Әскер - әліміз, армия – абыройымыз!

Назарларыңызға “Әскер - әліміз, армия – абыройымыз!” атты салтанатты кеш жоспарын ұсынамыз. Мереке өткізілетін жерді де тақырыпқа сай әзірлейміз. Сахнада Қазақстан Республикасының рәміздері ілініп, гүл шоқтары және шарлармен, “Тәуелсіз елдің қыраны” атты кітап көрмесімен безендірілген. Үлкен әріппен,

Залда әскери-патриоттық тақырыпта жазылған әндер, музыка ойналып тұрады. Мұның бәрі кешке келгендерді болатын мереке мазмұнымен жете танысуға жағдай жасайды.

Ардағымыз, арымыз.

Ерлер тойын, елдің тойын,
Бәрі: Қарсы аламыз бәріміз!
Жүргізуші: Балалар! “Әскер - әліміз, армия – абыройымыз!” атты кешімізге Отан алдындағы әскери борышын аяқтап қайтқан, кітапхана оқырманы _________, Отан алдындағы борышын абыроймен атқарып жүрген кітапхана оқырманы ____________, анасы қатысып отыр.

Осылайша келген қонақтарды жекелеп таныстырып шығады. Қазір біздің шекарамыз берік қолда. Оны қас қақпай күзетіп тұрған, кешегі Жеңіс солдаттарының немерелері, шөберелері.

Олар да аталарындай жігерлі, әкелеріндей өжет. Отанымыздың шырқын бұзғысы келетін қай жауға болса да тойтарыс бере алады. Біз осыған қуанамыз. Ендігі сөзді қонағымыз, кітапхана оқырманы, запастағы жауынгер жалғастырады.

Қонақ әнгімесінен соң, ұлдар мен қыздар өздерінің даярлаған музыкалық сәлемдерін жолдайды. (Ән айтылып, күй шертіліп, би биленеді).

Сақшысы болам Отанның

Жарқырап жанған жұлдызы

Келеді ұлан атанғым.

Маған ыстық қашаннан.

Бұйраланған аршасы;

Қорғайтын - ер боламын.

Ұланы болам Отанның

Жарқырап жанған жұлдызы,

Жалғаймын жолын Ағаның!

Ақ сұңқардай дауылға қарсы ағамын.

Қиындықты алмастай қиып өтіп,

Бәрі: “Жаса, Бейбітшілік! – деп жар саламын. Залда отырғандардың бәрі қосылып,

“Әрқашан күн сөнбесін” әні орындалады.
Жүргізуші: Бәрекелді, балалар! Менің қолымда қазір әскери борышын (жер аты) өтеп жатқан кітапхана оқырманы (аты) хаты. (Хатты оқып шығады).

Ал бүгін біздің арамызда оқырманымыздың анасы отыр, енді сол кісіні тыңдайық.

Кіп-кішкентай баламын.

Ертең менде өскенде,

Ел қорғауға барамын.

Капитан, қатал мінезі.

Сендерге достар ант етем,

Генерал болам мен өзім.

Бастайық енді ойынды.

Болу үшін нақ батыр,

Жаттығу аса қажетті.

Жауыздықты сүймеген.

Ісіңе, Аға, еліктеп,

Ерлігіңді үйренем.

Қырандар бірге самғаған.

Әзірге титтай болғанмен

Ертеңгі ел қорғаны – мен болам!

Жер бетінде туыстық!

Баянды бақыт Адамға!

Орнатуға Далаға!

Сәбилік таза көңілмен
Бәрі: Ант етеміз!

Ант етеміз!

Ант етеміз!

Жүргізуші: Кең байтақ, қазақ елін, жерін, халқын қорғауға дайын болыңдар,

Жас ұландар!

- Әрқашанда дайынбыз!
Сахнада тұрған балалар көгершіннің, Бейбітшілік тақырыбына салынған суреттерін, “Жасасын, Қазақстан!”, “Өркенде, өс өз – Елім” – деген т.б. ұрандар жазылған плакаттарын, шарларын жоғары көтереді.

