Семинар 3 Тақырыбы: Сана және бейсана: философиялық концепцияларды салыстырмалы талдау. Орындаған: Баянғалиева А. Б
жүктеу/скачать 21.75 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Орындаған: Баянғалиева А.Б. Тобы: Ист-21 Тексерген: Есентаева А.М. 2023-2024 жыл
|
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті Семинар 3 Тақырыбы: «Сана және бейсана: философиялық концепцияларды салыстырмалы талдау. Орындаған: Баянғалиева А.Б. Тобы: Ист-21 Тексерген: Есентаева А.М. 2023-2024 жыл Сана - дегеніміз адам сезінген және аңғарған ішкі-сыртқы болмыс күйі. Ол таным, қиял, түйсік, ой, тілдік ұғым және жадыны қамтиды. Ол адам миында болатын ерекше құбылыс. Сананы адамның ең басты артықшылығы деуге болады, өйткені адамзаттың бүкіл прогрессінің басында оның санасының прогрессі тұр. Сана ұғымы философияда негізінен адам болмысы тұрғысынан, яғни қоғамдық үдерістердің көрінісі, құбылыс және адамзаттық тарих пен мәдениетті жалғастыруды қамтамас етуші әдіс ретінде қарастырылады. Сана қоғамдық және жеке «өлшем» бірлігінен көрінеді. Шын мәнінде, сана арқылы қоғамдағы байланыста жеке адам белсенді болады. Ал бейсана - Адамның санасынан тыс істейтін іс-әрекет қылықтарының жиынтығы. Бейсаналық - саналы адам мінез-құлқындағы сананың қатысуынсыз, ойламай, дағдыға айналған қасиет арқылы әрекет жасау болып табылады. Оның аймағы үлкен болады. Бұл - адамның сана-сезімі жоқ кезінде психиканың белсенді жұмыс істей беретін жағдайы. Бейсаналықтың іс-әрекетінің 2 әдісі бар: Автоматты, рефлекторлық әрекеттер, сананың қасақана немесе табиғи түрде өшірілуімен (түсінде, гипнозбен, қатты мас күйінде, ұйықтаумен, есін жоғалтумен және т. б.) жасалған әрекеттер; Субъектінің санасымен қарым-қатынасына тікелей қатыспайтын белсенді психикалық процестер; Көптеген шетелдік және отандық ғалымдар бұл мәселені көп уақыт зерттеді және әлі де зерттеп келеді. Шетелдік психологияда З.Фрейд бейсаналық ілімнің дамуына үлкен үлес қосты. Ол бейсаналық - психикалық өмірді реттеуде жетекші рөл атқарады, ал сана - бұл біздің психикамыздың аз ғана бөлігі деп түсіндірді. Кейіннен оның теориясын Г.Юнг дамытып, толықтырды. Ол психиканы динамикалық қарама-қайшылықты бірлік деп санады, сана мен бейсананың өзара әрекеттесуімен олардың арасындағы үздіксіз энергия - ақпараттық алмасумен толықтырады деп тұжырымдады. Бейсаналық – адамның жүріс-тұрысында өзінен-өзі сананың қатысуынсыз, ойланбай, дағды бойынша іс-қимылдар жасау қасиетінің барлығы индивидтің өзінің білуінсіз өтетін, іске асатын психикалық қызметінің әртүрлі формаларыныңжиынтығы. Бейсаналық мәселесі философия тарихында өзіне көп назар аударған. Антикалық дәуірде (Платон), ортағасырлықта, Жаңа заманда (Кант, Шеллинг, т.б.) ол туралы әр алуан пікірлер айтылды. Бейсаналықты жаңа зерттеу деңгейі З.Фрейд және оның шәкірттерінен басталды. Психоанализдің негізін қалаушы австриялық невропатолог және психиатр З.Фрейд бейсаналықты санадан тәуелсіз адам жанының, психикасының құрамдас бөлігі, тұлға құрылымының маңызды элементі – "Ол" ретінде қарастырады. Фрейдтің айтуынша, бейсаналық процестер индивидтің жүріс-тұрысына әсер ете алады, тіпті оның өзі олар туралы ештеңе хабарлай алмаса да. Фрейд бойынша, 1) бейсаналық – бұл "белсенді байқалатын және сонымен бірге сол адамның санасына жетпейтін" психикалық процестер; 2) бейсаналық – адам психикасының негізгі және еңмазмұнды жүйесі бұл жүйе рахаттану принципімен реттеледі және өзіне танымсыздығымен, әлеуметсіздігімен және т.с.с. сипатталатын әртүрлі туа біткен және ығыстырылған элементтерді құштарлықтарды, импульстерді, тілектерді, мотивтерді, ұстанымдарды, ұмтылыстарды, кешендерді және басқаларды кірістіреді. Юнг мәлімдегендей, жеке сана ғана бірлесіп өмір сүре алады ұжымдық бейсаналық. Бұл бейсаналық деңгейде, әрбір адам туралы мұра адамдардың ұрпақ мыңдаған рухани тәжірибесі болып табылады. Оларға мыналар жатады: сана танылған емес, бұлшық, тепе-теңдік және басқа да физикалықкөріністеріне сезінесіз; суреттер, шындыққа қабылдау нәтижесінде және таныс ретінде анықталады; Өткенді бақылайды және қиял арқылы болашағын құру жады; ишкі сөйлеу және тағы басқалар. Ол оң оның теріс қасиеттерін өзгертті, бұл уақыт ішінде сананың дамуына, өзін-өзі өсіру адам табиғаты, қосымша. жүктеу/скачать 21.75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|