Сабаққа дайындық нұсқау Ф СО ПГУ 7.18.2/07
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Мемлекет және құқық тарихы мен тнория кафедрасы
Шет елдер мемлекеті мен құқығы тарихы пәні
5В030100 - «Құқықтану» мамандығы бойынша іштей оқитын студенттерге арналған сабақтарға дайындалуға арналған нұсқау
Павлодар
Курстың мақсаты: құқық және мемлекеттің жалпы тарихы бойынша ғылыми білімдерін құрастыру.
Курстың міндеттері:
- құқық және мемлекет жалпы тарихтың негізгі кезеңдерімен таныстыру;
-
тарихи даму заңдылықтарын ашу;
-
зерттеу жұмысына дағдыларын дамыту;
-
негізгі проблемалардың қысқаша тарихографисына кіріспе.
Курс құрылымы
Курсты оқыту нәтижесінде студенттер білуі тиіс:
-
тарихи даму заңдылықтарын;
-
жалпы тарих бойынша мектеп курс көлемінде тарихи жиынтығын;
-
құқық және мемлекеттің дамуының негізгі кезеңдерің.
Теориялық білімді игеру нәтижесінде студенттерде мынадай қабілеттер болуы тиіс:
-
тарихи өқиғаларды талдау;
-
зерттеу жұмысына дағдылану;
-
көрнекі құралдар материалдарын қолдана білу.
Курсты оқыту нәтижесінде студенттерде мынадай дағдылар болуы тиіс:
-
шет елдердің мемлекет және құқық тарихы туралы түтастайкөзқарас қалыптастыру;
-
мемлекеттік және құқықтық құбылыстар дамуының жалпы әрі ерекше заңдылықтар туралы көзқарас қалыптастыру.
Курсты оқыту нәтижесінде студенттер хабардар болуы тиіс:
-
шет елдердің мемлекет және құқық тарихы туралы;
-
ірі елдерде мемлекеттік және құқықтық құбылыстар дамуының жалпы әрі ерекше заңдылықтар туралы
Бақылау түрі емтихан
«Шетел елдердің мемлекет және құқық тарихы » курсын игеруі келесі пәндердің оқуын ұйғарады: мектеп бағдарламасы көлеміндегі курсы – «Қазақстан тарихы», «Ресей тарихы»,«ежелгі әлем тарихы», «орта ғасырлар тарихы», «Америка және Шығыс Еуропаның жаңа тарихы», «адам және қоғам».
Курс компоненттері
Дәріс сабақтарының тақырыптары
Тақырып 1. Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының орны, әдісі, пәні.(1 апта)
Бірінші бөлім.Ежелгі дәуірдің мемлекет және құқық тарихы.
2- тақырып.Ежелгі Мысырдың мемлекеті мен құқығы.(1 апта)
3- тақырып.Шумер- Вавилондық өркенитеттің мемлекеті мен құқығы.(2 апта)
4- тақырып. Ежелгі Үндінің мемлекеті мен құқығы.(2 апта)
5-тақырып. Ежелгі Қытайдың мемлекеті мен құқығы.(3 апта)
2- тарау. Антикалық өркениеттегі грекөрим елдерінің мемлекеті мен құқығының дамуы.
6-тақырып.Ежелгі Грекияның мемлекеті мен құқығы.(3 апта)
7- тақырып. Ежелгі Римнің мемлекет пен құқығы.(4 апта)
Екінші бөлім. Орта ғасырлар мемлекет және құқық тарихы.
3- тарау.Еуропалық елдардегі феодалдық мемлекеттілік пен құқықтың дамуы.
8-тақырып.Франнктардың мемлекеті мен құқығы.(4 апта)
9-тақырып. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.(5 апта)
10- тақырып. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.(5 апта)
11- тақырып. Англияның феодалдық мемлекеті және құқығы.(6 апта)
12- тақырып. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.(7 апта)
4-тарау. Шығыс елдарінің Мемлекеттілігі мен құқығының дамуы
13-тақырып. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.(8 апта)
14- тақырып. Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.( 9 апта)
15-тақырып. Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.(10 апта)
Үшінші бөлім.Жаңа және қазіргі уақыт кезеңіндегі мемлекет және құқық тарихы.
5 тарау. Америка құрамы штаттары мен Ұлыбританияның мемлекет және құқық тарихы.
16-тақырып. Ұлыбританияның мемлекет және құқықығының дамуы.(11 апта)
17-тақырып.АҚШ мемлекеті мен құқығының дамуы.(12 апта)
6 тарау. Континентальды Еуропа елдерінің мемлекет және құқық тарихы.
18-тақырып. Франция мемлекет мен құқығының дамуы.(13 апта)
19-тақырып.XIX-XX ғасырларда Германияда мемлекет пен құқықтың дамуы.
20-тақырып. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.(14 апта)
21- тақырып Жапония мемлекеті мен құқығы 19-20 ғ.(15 апта)
22- тақырып Қытай мемлекеті мен құқығы 19-20 ғ.(15 апта)
Семинарлық сабақтардың мазмүндары
1 семинарлық сабақ ( 1 апта)
Тақырып 1. Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының орны, әдісі, пәні.
Жоспар:
1.Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы пәнінің құқықтық және әлеуметтік ғылымдар жүйесіндегі орны.
2.Шет елдердің мемлекет және құқық тарихы деректері мен ұғым әдістері.
3.Шет елдердің мемлекет және құқық тарихының кезеңдестіруіне негізгі келесі.
4.Жалпы мемлекет және құқық тарихының оқу пәні мен ғылыммен сәйкестігі.
Бірінші бөлім.Ежелгі дәуірдің мемлекет және құқық тарихы.
2- тақырып.Ежелгі Мысырдың мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Ніл алқабындағы номдар мемлекеттерінің пайда болуы және ру-тайпалық қауымының ыдырауы.
2. Мысырдың бірігуі.Ежелгі мысыр мемлекетінің дамуының негізгі кезеңдері.
