Вопросы дисциплины Ведение в специальности для студентов бт-100 и 101 Тема 1: Определение термина «биотехнология»

1. 
   Определение термина «биотехнология»?
   
2. 
   Каково значение биотехнологии?
   
3. 
   Древнейшие биотехнологические процессы?
   
4. 
   Как связана биотехнология с другими науками?
   
5. 
   Что лежит в основе биотехнолгии микробного синтеза?
   
6. 
   Из каких разделов состоит современная биотехнология?
   
7. 
   Чем занимает биотехнология микроорганизмов?
   
8. 
   Чем занимает биотехнология животных?
   
9. 
   Чем занимает биотехнология промышленности?
   
10. 
    Чем занимает биотехнология растении?
    
11. 
    Что такое генная инженерия?
    

1. 
   Скажите периоды развития биотехнологии?
   
2. 
   Какие первые виды биотехнологии знаете?
   
3. 
   Что служит объектом сделки пиво?
   
4. 
   Что служит объектом сделки сыра?
   
5. 
   Что служит объектом хлебопекарня?
   
6. 
   Каким образом развивалась наука «биотехнология»?
   
7. 
   Какое открытие послужило основой для зарождения и формирования клеточной биотехнологии?
   
8. 
   Какое открытие послужило основой для зарождения и формирования биотехнологии воспроизводства?
   
9. 
   Какое открытие послужило основой для зарождения и формирования молекулярной биотехнологии?
   
10. 
    Назовите великие ученные и исследователей в области биотехнологии?
    

1. 
   Почему биотехнология является ключом будущей технологии?
   
2. 
   Какая инновационная динамика в воспроизводстве животных?
   
3. 
   Какая инновационная динамика в генетике человека и животных?
   
4. 
   Какая инновационная динамика в технической отрасли?
   
5. 
   Какое значение имеет биотехнология в фармацевтике?
   
6. 
   Какое значение имеет биотехнология в медицине?
   
7. 
   Какое значение имеет биотехнология в ветеринарии?
   
8. 
   Что такое микроэлектроника?
   
9. 
   Что такое нанотехнология?
   
10. 
    Что такое информатика?
    

1. 
   Какие микроорганизмы используются в промышленности?
   
2. 
   Отличительные свойства микроорганизмов от макроорганизмов?
   
3. 
   Сырье и питательные среды для размножения микроорганизмов?
   
4. 
   Основные виды продуктов, получаемых от микроорганизмов?
   
5. 
   Чем занимался Луи Пастер и его открытия?
   
6. 
   Кто приготовил питательные среды для культивирования микроорганизмов?
   
7. 
   Что такое клетки микроорганизмов?
   
8. 
   Что такое биомасса?
   
9. 
   Как получает биомассу?
   
10. 
    Что относятся к продуктам обмена веществ микроорганизмов?
    
11. 
    Производство антибиотиков и его перспективы?
    
12. 
    В каких областях используются антибиотики?
    
13. 
    Производство аминокислот и его перспективы?
    
14. 
    Производство витаминов и его перспективы?
    
15. 
    Какое значение имеет производство антибиотиков и витаминов?
    
16. 
    Производство биогаза и его перспективы?
    
17. 
    Из каких сырья готовить биогаз?
    
18. 
    Что такое энзим и какое его влияние на производство продуктов микроорганизмов?
    
19. 
    Каким путем получаются энзимы?
    
20. 
    Назовите основные виды энзимов, применяемых в микробиологическом производстве?
    

1. 
   Значение соблюдения стерильности при культивировании растении?
   
2. 
   Питательные среды для культивирования растении и их компоненты?
   
3. 
   Что такое каллусные культуры и их свойства?
   
4. 
   Как образуется каллусная ткань?
   
5. 
   Что такое экспалент?
   
6. 
   Что такое элиситоров?
   
7. 
   Как получается каллусые культуры?
   
8. 
   Для чего проводится культивирование отдельных клеток?
   
9. 
   Что такое клоны и их значение?
   
10. 
    Какими способами проводятся культивирования каллусных тканей?
    
11. 
    Как выделяется сомаклонов без отбора и отбора ин витро?
    
12. 
    Методы крисохранения растении?
    