Осы кезде барлығы тік тұрып Қазақстан Республикасының гимні “Менің Қазақстаным” әнін орындайды, мереке соңы концертке ұласады.

“Сұңқар” әскери- ойын байқауы

ІІ. Тақырыпқа байланысты “Қазақстан Армиясы” атты кітап көрмесі жасалған. (Әдемі кітаптар, цитаталар жазылып қойылған)

Композитор Ескендір Хасанғалиевтің “Атамекен” әні баяу ғана естіліп тұрады.

Оқу залының ортасында ойын жүретін мөлтек алаң әзірленген (үш ойын жолы, жүргізушінің орны) залдың аяқ жағында оқырмандарға, қонақтарға арналған орындар әзірленген, сахнада төралқа орны әзірленген.

Оқырмандар мен қонақтар орындарына отырған соң белгілі дайындалған балалардың орындауында патриоттық ән айтылады. Ән біткен соң жүргізуші ойынды бастайды.
Жүргізуші: Арыстандай айбаттым,

Жолбарыстай қайраттым,

Аспандағы байрақтым,

Қанша жұлдыз жайнаттың,

Қанша бұлбұл сайраттың

Қазақстан ардақтым!

Армысыздар, құрметті қонақтар және бүгінгі ойынға қатысушы жас достар, ұландар! Егеменді еліміздің тыныштығын және бейбітшілігін қорғау, бұл әр азаматтың қасиетті борышы екендігі баршамызға әйгілі. Ал Отанды қорғаушылар тек қана білектің күшіне сүйенушілерден ғана болмай, ақылы мен қайраты, күш-жігері мен зердесі бірдей мықты болғаны – бұл ел қорғаушы ерлерге ежелден қойылып келе жатқан талап. Сондықтан болар, халқымыздан өткен Наурызбай, Бөгенбай, Райымбек сияқты хас батырлар шешен де, би де, ақыл-парасаты биік адамдар ретінде ел ішінде үлкен абыройға ие болған.

Біз де бүгінгі байқауымызды жігіттер мен қыздарымыздың білек күшін емес, ақылы мен тапқырлығын бәйгеге салу ниетімен өткізбек болып баршаңызды осында жинадық. Ендеше бүгінгі “Сұңқар” деп аталатын әскери теория білгірлерінің ойын-сайысына қош келдіңіздер!..

Енді, қымбатты қонақтар, бүгінгі ойынның ережелерімен таныстырып өтейін.

Ойынымыздың бірінші сатысы “Қанша білсең, ізден тағы жас сұңқар!” деп аталады. Бұл саты барысында ойынға қатысушы барша оқушылар қауымына бастауыш әскери дайындық пәні бойынша 20 сұрақ қойылады. Әрбір сұраққа дұрыс жауап берген оқушы бір орденмен марапатталады. Сұрақтарға жауап беру тек қана қол көтеру арқылы жүргізіледі.

Кім бірінші қол көтерсе, сол бірінші жауап беру құқығын алады. Кім бірінші қол көтергенін және берілген жауаптардың дұрыс немесе бұрыстығын әскери төрешілер алқасы айтып отырады. Бірінші сатының қорытындылары бойынша ең көп орден жинаған үш оқушы ойынның финалына шығып, бас жүлде үшін жарысты жалғастырады.

Егер бірінші сатының қорытындылары бойынша финалға шығу құқығына үш адамнан көбірек оқырмандардың ордендерінің саны бірдей болып қалса, онда олардың ішінен ең мықтыларын қосымша сұрақтар арқылы іріктейміз.

Бүгінгі ойынға қатысушыларға орден тағушы деген абыройлы қызметті үлгілі өнегесі және белсенділігімен танылған оқырман атқарады.

Әділдікпен бұл сайысты байқайтын,

Туралықтан ешқашанда қайтпайтын -төрешілер алқасын таныстыруға рұқсат етіңіздер (Төрешілер алқасын таныстырып өтеді. Алқа құрамына ардагерлер, қатардағы әскерилер, мектеп әкімшілігі т.б. кіргізілсе іс-шараның оқырмандар үшін беделді болуына қолайлы әсер тигізеді).