3.Мемлекет формасының эволюциясы.Шығыс деспотиясы және оның негізгі белгілері. Деспот билігінің абсолютизациясы мен сакрализациясы.
4.Мемлекеттің жоғарғы органдары: фараон,уәзір,орталық мекемелер.
5.Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі. Жергілікті басқару органдары. Сот құрылымы.
2 семинарлық сабақ ( 2 апта)
3- тақырып. Шумер - Вавилондық өркенитеттің мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Месопотамиядағы мемлекеттің пайда болуы. Мемлекет – қалалар.
2.Вавилондық патшалығының өркендеуі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
3.Мемлекет формасының эволюциясы.Киелі Екіөзен қалаларының артық дәрежелі мәртебесі.
4.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Патшалық билік. Орталық мекемелер.Мемлекет басқарудағы абыздардың рөлі.Сарайлық басқару жүйесі.
5.Жергілікті басқару органдары.
3 семинарлық сабақ ( 3 апта)
4- тақырып. Ежелгі Үндінің мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Мемлекеттің пайда болуы.Ариялық мемлекеттің пайда болуы ерекшелігі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
2.Маур империясы ( б.,з.д. IV-II ғ.) – бұл алғашқы үнділік мемлекет.
3.Мемлекет формасының эволюциясы.Ежелгі үнді мемлекеттілігінің территориясының кеңеюі.
4.Мемлекеттің жоғарғы органдары: раджалар, орталық мекемелер,кеңестік коллегиялық органдар.Мемлекетті басқарудағы абыздардың рөлі.
5.Бахраманизм мен буддизмнің күресі.
6.Басқарудың ондық жүйесі.Жергілікті басқару органдары.Сот құрылымы.
4 семинарлық сабақ ( 4 апта)
5-тақырып. Ежелгі Қытайдың мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Қытайдағы мемлекеттің қалыптасу ерекшелігі.Мемлекеттің негізгі даму кезеңдері.
2.Мемлекет формасының эволюциясы.Ежелгі Қытай мемлекетінің терриориясының кеңеюі.
3.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Патшалық биліктің дамуы: ван,ди,хуанди.Орталық мнекемелер.Мемлекеттік емтихандардың жүйесі.
4.Жергілікті басқару органдары.Облыстық басқарушылар.Сот құрылымы.
5 семинарлық сабақ ( 5 апта)
2- тарау. Антикалық өркениеттегі грекөрим елдерінің мемлекеті мен құқығының дамуы.
6-тақырып.Ежелгі Грекияның мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Эллададағы мемлекеттің пайда болуы және оның даму кезеңдері.Гомерлік Грекия.
2.Қауымдық қарым-қатынасының жедел құлдырауының ішкі және сыртқы факторлары.
3.Мемлекеттің заңды ресімделуі: Тезей,Солон,Афинадағы Клисфен,Спартадағы Ликург реформалары.
7- тақырып. Ежелгі Римнің мемлекет пен құқығы.
Жоспар:
1.Рим мемлекеттілігінің пайда болуы мен оның дамуының негізі.
2.Рим бастамасы.Сервий туллий реформалары.Мемлекет формасының эволюциясы: республикадан, монархияға, кадладан-мемлекетке-империяға. Принципиат монархиялықлық республика ретінде ( республикалық монархия).
3.Дихария.Доминат шектелмеген монархияның түрлері сияқты.Батыс және шығыс империяларына бөлінуі.Христиандық мемлнекеттілікке әсері;Батыс Рим империясының құрлдырауы.
4.Мемлекет органдарының жоғарғы органдары. Рех (патша).Принцепс.Император (доминус).Тетрархия.Сенат.Курия,центурия,триба бойынша халықтық жиналыстар.Магистратура ұғымы,қызметінің принциптері,магистраттар түрлері мен олардың хабарлардары.Патшалық шенеунілік апараттары.
6 семинарлық сабақ ( 6 апта)
Екінші бөлім. Орта ғасырлар мемлекет және құқық тарихы.
3- тарау.Еуропалық елдардегі феодалдық мемлекеттілік пен құқықтың дамуы.
8-тақырып.Франнктардың мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Мемлекеттіліктің пайда болуы.Галлияны жаулар алу.Холдвиг реформалары.Христиандықты қабылдау.
2.Франк державасының негізгі даму кезеңдері.
3.Мемлекет формасының эволюциясы: Франк мемлекетінің территориясының кеңейюі.
4.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Корольдік билік.Меровингьер мен Каролингтер әулеттері.
5.Кароль ауласы.Сарайлық-аумақтық басқару жүйесі .Майордом. Антрустиондар.
6.Мемлекет басқаруындағы христиан шіркеуінің ролі.
7.Жергілікті басқару органдары.Пактар мен жүздіктер.Графтар мен виконттар.Герцог.Имуннитеттер.Сот құрылымы.
7 семинарлық сабақ ( 7 апта)
9-тақырып. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Мемлекеттіліктің пайда болуы. Батыс- франк корольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі. Франция мемлекеттілігіндегі негізгі кезеңдері.
2.Мемлекет формасының эволюциясы.Франция ортағасырлық куропалық мемлекеттілігінің классикалық варианты. Феодалдық- ыдыраған орталықтанған мемлекеттілік. Әлсіз корольдік биліктен шектелмеген крорльдік билікке. Сеньорлық монархия. Каролинг әулеті кезіндегі кророльдік; сюзенитетөвассалитет; феодалды ыдырау.
3.Капетинг әулеті кезіндегі корльдік билік.Қасиетті Людовик IX реформалары.Сословті-өкілетті сонархия. 1302 ж.Бас штаттардың шақырылуы Валуа династиясы; жүзжылдық соғыс (1337-1453) және оның мемлекеттік механизмге әсері; ( Ұлы март орданасы) 1357 ж; Людовик XI кезіндегі орталықтанған басқарудың аяқталуы.Абсолюттік монархия;1516 ж.Болон конкордаты;діни соғыстар; 1598 ж.Нант эдткті; Генрих IV Бурбон және абсолютизмнің нығаюы;кардинал Ришальенің реформалары;Людовик XIV кезеңіндегі абсолютизмнің дамуы; Людовик XV пен Людовик XVI басқару кезіндегі абсолютизмнің дағдарысы.
