагогика кафедрасының аға оқытушысы

Ауд. 149

Қазақстан Республиканың маңызды педагогикалық міндеттерінің бірі – қазіргі заманның талабына сай әлеуметті-бағытталған, көпмәдениетті, өзіндік дамуына, өзіндік тануына, жемісті қарым-қатынас жасауға дайын тұлғаны тәрбиелеу. Бұл міндеттің іске сәтті асырылуы педагог-мұғалімнің кәсіби дайындығын денгейіне тығыз байланысты.

Осы курс педаго -мұғалімнің кәсіби дайындығының жүйесіне кіреді, базалық пән болып есептеледі, педагогикадағы «тәрбие теориясы» бөлімі мен педагогикалық тәжірибемен логикалық түрде байланысты.

1.2 мақсаты:

Болашақ педагогтың оқушылармен тәрбие жұмысының әдістер мен технологиялар саласындағы кәсіби-педагогикалық құзыреттілігін қалыптастыру. Осы мақсатты іске асыру үшін келесі міндеттерді орындау қажет:

- Болашақ педагогтың оқушылармен тәрбие жұмысының әдістер мен технологиялар саласындағы кәсіби-педагогикалық білімдерді меңгеруге мүмкіншілік жасау;

- студенттердің жалпы тәрбие теория бойынша білімдерін қенейту және терендету;

- студенттердің тәрбие жұмысының әдістер мен технологиялар саласындағы кәсіби-педагогикалық білімдерін қалыптастыру;

- оқушылармен тәрбие жұмысын жасауға қажетті: диагностикалық, мақсаттану, ұйымдастырушылық, проективті, коммуникативтік, аналитикалық, жалпы педагогикалық және арнайы іскерліктермен қаруландыру.

- студенттерге оқушылармен тәрбие жұмыс жасау осы балалардың тұлғалық қалыптасуының негізгі фактор ретінде маңызды екендігін түсіндіру және бұл жұмысқа жауапкершілікпен, шығармашылықпен қарауын дамыту.

- студенттердің тәжірибелі тәрбие жұмысына теориялық тұрғыдан мән беруін қамтамасыз ету.

- студенттердің кәсіби-педагогикалық өзіндік дамуында қажеттілік тұғызу және қалыптастыру.

2. Пререквизиттер: мамандыққа кіріспе, жалпы психология, бірінші курстағы педагогикалық тәжірибе, педагогика.

Курстың сонында студенттердің білімдерін тексеру мақсатымен емтихан өткізіледі.

1. 
   Амонашвили Ш. Размышления о гуманной педагогике М., 1996.
   
2. 
   Алоева М., Бейсова В. Настольная книга классного руководителя. 5-8 классы.– Ростовн\Д 2004.
   
3. 
   Байдельдинова Г. Методика изучения семьи Алма-Ата, 1983
   
4. 
   Байсеркеев Л.А. Нравственно-правовое воспитание школьников. Алматы, 1997
   
5. 
   Воспитание детей в школе: новые подходы и технологии. М., 1998
   
6. 
   Голубев Н.К., Битинас Б.П. Введение в диагностику воспитания М., 1989
   
7. 
   Демакова И.Д. Воспитательная деятельность педагога в современных условиях. – СПб КАРО 2007
   
8. 
   Добролюбов Н.А. Основные законы воспитания.
   
9. 
   Караковский В.А., Новикова Л.И., Селиванова Н.Л. Воспитание? Воспитание… Воспитание! Теория и практика школьных воспитательных систем. М., 1996
   
10. 
    Лутошкин А.Н. Как вести за собой. М., 1986
    
11. 
    Маленкова Л.И. Теория и методика воспитания. М., 2002
    
12. 
    Рожков М.И., Байбородова Л.В. Организация воспитательного процесса в школе. М., 2000
    

13. 
    Энциклопедия профессионального образования. В трех томах/Научн.ред. С.Я. Батышев. – Т.1.
    