Ендеше құрметті төрешілерден рұқсат болса, ойынымыздың бірінші сатысын бастайық!

(Ескертпе: Жүргізуші сұрақтарды оқиды, төрешілерден кім бірінші болып қол көтергенінен сұрап, оған жауап беруді ұсынады. Егер жауап дұрыс болмаса, төрешілерден кім екінші болып қол көтергенін сұрап оған жауап беруді ұсынады. Жауап нұсқаға жақын болып, бірақ толық сәйкес келмесе төрешілерден төрелік етіп шешуді сұрайды. Әрбір дұрыс жауап берген оқушыға орден тағушы (қыз немесе ұл бала) орденін мойнына тағып тұрады).
Сұрақтар:

1. Қазақстан Республикасының Конституциясында “Қазақстан Республикасы егемендігі мен аумақтық тұтастығын қорғауды оның Қарулы күштері іске асырады” деп қай бапта көрсетілген?

2. Жалпыға бірдей әскери міндеттілікке қатысы жөнінен Қазақстан азаматтары қандай сатыларға бөлінеді?

3. Армия мен флотта жауынгерлердің ұрыстағы және әскери қызмет атқару кезіндегі тарихи тұрғыда қалыптасқан және ұрпақтан ұрпаққа беріліп отыратын қағидалары, салттары мен құқық нормалары.

4. Ұлы Отан соғысы жылдарында қанша қазақ Кеңес Одағы Батыры атағын алды?

5. Қазақстан Республикасы Президентінің 1992 жылғы 25-тамыздағы Жарлығымен бекітілген маңызы зор әскери құжат.

6. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін басқаратын орталық мемлекеттік орган.

7. Қазақстан Қарулы Күштері құрамындағы құрамы жөнінен дивизиядан кіші тактикалық құрама.

8. Бөлімшелер мен бөлімдердің жеке құрамын ұрысты дайындау мен жүргізуге үйрету қалай аталады?

9. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің жаяу әскер құрамындағы бастауыш тактикалық бөлімше.

10. Ұрыс барысында әскерлердің жаңа бағытқа ұйымдасқан түрде қозғалып жетуі.

11. Автоматикалық ату қаруында патронды оқшантайға жеткізу үшін, ұңғы каналын жабу үшін, капсюлді бұзу және гильзаны алу үшін қызмет ететін механизм.

12. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің қандай жарғылары бар?

13. Майор, подполковник және полковник әскери қызметшілердің қандай құрамына кіреді?

14. Кіші лейтенанттан кіші, старшинадан үлкен әскери атақ.

15. Рота бойынша тәуліктік кезекші кімге бағынады?

16. Шабуылда сарбаз ненің құрамында қимылдайды?

17. Сарбаздың ұрыстағы іс-қимылындағы бұл әдіс қарсыластың атысы астында ұрыс алаңында оқ-дәрі мен жүктерді тасымалдауға көбірек қолданылады.

18. “ТМ 62М” деген код қандай әскери қаруды білдіреді?

19. ЖҰМ деп қандай әскери техника аталады?

20. АКМ автоматының ұңғы калибрі қандай?

2. АҚШ мотожаяу әскери бөлімшесінде қанша адам болады?

3. ЗУРО “Ред Ай” қай елдің әскерінің қаруы?

4. “Мардер” қандай және қай елдің әскери қаруы?

(Сергіту сәтін үзіліс кезінде пайдаланып, төмендегідей сұрақтарға жауап берейік)

Сорлататын жаныңды.

2. Осалдығың аңқаулық,

Соқтыратын саныңды.

Қоралап қойған малыңды.

Аузыңдағы балыңды.

5. Өтірік айтсаң өңмеңдеп,

Жоғалтасың арыңды.

Жоғалтасың арыңды.

Түкке тұрмас барыңды.

8. Көрінгенге жалтақтап,

Бола алмайсың жағымды.

Аша алмайсың бағыңды.

2. Қара қылды қақ жарған әділетті болу.