8 семинарлық сабақ ( 8 апта)
10- тақырып. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.
Жоспар:
1.Мемлекеттің пайда болуы. Верден бөлігі және Шығыс-франк корольдігінің қалыптасуы.
2.Герман мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері.Сыртқы экспансияның Германияның әлеуметтікөсаяси дамуына әсері.
3.Мемлекеттілік формаларының эволюциясы: монархиялықтан аралас басқару формасына және княздық абсолютизмге; орталықтанған мемлекеттіліктен саяси бытыраңқылыққа.Ганзей сауда одағы.Шваб және Рейн кала одақтары.
4.Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары.Германия королі. Рим императоры.Рим папалары мен императорлардың күресі.Каносса.Ворм конкордаты.Так қабылдаудың дуализм принципі.
9 семинарлық сабақ ( 9 апта)
11- тақырып. Англияның феодалдық мемлекеті және құқығы.
Жоспар:
1.Мемлекеттің пайда болуы. Англия корольдігінің ( 9 ғасыр басында) құрылуы.Англия мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері.
2.Мемлекеттілік формаларының эволюциясы.Сеньорлар монархия Вильгельм басып алушының реформалары мен нормандтың басып алуы; король билігінің күшеюі мен елдің орталықтандырылуы; Генрих II Плантагентінің реформалары (1154-1189);1215 ж.еркіндіктің Ұлы хартиясы.
3.Сословті-өкілді монархия; парламенттің құрылуы және оның компетенциясының кеңеюі.Жүзжылдық соғыс және лның саяси маңызы.Абсолютті монархия;Тюдорлар династиясы кезіндегі король билігінің күшеюі. (1485-1603). Ағылшын абсолютизмінің ерекшеліктері.Парламент алдында тәждің басымдылығы.Англиядағы реформация.Американы отарлаудың басталуы.
10 семинарлық сабақ ( 10 апта)
12- тақырып. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.
1.Рустегі мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі русь мемлекеті теориясының пайда болуы. Мемлекет формасының эволюциясы.X ғасырдағы православ хрестияндықты қабылдауы.
2.Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары.Ұлы Киев князі, Жоғарғы лауазым тұлғалары.Шенеунік аппараты мен сарай-вотчине жүйесінің қалыптасуы.
3.Жергілікті басқару органдры және камтамасыз ету жүйесі.Православ шіркеуі және шіркеулік иерархия. (Ақ) және ) (қара) дін.
11 семинарлық сабақ ( 11 апта)
4-тарау. Шығыс елдарінің Мемлекеттілігі мен құқығының дамуы
13-тақырып. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.
Жоспар:
1.Мемлекеттіліктің пайда болуы. Ежелгі Араб мемлекеттері.Мекке.Исламның пайда болуы.Мұхаммед-жалпы араб мемлекеттілігінің негізін қалаушы.Араб халифаты және ислам әлемі.
2.Мемлекет формасының эволюциясы; мемлекет қалалардан,әскери-теоркратиялық монархияларға.
3.Халифат территориясының кеңеюі.
4.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Халиф.Омеяд және Аббасидтер әулеттері. Уәзірлер. Дивандар, мекемелер. Араб феодализмінің ерекшеліктері.
5. Жергілікті басқару органдары. Жергілікті әмірлер. Сот құрылымы.
14- тақырып. Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.
Жоспар:
1.Қытайдағы ортағасырлық мемлекеттіліктің қалыптасуы мен оның дамуының негізгі кезеңдері.Мемлекеттіліктің негізгі кезеңдері.
2.Мемлекеттің формасының эволюциясы.Феодалды диспотия.Қытайдың ортағасыр тарихындағы орталықтанған мемлекеттіліктің басымдылығы.Қытайдың территориялық өсімі.
3.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Император-номиналды шектелген монарх.Тан империясының инспектор палатасы.Орталық бюрократиялық аппрат.
12 семинарлық сабақ ( 12 апта)
15-тақырып. Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.
1.Ру-тайпалық құрылыстың ыдырауы және мемленкеттіліктің пайда болуы. Жапон мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
2.Мемлекет формасының эволюциясы.Монархиялықтан сегунатқа (әскери-феодалды дуалистік монархия).Мемлекеттілікке діннің әсері.
3.Мемлекеттің жоғарғы органдары.Император.Сегун.Бакуфу.Орталық ведомстволар.Родзю.Бюрократиялық полиция аппараты.Іздеу жүйесі.Жергілікті басқару.Сюго.Дзито.Ауыр старосталары.Сот құрылымы.
4.Құқық қайнарлары.Дәстүрлер.Жапон императорларының қаулылары. Үкіметтік жарлықтар және бакуф инструкцияоары. (Тайхоре) заң жинағы. (702-718) (кэмму жылнамаларының кодексі) (1334-1338 ж.) (Жүз мақалалар кодексі) (1742 ж. ).
Үшінші бөлім.Жаңа және қазіргі уақыт кезеңіндегі мемлекет және құқық тарихы.
5 тарау. Америка құрамы штаттары мен Ұлыбританияның мемлекет және құқық тарихы.
13 семинарлық сабақ ( 13 апта)
16-тақырып. Ұлыбританияның мемлекет және құқықығының дамуы.
Жоспар:
1.Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы.Ағылшын буржуазиялық революциясы және оның буржуазиялық мемлекеттілік қалыптасу үшін маңызы.
2. Революция кезеңіндегі заңнама және оның конституциялық монархияны ресімдеуге ролі.