14. 
    Сазонов В.П. Организация воспитательной работы в классе. М.,2000
    
15. 
    Тажбаева С.Г. Подготовка будущего учителя к технологии воспитаельного процесса в школе. Алматы, 2003
    

16. 
    htt: //rbip.bookchamber.ru
    
17. 
    htt://www.hrm.re/db/b2
    
18. 
    htt://www.auditoriumru/books
    
19. 
    htt://www.libcsu.ru/news
    
20. 
    htt://www.psycheya.ru/lib/met_us.1/html
    
21. 
    htt://netoteka/ru/cgi-bin/teka.pl/event/content_id
    

дисциплины СО ПГУ 7.18.2/07

«Тәрбие жұмысының әдістемесі» «Педагогика» курсында «тәрбие теориясы» бөлімнің құрамдас бөлігі ретінде. «Тәрбие жұмысының әдістемесі» курсының пәні, міндеттері, мәні және ерекшеліктері. Негізгі ұғымдары: тәрбие, тәрбие жүйесі, тәрбиелік қарым-қатынастар, тәрбие жұмыс, тәрбие жұмыс жүйесі, тәрбиелік әрекет, тәрбие шарасы, тәрбие технология, құралдар, формалар, әдістер және тәрбие жұмысының амалдары. «Тәрбие жұмысының әдістемесі» курсының философия, психология, физиология, этнопедагогика және басқа да ғылымдармен байланысы.

Тәрбие тарихи-мәдени феномен және педагогикалық құбылыс ретінде. Тәрбие үдерісінің мәні, мақсаты, міндеттері, приницптері мен заңдылықтары, мазмұны, және ұйымдастыру формалары, олардың оқушылармен тәрбие жұмыс барысында пайдалануы. Тәрбие үдерісінің диалектикасы. Тәрбие үдерісі күрделі динамикалық жүесінде ретінде. Тәрбие үдерісінің қалыптасу және даму кезендері.

Тәрбие туралы нормативтік құжаттарды сипаттау. «ҚР білім беру ұйымдардағы кешенді тәрбие бағдарламасы», «Атамекен» бағдарламасы және т.б.

Қазіргі мектепте тәрбие мақсаттары. Адамзат тарихында тәрбие мақсатының дамуы. Қазіргі қазақстандық мектебінің тәрбие мақсаты. Тәрбие принциптері. Мектептен тыс тәрбиенің принциптері.

Тәрбие әдістердің жіктелуі. Педагогикалық ситуацияға байланысты тәрбие әдістерін таңдау. Педагогика тарихында тәрбие формалар. Қазіргі тәрбие формалары.

Тәрбие үдерісіндегі оқушылардың жас ерекшеліктерін ескеруі. Ұлдардың тәрбие ерекшеліктері.қыз баланың тәрбиесіндегі ерекшеліктері. Қазак отбасындағы бала тәрбиесінің ерекшеліктері.

Сынып жетекшінің институты, оның тарихы және ол қазіргі кезенде. Сынып жеткешісі туралы ереже (сынып жетекшісінің құқықтық-нормативтік аспектісі). Сынып жетекшісінің міндеттері мен қызметі. Сынып жеткешісінің мазмұнды бағыты(оқу, денсаулық, өмір салты, демалыс және т.б.), әрекет түрлері мен формалары. Сынып жетекшісінің тәрбие әрекетінің нәтижелігі жағдайы(білімі мен біліктілігі, педагогтік мәдениет деңгейі мен пайдалы тұжырымдамасы, тәрбиеге қатысты сапасы және т.б.). сынып жетекшісі жұмысының вариантивтігі. Сынып жетекшісі жұмысының нәтижелігінің өлшемі. Мектептің тәрбие жүйесін басқару.

Орта – тәрбие жүйесінің компоненті. Сыныптың тәрбиелік жүйесі тәрбиелеуші және дамытушы орта ретінде. Педагогикалық ортаны құру оқушылардың тәрбие жүйесінің субъектілерінің әлеуметтенуі және қалыптасу проблемаларын шешу мүмкіндігі ретінде. Сыныптың тәрбиелеуші ортасы және оны дамыту. Сынып жетекшісінің тәрбиелеуші ортаны ұйымдатыру және дамыту әрекеті.