13. 
    Этапы трансгеноза в растениеводстве?
    
14. 
    Практическое значение метода микроклониального размножения растений?
    
15. 
    Что такое микроклониальное размножение растений?
    
16. 
    Значение микроклонального размножения для оздоровления растений?
    
17. 
    Методы получения безвирусного материала?
    
18. 
    Возможности микроклонального размножения по селекции растений?
    

1. 
   Какие клетки можно культивировать вне и в организме животных?
   
2. 
   Что такое искусственное осеменение животных?
   
3. 
   Значение искусственного осеменения в животноводстве?
   
4. 
   Методы хранение спермы производителей?
   
5. 
   Что такое трансплантация эмбрионов животных и ее значение?
   
6. 
   Из каких приемов состоит трансплантация животных?
   
7. 
   Каким методом проводится суперовуляция донора?
   
8. 
   Какими методами определяют качество свежых зародышей?
   
9. 
   Техника пересадки зародышей реципиентам?
   
10. 
    Состояние и перспективы трансплантации эмбрионов?
    
11. 
    Как проводится культивирование эмбрионов вне организма?
    
12. 
    Что такое оплодотворение вне организма?
    
13. 
    Методы получения двойных и его значение?
    
14. 
    Методы криосохранения мужских и женских половых клеток?
    
15. 
    Можно регулировать отношение пола будущей генерации?
    
16. 
    Какими методами получаются фракции спермийев, несущих Х и У хромосомы?
    
17. 
    Понятие о клонировании животных?
    
18. 
    Какими методами можно клонировать животных?
    
19. 
    Что такое «химер» зародышей?
    
20. 
    Методы проведения гибридизации эмбрионов?
    

1. 
   Дефицит пищевого белка в планете?
   
2. 
   Как производится белок с помощью микробного синтеза?
   
3. 
   Значение микробного синтеза белков в промышленности?
   
4. 
   Виды используемых сырья и микроорганизмов для получения пищевого белка?
   
5. 
   Виды используемых сырья и микроорганизмов для получения кормового белка?
   
6. 
   Для чего нужен инсулин и какая технология его производства?
   
7. 
   Для чего нужен интерферон и какая технология его производства?
   
8. 
   Технология выпечки хлеба?
   
9. 
   Технология приготовления спиртные напитки (вино)?
   
10. 
    Технология сквашивания молока и сыра?
    
11. 
    Что такое соматотропин? Для чего он нужен?
    

1. 
   Биотехнология дегеніміз не?
   
2. 
   Биотехнологияның маңыздылығын айтыңыз?
   
3. 
   Ертедегі биотехнологиялық үрдістерді білесіз бе?
   
4. 
   Биотехнология басқа ғылымдармен қалай байланысады?
   
5. 
   Микроптық синтездің негізі не деп ойлайсыз?
   
6. 
   Заманауи биотехнология қандай бөлімдерден тұрады?
   
7. 
   Микронганиздердің биотехнологиясы немен айналысады?
   
8. 
   Жануарлар биотехнологиясы немен айналысады?
   
9. 
   Өндірістік биотехнология биотехнологиясы немен айналысады?
   
10. 
    Өсімдіктердің биотехнологиясы немен айналысады?
    
11. 
    Ген инженериясы деген не?
    
12. 
    Биотехнологияның даму кезеңдерін айтыңыз?
    
13. 
    Биотехнологияның қандай алғашқы түрін білесз?
    
14. 
    Пиво өндірудің негізгі нысаны не?
    
15. 
    Ірімшік жасаудың негізгі нысаны не?
    
16. 
    Нан өндірудің негізгі нысаны не?
    
17. 
    Биотехнология қалай дамыды?
    
18. 
    Жасуша биотехнологиясының дамуына қандай жаңалық негіз болды?
    
19. 
    Өсіп өну биотехнологиясының дамуына қандай жаңалық негіз болды?
    
20. 
    молекулярлық биотехнологиясының дамуына қандай жаңалық негіз болды?
    
21. 
    Биотехнология саласындағы атақты ғалым, зерттеушілерді атаңыз?
    
22. 
    Не себептен биотехнология болашақ технологиялардың кілті болады?
    
23. 
    Жануарлардың биотехнологиясының дамуында қандай жаңалықтар бар?
    