3. 1641 ж. (Үш жылдық акт) парламент шақыру арасындағы ұзақ уақыттық аралықтың нәтижесі бола алатын 1641 ж.Парламентті ыдырату мен уақыт беру туралы.Құпиялы кеңес ісінің реттелуі туралы акт және (Жұлдызды палата) деп аталатын сотты ыдырату туралы.
4.1641 ж.Парламентті ыдырату мен уақыт беру туралы,ханшайым Елизаветаның бірінші жылы билікті басқару кезіндегі статут мақаласының болдырмауы туралы акт.
5.1641 ж.Улы ремонстрация; 1649 ж.актілері,республикалық басқару формасын бекіткен,Англияны,Шотландияны және Ирландияны және оларға жататын иеліктерді басқару формасы (Басқару қаруы 1653 ж.)
17-тақырып.АҚШ мемлекеті мен құқығының дамуы.
Жоспар:
1.Солтүстік америкадағы ағылшын колонияларының негіздері.Солтүстік Америка мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
2.Мемлекет формасының эволюциясы.Отарлауды басқару.Штаттардағы республикалық басқару формасының бекітілуі мен тәуелсіздік үшін соғыс. Мемлекеттіліктің жоғарғы органдары. Континентальды конгресстер.1776 ж.тәуелсіздік декларациясы және конфедерациясы. 1787 ж.АҚШ конституциясындағы республикалық басқару форма монополияларының бекітілуі.
6 тарау. Континентальды Еуропа елдерінің мемлекет және құқық тарихы.
18-тақырып. Франция мемлекет мен құқығының дмуы.
Жоспар:
1.Буржуазиялық мемлекеттіліктің қалыптасуы.Ұлы француз революциясы және оның мемлекеттік-құқықтық маңызы. 1789 ж.ажам мен азаматтың құқық декларациясы – мемлекеттік құрылым мен қазіргі құқықтың декларация принциптері.
2.Мемлекет фрмасының эволюциясы. Конституциялық мнархия мен оның революциялық заңнама мен 1791 ж.Конституцияның республикалық басқару формасының 1793 ж. Якобин Конституциясы,(1795) республиканың III жылдық конституциясы және директория кезеңінің директориясы.
3. Наполеон Бонопарт консульдігі кезіндегі Республика және VIII жылдағы конституциясы.(1799 ж.) Француз мемлекетінің монархиялық басқару формасына ауысуы және 1802 ж.және 1804 ж. органикалық сенатус-консульттарды ресімделуі.
4. I Наполеонның империясы. (1814) Конституциялық хартияда Лигитимді монархия мен оның рәсімделуі. (1830) Конституциялық хартияда шілде монархиясы және оның рәсімделуі.Луи Наполеон !!! екінші империясы. Үшінші республикасының жарғысы және оның 1875 ж.конституциялық заңдарда рәсімделуі. Үшінші Республика Конституциясының эволюциясы.
14 семинарлық сабақ ( 14 апта)
19-тақырып.XIX-XX ғасырларда Германияда мемлекет пен құқықтың дамуы.
Жоспар:
1.Мемлекет формасының эволюциясы. Монархия эволюциясы:абсолютизмнен дуалистік конституционализмге.Герман мемлекетіндегі басқару формасының өзгеруіне 1848 ж.революция әсері.
2. 1850 ж.Прусс Конституциясы.Калалар-республикалар.
3.1918 ж.караша революциясы және монархияның құлдырауы.
4. XX ғасырдағы республикалық басқару формасының бекітілуі.Наполеон әскери кезіндегі Германияның территориялды- саяси кайта құрылымы: 1806-1813 жж.Рейн Одағы. Венн конгресі және (1815-1848, 1851-1886 жж.) Герман одағының құрылуы. 1867 ж.Солтүстік-германдық одақ. 1870-1871 жж.Франк-прусс соғысы және Герман империясының құрылуы (Екінші рейхтің! 1871-1918 жж.
20-тақырып. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.
Жоспар:
1.Ресейдегі абсолюттік монархияның құрылуы.XVIII ғасырдың бірінші ширегіндегі мемлекеттік реформалар.Ұлы Петрдің мемлекеттік әрекеттері. (Біліктілік абсолютизмі).
2.Екатерина II заңнамалық шығармашылығы. Александр I реформаторлық және республикалық идеялары. М.М.Сперанскийдің проектілері. 1825 ж.оқиғаға катысушылардың антимонархиялық заңнамалық проектілері.
3.Николай I стабилизациялық бағыттары. Ресей империясының заңнамалық кодификациясы бойынша М.М.Сперанскийдің жұмысы империя шеңберіндегі құқықтық плюрализмнің құрылуы.
4.Ресей құқықтық жүйесіне солтүстік халықтарының қарапайым құқығы және шариат заңының енді.1861 жылы шаруашылық реформалардың негізгі жағдайы. XIX ғасырдың екінші жартысындағы Ресей империясының құқықтық жүйесі.
15 семинарлық сабақ ( 15 апта)
5 тарау.Азия елдерінің мемлекет және құқық тарихы.
21-тақырып. XIX-XX ғасырларда Жапония мемлекеті мен құқығының дамуы.
Жоспар:
1.Буржуазиялық мемлекеттің пайда болуы. Мейдзи Революциясы. 1867-1880 жылдардағы реформалар.
2.Мемлекет формасының эволюциясы. 1889 ж.Конституция бойынша конституциялық формадағы Абсолютті монархия.(Жартылай абсолюттік монархия).Абсолюттік монархияның дуалистікке ауысуы.Согысқа дайындық және оның мемлекетке әсері: монархтың күшті билігінің сақталуы кезіндегі профашистік диктатураның орнатылуы «жаңа саясат құрылым».Оккупациялық жүйенің орнатылуы мен Жапонияның капитуляциясы.
3.1947 ж.Конституция бойынша Конституциялық монархия (жартылай абсолюттік парламенттік).
4.(1951) Сан-франциялық бейбітшілік келісімі, «қайта курсының» саясаты мен мемлекеттік егемендіктің бекітілуі.