Сынып ұжымын қалыптастыру және дамыту оқушыларды тәрбиелеуші және дамытушы орта ретінде және қалыптастыру факторы, ұжымдық өзара әрекеттесуі негізінде оның мүшелерінің мүмкіндіктерін жүзеге асыруы. Балалардың әр түрлі әлеуметтік топтарын бірынғай бірлестікке ықпалдастыру. Ұжымдық әріптестіктің тұлғалық бағдарлығы. Балалар ұжымында жеке оқушымен жұмыс істеу әдістемесі. Дарынды және педагогикалық тұрғыдан қараусыз қалған балалармен тәрбие жұмысы. Сынып ұжымында оқушылардың өзін-өзі басқаруы: маңызы, принциптері, қызметтері. Оқушылардың өзін-өзі басқаруын дамытудың нәтижелі шарттары. Оқушылардың өзін-өзі басқаруы ұжымында өзін-өзі басқарудың жоғары органдары ретінде. Сыеыпта оқушылар жиналысын ұйымдастыру және өткізудің әдістемесі. Сынып жетекшісінің пән мұғалімдерімен өзара әрекеттесуі сынып оқушылардың тәрбиелеуші және дамытушы орта құрушы ретінде. Оқушылар ұжымымен жұмысында пән мұғалімдері және сынып жетекшісінің жалпы білімділік және тәрбиелік міндеттері.

Отбасы сынып оқушыларын тәрбиелеуші және дамытушы ортаны қалыптастырушы және баланың негізгі тәрбиеші ретінде. Сынып жетекшісінің оқушының отбасымен ұйымдастыру педагогикалық жұмысы. Ата –аналармен дәстүрлі және шығармашылық формадағы жұмыстар. Педагогтар, оқушылар және ата-аналардың өзара әрекеттесуін ұйымдастыру әдістемесі.

Балалардың ұйымдары мен бірлестіктері сынып оқушыларын тәрбиелеуші және дамытушы ортаны қалыптастыру ретінде, олардың белгілері, қазіргі кездегі қызметтері. Балалрдың бейресми ұйымдары мен бірлестіктері. Сынп жетекшісі және сынып оқушылары ресми және бейресми ұйымдары мен бірлестіктері.

8. Оқушылармен тәрбие жұмыс жасауда мақсат қою және жоспарлау.

Мақсат, міндет және мақсатқоюшылық туралы жалпы түсінік, оқушылардың тәрбие жұмысында олардың маңызы. Мақсатқоюшылық кезендері және оны ұйымдастыру туралы әдістемелік қенес.

Тәрбие жұмысын жоспарлау оқушылар мен балалар ұжымының дамуын және мектеп пен сыныпта тәрбие жұмыстарының стратегиясын алдын-ала болжау, анықтау үрдісі ретінде. Диагностика мәліметтері және оқушылардың потенциалдық мүмкіндіктері, жалпы сынып ұжымы негізінде сыныптан тыс тәрбие жұмысына мақсат қою және жоспарлау. Тәрбие жұмысын жоспарлау көздері. Сынып жетекшісі, оқушылар және ата-аналар сыныптан тыс тәрбие жұмысына ұжым болып мақсат қою және: деңгейі, кезендері. Сыныптан тыс тәрбие жұмысын ұжым болып мақсат қою және жоспарлау формалары.

Сыныптың тәрбие жұмысының жоспары – болашақтағы тәрбие жұмысының барысының көрінісі, оның жалпы стратегиялық бағыты және ұсақ деталдары – ретінде: қызметі, түріжәне құрылымы. Мектепте тәрбие жұмысының жоспарын құрудың педагогикалық талаптары. Мектептің және сыныптың сыныптан тыс тәрбие жұмысы жоспарының өзара байланысы.

Сынып жетекшісінің оқушылармен жұмысының диагностикасы туралы түсінік және оның негізгі қызметі. Жалпы алғанда сыныптың педагогикалық үрдісінің диагностикалық жағдайы. Сыныптың оқу-тәрбие үрдісінің жағдайы туралы ақпарат(бастапқы, тактикалық, жедел) диагностиканың негізгі ретінде. Сыныптың педагогикалық үрдісінің негізгі сипаттамасы және олардың көрсеткіші. Сынптың педагогикалық үрдісінң сипаттамасы бойынша диагностикалық мәліметтер алудың зерттеу әдістемесі. Оқушылардың тәрбиелігі диагностикасы және сынып ұжымын даму деңгейі. Оқушылар және сынып ұжымы диагностикасы талаптар. Оқушылар және оқушылар ұжымы диагностикасының шамамен алынған бағдарламасы мен әдістемесі. Оқушының жеке басына және сынып ұжымына мінездеме жазу.

