«Мінез акцентуациясын бағалау» методикасына жауаптар бланкі
Баланың аты Айнабек
№
|
иә
|
жоқ
|
№
|
иә
|
жоқ
|
№
|
иә
|
жоқ
|
№
|
иә
|
жоқ
|
1
|
+
|
|
25
|
+
|
|
49
|
|
+
|
73
|
+
|
|
2
|
|
+
|
26
|
+
|
|
50
|
|
+
|
74
|
+
|
|
3
|
|
+
|
27
|
|
+
|
51
|
+
|
|
75
|
|
+
|
4
|
+
|
|
28
|
|
+
|
52
|
+
|
|
76
|
|
+
|
5
|
+
|
|
29
|
+
|
|
53
|
|
+
|
77
|
|
+
|
6
|
+
|
|
30
|
+
|
|
54
|
|
+
|
78
|
+
|
|
7
|
|
+
|
31
|
|
+
|
55
|
|
+
|
79
|
+
|
|
8
|
|
+
|
32
|
|
+
|
56
|
|
+
|
80
|
+
|
|
9
|
+
|
|
33
|
|
+
|
57
|
|
+
|
81
|
|
+
|
10
|
+
|
|
34
|
|
+
|
58
|
+
|
|
82
|
+
|
|
11
|
|
+
|
35
|
|
+
|
59
|
|
+
|
83
|
+
|
|
12
|
|
+
|
36
|
|
+
|
60
|
+
|
|
84
|
|
+
|
13
|
|
+
|
37
|
+
|
|
61
|
|
+
|
85
|
|
+
|
14
|
+
|
|
38
|
+
|
|
62
|
+
|
|
86
|
+
|
|
15
|
|
+
|
39
|
|
+
|
63
|
|
+
|
87
|
|
+
|
16
|
+
|
|
40
|
|
+
|
64
|
|
+
|
88
|
+
|
|
17
|
+
|
|
41
|
+
|
|
65
|
|
+
|
89
|
+
|
|
18
|
|
+
|
42
|
|
+
|
66
|
+
|
|
90
|
+
|
|
19
|
+
|
|
43
|
+
|
|
67
|
+
|
|
91
|
|
+
|
20
|
|
+
|
44
|
+
|
|
68
|
+
|
|
92
|
|
+
|
21
|
|
+
|
45
|
|
+
|
69
|
+
|
|
93
|
+
|
|
22
|
+
|
|
46
|
+
|
|
70
|
+
|
|
94
|
+
|
|
23
|
|
+
|
47
|
|
+
|
71
|
|
+
|
95
|
+
|
|
24
|
+
|
|
48
|
|
+
|
72
|
+
|
|
96
|
|
+
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
97
|
|
+
|
Тест нәтижесін талдау.
Сұрақтар соңында жақшада берілген номерлер акцентуация типін көрсетеді. Әр номер бойынша жиналған оң жауаптар санын кестеде көрсетілген коэффицетке көбейту арқылы акцентуацияның баллы анықталады. Нәтижесі 12 баллдан артық болса акцентуацияның сол түрі орын алғанын білдіреді. Талдау жоғарыда берілген акцентуация түрлерінің мінездемесі бойынша жүргізіледі.
Осы тест нәтижесін талдау барысында балалардың басым көпшілігінде акцентуацияның бір түрінің белгісі бар екені анықталды. Зерттелініп отырған жетінші сынып оқушыларының көрсеткіштерінде орын алған акцентуация түрлерін олардың жас ерекшеліктеріне психологиялық сипаттамамен салыстырып көргенде жағдай шектен шықпаған, норма көрсеткіштерінің дисперсиясында орналасқанын анықтадық. Тек қана алдын ала анықтаған акцентуациясы күшті болуымен байқалған балалардың көрсеткіштері нормадан шамалы асық болды.
Шмишек тесті бойынша жүргізілген зерттеу нәтижесі.
Шкала
|
Акцентуация
|
Акцентуация көрсеткіші
|
Номері
|
типі
|
Анықталған балалар саны
|
1.
|
Гипертимді
|
2
|
2.
|
Лабильді
|
4
|
3.
|
Сенситивтік
|
6
|
4.
|
Шизоидтық
|
2
|
5.
|
Эпилептоидтық
|
0
|
6.
|
Тұрақсыз
|
3
|
7.
|
Астено-невротик
|
2
|
8.
|
Демонстративтік
|
7
|
9.
|
Циклоидтық
|
0
|
10.
|
Аффектті-экзаль-
тациялық
|
1
|
Акцентуация түрлері анық байқалған балаларды келесі кестеге түсіріп талдадық.