22-тақырып. XIX-XX ғасырлардағы Қытай мемлекеттілігі мен құқығының дамуы.
Жоспар:
1.Жаңа және жаңашыл уақыт кезеңіндегі Қытайдағы мемлекеттіліктің пайда болуы. Цин империясы.Шығыс диспотияның дағдарысы. (1911-1912) Қытайдағы республиканың аталуы мен Синьхай революциясы.
2.Қытай Халық республикасының құрылуы және оның дамуының регізгі кезеңдері. 1920-1940 жылдардағы Қытайдың территорниялы- саяси ыдырауы.
3.Жапон агрессиясы.Маньчжоу –ГО.
4. Кеңес аудандары.Континентальды Қытайдың территорниялық тұтастығының комунистермен қалпына келтірілуі.
Студенттердің өзіндік дайындық жұмыс түрлері
Тақырыптық жоспарда және бақылау шараларының календардық кестесіне сәйкес осы пәнге дайындық кезінде мына жұмыстарды атқаруыңыз керек:
-әрбір тәжірибелік сабаққа дайындалу, яғни үй тапсырмаларын орындау;
- берілген әдебиеттерді оқу;
- берілген тапсырмаларды орындау;
- құқықтық-нормативтік құжаттарды оқу ;
- реферат жазу.
Тәжірибелік жұмыстарға дайындалуға ( бір сабаққа) орта есеппен 2 сағат жұмсалады.
РЕФЕРАТ ТАҚЫРЫПТАРЫ
1. Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының пәні.
2. Ніл алқабындағы номдар мемлекеттерінің пайда болуы және ру-тайпалық қауымының ыдырауы.
4. Мысырдың бірігуі.Ежелгі мысыр мемлекетінің дамуының негізгі кезеңдері.
5. Месопотамиядағы мемлекеттің пайда болуы. Мемлекет – қалалар.
6.Вавилондық патшалығының өркендеуі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
7.Ариялық мемлекеттің пайда болуы ерекшелігі мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
8.Маур империясы ( б.,з.д. IV-II ғ.) – бұл алғашқы үнділік мемлекет.
9.Қытайдағы мемлекеттің қалыптасу ерекшелігі.Мемлекеттің негізгі даму кезеңдері.
10.Эллададағы мемлекеттің пайда болуы және оның даму кезеңдері.Гомерлік Грекия.
11.Мемлекеттің заңды ресімделуі: Тезей,Солон,Афинадағы Клисфен,Спартадағы Ликург реформалары.
12. Рим мемлекеттілігінің пайда болуы мен оның дамуының негізі.
13.Сервий туллий реформалары.Мемлекет формасының эволюциясы: республикадан, монархияға, кадладан-мемлекетке-империяға.
14. Франнктардың мемлекеті мен құқығы.
15.Холдвиг реформалары.
16. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.
17.Батыс- франк корольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі. Франция мемлекеттілігіндегі негізгі кезеңдері.
18.Капетинг әулеті кезіндегі корльдік билік.
19.Қасиетті Людовик IX реформалары.
20.Людовик XV пен Людовик XVI басқару кезіндегі абсолютизмнің дағдарысы.
21. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.
22.Верден бөлігі және Шығыс-франк корольдігінің қалыптасуы.
23. Герман мемлекеттілігінің дамуындағы негізгі кезеңдері.
24. Англияның феодалдық мемлекеті және құқығы.
25. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.
26. Ежелгі русь мемлекеті теориясының пайда болуы.
27. X ғасырдағы православ хрестияндықты қабылдауы.
28. Шығыс елдарінің Мемлекеттілігі мен құқығының дамуы
29. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.
30.Ежелгі Араб мемлекеттері.
31.Араб халифаты және ислам әлемі.
32.Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.
33.Қытайдағы ортағасырлық мемлекеттіліктің қалыптасуы мен оның дамуының негізгі кезеңдері.
34.Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.
35. Жапон мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
36. Ұлыбританияның мемлекет және құқықығының дамуы.
37.Ағылшын буржуазиялық революциясы және оның буржуазиялық мемлекеттілік қалыптасу үшін маңызы.
38. Ағылшын революциясы кезеңіндегі заңнама және оның конституциялық монархияны ресімдеуге ролі.
39. Солтүстік америкадағы ағылшын колонияларының негіздері.
40.Солтүстік Америка мемлекеттілігінің дамуының негізгі кезеңдері.
41. Америка штаттардағы республикалық басқару формасының бекітілуі мен тәуелсіздік үшін соғыс.
42. АҚШ мемлекеттіліктің жоғарғы органдары.
43. 1787 ж.АҚШ конституциясындағы республикалық басқару форма монополияларының бекітілуі.
44.Франция мемлекет мен құқығының дамуы.
45.Ұлы француз революциясы және оның мемлекеттік-құқықтық маңызы.
46. XIX-XX ғасырларда Германияда мемлекет пен құқықтың дамуы.
47. Наполеон әскери кезіндегі Германияның территориялды- саяси кайта құрылымы:
48. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.
49.Ресейдегі XVIII ғасырдың бірінші ширегіндегі мемлекеттік реформалар.
50. XIX-XX ғасырларда Жапония мемлекеті мен құқығының дамуы.
51. XIX-XX ғасырлардағы Қытай мемлекеттілігі мен құқығының дамуы.
Әдебиеттер
1. Лурье И. М. Очерки древнеегипетского права ХV1-Х веков до н.э. Л., 1960. 2. Хрестоматия по всеобщей истории государства и права. Под ред. проф. Жиренчина К. А. Алматы, 2001.
3. Жидков О. А. История государства и права древнего Востока. М.. 1963. 4. История государства и права зарубежных стран: Краткий курс лекций /А. X. Рамазанов, А. К. Халифаева. -М. :Юристъ,2004.
5. Крашенинникова П. А. История права Востока: Курс лекций. М.. 1994.