24. 
    Адам мен жануарлар генетикасының дамуында қандай жаңалықтар бар?
    
25. 
    Техника саласының дамуында қандай жаңалықтар бар?
    
26. 
    Биотехнология Фармацевтикада қандай маңыздылыққа ие болып отыр?
    
27. 
    Биотехнология медицинада қандай маңыздылыққа ие болып отыр?
    
28. 
    Биотехнология мал дәргерлікте қандай маңыздылыққа ие болып отыр?
    
29. 
    Микроэлектроника деген не?
    
30. 
    Нанотехнология деген не?
    
31. 
    Информатика деген не ?
    
32. 
    Өндірісте қандай микроорганизмдер қолданылады?
    
33. 
    Микроорганизмдердің макроорганизмдерден ерекшілігі не?
    
34. 
    Микроорганизмдерді өсіру үшін қандай шикі зат, қоректік орта болады?
    
35. 
    Микрорганиздерден шығарып алатын негізгі тауарлар?
    
36. 
    Луи Пастер немен айналысты және қандай жаңалық ашты?
    
37. 
    Микроорганизмдерді өсіруге арналған орталарды кім дайындады?
    
38. 
    Микроорганиздердің жасушалары деген не?
    
39. 
    Биомасса деген не?
    
40. 
    Биомассаны қандай жолмен шығарып алады?
    
41. 
    Микроорганизмдердің зат айналым тауарларына нені жатқызады?
    
42. 
    Антибиотиктерді өндіру және оның келешегі?
    
43. 
    Антибиотиктерді қандай салалар пайдаланыды?
    
44. 
    Аминқышқылдарын өндіру және оның келешегі?
    
45. 
    Витаминдерді өндіру және оның келешегі?
    
46. 
    Антибиотик пен витамин өндірудің маңыздылығын білесіз бе?
    
47. 
    Биогаз өндіру және келешегі?
    
48. 
    Биогазды қандай шикі заттан шығарып алады?
    
49. 
    Энзим деген не және оның микробиологиялық өндірістегі маңызы?
    
50. 
    Энзимді қандай жолмен шығарып алады?
    
51. 
    Микробиологиялық өндірістерде қолданылатын негізгі энзимдерді атаңыз?
    
52. 
    Өсімдікті өсіруде зарарсыздықты сақтаудың маңызы не?
    
53. 
    Өсімдікті өсруде қолданылатын қоректік орта және оның құрамы?
    
54. 
    Каллустық өсіру деген не және оның қаситтері?
    
55. 
    Каллустық ұлпаны қалай шығарады?
    
56. 
    эксплант деген не?
    
57. 
    Элиситор деген не?
    
58. 
    Каллустық өсім қандай жолмен алынады?
    
59. 
    Жеке жасушаларды не үшін өсіреді?
    
60. 
    Клон деген не және оның маңыздылығы?
    
61. 
    Каллустық ұлпаны қалай өсіреді?
    
62. 
    Сыртқы ортада өсірілген соматикалық клондарды қалай таңдайды?
    
63. 
    Өсімдіктерді криоконсервациялау тәсілдерін айтыңыз?
    
64. 
    Өсімдік шаруашылығындағы трансгеноздың сатыларын білесіз бе?
    
65. 
    Өсімдіктерді микроклондап өсірудің маңыздылығы не?
    
66. 
    Микроклондық өсіру деген не?
    
67. 
    Микроклондық өсіру өсімдіктердің денсаулығын сақтауда қандай маңызы бар?
    
68. 
    Вируссыз материал шығарып алу тәсілдерін айтыңыз?
    
69. 
    Өсімдік селекциясында микроклондық өсіру қандай маңыздылыққа ие?
    
70. 
    Қандай жасушаларды ағзада немесе сыртқы ортада өсіруге болады?
    
71. 
    Жануарларды қолдан ұрықтандыру деген не?
    
72. 
    Қолдан ұрықтандырудың мал шаруашылығындағы маңыздылығы не?
    
73. 
    Ата малдардың шәуетін сақтау тәсілдері?
    
74. 
    Ұрық көшіріп отырғызу деген не және оның маңыздылығы?
    
75. 
    Ұрық көшіріп отырғызу қандай сатылардан тұрады?
    
