- РНК-геномды дельтавирустармен шақырылатын, парентральды жолмен тарайтын, бауырды зақымдайтын, көбінесе қолайсыз аяқталатын жедел немесе созылмалы вирусты инфекция.
- Д гепатитінің вирусын (HDV) ең алғаш рет 1977 ж M. Rizetto ашқан. HDV диаметрі 35-37 нм болатын сфералық бөлшектер. Д гепатитінің вирусы өзінің РНҚ-нан, ішкі антигеннен (HDАg) және сыртқы HВsАg – нен тұрады.
- (HDV)-ң ерекшелігі, оның өмірлік циклінде көмекші HBV –ң орын алуы мүмкін.Сондықтан Д гепатиті тек қана В гепатитімен инфекцияланған адамдарда ғана болады.
- HDV құрамында өзіндік полимераза ферменті болмайды, сондықтан оның функциясын HBV –ң РНҚ полимеразасы атқарады.
- Вирус геномы 1700 нуклеотидтер құралған бір тізбекті сақиналы негативті жалғыз РНҚ молекуласынан тұрады.
- HDV температураға тұрақты, оның белсенділігі ультракүлгін сәулелерінің әсерінен де жойылмайды.
- Адамға бір уақытта екі инфекция қатарынан жұғу мүмкін HBV/HDV бұл кездегі жағдайды ко-инфекция деп атайды.(В+Д микст-гепатиті)және HBV инфекциясы бар науқастарға Д гепатиті жұқса, HBV/HDV – суперинфекциясы дамиды.
- Д гепатитінің тарлуы әр түрлі аймақтарда әр түрлі болады да, HBsAg таралу жиілігімен сай келеді.Бақылай келе HDV инфекциясының таралуы HBV –инфекциясының 0,1% -тен 20-30% -ке дейінгі жиілікте кездесетіні анықталды.Инфекция көзі мен таралу механизмі В гепатитіндегідей, бірақ ауру тудыратын мөлшері анағұрлым төмен болады.Д гепатитінің берілу жолдары В гепатитіндегідей болғанымен, ауру анадан баласына перинаталды жолмен берілуі өте сирек кездеседі.Сондықтан Д гепатитіне балалар сирек шалдығады.
- Соңғы кезде дамыған елдерде В гепатитіне қарсы вакцина жақсы жолға қойылғандықтан,Д гепатитінің де азаюы байқалуда және ол өте жиі нашақорларда кездеседі.
- В гепатитімен ауыратын немесе HBsAg тасымалдаушысы болатын адам Д гепатитімен ауыруы мүмкін.
- Вирусты Гепатит Д-ның 2 түрі белгілі:
- коинфекция-жедел аралас гепатит
- суперинфекция- созылмалы В-инфекция үстінен жедел Д гепатит
- Вирусты Гепатит Д-да мынандай клиникалық жіктелу қолданылады:
| | | | - Клиникалық көрінісімен:
- сарғаю
- фулминантты
- сарғаюсыз
- Клиникалық көрініссіз:
- субклиникалық
- вирус тасымалдаушы
| - жеңіл (10%)
- орташа (45%) ауыр (25%)
| | - Сарғаю алды кезең. Ұзақтығы орташа 5 күн. Бұл кезде байқалады: астеновегетативтік синдром, артралгия, кейде интоксикациялық синдром, диспепсиялық бұзылыстар, гепаталгия Суперинфекция Hb sAd тасымалдаушылықта қалыптасса, жедел вирусты Д гепаттиті дамиды: қысқа инкубациялық мерзім (3-4 апта) қысқа продромальды (сарғаю алды) кезең жедел басталуы (жоғары температура, артралгия, гепаталгия, экзантема т .б.). сарғаю кезеңінде интоксикация синдромы айқын өршиді бауыр мен көкбауыр ұлғаяды кейбіреуінде ісіну- асциттік синдромы дамиды өту бағыты-толқын тәрізді
- Вирусты Гепатит Д қоздырғышының дельта-антигені
- Диагностикасы мен салымтырмалы диагностикасы
- Жедел вирусты Д гепатиті деген диагнозды қою үшін қаннан HBsAg мен бірге анти HDV IgM немесе HDV-ң РНҚ –н анықтау қажет.Егер анти HBсІgМ мен HBеAg анықталмаса, HDV/ HВV- суперинфекциясы деген диагноз қойылады.Ал егер, керісінше анти- HВсIgM мен HВе Аg анықталса, HDV/ HВV –коинфекциясы деген диагноз қойылады.Қан сарысуында HD Ag өте сирек жағдайда кездеседі, ал анти HDV IgG кешірек түзіледі.
- Салыстырмалы диагностикасы А және В гептиттерімен салыстыратын аурулармен жүргізіледі.
- Емі
- Д гепатитінің А және В гепатиттерінің еміндей болады.
- -госпитализация
- -күн тәртібі – төсектік режим
- -диета №5 дастархан
- -патогенетикалық ем
- -симптоматикалық ем
- -этиотропты ем
-
- Алдын алу шаралары
- В гепатитіндегідей.В гепатитіне қарсы вакцинация дельта гепатитінің таралуына да әсер етеді
- Болжамы
- Ауруханадан шығару мен диспансерлік бақылауға алу ережелері в гепатитіндегідей.Жедел коинфекциясының болжамы В гепатитімен сәйкес келеді.Жедел супер инфекцияның ағымы көп жағдайда созылмалы түрге аусады (себебі бұл науқастарда созылмалы В гепатиті өтуде) ол 20% жағдайда өлім жітіммен аяқталуы мүмкін.
- 1.А.Қ.Дүйсенова ,Жұқпалы аурулар ,Алматы 2014ж
- 2.Утепбергенова Г.А,Нурбекова Г.А,Жұқпалы
- Аурулармен ауырған науқастардың күтімі,Алматы,2011ж
- 3.Инфекциялық аурулар және эпидемиология.
- В.И.Покровский,С.Г.Пак,2008ж
- 4.Инфекциялық аурулар ,Е.П.Шувалова,Москва,2005ж
Достарыңызбен бөлісу: |