6. Массой В. М. Первые цивилизации. М., 1989.
7. Мелларт Дж. Древнейшие цивилизации Ближнего Востока. М., 1982.
8. Рабовладельческое и феодальное государство и право стран Азии и Африки / Под ред. А. И. Рогожина, П. Н. Страхова. Харьков, 1981.
9. Редер Д. Г. К вопросу о юридическом положении рабов но законам Ха.ммурапи
10. Древний Восток / Отв. ред. И. С. Кацнельсон. Сб. 1. М., 1975. С. 230-245.
11. Хук С. Г. Мифология Ближнего Востока. М., 1992.
12. Индия в древности. М., 1985. Васагин А. А., Самозванцев А. М.
13. Артхашастра: проблема социальной структуры и права. М., 1984.
14. Крашенинникова Н. А. Индусское право: история и современность. М, 1982
15. История права Востока: Курс лекций. М., 1994.
16. Рабовладельческое и феодальное государство и право стран Азии Африки / Под ред. А. И. Рогожина, Н. Н. Страхова. Харьков. 1981.
17. Васильев Л. С. Проблемы генезиса китайского государства (формирование основ социальной структуры и политической администрации). М., 19X3.
18. Крил X. Г. Становление государственной власти в Китае. СПб.. 2001. 31. Кучма В. В. Государство и право Древнего мира: Курс лекций по истории государства и права зарубежных стран. Волгоград. 1998.
19. Переломов Л. С. Империя Цинь - первое централизованное государство в Китае (221-202г. до н. э.). М.. 1962.
20. Подати и повинности на Древнем Востоке: Сб. статей. СПб., 1999.
21. Рабовладельческое и феодальное государство и право стран Азии и Африки / Под ред. Л. И. Рогожина, П. Н. Страхова. Харьков, 1981.
22. Античная Греция: Проблемы развития полиса. М., 1983.
23. Аристотель. Афинская полития / Предисл. Г. И. Темнова. М.. 1997.
24. Бергер А. К. Политическая модель древнегреческой демократии. М.. 1966.
25. Воботов С. В. Откуда пришел к нам суд присяжных? М., 1995.
26. Город и государство в античном мире: проблемы исторического развития. М.:1987. Ю.
27. Игнатенко А. В. История государства и права зарубежных стран. 1996 г.
28. Кечекьян С. Ф. Государство и право Древней Греции М., 1963.
29. Хрестоматия по Древней Греции / Под. ред. Д. П. Каллистова. М., 1964.
30. Гай. Институции / Пер. Ф. Дыдынского; Под ред. Л. Л. Кофанова, В. А. Савельева. М.. 1997.
31. Дигесты Юстиниана: Избранные фрагменты в переводе и с примечаниями И.С. Перетерского/ Под ред. К. А. Скрипилева. М., 1984.
32. Дигесты Юстиниана / Отв. ред. Л. Л. Кофанов. Т. 1. М., 2002.
33. Институции Юстиниана / Пер. Д. Расснера; Под ред. Л. Л. Кофанова, В.А. Гомсинона. М., 1998.
34. Законы XII Таблиц / Сост. и Пер. Л. Л. Кофанова. М., 1996.
35. Кодекс Феодосия о колонах (книга 1-16) / Пер. В. А. Коптева // Древнее право. 1996. № 1.
36. Памятники римского права. М., 1997.
37. Галанча П. П. Государство и право древнего Рима. М., 1963.
38. Косарев А. И. Раннеримское право: Учеб. пособие. Калинин, 1971
39. Кофанов Л. Л. Обязательственное право в архаическом Риме (У1-1У вв. до н. э.). М., 1994.
40. Савельев В.А. История римского частного права (древнейший и предклассический период). М., 1986.
41. Савельев В. А. Римское частное право. Проблемы истории и теории. М., 1995.
42. Хаусманпшер Г. О современном значении римского права // Советское государство и право. 1991. № 5.
43. Черниловский 3. М. История феодального государства и права. М., 1960.
44. Батыр К. И. История феодального государства Франции. М., 1975.
45. Хачатурян П. А. Возникновение Генеральных Штатов во Франции. М., 1976;
46. Сословная монархия во Франции (ХII-ХV вв.). М., 1984.
47. Капяшин К. П. Право собственности в средние века: Учеб. пособие. Алматы, 1999.
48. Каролина: Извлечения из уголовно-судебного уложения Карла V: Учеб. пособие. М. 2000.
49. Право и средневековом мире: Сб. статей. СПб., 2001.
50. Прокопьев В. И. Армия и государство в истории Германии Х-ХХ вв. Л., 1982.
51. Средневековое городское право XII -XIII вв. Саратов, 1989.
52. Хрестоматия памятников феодального государства и права стран Европы / Под ред. В. М. Корсикова. М., 1961.
Методические указания Форма
Ф СО ПГУ 7.18.2/05
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
С.Торайгыров атындағы Павлодар мемдлекеттік университеті
Мемлекет және құқық теориясы мен тарих кафедрасы
Шет елдер мемлекеті мен құқығының тарихы пәні бойынша 050301 Құқықтану маманлығының студенттері үшін Курстық жұмысты жазу және рәсімдеу бойынша
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
Павлодар
Лист утверждения Ф СО ПГУ 7.18.1/011
к методическим
указаниям
БЕКІТЕМІН
Тарих және құқық
факультетінің деканы
Ақышев А.А.
« »__________200__г.
Құрастырушы: з.ғ.к., доцент Бастемиев С.Қ.
Мемлекет және құқық теориясы мен тарих кафедрасы
Шет елдер мемлекеті мен құқығы пәні бойынша 5В030100 Құқықтану маманлығының студенттері үшін Курстық жұмысты жазу және рәсімдеу бойынша
ӘДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУ
Кафедра отырысында ұсынылған 200 ж. Хаттама № « »__________200__ж.