76. 
    Донор малға қандай жолмен суперовуляция тудырады?
    
77. 
    жаңа ұрықтың сапасын қандай тәсілдермен анықтайды?
    
78. 
    Ұрықты реципиентерге көшіріп отырғызу тәсілін айтыңыз?
    
79. 
    Ұрық көшіріп отырғызудың жағдайы мен келешегі?
    
80. 
    Ұрықты ағзадан тыс сыртқы ортада қалай өсіріп жетілдіреді?
    
81. 
    Ағзадан тыс ұрық тоқтату деген не?
    
82. 
    Егіздерді шығарып алу, оның маңыздылығы?
    
83. 
    Аталық және аналық жыныс жасушаларын криоконсервациялау тәсілдері?
    
84. 
    Болашақ төлдің (ұрпақтың) жынысын реттеуге бола ма?
    
85. 
    Х және У хромосомалы спермийлердің фракциясын қандай тәсілдермен бөліп алуға болады?
    
86. 
    Жануарларды клондау туралы айтыңыз?
    
87. 
    Қандай тәсілдермен жануарларды клондауға болады?
    
88. 
    «Химер» ұрық дегенді қалай түсінесіз?
    
89. 
    Ұрықтарды будандастырудың қандай тәсілдері бар?
    
90. 
    Жер шарындағы азықық белоктың жетіспеушілігі қалай?
    
91. 
    Микроптық синтез арқылы белок қалай өндіріледі?
    
92. 
    Белоктың микроптық синтезі өндіріс үшін қандай маңызы бар?
    
93. 
    Тамақтық белок өндіруге қолданылатын шикі заттар мен микроорганизмдерді білесіз бе?
    
94. 
    Мал азығы белок өндіруге қолданылатын шикі заттар мен микроорганизмдерді білесіз бе?
    
95. 
    Инсулин деген не және оны қалай өндіреді?
    
96. 
    Интерферон деген не және оны қалай өндіреді?
    
97. 
    Нан өндіретін дәстүрлі тәсіді айтыңыз?
    
98. 
    Шарап өндіретін дәстүрлі тәсіді айтыңыз?
    
99. 
    Сүт ашытатын және ірімшік өндіретін дәстүрлі тәсіді айтыңыз?
    
100. 
     Соматропин деген не және ол не үшін қажет?
     

1. Биотехнология туралы Карл Эрекинің анықтамасы.

2. Биотехнология туралы заманауи түсінік.

3.Дәстүрлі биотехнология және оның биология, химия, техникалық ғылымдармен тоғысуы.

4.Заманауи биотехнология дегеніміз ғылымның көптеген салаларының әдістемесі мен жетістіктерінің бірлігі болып табылады.

Бақылау сұрақтары:

1. Биотехнология терминінің анықтамасы?

2. Биотехнологияның маңыздылығы қандай?

3. Биотехнологияның басқа ғылымдармен байланысы қандай?

4. Заманауи биотехнологияға анықтама бер?

Тақырып 2. Биотехнологияның даму тарихы

Жоспар:

1. Биотехнологияның алғашқы түрлері: пиво, вино ашыту, ірімшік, айран жасау, бактерлерді азық түлікке пайдалану.

2. Дәстүрлі биотехнологияның даму: жануарларды қолдан ұрықтандыру, техникалық энзим шығару, алғашқы вакцина, протеазаны жууға қолдану т.б. 3. Заманауи биотехнологияның дамуы; рестрикциондық энзим, ағзадан тыс ұрықтоқтату т.б. Биотехнология саласындағы ұлы ғалымдар мен зерттеушілер.

Бақылау сұрақтары:

1. Биотехнологияның алғашқы түрлерін атап шық?

2. Биотехнология дамуының негізгі кезеңдерін атаңыз?

3. Алғашқы биотехнологиялық процестер қандай болды?

4. Биотехнология саласындағы қандай ұлы ғалымдарды білесіңдер?
Тақырып 3. Биотехнологияның артықшылығы, келешегі және қолданысы

Жоспар:

1. Биотехнология болашақ технологияның кілтіне айналатындығы.

