Сабақтың тақырыбы: Ароматты көмірсутектер. Сабақтың мақсаты

жүктеу/скачать 0.69 Mb.

Дата	25.02.2016
өлшемі	0.69 Mb.
	#18781
түрі	Сабақ

Күні:

Сабақтың тақырыбы: Ароматты көмірсутектер.

Сабақтың мақсаты:

Міндеттері: Ароматтық байланыс туралы ұғым беру, бензолдың алыну жолы мен қолданылуы жайлы түсінік беру.

Қолданылатын технология: дамыта оқыту технологиясы

Міндеттері:

А) білімділік: компьютерлік презентацияны қолдана отырып оқушыларда ароматты көмірсутектер жайында алыну жолы, қолданылуын түсіндіру, ароматических углеводородах, виртуалды лабораториямен жұмыс істеу тәсілін үйрету, (монитор арқылы жұмыс істеу тәсілін үйрету, компьютерлік тестермен жұмыс істеу тәсілін үйрету.

Б) дамытушылық байқампаздық, есте сақтау, салыстыра білу, арендердің гомологтық қатарындағы к.с. қасиеттерін салыстыра білу, жаңашыл информациялық құралдармен жұмыс істей білу дағдысын қалыптастыру, түсінікті дұрыс ұғынып,

қорытынды шығара білу дағдысын қалыптастыру.

В) тәрбиелілік: ароматты көмірсутектер жайлы ұғым негізінде баланың бойында материалистік- диалектикалық көзқарасты қалыптастыру, оқулық пен дәптермен жұмыс жасай білу дағдысын тәрбиелеу.

Сабақтың барысы:

Оқу кабинеті «Арендер» жайлы плакаттар ілініп қойылған. Жаңа материалды оқып ұғынуға қажетті формулалар тақтада жазылған.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

ІІ.Жаңа материалды оқып, ұғыну.

Фронтальды әңгіме.

Мұғалім: Ароматты к.с. дегеніміз не? Ароматты көмірсутектерден қандай ерекше белгісін бөліп көрсетуге болады? Арендер дегенміз жалпы формуласы — С_пН_2п_₆,болып келетін молекуласында бензол сақинасы болатын орг. қосылыстар.

Арендердің бірнеше түрлері бар: моноциклді арендер;

құрамында бір немесе бірнеше изоляцияланған циклдері болады. Изоляцияланған.
2)қабысқан циклді арендер (қабысқан және конденсацияланған. .

Мұғалім:Я сендер дұрыс айтасыңдар. Бензолдың құрылысын кім, қашан ашты?

Бензолды1825 ж М. Фарадей бар екендігін анықтады, ал, 1865 ж. Ф.Л.Кекуле құрылысын ашты.

Мұғалім: Майкл Фарадей — ағылшын физик и химигі, Лондондағы король жанындағы ұйымның өкілі болды, ол 1825 ж бензолды ашты, және кейбір физикалық және химиялық қасиеттерін анықтады.

Ф.А.Кекуле — неміс химик-органигі. Ол бензолдың молекуласының құрылымдық формуласын ұсынды.. Болжамын дәлелдеу үшін ол галоген-, нитро-, амино-, карбоксо қосылыстарын анықтады.; диазоамино- в азоаминобензол, топтарын топтастырып, трифенилметан и антрахинонды синтездеді. . Бензолдың құрылысы қандай ?

Оқушы тақтады слайдты пайдалана отырып, бензолдың құрылысын баяндайды. плакат, презентация слайдтар ( сурет 1—3).

о

с

урет. 3. Молекула жүйесінде

Пи байланыстың түзілуі.

Мұғалім: Ал енді арендердің изомерленуімен номенклатурасын есімізге түсірейік. Бензол гомологтары қалай аталады? Бензол гомологтарының формуласын құрастырғанда номенклатураның қандай принциптері қолданылады?

Оқушы слайд бойынша систематикалық номенклатура принциптерін баяндайды. (сурет. 4).

1-'этил-3 -этилбензол

Сурет 4. Ареннің атауын құрастыру схемасы.

Тақтада арендердің бірнеше формулалары жазылып қойылған. Арендер номенклатурасын қолдана отырып, оқушылар кезекпен оларды атап шығады.

План

Арендердің алыну жолы.
Физикалық қасиеттері.
Химиялық қасиеттері.

4.Арендердің қолданылуы.
Арендердің алыну жолы.

Мұғалім слайд презентациясы бойынша түсіндіреді.

а) метилциклогександы дегидрлеу:
СН₃СН₃

+ ЗН₂Т.

метил- метилбензол

циклогексан (толуол)

бензол

б) алкандарды циклоароматтау:

н-гексан в) Алкилирование бензола:

бензол

г) Тримеризацитриацетилена: НС,

+ НС1.

Орыс химигі, академик Николай Дмитриевич Зелинский ацетиленнің тримерлену реакциясын ашты.

Физикалық қасиеттері

Демонстрация образцов ароматических углеводородовАроматты көмірсутектер: бензола, толуола, ксилола, стирола, нафталиннің үлгілері демонстарция арқылы көрсетіледі. слайд презентациясы арқылы көрсетіледі.

Мұғалім: Бензолдың агрегаттық қасиетіне, түсіне байланысты бензол суда ери ме? Деген сұрақ қойылады? Қалыпты жағдайда өзіне тән иісі бар, түссіз сұйықтық.. ол суда ерімейді бірақ, органикалық еріткіштерде ериді.Симметриялы болған сайын балқу температурасы жоғары.

Арендердің химиялық қасиеттері

Мұғалім оқушылардың алдында проблемалық сұрақ қояды, арендер кластарының химиялық қасиеттері қандай болады екен? Ал енді соны шешуге тырысайық. Оқушылар бензолдың құрылысына байланысты қасиеттерін ұсына бастайды.

Мұғалім: Арендердегі ароматты байланысты үзуге өте үлкен энергия қажет екенін , сондықтан қосылу реакциясы арнайы жағдайда, актитві реагенттер қатынысында ғана жүретіндігін баяндап кетеді.

Химиялық қасиеттері:

Арендер реакциясы

1. Орынбасу реакциясы.

нх

2. Қосылу реакциясы.

НХ