Қр білім және ғылым министрлігі Ұлттық тестілеу орталығы Қр мәдениет және ақпарат министрлігі

Алдымен, қазақ тілін шетел тілі ретінде оқыту әдістемесі негізінде оқытуға байланысты тілді байланыс құралы ретінде қолданудың құзыреттілік талаптарын анықтайтын ҚР СТ 1925-2009, ҚР СТ 1926-2009, ҚР СТ 1927-2009, ҚР СТ 1928-2009, ҚР СТ 1929-2009 мемлекеттік стандарттары қолданысқа енгізілді.

Тіл білімі саласындағы халықаралық тәжірибелер мен озық технологияларды ескеріп, қазақ тілін бес деңгей бойынша оқыту қолға алынды. Мемлекеттік стандарттар тілді құрылымдық грамматика күйінде оқытудан гөрі, сөйлеу әрекеттерінің тыңдалым, оқылым, жазылым, айтылым түрлері мен тілдің лексика-грамматикалық құрылымдары арқылы оқытуды көздейді.

Тілді жүйелі оқытумен қатар сол оқыту нәтижелерін әділ бағалау жұмыстарын жүргізу қажет. Өйткені, білім алу сапасын бағалау арқылы тұлғаның білімін жетілдіру әдістемесі келіп шығады. Әлемде азаматтардың тілдік коммуникативтік құзыреттілігін нығайту мақсатында тілді меңгерудің әртүрлі мүмкіндіктері мен жолдары қарастырылып, тіл үйрету, оқыту мәселелері шешімдерін тапқан.

Қазақстанда мемлекеттік тілдің мәртебесін нығайтып, қолданыс аясын кеңейтуде бірнеше қазақ тілін үйрету құралдары, оқу-әдістемелік кешендері, жаңа технологиялар жетістігі көмегімен әзірленген бағдарламалар қолданыста жүр.

Әзірге объективті бағалау-өлшеу құралдары арқылы қазақ тілін меңгергендігін растайтын бағалау үдерістері (әлемдік үдерістерге ұқсас) мен оған сәйкес сертификаттар беру ҚАЗТЕСТ жүйесі арқылы жолға қойылып отыр.

ҚАЗТЕСТ жүйесіне арналған бағалау-өлшеу құралдары – тест түріндегі тапсырмалар, аудиотапсырмалар, әртүрлі көлемдегі мәтіндер, шығарма элементтері бар диктанттар, мазмұндамалар мен эсселер. Тапсырмаларды әзірлеудің талаптарын жоғарыда аталған мемлекеттік стандарттар атқарады. Мемлекеттік стандарттардың құрылымы халықаралық әдістемелердің тәжірибесіндегі тілді шетел тілі және екінші тіл ретінде үйренудің әдіснамасына негізделген.

Тілді меңгеру кезеңдері тіл үйренуші үшін сол тілде сөйлеуге деген ұмтылысы барысында сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша бірнеше дағдылардың қалыптасуы арқылы өтеді. Айталық, тіл үйренуші сол тілде естігенін немесе тыңдағанын түсіну үшін сөздік қордың қалыптасқандығын, тілдік құрылымдарды түсініп, ажырата білу дағдысының қалыптасқандығын, естіген немесе тыңдаған ақпараттың жалпы мазмұнын түсіну үшін ондағы әрбір сөйлем элементтерінің орны мен мағынасын түсіну қабілеттерін қажет етеді. Оқып түсінгенін, сол тілде жаза білу қабілетінің және дұрыс сөйлей білу мүмкіндіктерінің талаптары да тілдік дағдылардың қалыптасуы арқылы жүзеге асады. Сонымен, тілді меңгеру үшін сөз және сөз тіркестерінің минимальды қоры, тілдің грамматикалық бірліктері арқылы әрбір сөйлемді дұрыс құрастыра білу мүмкіндігі қалыптасуы қажет. Тілді шет тілі немесе екінші тіл ретінде үйренудің әдістемелерінің негізі де осы қағидатқа бағытталған. Халықаралық тәжірибеде бәсекелестікке қабілетті әлемдік тілдердің барлығы дерлік түп негізінде осы бағытта түрлі оқу құралдарын, әдістемелерін тіл үйренушілерге ұсынады.

Қазақ тілін меңгеру барысында тіл үйренушіге мүмкіндігінше қолайлы жағдай жасау тіл үйренуге деген ынтаның артуына септігін тигізеді. Қазақ тілін оқытуға арналған әдістемелердің озық үлгілері негізінде тілді деңгейлеп оқытуға деген ұмтылыс жаңа нәтижелерге жеткізеді.

Ұлттық тестілеу орталығы Қазақстан Республикасында азаматтардың мемлекеттік тілді меңгеру деңгейін бағалау жүйесі ҚАЗТЕСТ-ті қолданысқа енгізу іс-шараларын кезең-кезеңімен іске асырып келеді. Қазіргі таңда тіл меңгеру деңгейін бағалаудың халықаралық талаптарына сәйкес қазақ тілін меңгерудің бес деңгейі бойынша стандартталған бағалау-өлшеу құралдарының елде қайталанбас мол қоры қалыптастырылып отыр.