Балалар аты
|
Акцентуация түрі
|
1. Айнабек Р.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
2. Асылбек А.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
3. Әлия А
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
4. Бағдагұл Р.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
5. Боранбек О.
|
6-шы түрі анық көрініс берді
|
6. Ғазиза Қ.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
7. Ғалым Қ.
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
8. Гулсана В.
|
6-шы түрі анық көрініс берді
|
9. Қайрат Г.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
10. Қасым Ө.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
11. Мереке Ж.
|
1-ші түрі анық көрініс берді
|
12. Мәдина Н.
|
1-ші түрі анық көрініс берді
|
13. Мақсат Д.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
14. Маржан В.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
15. Мария Х.
|
1-ші түрі анық көрініс берді
|
16. Марина
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
17. Мәбия Н.
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
18. Нүрғали Н.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
19. Нәзгүл Х.
|
6-шы түрі анық көрініс берді
|
20. Насиба Т.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
21.ОразЕ.
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
22. Өтеген Г.
|
7-ші түрі анық көрініс берді
|
23. Перизат Ш.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
24. Шуқырат Қ.
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
25. Шахсана О.
|
7-ші түрі анық көрініс берді
|
26. Хусаин 3.
|
8-ші түрі анық көрініс берді
|
27. Фируза Ж.
|
3-ші түрі анық көрініс берді
|
28. Халима Қ.
|
2-ші түрі анық көрініс берді
|
Зерттеу нәтижесі демонстративтік акцентуация балардың жетеуінде анық көрініс береді, ал тұрақсыздық үш балада анық байқалды. Акцентуацияның басқа түрлері 2-3 баланың көрсеткіштерінен байқалды, ал эпилептойдтық және экзальтациялық түрлері көрініс бермеді.
Акцентуацияның түрін дәлірек бағалау үшін осы көрсеткішті бағалайтын келесі тестерді жүргіздік.
Барлық жауаптарды талдап, ретке келтіру нәтижесінде зерттелінушілердің акцентуациясы байқалатыны анықталды және мүндей көрініс осы жас кезеңіндегі балалар үшін норма деп айтуға болады. Бланкелерде тіркелген жауаптарды өңдеу кілтінде берілген рет бойынша бағалап шықтық, сонан соң шкала бойынша акцентуация типін анықтадық.
Олардың ішінде «Табиғатта жоқ жануар», «Жаңбыр астындағы адам» оқушылардың қызығушылығын тудырды.
Келесі кезеңде "табиғатта жоқ жануар" әдістемесін жүргіздік. Бұл әдістеменің ерекшелігі балаға беретін тапсырманың белгісіздігінде. Оларға табиғатта жоқ жануарды салу тапсырылады. Ол жануарға ат беріп, оның барлық ерекшеліктерін сірет аркылы көрсету қажет. Нәтижесін талдау барысында балалардың мазасыздану деңгейін, эгоцентризмін, танымдық қызығушылығын және басқа ерекшеліктерін байқауға мүмкіндік туады.
«Табиғатта жоқ жануар» әдістемесі бойынша зерттеу нәтижесі
Балалар аты
|
Талдау нәтижесі
|
1. Айнабек Р.
|
Эгоцентризм, басқалардың өзін бағалауына ерекше көңіл аударады, танымдық қызығушылығы жоғары.
|
2. Асылбек А.
|
Эгоцентризм, мазасыздану, ойшыл, эмоционалдық тұрақсыздық.
|
3. Әлия А.
|
Өзін бағалауы жоғары, әлеуметтік ортадағы өзінің орнына қанағаттанбайды, эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, мазасыздануы анық байқалады.
|
4. Бағдағұл Р.
|
Рефлексияға жақын, ойшыл, «іс-әрекет адамы емес», танымдақ қызығушылығы жоғары, рационализм анық байқалады.
|
5. Боранбек О.
|
Басқалардың пікірін бағалайды, өзіне көңлі толмайды, танымдық қызығушылығы жоғары.
|
6. Ғазиза Қ.
|
эгоцентризм, сенімі төмен, қорқақ, мазасыздануы жоғары ойшыл, инфантилизм, рационалим.
|
7. Ғалым Қ.
|
Қорғаныс агрессиясы анық, іс-әрекетке ойланып істейді, шешім қабылдауы қиын.
|
8. Гулсана В.
|
Эгоцентризм, қорқақ, танымдық қызығушылығы жоғары.
|
9. Қайрат Г.