Сынып сағаты оқушылармен сыныптан тыс тәрбие сабағы ретінде түсінік: міндеттері, қызметі, ерекшеліктері, негізгі компоненттері, құрылымы. Сынып сағатының көптүрлілігі және олардың өзара байланысы. Сынып сағатын даярлау және өткізу әдістемесі. Сынып сағаты тақырыптарының таңдау. Сынып сағатының мақсатын, міндеттерін, формаларын, мазмұның, құралдарын, құрылымын және әдістемесін анықтау. Сынып сағатын ұйымдастыру талаптары( сыныптан тыс тәрбие сабақтары): жүйелік, кешенділік, бірізділік, пайдалылық, қарапайымдылық, әрекеттілік және т.б. Сынып сағаты конспекісін құру.

Ұжымдық шығармашылық істер: қызметі, принциптері, құрылымы, ұйымдастыру алгоритмдері. И.П. Иванов бойынша ұжымдық шығармашылық істерін сипаттамасы. Тәрбиелік шараларды ұйымдастырудың негізгі операциалары.

Оқушылармен сыныптан тыс тәрбие жұмыстарының бағыттары бойынша жалпы мектепшілік шаралары мен сынып сағаттарын даярлау және өткізу әдістемесі: этикалық әнгіме, әлеуметтік мәселелерді шешу әдістемесі, проектлеу жұмыстары, дисскуссия, экскурсиялар және т.б.

Мектептен тыс тәрбие жұмысы және оның оқушылардың тәрбиесінде алатын орыны. Мектептен тыс жұмысының міндеттері, принциптер, ұйымдастыру, функциялар, мазмұны, құралдары. Мектептен тыс тәрбие жұмысының негізгі формалары, белсенді әдістер, әдістемелік амалдар. Тәрбие жұмысындағы педагогикалық көмек ұғымы, оның мәні және іске асыру тәсілдері.

Мектептен тыс мекемелердің түрлері, функциялары және міндеттері. Мектептің мектептен тыс мекемелермен байланысы.(этномәдени орталықтар, денсаулық ұйымдар және т.б.) мектептен тыс және сабақтан тыс жұмыстырдың оқушылармен байланысы.

12. Оқушылармен мектептен тыс тәрбие жұмыс ұйымдастыру. Жазғы мектеп лагерлер.

Оқушылардың бос уақыттарын ұйымдастыру. Мектептен тыс жұмысты ұйымдастырушының әрекеті. Жазғы демалыс лагерде жұмыс ерекшеліктері. Вожатыйға қойылатын талаптар. Вожатыйдың жұмысын жоспарлауы.(күндік, апталық, сменаға).

Қазақ ұлттық дәстүрлерді ұйымдастыру және жасау әдістемесі: «бесікке салу», «түсау кесу» және т.б. ұлттық мерекелерді ұйымдастыру.

Уақытша балалар ұжымдағы тәрбие жұмысының ерекшеліктері. Уақытша балалар ұжымдағы жұмысты жоспарлаудың ерекшеліктері. Уақытша балалар ұжымның жетекшілеріне қойылатын талаптар.

Тәрбие жұмыстарын және оның талдау жаңа диагностикасы және сынып жетекшісінің тәрбиелеу әрекетіндегі күрделі кезең ретінде қайтадан диагностикалау, сонымен бірге тәрбие жұмысын ұйымдастырудың ең күрделі кезені ретінде. Педагогикалық талдаудың рөлі және оның орны. Педагогикалық талдаудың түрлері және деңгейлері.

Тәрбие жұмыстарының формаларын талдау ерекшеліктері. Сыныпта тәрбиелік шараларды ұжым болып талдау. Сыныпта оқу жылында өткізілген тәрбиелік шараларды ұжым болып талдауды ұйымдастыру: мақсаты, талдау көзі және объектісі, даярлық барысы, өту кезендері, формасы.

Мектепте және сыныпта тәрбие жұмыстарын тәрбие субъектәлерінің өзіндік таддауы және өзіндік бағалауы. Педагогикалық рефлексия оқушылардың сыныптан тыс тәрбие жұмысының қажетті кезені ретінде.