2. Мал шаруашылығындаға иновациялық динамика: өсіп өну техникасы және гендиагностикасы. Техникалық ғыламдардағы иновоциялық динамикалар: көлденең кесу технологиясы т.б.

3. Биотехнологияның шаруашылықтық маңыздылығы: микроэлектроника, нанотехнология, фармацевтика, медицина, информатика.

1. Неге биотехнологияны болашақ технологияның кілті деп айтамыз?

2. Технологиялық биотехнологияда қандай жаңа бағыттар бар?

3. Биотехнологияның шаруашылықтық маңыздылығы неде?

1. Микроорганизмдердің ерекше қасиеттері және оларды өндіріске қолдану.

2.Микроорганизмдерден алынған жасушалары, биомасса, нәруыз. Микроорганизмдердің зат алмасуы. Антибиотиктер өндіру және оның келешегі.

3.Аминқышқылдар мен витаминдер өндіру. Микроорганизмдердің биотехнологиясы негізінде биогаз, спирт өндіру.

1. Микроорганизмдер қандай ерекше қасиеттері ие?

2. Микроорганизмдерде зат алмасу өнімдері ретінде не болып табылады?

3. Антибиотиктер, аминқышқылдар мен дәрумендердің өндіру технологиясы қандай?

4. Биотехнология негізінде спирт пен биогазды қалай өндіреді?
Тақырып 5. Өсімдік шаруашылығының биотехнологиясы

Жоспар:

1. Жоғарғы өсімдіктердің ұлпасын және жасушаларын өсіру. Каллустық өсіру. Жеке жасушаларды өсіру.

2. Суспензиялық өсіру. Каллустан суспензиялық өсірілім шығарып алу. Ауылшаруашылығы өсімдіктерін жақсарту үшін өздігінен клондану құбылысын пайдалану.

3. Клондық микрокөбею және өсімдіктерді аурудан сақтау. Өсімдіктердің генофондасын мұздатып сақтау. Өсімдік шаруашылығындағы ген инженерлігі.

1. Өсімдік шаруашылығында өсіру қалай өтеді?

2. Суспензиялық өсіру дегеніміз не?

3. Клондық микрокөбею деніміз не?

4. Өсімдік шаруашылығындағы ген инженерлігінің ролі?

Тақырып 6. Жануарлардың биотехнологиясы

Жоспар:

1. Жануар жасушасын өсіру. Қолдан ұрықтандыру. Ұрықты көшіріп отырғызу.

2. Ұрықты сыртқы ортада өсіру. Жыныс жасушаларын өсіру. Ағзадан тыс ұрықтоқтату. Шәует және ұрықтың криобанкысы.

3. Микроманипуляция: жыныс анықтау, клондау, будандастыру т.б.

1. Жасуша өсіру дегеніміз не?

2. Гаметалар мен эмбриондардың Криобанкі дегеніміз не?

3. Жануарлар эмбриондардың негізгі микроманипуляцияларын атап шық?

1. Аминқышқылдарының микроптық биосинтезінің ерекше артықшылығы. Аминқышқыл өндіретін микроорганизмдерді таңдау. Лизин және глютамин қышқылдарын өндіу.

2.Антибиотиктер. Антибиотиктерді синтездейтін микроорганизмдер. Жартылай синтетик антибиотиктерді өндіру. Азықтық антибиотиктер және олардың маңыздылығы.

Бақылау сұрақтары:

1. Аминқышқылдардың микробты синтездің артықшылығы неде?

2. Антибиотиктер дегеніміз не?

3. Азықтық антибиотиктер және олардың маңыздылығы неде?

4 Жартылай синтетик антибиотиктерді қандай тәсілмен алады?

Әдебиттер тізімі:
Негізгі әдебиеттер:

1. Джамалова Г.А. Биотехнология животных. Алма-Ата: Агентство «Маматай». 2004 г.

2. Лутова Л.А. Биотехнология высших растений. С.-Петербург: Издательство С.-Петербургского университета, 2003 г.

3. Ескендирова С.З. Биотехнология микроорганизмов. Астана: Типография Казахского аграрного университета им. С. Сефуллина, 2003 г.

4. Зотиков В И., Нетесова М.А., Кудрявцев В.А., Швидченко В.К. Биотехнология в растениеводстве. Акмола: «Жана-Арка», 1996 г.