|
Рефлексиға жақын, ойшыл, сабырлы, сезімтал, тұйық, рационалист.
|
10. ҚасымӨ.
|
Өзін бағалауы жоғары, эгоцентризм, қорқақ, ешкімге сенбейді, агрессия анық байқалады, эмоциясы ұстамсыз.
|
11. Мереке Ж.
|
Сасқақ, рефлексияға жақын, ойшыл, агрессия анық байқалады, сезімтал, ойшыл, мазасыздануы анық, тұнжыраған.
|
12. Мәдина Н.
|
Байсалды, шешім қабылдауда асықпайды, сенімі төмен, басқалардан сескенеді, басқалардың пікірін бағалайды, танымдық қызығушылығы жоғары.
|
13. Мақсат Д.
|
Өзін жоғары бағалайды, әлеуметтік ортадағы өз орнына қанағаттанбайды, танымдық қызығушылығы жоғары, барлық уақытта іс-әрекет үстінде.
|
14. Маржан В.
|
Өз іс-әрекеттеріне қанағаттанады, қорқақ, сенімі төмен, ойшыл, басқаларға сенімі күшті.
|
15. МарияХ.
|
Эгоцентризм, қорқақ, интроверт, тұйық, танымдық қызығушылығы жоғары.
|
16. Марина
|
Эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, қорқақ, эмоционалдық тұрақсыз, тұйық.
|
17. Мәбия Н.
|
Ойшылдыққа тенденциясы бар, танымдық қызығушылығы жоғары, рефлексия, сасқалақ.
|
18. Нұрғали Н.
|
Ойшылдыққа тенденциясы жақсы, рефлексиясы жақсы, шешім қабылдауы қиын, рационализмі күшті.
|
19. Нәзгүл Х.
|
Эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, сенімсіз, қорқақ, мазасыздануы жоғары, шешім қабылдауға пысық, тұйық, эмоционалдық тұрақсыз, инфантилизм.
|
20. Насиба Т.
|
Өзіне сенімі төмен, бақаларға тәуелді, эгоцентризм, сезімтал, эрудицияны жоғары бағалайды.
|
21.Ораз Е.
|
Өзін бағалауы жоғары, өзінің статусына қанағаттанбайды, эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, өзінің іс-әрекеттеріне пысық.
|
22.Өтеген Г.
|
Өзін жоғары бағалайды, әлеуметтік ортадағы өз орнына қанағаттанбайды, танымдық қызығушылығы жоғары, барлық уақытта іс-әрекет үстінде.
|
23. Перизат Ш.
|
Өзін бағалауы жоғары, әлеуметтік ортадағы өзінің орнына қанағаттанбайды, эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, мазасыздануы анық байқалады.
|
24. Шуқырат Қ.
|
Өз іс-әрекеттеріне қанағаттанады, қорқақ, сенімі төмен, ойшыл, басқаларға сенімі күшті.
|
25. Шахсана О.
|
Эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары,
|
|
сенімсіз, қорқақ, мазасыздануы жоғары, шешім қабылдауға пысық, тұйық, эмоционалдық тұрақсыз, инфантилизм.
|
26. Хусаин З.
|
Ойшылдыққа тенденциясы жақсы, рефлексиясы жақсы, шешім қабылдауы қиын, рационализмі күшті.
|
27. Фируза Ж.
|
Өзін бағалауы жоғары, әлеуметтік ортадағы өзінің орнына қанағаттанбайды, эгоцентризм, танымдық қызығушылығы жоғары, мазасыздануы анық байқалады.
|
28. ХалимаҚ.
|
Өзіне сенімі төмен, бақаларға тәуелді, эгоцентризм, сезімтал, эрудицияны жоғары бағалайды.
|
Бұл әдістеме бойынша зерттеу нәтижесі балалардың агрессиясы мен мазасыздану деңгейі жоғары, ал өзіне деген сенімі төмен екенін байқатты. Мұндай жағдай жеткіншектер жасына тән сипат екенін көптеген ғалымдар дәлелдеген. Сондықтан осы оқушылармен өзіне деген сенімін жоғарылату шараларын жүргізу қажет екені анық байқалды. Бұл шаралар коррекциялық машықтар немесе тренинг элементтерін пайдалану арқылы жүргізілуі мүмкін.
Зерттеу нәтижелері сенімді болу үшін балалардың мазасыздануын зерттеуге арналған тестердің тағы бірнешеуін пайдаландық. Бұл жерде «Жаңбыр астындағы адам» пиктограммасының нәтижесін келтіреміз.
Достарыңызбен бөлісу: |