Ұлттық тестілеу орталығы мемлекеттік тапсырыс бойынша Қазақстан Республикасында тілдерді дамыту мен қолданудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасына сәйкес нәтижеге бағытталған білім беру қағидаты бойынша әлемде мойындалған тіл үйретудің озық әдістемелері негізінде қазақ тілін оқытудың стандартталған типтік оқу-әдістемелік кешенін әзірледі. Республикамыздағы мемлекеттік тілді оқытудың барлық орталықтарына жеткілікті көлемде аталған кешен тегін үлестірілді. Ендігі кезекте қазақ тілін оқыту барлық орталықтарда жүйелі жолға қойылып келеді және ол стандартталған. Осы арқылы мемлекеттік бағдарламада мақсат етіп қойылған мемлекеттік тілді оқыту әдіснамасын жетілдіру мен стандарттау мәселесі өз шешімін тауып отыр.

ҚАЗТЕСТ жүйесі негізінде тестілеу өткізу бойынша мемлекеттік қызмет көрсетудің мемлекеттік стандарты Қазақстан Республикасының Үкіметінде бекітіліп, тестілеу өткізу регламенті қолданысқа енгізілді.

Қазіргі таңда ҚАЗТЕСТ жүйесі арқылы қазақ тілін меңгеру деңгейін растау емтихандарын тапсыру халықаралық білім және ғылым бағдарламалары стипендияларына үміткерлер, Назарбаев зияткерлік мектептері қызметкерлері, Назарбаев университетінің студенттері, мемлекеттік қызметкерлердің жоғары лауазымды өкілдері, оның ішінде «А» корпусы өкілдері, стратегиялық даму бағыты оң жолға қойылған көшбасшы компаниялар мен фирма қызметкерлері үшін міндетті болып отыр.

Тіл білімін әділ әрі нақты бағалай отырып, тілді оқыту оны меңгерту үдерісіне ықпал ету, әрбір азамат үшін қазақ тілін меңгерудің уәждемесіне серпін беруде оқыту әдістемесінің тиімділігі, өміршеңдігі мен заманауи талаптарға сәйкестігі, бағалау құралдарының мақсатқа лайықтылығы мен сапасы алғашқы орынға шығады.

- қазақ тілін екінші тіл ретінде оқытудың әдістемесі ерекшеліктерімен таныстыру;

- қазақ тілін оқытуға арналған әдістемелік құралдарды пайдалану арқылы тілді үйрету ерекшеліктерімен тәжірибе алмасу;

- қазақ тілін меңгеру талаптарын анықтайтын мемлекеттік стандарттарға сәйкес тілді деңгейлеп оқыту ерекшеліктеріне шолу жасау;

• 
  қазақ тілін шет тілі және екінші тіл ретінде оқыту әдістемелерін;
  
• 
  тілді деңгейлеп оқыту әдістемесін;
  
• 
  тілді меңгеру деңгейін бағалау құралдарының ерекшелігін;
  
• 
  еуропалық тіл портфелінің ерекшеліктерін;
  
• 
  сөйлеу әрекетінің түрлерін;
  
• 
  сөйлеу әрекетінің түрлеріне тапсырма әзірлеу ерекшеліктерін;
  
• 
  тілді оқытудағы жаңа инновациялық технологияларды;
  
• 
  тіл меңгертуде қолданылатын тиімді әдіс-тәсілдерді;
  
• 
  коммуникативтік қажеттілік, мақсат, стратегия, талап, тәжірибе туралы соңғы ақпараттарды.
  

• 
  қазақ тілін шетел тілі немесе екінші тіл ретінде оқыту әдістемесі негізінде тілді оқыту ерекшеліктерімен тереңірек танысады;
  
• 
  әдістеменің құрамдас бөліктерінің сабақ барысындағы пайдалануын зерделеп түсінеді;
  
• 
  қазақ тілін оқыту үдерісінде әдістеменің тиімділік жолдарын саралап түсініп, оқу үдерісінде жұмыс жасау жолын игереді;
  
• 
  қазақ тілін шетел тілі немесе екінші тіл ретінде оқыту әдістемесі негізінде тіл меңгертуде қолданылатын тиімді әдіс-тәсілдерді қолдану ерекшеліктерімен танысады;
  
• 
  оқыту үдерісінде сөйлеу әрекетінің түрлерін қолданудың тиімділігіне көз жеткізеді;
  
• 
  тілді меңгеру деңгейін бағалауға арналған ҚАЗТЕСТ тапсырмаларымен жан-жақты танысады;
  
• 
  тест тапсырмаларын қалыптастырудың әдіс-тәсілдерін толық меңгереді.
  

Колледж