Сауын алу салты (Ердің күйін сұрама, жұрттан сауын сауған соң — "Ел аузы" кітабынан). Бұрын кедейлер мен малы аз адамдар ауқатты байлар мен жақын ағайындарынан сүтін пайдалану үшін сауынға деп құлынды бие немесе бұзаулы сиыр, кейде бірнеше
жүктеу/скачать 16.42 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сауын алу салты
|
1.Фонетика нені зерттейді? 2. Лексика нені зерттейді? 3. Сөздің сыртқы қабаты/ фонетика/, ішкі қабаты/ лексика/. 4. Тура, ауыспалы мағына... 5. Сауын алу 1-тапсырма, 45-бет Сауын алу салты (Ердің күйін сұрама, жұрттан сауын сауған соң — "Ел аузы" кітабынан). Бұрын кедейлер мен малы аз адамдар ауқатты байлар мен жақын ағайындарынан сүтін пайдалану үшін сауынға деп құлынды бие немесе бұзаулы сиыр, кейде бірнеше қой, ешкіні де белгілі бір уақытқа сұрап алады. Сауынға алған малдың сүтін, май, қаймағын пайдаланып, қысқа құрт, ірімшігін дайындайды. Сауын тәртібі бойынша, алған адам малдың күйін төмендетпей және оның төлін де мезгілінде аман әкеліп тапсыруға кепілдік береді, шығын болса сөз айтпай төлейді. Сауын алудың ереже, тәртібі осындай, оған ешкім дау айта алмайды. Ертеректе кедейлерге байлар сауын беруге міндетті болған. Бұған ел ағалары мен ақсақалдары да араласып, ауқатты кісілерді осындай жәрдемге шақырып, ықпал етіп отырған. Бұл да қазаққа біткен қайырымдылық қасиетінің бір көрінісі екені анық.[1] 3-тапсырма. Ықпалдарды табу, ажырату/ орфография, орфоэпия бойынша/ 4-тапсырма Мәтіннің негізгі ойы не? Тірек сөздерді анықта/ ас, мұсылмандықты қабылдағанға дейін, салтанаттылық басым, жылдық астан кейін, ұлттық ойындар. Тура сөз бен ауыспалы сөздерді / жарық дүние, жайсаңдар, тамырлас үрдіс, бақи, аруақ ...тауып көр. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. Үйге. 5-тапсырма. Суретте бейнеленген ұлттық ойындардың біреуін сипаттап жазыңыз. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. Жарық дүниеден өткен жақындары мен жайсаңдарын еске алып аруағына бағыштап ас беру- халқымыздың ежелден келе жатқан мұсылман дінін қабылдағанға дейінгі нанымдарынан ауысқан дәстүрлерінің бірі. «Өлі жебемей тірі байымайды» деген ұғыммен тамырлас бұл үрдістің мазмұны — бақиға көшкен ата-баба рухына ізінің қайырлылығын, ұрпағының разылығын білдіруге сырттай желеп-жебеп жүрулерін тілек етуге саяды. Сондықтан да болар өлінің рухына арнап берілетін басқа садақаларға қарағанда, аста салтанаттылық нышаны басым. Аруаққа бағышталып оқылатын дұғадан басқа ырым-жоралғылардың бәрі тоймен мазмұндас. Рухты ұлықтай отырып, тіршілікті қызықтау сипатында болып келеді. Әдетте ас қайтыс болған кісінің жыл садақасы өткізілгеннен кейін араға бірер жыл уақыт салып та, әлденеше жылдардан соң да өткізіле береді. Астың бұқаралық сипаты жиналған жұрттың тайлы-таяғы қалмай көретін қызықтары, әрине, ат жарысы, палуан күресі, теңге ілу, жамбы ату, көкпар тарту, аударыспақ сияқты ұлттық ойындар болған. Ат жарысының өзі — ошақ бәйге, аламан бәйге, жорға жарысы, құнан бәйге, тай жарысы сияқты бірнеше түрге бөлініп, бұларға қоса атан жарысы, жаяу жарыс та ұйымдастырылып отырған. Ер палуандармен қоса, әйел палуандардың күресін де ұйымдастырып тамашалаған. жүктеу/скачать 16.42 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|