Сабақ 1 тақырып: Жұқпалы аурумен ауырған малмен жұмыс істеу тәртібі

Инфекциялық ауруға шалдыққан жануарлармен және патологиялық материалдармен жұмыс істеу кезінде, ветеринариялық маманның назары екі негзгі жағдайларға аударылуы тиіс: адамдардың ауруға шалдығуын алдын алу және инфекция қоздырушысының сыртқы ортада таралуына жол бермеу. Табиғатта, адамға және жануарларға ортақ бір қатар инфекциялық аурулар бар, бұндай індеттерді зооантропонздар деп атайды. Ветеринариялық дәрігердің, инфекциялық аурулармен ауырған жануарларға қызмет көрсететін жұмыскерлердің денсаулығын сақтауға жауапты екенін, естен шығармауы керек.

Мал шаруашылығында ең қауіпті ол індеттік, жұқпалы аурулар, олар жұқпалы емес аурулардан келесі ерекшеліктермен мінезделеді:

-белгілі өзіне тән қоздырғышы болады және кең таралады;

-цикл түрінде бірнеше сатыларда немесе кезеңдерде өтеді:

а) жасырын кезеңі

б)бастапқы кезеңі

в)аурудың клиникалық негізгі белгілері

г)жойылу және өшу кезеңі

д)ағзаның бұзылған функциясының қалпына келуі;

-зақымдалған ағзаның өзі індет қоздырғышының көзі болып саналады.

Адамдарға зооантропоноздардың жұғуы келесі жағдайларда болуы мүмкін:

1. 
   Жануарларды клиникалық бақылау және оларға емдік көмек көрсету кезінде.
   
2. 
   Өлексені жарып сою және зерттеуге патологиялық материал алу кезінде.
   

4. Зертханаларда патологиялық материалдармен жұмыс істеу кезінде.

5. 
   Зарарсыздандырылмаған жануартектес шикізатпен (тері, жүн және т.б.) жанасу кезінде.
   
6. 
   Қоздырушымен зарарланған жануартектес тағам өнімдерін пайдалану кезінде.
   

Малдарда зақымдану жолдары әр түрлi болады:

1) конъюнктивальдық жол – көздiң кiлегейлi қабықтары арқылы;

2) алиментарлық – ас қорыту жолдары арқылы;

3) трансмиссивтiк – кене және әр түрлi шыбын –жәндiктер iндеттi тасымалдаушы ретiнде, мысалы олардың денесiнде iндеттiң қоздырғыштары көп уақытқа дейiн сақталынады /сiбiр жарасы, туляремия, кенелiк энцефалит және т.б./

4) жыныс мүшелерi арқылы;

5) аэрогендiк, тыныс алу мүшелерi арқылы;

6) зақымдалған терiсi арқылы енедi.