3. Қаймықпастан турасын айтар шыншыл болу.
Жүргізуші: Жігіттерге тән алты асыл қасиет:
3.Ұл бала. 1. Зерде-зейіні болсын

2. Өнер өрісі болсын

3. Тапқырлық, талап, ерлігі болсын

4. Жігер-күші болсын

5. Қайрат қаруы болсын

6. Білімі болсын.

Ал, енді, үш немесе үштен көп орден жинаған ұландарымызды ортаға шақырамыз. Финалға шыққан үш оқушыны таныстырады. Егер ордендер саны бойынша үштен артық оқушы шықса, онда жүргізуші қосымша сұрақтар арқылы артық болған ойыншыларды іріктеп шығарады.

Қызыл жол екі сатыдан тұрады. Оны таңдаған оқушыға екі сұрақ қойылады, оларға дұрыс жауап беру арқылы ол келесі сатыға өтеді.

Дұрыс жауап бермесе, ойыннан шығады. Яғни оның қателесуге құқығы жоқ.

Сары жолды таңдаған оқушының жолы үш сатыдан тұрады, оған үш сұрақ қойылады. Ол бір рет қателесіп, екі сұраққа дұрыс жауап берсе жеңіске жетеді. Бірақ екі рет қателессе ойыннан шығады.

Жасыл жол төрт сатыдан тұрады. Оны таңдаған оқушыға төрт сұрақ қойылады. Ол екі рет қателессе де келесі сатыға өтеді. Екі сұраққа дұрыс жауап берсе жеңімпаз аталады, ал үшінші рет қателессе ойынмен және бас жүлдемен қоштасады.

Егер финалға шыққан оқушыға қойылатын сұраққа ол жауап бере алмаса, онда ол сұраққа жауапты тек қана көрермендер береді.

Бірінші болып өзіне жолды ең көп орден жинаған қайратты да, зерделі ұлан таңдайды. Қай жолды таңдайсыз? Бірінші финалист жолды таңдаған соң оған рахмет айтып, келесі ойыншыларға ретімен жол таңдатады.

Ендігі кезек сары жолға түскен ұланға. Мұқият тыңдаңыз, ұмытпаңыз: сіз бір-ақ рет қателесе аласыз.

Ал ендігі сұрақтың кезегі ешбір қателеспей жауап беруге міндетті болған ұланға келіп жетті.

Жауап дұрыс болса, келесі сатыға қошеметтеп өткізеді, бұрыс болса ойын алаңын қалдырып кетуді жұбатып ұсынады.

Осындай ретпен жүргізуші келесі айналымды бастайды. Сөйтіп ойынның жеңімпазы анықталады.

2-айналымның сұрақтары:
1-сұрақ: Ұшу жылдамдығы 150 м/с шамадан асатын нысандарға қолданылатын ату әдісі қалай аталады?

Жауап: Бөгей ату.
2-сұрақ: Бұл әскери нысандар мина жарылғыш, жарылмайтын, аралас болып сараланады, танкке қарсы жаяу әскерге қарсы, кемелерге қарсы болуы мүмкін.

Жауап: Инженерлік бөгеттер
3-сұрақ: КМТ-SТ техниканың түрі ме немесе жабдық па? Ол не үшін қолданылады?

Жауап: Табанжолдық миналық трал жабдығы.


3-айналымның сұрақтары:
1-сұрақ. Сіз кімсіз?

Бөлімше құрамында мынадай іс-қимыл жасайсыз: қару-жарақты, оқ-дәріні, көздеу аспаптарын, оқтау мен бағыттау тетіктерін қарайсыз; ақауларын жөндейсіз; көздеу аспаптарын және қосарланған пулеметтің мұқият тексерілуін қарайсыз, бақылау аспаптарының жөндемділігін, құрал-сайман мен қару-жарақтың запас бөлшектерінің болуын тексересіз.

Бейбіт уақытта басқа әскерлер мен әскер жасақтамалары штабтарымен бірге бірлескен іс-қимылдың нұсқаларын жоспарлайды және іс-қимылды ұйымдастырады.

Қарулы Күштердің жауынгерлік және күнбе-күнгі қызметін қамтамасыз ету жөніндегі арнайы міндеттерді орындауға арналған әскер бөлімдері мен бөлімшелері.