Кафедра меңгерушісі Г.Б. Ахмеджанова
Тарих және құқық факультетінің әдістемелік кеңесінде құпталған
Хаттама № « »__________200__ж.
ОӘК төрайымы Мошна Н.И.
1. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
Жұмыс оқу жоспарына сәйкес оқитын студенттер « Шет ел Конституциялық құқығы» пәні бойынша курстық жұмысын жазады.
Курстық жұмысты жазу « Шет ел Конституциялық құқығы» пәнін зерттеумен байланысты студенттердің өзіндік жұмыстарының бір нысаны.
Курстық жұмысының жазудың мақсаты студеннтерді оқу материалдары мен басқада қайнар көздермен өзіндік жұмыс істеуге үйрету, өзіндік ойлау қабілеттілігін тексеру, осы тақырыптар бойынша білімді бекіту және тереңдету болып табылады.
Курстық жұмыс мазмұнына қойылатын негізгі талаптар – оның дербестігі және шығармашылық ситапы. Оқулықтарды,мақалаларды механикалық түрде көшіріп жазуға жол берілмейді. Курстық жұмысының мәтінінде зерттелген қайнар көздерден сөздерді қолдануға болады,бірақ беттің астында оған сілтеме көрсетілуі керек.
2.Курстық жұмыстың құрылымы келесі бөліктерлен тұруы керек:
- алдыңғы бет;
- мазмұны;
-кіріспе;
- негізгі бөлім, тараудан, тармақтан,тармақшадан тұруы мүмкін;
- қорытында;
- қолданылған әдебиеттердің тізімі
2.1 Курстық жұмыстың алдыңғы беті.
Курстық жұмыстың алдыңғы бетінде келесі міліметтер көрсетілуі керек:
-
министрліктің аты;
-
жоғарғы оқу орнының аты;
-
« Курстық жұмысы» атты сөзден. Астында құжаттың әріптік-сандық белгісі көрсетіледі:
-
Оқу жұмысының тақырыбы;
-
Оқытушының аты жөні, ғылыми атағы, лауазымы;
-
Жұмысты орындаған студенттің аты-жөні, мамандығы, тобы;
-
Жазған жылы, жері («жыл» немесе «ж» сөзін көрсетусіз).
2.2 Курстық жұмысының мазмұны
Бақылау жұмысының мазмұны тарау, тармақтардың нөмірімен ахауы, беттің нөмірі көрсетіледі. Атауы «Жоспары» тақырыптың атауы сияқты беттің ортасына жазылады және нөмірленбейді.
2.3 Курстық жұмысының кіріспесі
Кіріспе курстық жұмысының бірінші бөлімі болып табылады. «КІРІСПЕ» сөзі тақыптың атауы сияқты, беттің ортасында жазылады және нөмірленбейді.
Кіріспеде студент келесі мәліметтерді көрсеу керек:
-
жұмыста жазылған ғылыми мәселенің қазіргі кездегі жағдайына сипаттама;
-
жұмыстың тақырыбын таңдаудың себебі практикалық және заң ғылымы үшін актуалділігі және маңыздылығын жазу;
-
жұмыстың мақсаты;
-
тақырып пәнінің шеңберін анықтау;
-
тақырыптың әдебиеттерді сипаттау деңгейі (тақырып бойынша шолу).
2.4 Курстық жұмысының мәтіндік бөлігіне талаптар.
Бақылау жұмысының мәтіні А-4 форматты ақ беттің бір жағына жазылады. (210х297) ГОСТ 1.02-68 бойынша). Мәтіндік бөлктің беттеріне жақша жүргізілмейді.
Әр бетте жақша қалдырылады. Жақшаның көлемдері: сол жағы – 30 мм кем емес; оң жағы – 20мм; жоғарғы жағы – 20мм; төменгі жағы – 20мм болуы керек.
Бақылау жұмыс компьютерде стандартқа сәйкес екі интервалмен басылуы керек, бетте 1800 белгі, шрифтің көлемі -14 болуы керек. Жұмыстың көлемі 15 беттен болмауы керек.
Алдыңғы бет рәсімдеу беті. Кейінгі беттер жұмыстың көлеміне сәйкес нөмірленеді. Беттің нөмірі араб санмен беттің оң жақ бұрышына қойылады. Бірінші және екінші бетке нөмір қойылмайды.
Нөмірлеуде кемшіліктер, қосымшаларды (2а,3а) қосуға жол берілмейді.
Тараулар, тармақтар, тармақшалар араб сандарымен нөмірленеді. Барлық құжаттың көлемінде тарауларды реттік нөмірі болуы керек, олар араб санымен нүктесіз жазылады. Тараулардың атауы бас әріптермен жазылады. Үлкен тақырыптың атауы екі жолға жақылады. Тақырыптың атауында сөздерді буынға бөлу және сызуға тыйым салынады.
2.5 Бақылау жұмысының қорытындысы.
Қорытындыда берілген тапсырма тұрғысынан жұмыстың нәтижелерін бағалаудан тұрады. Қорытындының мәтіндік бөлігінде. Жұмыстың нәтижелеріне заңи, ғылыми, әлеуметтік, танымдық құндылығы беріледі.
Сонымен қатар, қорытындыда студент қарастырылып отырған тақырыпқа байланысты заңнаманы немесе заңи практиканы жетілдіру бойынша ұсынытардың, сондай-ақ осы салада ары қарай зерттеулерді жүргізудің бағытын көрсетуі керек.
«ҚОРЫТЫНДЫ» сөзі тақырыптың атауы сияқты бас әріптермен жазылып және нөмірленбейді.
2.6 Курстық жұмысындағы сілтемелер мен сноскалар
Сноска сөз орналасқан беттің астында жазылады. Бұл үшін сөздің үстінде сан қойылады да осы беттегі сөздің реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы:
1Голощанов С.А. Еңбек даулары. М., 1994, 10б.
