Сабақтың тақырыбы: Моногибридті будандастыру Оқу мақсаттары

• Г Е Н Е Т И К А

• Тұқымқуалаушылық

• Өзгергіштік

• Генетика дегеніміз – белгілердің тұқым қуалау заңдылықтарын және олардың өзгергіштіктерін зерттейтін ғылым.

Сабақтың тақырыбы: Моногибридті будандастыру

• Оқу мақсаттары:
• Моногибридті будандастыру кезінде белгілердің тұқым қуалауын болжайтын генетикалық сызба жасау

Грегор Иоганн Мендель 22.07.1822 – 06.01.1884

• Чех жаратылыс танушысы белгілі табиғат зерттеуші, тұқым қуалау заңдылықтарын алғаш ашқан ғалым, генетиканың негізін салушы.

Бір-бірінен бір жұп белгілері бойынша айырмашылығы бар ата-аналар дараларын будандастыруды моногибридті будандастыру деп атайды.

• Бір-бірінен бір жұп белгілері бойынша айырмашылығы бар ата-аналар дараларын будандастыруды моногибридті будандастыру деп атайды.
•  

• Мендельдің бірінші заңы: Бір-бірінен айқын бір жұп белгілері арқылы ажыратылатын гомозиготалы дараларды будандастырса, бірінші ұрпақта генотипі де, фенотипі де біркелкі будандары алынады. Мұны бірінші ұрпақ будандарының біркелкілік заңы деп атайды.
• Мендельдің екінші заңы: Бірініші ұрпақтағы алынған гибридтерді өзара будандастырған жағдайда, екінші ұрпақта (F2) белгілерінің ажырауы жүреді. Мұны белгілердің ажырау заңы деп атайды.

• Ол өсімдіктің жеті белгісіне көңіл аударды
• Бұршақтың 34 іріктемесінен белгілері айқын ажыратылатын 22 іріктемені таңдады:
• Сабағының ұзындығы;
• Тұқымының пішіні мен түсі;
• Жемістерінің пішіні мен түсі:
• Гүлдерінің түсі мен орналасуы.

• Мендель өз тәжірибелеріне қолайлы
• нысан ретінде бұршақты алды.

Альтернативті белгілер

• Белгілердің тұқым қуалауын зерттеуге гибридологиялық әдісті қолданды
• Бұл әдістің негізгі жағдайлары мыналар:
• Будандастыру үшін бір-бірінен жұп белгілері бойынша айқын ажыратылатын бір түрдің даралары алынады;
• Зерттелетін белгілер тұрақты, яғни бірнеше ұрпақ бойы қайталанып отырады;
• Әр ұрпақтағы алынған будандарға жеке талдау жасалып, нақтылы сандық есептеулер жүргізілді