Соңында патриоттық әндер мен Қазақстан Республикасының гимні орындалады.

Мереке де осында.

Болып жатыр той-думан

Қырандардың қосында.

Күмбірлеген күй дайын.

Ал, кәнекей, қырандар!

Босқа қарап тұрмаңдар!

Бастап жігіт өнерін,

алыстарға самғаңдар!

Сендерге артар міндет көп.

Көтер биік ата салтын құрметтеп

Ақтай білсең ата-баба үмітін

Әрбір сөзі – тәлімі мол бір мектеп.
Сұрақтар: Нөмірленген асықтардағы сұрақтарға жауап беру.
№1 асық. Мал жіліктерінің атауын айт.

І. Қол жіліктері: 6

1. Кәрі жілік – 2

2. Күң жілік – 2

3. Жауырын – 2

1. Асықты жілік – 2

2. Тоқпан жілік – 2

3. Жамбас – 2

1. Құда табақ: бас, жамбас

2. Күйеу табақ: төс т.б.
№3 асық. Төрт түлік мал пірінің аталуы қалай?

1. Түйе – Ойсылқара

2. Жылқы – Қамбар ата

3. Қой – Шопан ата

4. Ешкі – Шек-Шек ата

5. Сиыр – Зеңгі баба

1. Қаңтар 7. Шілде

2. Ақпан 8. Тамыз

3. Наурыз 9. Қыркүйек

4. Сәуір 10. Қазан

5. Мамыр 11. Қараша

6. Маусым 12. Желтоқсан
№5 асық. Төрт түлік мал төлдерінің аталуы қандай?

І. Жылқы - құлын

ІІ. Сиыр - бұзау

ІІІ. Қой – қозы

ІҮ. Ешкі – лақ

№6 асық. Жыртқыш құстардың атын ата.

Бүркіт, лашын, қыран, қырғи.

№7 асық. Қазақ халқының салт-дәстүр,

Бесікке салу, қырқынан шығару, тұсау кесер, сүндетке отырғызу, беташар, көкпар, той бастар.

Жүген, ішкілік, тоқым, ер, үзеңгі, аткөрпе, тартпа, қамшы.

Қыран жігіт асырар елдің даңқын!-

демекші, енді жігіттерміздің өнерін тамашалайық.
(Әрқайсысы өз өнерін көрсетеді)
1-жүргізуші: Ат өнері білінбес,

Бәйгеге түсіп жарыспай.

Ер өнері білінбес,

Қоян қолтық алыспай, - демекші, енді жігіттеріміздің спорттық жарыстардағы өнерлерін көрейік.

1. Салмақ тасын көтеру.

2. Мойын арқан тартпақ.

3. Білек күшін сынау.
2-жүргізуші: Жігіттер, жаман істі кәсіп етпе,

Досыңды бірге жүрген басып өтпе,

Басыңа әлдеқандай іс түскенде.

Келесі кезекті тағы да әнге берейік.

Сен әкелген жақсылықтар көп тегі.

Көңіліңді шат сезімге баурайды,

Халқымыздың бүгіні мен өткені.

1. Үш жүз: Ұлы, Орта, Кіші

2. Үш арсыз: Ұйқы, тамақ, күлкі

3. Үш даусыз: Мінез, кәрілік, ажал

Ата, әке, бала, немере, шөбере, шөпшек, немене.

Бес асыл мыналар: талап, еңбек, терең ой,

қанағат ету, рақым жасау.

Бес дұшпан мыналар: өсек, өтірік, мақтаншақ,

еріншек, бекер мал шашпақ.

№5 асық. Ұлттық ойындардың түрлерін атап шық.

Ақсүйек, асау үйрету, арқан тарту, тымпи,

сақина салу т.б.

Ақылы теңіз-дария.

Көп өнеге сөзі бар

Сөзі – соқпақ, өзі нәр.

Ата салты – ардақты,

Әрбір сөзі – салмақты.

Сол сөздерді ұқпасаң

Тістерсің бір күн бармақты.