Егер бір бетте бір ғана кітапқа сілтеме жасалса, онда екінші сноскада оның атауын толық атамай, келесідей атаумен шектелуі мүмкін:
Егер кітапқа басқа бетте сілтеме жасалса, онда оның авторы, ал атауының орнына «Көрсетілген шығарма» деп көрсетіледі. Мысалы:
Голощанов С.А. Көр.шығ.,186. Шет тілдегі кітаптар үшін «Көр.шығ.» сөзі «Орыс» сөзімен алмастырылады.
Нормативтік құқықтық актілерге сілтеме жасаудың өзінің ерекшелігі бар. Акт туралы мәтінде айтқан кезде және сілтеме жасаған кезде оның толық атауын, кам және қашан қабылданғаның, сондай-ақ сілтемеде қаәнар көзін көрсетуі керек.
Мысалы: «Акционерлік қоғамдар туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
Немесе: «Сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес
Заңгазеті,1999,15 желтоқсан.
2 ҚР Жоғарғы Сотының жаршысы, 1995, №2,56 бет.
Нормативті құықытық актіні қайталанған кезде сұраққа қатысты бапты немесе тармақты міндетті түрде көрсеткен жөн. Мысалы: әСақстандыру туралыә Заңның 11 бабы негізінде.
2.7 Қолданылған қайнар көздердің тізімі
Қолданылған қайнар көздердің тізімі тақыптың атауы ретінде рәсімделеді де, бас әріптермен жазылады және нөмірленбейді. Қолданылған әдебиеттердің тізімінде құжаттың мәтінінде келтірілген сілтемеге байланысты жазу керек. Қолданылған қайнар көздердің тізімі жасаған кезде нормативті әр қатардың келесі тәртібін сақтау керек: Заңдар, жарлықтар, Үкіметтің қаулылары, басқа да нормативті актілер, кейін ҚР Жоғары Соты Пленумның қаулысы, практикаға шолу.
Қолданылған қайнар көздердің тізімі келесі тәртіппен рәсімделеді. Әр кітапта жазғанда келесі мәліметтер көрсетілуі керек:
А) автордың аты-жөні (авторлардың);
Б) кітаптың толық атауы (үтірден кейін, нүктеден арқылы, қос нүктеден кейін, жақшада тақырыптың атауымен);
В) кейін қисық сызықшадан соң – редактор туралы мәліметтер (егер кітапта авторлар тобы жазса);
Г) том туралы мәліметтер (жарияланған бөліктері жеке көрсетіледі, егер бар болса);
Д) тиреден кейін – кітаптың шыққан қаланың атауы;
Е) қос нүктелен кейін – кітаптың шығарған баспаның атауы;
Ж) үтірден кейін – шыққан жылы.
Мысалы, Козыри А.Н. Налоговое право зарубежных старн. – М.: Изд-во «Манускрипт», 1993 немесе Финансовое право: Учебник/Под ред О.Н.Горбуновой.-М.: «Юристъ», 1996.
Қолданылған қайнар көздердің тізімінде студент курстық жұмысында сілтеме жасаған әдібиеттер, сондай-ақ сілтеме жасамаған, бірақ дайындау барысында қолданған әдебиеттер көрсетіледі.
Мысалы:
-
Бархин А.С. Виндикация в гражданском праве.-М.: «Прагма» баспасы,2000.-124б.
-
Пухов Р.Н. Способы защиты гражданских прав: Оқу құралы.-А.:Жеті – жарғы, 2000.-1706.
Тақырыптың нұсқасын таңдау студенттердің фамилиясының бірінші әріпі бойынша жүреді.
1 – нұсқа А-Б
2 - нұсқа В-Г
3 – нұсқа Д-Ж
4 - нұсқа З-И
5 - нұсқа К-Л
6 – нұсқа М-Н
7 - нұсқа О-П-Р
8 – нұсқа С-Т
9 - нұсқа У-Ф
10 - нұсқа Х-Ц
11 – нұсқа Ч-Ш
12 - нұсқа Щ-Э
13 – нұсқа Ю-Я
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС ТАҚЫРЫПТАРЫ
Тақырып 1. Заң ғылымдар жүйесінде шетелдердің мемлекет және құқық тарихының орны, әдісі, пәні.
2- тақырып.Ежелгі Мысырдың мемлекеті мен құқығы.
3- тақырып.Шумер- Вавилондық өркенитеттің мемлекеті мен құқығы
4- тақырып. Ежелгі Үндінің мемлекеті мен құқығы.
5-тақырып. Ежелгі Қытайдың мемлекеті мен құқығы.
2- тарау. Антикалық өркениеттегі грекөрим елдерінің мемлекеті мен құқығының дамуы.
6-тақырып.Ежелгі Грекияның мемлекеті мен құқығы.
7- тақырып. Ежелгі Римнің мемлекет пен құқығы.
8-тақырып.Франнктардың мемлекеті мен құқығы.
9-тақырып. Францияның феодалды мемленкеті мен құқығы.
10- тақырып. Германиядағы феодалды мемлекет және құқық.
11- тақырып. Англияның феодалдық мемлекеті және құқығы.
12- тақырып. Ресейдің феодалдық мемлекеті және құқығы.
13-тақырып. Араб халифатының мемлекеті мен құқығы.
14- тақырып. Қытай феодалды мемлекет пен құқығы.
15-тақырып. Жапонияның феодалды мемлекеті мен құқығы.
16-тақырып. Ұлыбританияның мемлекет және құқықығының дамуы.
17-тақырып.АҚШ мемлекеті мен құқығының дамуы.
18-тақырып. Франция мемлекет мен құқығының дамуы.
19-тақырып.XIX-XX ғасырларда Германияда мемлекет пен құқықтың дамуы.
20-тақырып. Ресейдің мемлекеті мен құқығының дамуы.
21- тақырып Жапония мемлекеті мен құқығы 19-20 ғ
22- тақырып Қытай мемлекеті мен құқығы 19-20 ғ.
Достарыңызбен бөлісу: |